Tài liệu Mytour về mẫu văn lớp 7: Phân tích tinh thần yêu nước trong bài thơ Sông núi nước Nam, đây là tài liệu được tổng hợp và chia sẻ tại đây.
Từ xa xưa đến nay, tinh thần yêu nước luôn được thể hiện rõ trong tâm hồn của mỗi người và trong những tác phẩm văn học. Dưới đây là một phân tích chi tiết và một số bài văn mẫu phản ánh tinh thần yêu nước trong bài thơ Sông núi nước Nam, mời các bạn tham khảo.
Dàn ý phân tích tinh thần yêu nước
I. Khai mạc
- Trình bày về tinh thần yêu nước trong bài thơ “Nam quốc sơn hà”: Liên quan đến việc đối phó với cuộc xâm lược của quân Tống vào cuối năm 1076, bài thơ “Nam quốc sơn hà” - tuyên bố độc lập đầu tiên của dân tộc Việt đã thể hiện rõ tinh thần yêu nước mạnh mẽ, