Buzz
Bài thơ Cảnh khuya của Hồ Chí Minh đã mô tả khung cảnh ánh trăng ở chiến khu Việt Bắc và thể hiện tình yêu thiên nhiên, lòng yêu nước của nhà thơ. Tác phẩm được giới thiệu để tìm hiểu trong chương trình Ngữ văn lớp 7.
Mytour sẽ giới thiệu Mẫu văn lớp 7: Diễn đạt suy nghĩ về bài thơ Cảnh khuya của Hồ Chí Minh, bao gồm dàn ý và 10 mẫu văn, rất hữu ích cho bạn.
Dàn ý Diễn đạt cảm nghĩ về bài thơ Cảnh khuya
1. Khởi đầu
- Giới thiệu tổng quan về tác giả Hồ Chí Minh và bài thơ “Cảnh khuya”
- Đánh giá tổng quan của người viết về bài thơ.
2. Nội dung chính
a. Phản ánh cảm nhận về hình ảnh thiên nhiên yên bình qua mô tả về cảnh núi rừng Việt Bắc.
- Bức tranh về cảnh đêm được tạo nên từ âm nhạc tinh tế: “Tiếng suối êm ái như tiếng hát xa”, mang lại cảm giác yên bình, thân thuộc và ấm áp.
- Hình ảnh đêm trăng được miêu tả sắc nét qua những dòng văn: “Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa”:
- Ánh trăng chiếu xuống đất rồi lan tỏa qua từng cành cây, soi sáng cả những bông hoa rừng. Không gian tự nhiên bao phủ bởi ánh trăng.
- Ánh trăng rọi sáng mặt đất, phản chiếu qua từng cành cây cổ thụ, khiến chúng trở thành những bông hoa ánh sáng.
=> Những dòng thơ gợi lên vẻ đẹp đan xen, hòa quện của tự nhiên.
b. Nhận thức về tâm trạng tương tư của nhà thơ kết hợp với tinh thần chiến sĩ của nhân vật tình cảm:
- Hình ảnh đó được khơi gợi từ tâm trạng “cảnh khuya như bức tranh”, rõ ràng thể hiện bản tính của nghệ sĩ, biểu hiện sự xúc động trước vẻ đẹp của đêm trăng ở núi rừng Việt Bắc.
- Bức tranh “Chưa ngủ vì lo nước nhà” mở ra diện mạo cao quý của người chiến sĩ:
- Ánh trăng chiếu xuống đất, soi sáng qua từng cành cây, chiếu sáng cả những bông hoa rừng. Không gian tự nhiên tràn ngập ánh trăng.
- Ánh trăng rọi sáng mặt đất, phản chiếu qua từng cành cây cổ thụ, tạo ra hình dáng giống như những bông hoa.
- Từ “chưa ngủ” được lặp lại hai lần càng làm nổi bật hơn tình yêu thiên nhiên kết hợp với lòng yêu nước, lòng yêu dân của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
3. Kết luận
- Đưa ra đánh giá về nội dung, ý nghĩa của bài thơ “Cảnh khuya”.
- Phản ánh cảm nhận về nhà văn Hồ Chí Minh.
Phát biểu suy nghĩ về bài thơ Cảnh khuya - Mẫu 1
Chủ tịch Hồ Chí Minh - người lãnh đạo được lòng nhân dân Việt Nam. Ông không chỉ là một nhà cách mạng, mà còn là một nhà văn, nhà thơ lớn của dân tộc. Trong số những tác phẩm nổi tiếng là bài thơ “Cảnh khuya”.
Khi đọc hai dòng thơ đầu, tôi cảm thấy rất ấn tượng trước vẻ đẹp của thiên nhiên ở vùng núi Tây Bắc trong đêm tối được miêu tả qua ánh mắt của nhà thơ Hồ Chủ tịch:
“Tiếng suối êm như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa”
Trong đêm tối ở nơi núi rừng hoang sơ, Người có thể nghe thấy âm thanh êm dịu của tiếng suối chảy mượt mà. Tiếng suối được ví như “như tiếng hát” - tạo ra một âm thanh nhẹ nhàng, trong trẻo như âm nhạc vang vọng giữa không gian hoang sơ của núi rừng. Sau đó là hình ảnh núi rừng dưới ánh trăng. Trăng đã trở nên quen thuộc trong thơ ca. Chúng ta đã từng thấy ánh trăng gợi nhớ về quê hương qua bài thơ của nhà thơ Lý Bạch:
“Sàng tiền chiếu sáng trước cửa,
Soi xuống trên núi sương mờ.
Nghiêng đầu nhìn trăng cao ngất,
Khuôn mặt ngập ngừng nhớ quê hương.
(Nằm bên giường, ánh trăng chiếu sáng
Ngỡ như đất phủ một lớp sương
Nghiêng đầu nhìn trăng sáng lấp lánh,
Cúi đầu nhớ về quê hương)
Hoặc là hình ảnh về tình bạn trong bài thơ “Ánh trăng” của nhà thơ Nguyễn Duy:
“Sống hòa với thiên nhiên,
Thuần khiết như cây cỏ,
Cảm giác không bao giờ phai nhạt,
Vẻ đẹp của tình bạn vẫn luôn tồn tại”
Hoặc thậm chí trong thơ của Hồ Chí Minh, ánh trăng cũng rất quen thuộc:
“Trong tù không có rượu cũng không có hoa
Đẹp của đêm nay khó phủ phục
Người nhìn trăng qua cửa sổ
Trăng nhìn vào khe cửa để ngắm nhà thơ”
Dù là trong thơ cổ điển hay hiện đại, ánh trăng vẫn hiện lên với nhiều ý nghĩa. Nhưng có lẽ hình ảnh về vầng trăng trong “Cảnh khuya” mới đặc biệt nhất: “Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa”. Câu thơ này mở ra hai cách hiểu cho người đọc. Hình ảnh ánh trăng chiếu xuống đất qua từng cành cây, chiếu sáng cả những bông hoa rừng. Không gian tự nhiên tràn ngập ánh trăng. Cũng có thể hiểu rằng ở đây, trăng sáng chiếu xuống đất qua từng cành cây cổ thụ, khiến chúng trở thành những bông hoa. Dù được hiểu như thế nào, thiên nhiên lúc này vẫn rất đẹp. Ánh trăng đã trở thành bạn tri kỷ của nhà thơ ngay cả trong nơi núi rừng hoang sơ. Bức tranh thiên nhiên của núi rừng Việt Bắc dưới góc nhìn của một thi sĩ hiện ra với vẻ đẹp thơ mộng, hoang sơ.
Đến hai dòng thơ tiếp theo, Bác đã khôn khéo chứa đựng tâm trạng của mình:
“Cảnh khuya như bức tranh người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo lắng cho nước nhà”
Đứng trước vẻ đẹp của thiên nhiên ở Việt Bắc, Bác không thể không thốt lên rằng đó là một cảnh hiếm có, như một bức tranh của một nghệ sĩ tài ba. Nhưng trong bức tranh thơ mộng đó, con người lại hiện lên với những suy tư lo lắng. Người “chưa ngủ” có phải là vì khung cảnh thiên nhiên quá đẹp đẽ? Điều đó làm cho nhà thơ mê mải với vẻ đẹp ấy mà quên mất rằng đêm đã khuya. Hay là Người “chưa ngủ” vì “lo nước nhà”? Bác lo cho sự nghiệp cách mạng của quốc gia, cho cuộc sống của nhân dân. Lúc này, để hiểu rõ hơn về nguyên nhân của việc “người chưa ngủ”, cần phải đặt mình vào tình hình sáng tác bài thơ. “Cảnh khuya” được Bác viết khi vẫn ở trong chiến khu Việt Bắc, trong những năm đầu của cuộc chiến chống lại thực dân Pháp (1946 - 1954). Vào cuối năm 1947, quân Pháp tấn công vào căn cứ Việt Bắc nhằm tiêu diệt lãnh đạo của quân ta. Tuy nhiên, nhờ sự đồng lòng và sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, chiến dịch Việt Bắc đã làm thất bại kế hoạch của quân địch. Ở đây, Bác không ngủ vì vẫn lo lắng cho sự nghiệp cách mạng của dân tộc. Hai dòng thơ đã giúp em hiểu sâu hơn về tâm trạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh - một người đầy tình yêu nước, thương dân.
Tóm lại, với em, “Cảnh khuya” là một bài thơ mang ý nghĩa sâu sắc. Bài thơ không chỉ mô tả cảnh thiên nhiên dưới ánh trăng ở chiến khu Việt Bắc, mà còn thể hiện tình yêu thiên nhiên và tình yêu nước của nhà thơ.
Phát biểu cảm nghĩ về bài Cảnh khuya - Mẫu 2
“Cảnh khuya” được Bác viết vào năm 1947, khi quân và dân ta đang thắng lớn trên chiến trường Việt Bắc. Bài thơ thể hiện tinh thần yêu nước và cảm hứng mãnh liệt, được thổi bùng lên từ ánh sáng và âm thanh. Đó là ánh trăng của Việt Bắc, là tình yêu nước sâu sắc:
“Tiếng suối êm như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo lắng cho nước nhà”
Bên cạnh các tác phẩm thơ như Cảnh rừng Việt Bắc và Đi thuyền trên sông Đáy, bài thơ Cảnh khuya đã thể hiện sâu sắc tình yêu của Bác đối với thiên nhiên và đất nước trong một đêm trăng tại núi rừng Việt Bắc.
Hai dòng thơ đầu tiên của bài thơ mô tả cảnh đêm tĩnh lặng tại núi rừng Việt Bắc. Trăng lên cao, sáng rực dần. Ánh trăng lan tỏa phủ khắp mặt đất. Đêm vắng vẻ, tiếng suối vang lên rõ ràng. Tiếng suối chảy êm đềm, vang vọng từ xa đến. Bác đã rất tinh tế trong cảm nhận, nghe thấy tiếng suối chảy mà cảm nhận được âm hưởng mạnh mẽ của dòng nước. Tiếng suối trong đêm khuya như âm nhạc xa xăm êm đềm, vang vọng như giọng hát sâu lắng. Bác đã sử dụng kỹ thuật sử dụng động tả tĩnh, tiếng suối rì rào êm ả, yên bình trong đêm chiến khu. Tiếng suối và tiếng hát là nét vẽ tinh tế gợi lên hình ảnh của núi rừng chiến khu thời kỳ đầy máu và lửa, mang sức sống và ấm áp của con người:
“Tiếng suối trong như tiếng hát xa”
Bài thơ “Bài ca Côn Sơn” đã có cái nhìn cực kỳ tinh tế về dòng suối Côn Sơn:
“Suối Côn Sơn rì rào chảy
Nghe như tiếng đàn cầm bên tai”
Âm thanh của suối vang lên như một bản tình ca dịu dàng, mê đắm như những nốt nhạc từ cây đàn cầm vang vọng trong tai.
Sau tiếng suối, âm thanh xa xôi giống như tiếng hát phát ra từ ánh trăng. Ánh trăng chiến khu tỏa sáng lung linh, tuyệt đẹp. Trên cao là vầng trăng, giữa là cây cổ thụ, dưới là hoa - những bông hoa rừng. Cả núi rừng Việt Bắc trở nên rạng rỡ dưới ánh trăng. Ánh trăng len lỏi qua kẽ lá, tán cây, như ôm sát thiên nhiên. Ánh trăng dịu dàng tỏa sáng lấp lánh, kết hợp với thiên nhiên tạo nên khung cảnh thơ mộng. Ánh trăng soi sáng như trải đường, lồng vào những tán cây. Dưới mặt đất, những đóa hoa rừng dưới đèn trăng mênh mông cùng với bóng cây cổ thụ. Đêm thanh, trên bầu trời chỉ còn ánh trăng tỏa sáng. Trái đất yên bình dường như đang hít thở để đón nhận ánh trăng mát lành ôm ấp:
“Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa”
Chữ “lồng” được nhấn mạnh hai lần, nhân hoá vầng trăng, cây cổ thụ và hoa. Trăng như người mẹ ân cần đang cho muôn loài sự nuông chiều. Trăng trở nên đẹp mắt, lãng mạn. Từ “lồng” gợi lên hình ảnh từ 'Chinh phụ ngâm':
“Hoa giãi nguyệt, nguyệt in một tấm
Nguyệt lồng hoa, hoa thắm từng bông,
Nguyệt hoa hoa nguyệt trùng trùng…”
Trong câu thơ “trăng lồng cổ thụ/bóng lồng hoa” tạo ra sự cân đối trong việc miêu tả về “trăng”, với ngôn ngữ thơ trang trọng, tinh tế, tạo nên bức tranh về thiên nhiên tuyệt đẹp đầy chất thơ. Cảnh đêm lung linh, trong lành, huyền ảo. Khi đọc những câu thơ này, người đọc cảm nhận như được lắng nghe âm nhạc, nhìn những bức tranh tuyệt đẹp của núi rừng Việt Bắc. Người xưa thường nói rằng thi ca kết hợp với họa, âm nhạc làm nên một tác phẩm tuyệt vời, và câu thơ này không phải là ngoại lệ. Với Bác, trăng trở thành người bạn tri kỷ, làm sao có thể phớt lờ trước vẻ đẹp của đêm nay. Ngay cả trong những ngày ở tù tối, dưới ánh trăng lung linh, Bác vẫn sáng tạo ra những bài thơ diệu kỳ:
“Trong tù không rượu cũng không hoa
Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ…”
(Ngắm trăng)
Một nhà thơ với tâm hồn cao cả đang trải qua những khoảnh khắc thần tiên giữa cảnh đêm ở chiến khu Việt Bắc. Trong bức tranh thiên nhiên hùng vĩ và đẹp đẽ như vậy, tâm trạng của nhà thơ bay cao, thả hồn theo vẻ đẹp của đêm trăng, bởi đêm nay Bác không thể ngủ được. Trước vẻ đẹp của đêm trăng: có suối, có hoa lá, núi non, và cả tâm trạng của Bác. Bác không chỉ bị cảm động bởi cảnh thiên nhiên đẹp mà:
“Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”
Dưới ách nô lệ của kẻ thù xâm lăng, nước nhà chìm trong biển lửa, đồng chí gông cùm, xiềng xích. Cuộc sống khắc nghiệt, đầy lầm than, và suốt bao năm, Bác Hồ đã vất vả ra đi trên những con đường xa xôi, trên biển cả để tìm kiếm con đường cứu nước, giải phóng dân tộc khỏi cảnh ách thống trị của kẻ thù. Trước bức tranh đen tối ấy, lòng Bác không thể yên giấc. Bác không chỉ thức trắng vì vẻ đẹp của đêm trăng, mà còn vì lo âu cho nước nhà.
Nỗi nhớ quê hương, lo âu cho đất nước luôn làm xao lòng Bác. Có nhiều đêm, Bác không thể nào ngủ được:
Một canh, hai canh, rồi ba canh
Băn khoăn, lo âu, giấc mê xa
Bốn canh, năm canh, đến lúc chợp mắt
Mơ màng giấc mộng, hồn bay xa”
(Không thể ngủ)
Hình ảnh của sao vàng là biểu tượng cho tự do, độc lập, và hy vọng vào một ngày mai hòa bình sẽ chiếu sáng cả nước. Một tâm hồn nghệ sĩ cao quý được giam giữ trong vỏ cơ thể của một chiến sĩ cộng sản kiên định. Bác Hồ được truyền cảm hứng từ sự hoà quyện của thiên nhiên với tình yêu quê hương mãnh liệt.
Vậy là, bài thơ Cảnh khuya được coi là một trong những tác phẩm thơ về trăng đẹp nhất của Bác Hồ. Khi đọc bài thơ này, chúng ta càng cảm kích, yêu quý Bác Hồ hơn.
Phát biểu về ấn tượng của tôi về bài thơ Cảnh khuya - Mẫu 3
Hồ Chí Minh không chỉ nổi tiếng là lãnh tụ của dân tộc Việt Nam, mà còn được biết đến là một nhà văn, nhà thơ vĩ đại của dân tộc. Trong số các tác phẩm của Người, tôi rất ấn tượng với bài thơ “Cảnh khuya”.
Bài thơ này được Bác Hồ viết khi Người đang ở chiến khu Việt Bắc, trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống lại thực dân Pháp (1946 - 1954). Cuối năm 1947, quân Pháp đã tấn công mạnh vào căn cứ Việt Bắc nhằm tiêu diệt lãnh đạo và cơ quan quân sự của chúng ta. Nhưng nhờ vào sự đoàn kết và sự lãnh đạo thông minh của Đảng, chiến dịch ở Việt Bắc đã làm thất bại kế hoạch của quân địch.
Ở hai câu thơ đầu tiên, Bác đã miêu tả chân dung thiên nhiên núi rừng Việt Bắc một cách rất sinh động:
“Tiếng suối trong như tiếng hát xa,
Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa”
Trong không gian của núi rừng Việt Bắc yên bình, tiếng suối chảy vang xa như một bản nhạc dịu dàng từ xa. Câu thơ tạo ra hình ảnh âm thanh của tiếng suối so với âm thanh xa xôi và trong trẻo. Điều này làm cho tiếng suối trở nên sống động và lãng mạn hơn. Câu kế tiếp miêu tả ánh trăng chiếu sáng lên cây cổ thụ và hoa rừng. Hình ảnh này mang lại hai cách hiểu: trước hết, ánh trăng chiếu xuống đất, qua từng tán cây và cả hoa rừng, tạo ra một không gian thiên nhiên ngập tràn ánh sáng trăng. Thứ hai, ánh trăng phản chiếu xuống đất, tạo ra hình ảnh như những bông hoa. Dù hiểu theo cách nào, câu thơ này vẫn tạo ra hình ảnh tươi đẹp của núi rừng Việt Bắc. Bức tranh thiên nhiên dưới con mắt của một thi sĩ thật sự là không giá trị.
Câu thơ tiếp theo mở ra tâm trạng của Bác trong đêm khuya ở Việt Bắc:
“Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”
Câu thơ này có thể hiểu theo hai cách: đầu tiên, nó tạo ra một hình ảnh của cảnh thiên nhiên đẹp tựa như một bức tranh. Hoặc Bác Hồ có thể là ngồi đó, mê mải ngắm nhìn khung cảnh đêm tĩnh lặng, khiến cho cảnh vật và con người hòa quyện tạo nên một bức tranh sống động. Câu thơ cuối cùng giải thích lý do Bác không thể ngủ được. Đó là vì cảnh thiên nhiên quá đẹp làm cho tâm hồn nghệ sĩ bâng khuâng. Nhưng cũng là vì lo lắng cho đất nước và nhân dân. Đó mới là lý do quan trọng nhất khiến Bác không thể ngủ. Điều này làm nổi bật tấm lòng yêu nước, thương dân sâu sắc của Bác Hồ - lãnh tụ tôn kính vì nước, vì dân.
Từ hai câu thơ trên, người đọc có thể thấy được hình ảnh của một thi sĩ đa cảm và tinh tế, cũng như của một chiến sĩ kiên trung trong bức tranh của Bác Hồ. Đây thật sự là một trong những bài thơ mà tôi rất ưa thích của Bác.
Phát biểu về cảm nhận của bản thân về bài thơ Cảnh Khuya - Biểu mẫu 4
Khi nhắc đến những tác phẩm của Chủ tịch Hồ Chí Minh, không thể không nhắc đến bài thơ “Cảnh Khuya”. Đây là một trong những bài thơ mà tôi cảm thấy rất mê mẩn.
Hai câu đầu tiên của bài thơ đã tạo ra hình ảnh của cảnh thiên nhiên núi Tây Bắc trong đêm, với vẻ đẹp thơ mộng mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã miêu tả:
“Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa”
Trong đêm khuya ở nơi núi rừng hoang sơ, Người nghe thấy âm thanh của tiếng suối chảy róc rách. Tiếng suối được so sánh như tiếng hát, tạo ra âm thanh nhẹ nhàng, trong trẻo giữa không gian núi rừng vắng vẻ. Tiếp theo là khung cảnh núi rừng dưới ánh trăng: “Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa”. Câu thơ đã tạo ra hai cách hiểu cho người đọc. Đầu tiên là hình ảnh ánh trăng chiếu xuống mặt đất xuyên qua từng tán cây, chiếu xuống cả những bông hoa rừng. Không gian núi rừng Việt Bắc được phủ đầy ánh trăng. Cách hiểu thứ hai là ánh trăng sáng chiếu xuống mặt đất xuyên qua từng tán cây cổ thụ, khi phản chiếu xuống mặt đất tạo ra hình thù như những bông hoa. Dù hiểu theo cách nào, thiên nhiên lúc này vẫn đẹp. Ánh trăng đã trở thành bạn tri kỷ của nhà thơ ngay cả nơi núi rừng hoang sơ. Bức tranh thiên nhiên núi rừng Việt Bắc dưới con mắt của một thi sĩ hiện lên với vẻ đẹp thơ mộng và hoang sơ.
Đến hai câu thơ tiếp theo, Bác đã tài tình thể hiện tâm trạng của mình:
“Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nước nhà”
Đứng trước cảnh đẹp của thiên nhiên Việt Bắc, Bác đã thốt lên rằng đây là một cảnh thật hiếm có, giống như một bức tranh của một nghệ sĩ tài hoa. Nhưng ở bức tranh thơ mộng đó, con người lại hiện lên với những nỗi niềm trăn trở. Người “chưa ngủ” có phải vì khung cảnh thiên nhiên quá đẹp. Điều đó khiến cho nhà thơ mê mải trước vẻ đẹp đó mà quên rằng đêm đã khuya. Hay là vì “lo nước nhà”? Trong mọi tình huống, Bác đều suy nghĩ về sự nghiệp cách mạng của dân tộc. Nỗi lo âu được thể hiện tự nhiên, và cảnh thiên nhiên đẹp đẽ đã đánh thức quyết tâm cứu nước của Bác. Đối với Người, non sông đất nước này không thể rơi vào tay kẻ xâm lược. Câu thơ cuối cùng chứa đựng cảm xúc sâu sắc và mênh mông. Hồn người lắng sâu vào hồn cảnh vật và cái sâu lắng của cảnh vật tôn thêm sâu sắc của hồn người.
“Cảnh khuya” kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, giữa lãng mạn và hiện thực. Bài thơ không chỉ thể hiện tình yêu thiên nhiên của Hồ Chủ tịch. Mà còn tiết lộ tâm trạng tự nhiên, chân thực của Bác.
Phát biểu cảm nghĩ về bài Cảnh khuya - Mẫu 5
Hồ Chí Minh là một nhà văn, nhà thơ lớn của dân tộc Việt Nam. Một trong những tác phẩm nổi bật của ông là bài thơ “Cảnh khuya”:
Hai dòng thơ đầu tiên tạo ấn tượng về cảnh thiên nhiên ở vùng núi Tây Bắc trong đêm tối:
“Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa”
Trong bức tranh thiên nhiên, ông đã diễn đạt về âm thanh của “tiếng suối” bằng cách so sánh với “tiếng hát”, tạo ra cảm giác của sự trong trẻo, dịu dàng. Sau đó là hình ảnh của ánh trăng, một chủ đề thơ quen thuộc trong sáng tác của ông:
“Trong tù không có rượu cũng không có hoa
Khó lòng hờ hững trước cảnh đẹp đêm nay
Người nhìn thấy ánh trăng qua cửa sổ
Trăng lặng lẽ soi bóng nhà thơ”
(Nhìn trăng)
Hoặc như:
“Trăng len vào cửa sổ muốn gặp nhà thơ
Quân đội bận rộn, hãy đợi đến ngày mai
Chuông trong lầu đột nhiên báo thức
Đó tin chiến thắng, năm 1948”
(Tin chiến thắng, 1948)
Ánh trăng trong bài thơ “Cảnh khuya” hiện ra với sự đặc biệt: “Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa”. Câu thơ này có thể hiểu theo hai cách khác nhau. Một là ánh trăng chiếu xuống mặt đất qua từng tán cây, chiếu sáng cả những bông hoa rừng. Không gian tràn ngập ánh trăng lung linh. Hai là ánh trăng sáng chiếu xuống mặt đất qua những tán cây tạo ra hình thù giống như những bông hoa. Dù hiểu theo cách nào, vẻ đẹp thiên nhiên đầy thơ mộng, lãng mạn vẫn hiện lên rõ ràng.
Hai dòng thơ tiếp theo tiết lộ tâm trạng trữ tình của nhân vật trong bài thơ:
“Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì nỗi lo nước nhà”
Bức tranh thiên nhiên Việt Bắc là một cảnh đẹp hiếm có. Nhưng trong bức tranh ấy, con người hiện lên với những suy tư sâu xa. Người “chưa ngủ” có lẽ vì khung cảnh thiên nhiên quá mơ mộng khiến nhà thơ phải mất ngủ? Hay là vì lo lắng cho dân tộc, đất nước? Điều này cần phải hiểu trong ngữ cảnh sáng tác. Chủ tịch Hồ Chí Minh viết “Cảnh khuya” khi còn ở chiến khu Việt Bắc, trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1946 - 1954). Bác lo cho sự nghiệp cách mạng của dân tộc, cho cuộc sống của nhân dân. “Người chưa ngủ” chính là vì lo lắng cho sự nghiệp cách mạng của dân tộc, nhân dân. Từ “chưa ngủ” được lặp lại nhấn mạnh tâm trạng lo âu, trăn trở của nhà thơ về cuộc sống dân tộc trong bối cảnh đất nước bị thực dân Pháp xâm lược.
Bài thơ “Cảnh khuya” với ngôn từ giản dị không chỉ miêu tả cảnh thiên nhiên dưới ánh trăng ở chiến khu Việt Bắc mà còn thể hiện tình yêu thiên nhiên, lòng yêu nước của nhà thơ. Bài thơ gợi lên trong độc giả những cảm xúc sâu sắc về tấm lòng của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Phát biểu cảm nghĩ về bài Cảnh khuya - Mẫu 6
Bài thơ “Cảnh khuya” của Chủ tịch Hồ Chí Minh thể hiện sâu sắc tình yêu đối với thiên nhiên và quê hương:
“Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”
Hai dòng thơ đầu tiên miêu tả cảnh đêm khuya ở núi rừng Việt Bắc. Trăng lên càng làm cho đêm trở nên sáng sủa hơn. Ánh trăng len lỏi tỏa sáng khắp nơi. Trong đêm tĩnh lặng, tiếng suối vang lên rõ ràng. Tiếng suối chảy êm đềm, vọng từ xa truyền đến. Cảm nhận của Bác rất tinh tế, nghe tiếng suối chảy mà cảm nhận được sự trong xanh của dòng nước. Tiếng suối trong đêm khuya như tiếng hát xa êm dịu vang vọng. Nhà thơ đã sử dụng lối diễn đạt tu từ nghệ thuật để tạo ra hình ảnh sống động. Tiếng suối rì rầm êm dịu, vắng lặng trong đêm chiến khu. Trong bài thơ “Bài ca Côn Sơn”, Ức Trai cũng có cảm nhận rất tinh tế về dòng suối Côn Sơn:
“Côn Sơn suối chảy rì rầm
Ta nghe như tiếng đàn cầm bên tai”
Tiếng suối êm đềm như những nốt nhạc của cây đàn cầm vang vọng bên tai. Trong thế kỷ XX, Nguyễn Khuyến đã viết về dòng suối như sau:
“Cũng có lúc chơi nơi dặm khách
Tiếng suối nghe róc rách lưng đèo”
Sau tiếng suối như tiếng hát xa kia là ánh trăng chiến khu. Trăng sáng và đẹp tỏa sáng trên núi rừng Việt Bắc. Ánh trăng như ánh sáng mát dịu len lỏi qua kẽ lá, tán cây, hoà quyện cùng thiên nhiên. Trên mặt đất, hoa rừng và cổ thụ kết hợp với ánh trăng tạo nên bức tranh thơ mộng. Chữ “lồng” đã nhân hoá trăng, cổ thụ và hoa, tạo ra một hình ảnh đẹp đẽ và trữ tình.
“Hoa giãi nguyệt, nguyệt in một tấm
Nguyệt lồng hoa, hoa thắm từng bông,
Nguyệt hoa hoa nguyệt trùng trùng”
Đọc những dòng thơ này, ta nghe như có nhạc, có hoạ, bức tranh cảnh núi rừng Việt Bắc thơ mộng biết bao. Bác Hồ đã viết những bài thơ tuyệt vời ngay cả trong những điều kiện khắc nghiệt của ngục tối.
“Trong tù không rượu cũng không hoa
Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ”
(Ngắm trăng)
Dưới bức tranh thiên nhiên rộng lớn và hữu tình, tâm trạng thi sĩ vươn lên cao theo cảnh đẹp đêm trăng, vì đêm nay Bác không ngủ. Trước cảnh đẹp đêm trăng: có suối, có hoa lá, núi ngàn, và tâm trạng của Bác. Bác không chỉ xúc động trước cảnh đẹp thiên nhiên mà:
“Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”
Nước nhà đang chịu sự xâm lăng của giặc, đồng chí bị giam cầm, xiềng xích gông cùm. Cuộc sống đầy thăng trầm, Bác dành nhiều năm bôn ba hải ngoại tìm đường cứu nước, giải phóng dân tộc khỏi ách nô lệ. Nay nước nhà chìm trong chiến tranh, lòng Bác bất an. Chưa ngủ không chỉ vì cảnh đẹp đêm nay mà còn vì nỗi lo nước nhà.
Nỗi nhớ quê hương, lo lắng cho đất nước làm trái tim Bác luôn xao xuyến. Bác thức trong đêm khuya, lo lắng không thể ngủ được. Tình yêu quê hương sâu đậm đẩy bao điều. Đã có bao đêm Bác Hồ của chúng ta cũng không ngủ được như thế:
“Một canh, hai canh, lại ba canh
Trằn trọc băn khoăn giấc chẳng thành
Canh bốn, canh năm vừa chợp mắt
Sao vàng năm cánh mộng hồn quanh”
(Không thể ngủ)
Bài thơ Cảnh khuya là tác phẩm thơ tuyệt vời thể hiện tình yêu thiên nhiên và tình yêu đất nước sâu sắc. Đọc thơ của Bác, chúng ta càng trân trọng, kính mến Bác Hồ hơn.
Phát biểu cảm nghĩ về bài Cảnh khuya - Mẫu 7
Bài thơ Cảnh khuya của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã giúp người đọc cảm nhận được tình yêu thiên nhiên và lòng yêu nước của Bác:
“Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa.
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.”
Hai câu thơ đầu, Hồ Chí Minh đã tạo ra một bức tranh thiên nhiên trong lòng núi rừng Việt Bắc đầy thơ mộng. Đêm về, ánh trăng càng sáng và lan tỏa khắp mọi không gian. Nhà thơ cảm nhận được tiếng suối chảy êm đềm. Cách so sánh “tiếng suối như tiếng hát xa” gợi ra sự vang vọng của tiếng suối. Vẻ đẹp của ánh trăng được Bác diễn tả qua hình ảnh: “Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa” gợi cho người đọc hai cách hiểu. Cách hiểu thứ nhất là ánh trăng chiếu xuống mặt đất xuyên qua từng tán cây, chiếu xuống cả những bông hoa rừng. Không gian núi rừng Việt Bắc đều ngập trong ánh trăng. Còn cách hiểu thứ hai là ánh trăng sáng chiếu xuyên qua từng tán cây cổ thụ, khi phản chiếu xuống mặt đất tạo ra hình thù như những bông hoa. Dẫu hiểu theo cách nào, chúng ta đều thấy được vẻ đẹp thơ mộng của thiên nhiên núi rừng Việt Bắc trong đêm trăng.
Và trước vẻ đẹp đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi gắm tâm tư, tình cảm. Con người xuất hiện trong bức tranh với hành động “chưa ngủ”. Bác chưa ngủ vì khung cảnh thiên nhiên quá đỗi thơ mộng. Hay cũng có thể là “chưa ngủ” là vì lo cho nhân dân, cho sự nghiệp cách mạng của đất nước. Cách điệp từ “chưa ngủ” được lặp lại tới hai lần, qua đó nhấn mạnh tâm trạng lo âu, sự trăn trở của nhà thơ đối với cuộc sống nhân dân, sự nghiệp cách mạng của đất nước. Người đọc phần nào hiểu được thêm tâm tư, suy nghĩ của vị lãnh tụ dân tộc.
Cảnh khuya thực sự là một bài thơ độc đáo. Khi đọc bài thơ, chúng ta đã hiểu thêm về tấm lòng mà Bác dành cho đất nước, cũng như những trăn trở, suy tư của Người.
Diễn đạt ý kiến về bài thơ Cảnh khuya - Mẫu 8
Bài thơ Cảnh khuya của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc:
“Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”
Hai câu thơ đầu trong bài thơ miêu tả cảnh đêm khuya ở núi rừng Việt Bắc. Trăng càng lên đêm càng sáng. Ánh trăng lan tỏa khắp mặt đất. Cùng với đó là tiếng suối chảy êm đềm, nghe rõ từ xa vọng đến. Cảm nhận của Bác rất tinh tế, nghe tiếng suối chảy mà cảm nhận được sự trong xanh của dòng nước. Nguyễn Trãi cũng đã có những câu thơ tả so sánh tiếng suối:
“Côn Sơn suối chảy rì rầm
Ta nghe như tiếng đàn cầm bên tai”
Sau khi nghe tiếng suối như nhạc xa kia là ánh trăng tỏa sáng. Ánh trăng rực rỡ và đẹp đẽ như thế, trên cao là trăng, giữa là cổ thụ, dưới là hoa - hoa rừng. Cảnh đẹp của núi rừng Việt Bắc bao phủ dưới ánh trăng.
Trong bức tranh thiên nhiên rộng lớn và uy nghi như vậy, nhà thơ lại 'không thể ngủ'. Nước nhà đang bị giặc xâm lăng, hàng trăm người đồng đội bị giam cầm. Cuộc sống vẫn còn nhiều khó khăn, suy tư, Bác Hồ vẫn đi lang thang, tìm kiếm đường cứu nước, giải phóng dân tộc khỏi cơn ác mộng của nô lệ. Nay nước nhà vẫn đang chìm trong biển lửa và bom đạn, làm sao Người có thể ngủ yên giấc được. 'Không ngủ' không chỉ là vì cảnh đẹp của đêm nay mà còn vì lo âu cho quê hương.
Bài thơ “Cảnh khuya” giúp ta hiểu thêm về Chủ tịch Hồ Chí Minh - một tâm hồn cao quý, luôn dành cho dân tộc.
Phát biểu cảm nghĩ về bài thơ Cảnh khuya - Mẫu 9
Hồ Chí Minh là một nhà thơ vĩ đại của dân tộc. Trong số những tác phẩm xuất sắc nhất của Người, có thể kể đến “Cảnh khuya”. Bài thơ đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc.
Chủ tịch Hồ Chí Minh thường viết về đề tài ánh trăng trong thơ của Người:
“Dù trong tù không có rượu, không có hoa
Đêm nay cảnh đẹp khó mà chối từ
Ai đó ngắm trăng bên cửa sổ
Trăng rọi vào khe cửa, soi đường cho nhà thơ”
(Ngắm trăng)
“Trung thu, trăng sáng như gương
Bác Hồ nhìn cảnh, nhớ nhi đồng
Bác viết mấy dòng chú thích
Gửi tới các cháu, trao gửi tình thương…”
(Thư trung thu 1951)
Khi đến với cảnh khuya, ánh trăng hiện lên:
“Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa”
Hình ảnh so sánh “tiếng suối trong như tiếng hát” gợi lên cảm giác về âm thanh trong trẻo, ngọt ngào. Và sau đó, ánh trăng xuất hiện: “Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa”. Câu thơ có hai cách hiểu khác nhau. Ánh trăng chiếu xuống mặt đất xuyên qua từng tán cây, chiếu xuống cả những bông hoa rừng. Không gian tràn ngập ánh trăng sáng. Tiếp theo, ánh trăng sáng chiếu qua từng tán cây, tạo ra hình ảnh giống như những bông hoa. Hình ảnh ánh trăng trong thơ của Bác đầy sáng tạo và độc đáo.
Trong bức tranh thiên nhiên đó, con người đã xuất hiện với những nỗi niềm tâm trạng:
“Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nước nhà”
Có lẽ người “chưa ngủ” vì bức tranh thiên nhiên quá đỗi thơ mộng khiến người thi sĩ phải thao thức. Hay “người chưa ngủ” vì đang lo lắng cho nhân dân, đất nước? Dường như, “người chưa ngủ” chính là vì lo cho sự nghiệp cách mạng của đất nước, nhân dân. Từ “chưa ngủ” được lặp lại hai lần nhằm nhấn mạnh tâm trạng lo âu, sự trăn trở của nhà thơ đối với cuộc sống nhân dân, sự nghiệp cách mạng của đất nước trong hoàn cảnh đất nước ta đang bị xâm lược bởi thực dân Pháp. Chúng ta thêm cảm phục cho tấm lòng của Bác.
Với “Cảnh khuya”, người đọc được trải qua nhiều cảm xúc. Chúng ta cũng thấu hiểu hơn về nỗi lòng của Chủ tịch Hồ Chí Minh - vĩ lãnh tụ kính yêu của dân tộc Việt Nam.
Phát biểu cảm nghĩ về bài Cảnh khuya - Mẫu 10
“Cảnh khuya” của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã giúp người đọc có những cảm nhận sâu sắc về vẻ đẹp tâm hồn của Bác.
Bài thơ được sáng tác ở chiến khu Việt Bắc, trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1946 - 1954). Mở đầu bài thơ, Bác đã khắc họa khung cảnh thiên nhiên núi rừng Việt Bắc thật thơ mộng:
“Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa”
Chúng ta cũng đã từng nghe tiếng suối trong bài thơ “Côn Sơn ca” của Nguyễn Trãi:
“Côn Sơn suối chảy rì rầm
Ta nghe như tiếng đàn cầm bên tai”
Trong bài thơ “Cảnh khuya”, nhà thơ so sánh “tiếng suối” với “tiếng hát xa”. Âm thanh của suối trong trẻo, vang vọng như tiếng hát từ xa vang vọng. Thiên nhiên còn được diễn tả qua vẻ đẹp của ánh trăng. Câu thơ “Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa” gợi ra hai cách hiểu khác nhau. Ánh sáng của trăng chiếu xuống những bông hoa rừng tạo ra bóng hoa in xuống mặt đất. Hoặc ánh trăng sáng chiếu xuyên qua từng tán cây cổ thụ, phản chiếu xuống mặt đất tạo ra hình thù như những bông hoa. Mỗi cách hiểu đều có sự độc đáo riêng nhưng đều gợi ra vẻ đẹp thơ mộng của thiên nhiên đêm trăng nơi chiến khu Việt Bắc.
Và từ trong bức tranh thiên nhiên đó, con người dần xuất hiện với những nét suy tư:
“Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”
Trong thơ ca trung đại, con người hiện lên trong thiên nhiên nhỏ bé:
“Lom khom dưới núi tiều vài chú
Lác đác bên sông chợ mấy nhà”
(Qua Đèo Ngang, Bà Huyện Thanh Quan)
Trong thơ của Bác, con người không chỉ là một phần của thiên nhiên mà còn là trung tâm của bức tranh. Nhân vật trong “Cảnh khuya” hiện lên với trạng thái “chưa ngủ”. Có lẽ vì cảnh thiên nhiên quá đẹp đẽ? Hay là vì những lo lắng, băn khoăn khác? Câu thơ cuối cùng giải thích - “vì lo nỗi nước nhà”. Bác luôn lo cho nhân dân, cho sự nghiệp cách mạng của đất nước. Cụm từ “chưa ngủ” được lặp lại hai lần để nhấn mạnh nỗi lo âu, trăn trở của Bác. Từ đó, hình ảnh Hồ Chí Minh hiện lên thật đẹp đẽ, một người lãnh đạo luôn vì nước, vì dân.
Điều đó thể hiện rằng, “Cảnh khuya” là một tác phẩm đại diện cho phong cách thơ của Hồ Chí Minh. Những người yêu thơ có thêm cơ hội hiểu sâu hơn về tâm hồn cao đẹp của Người.
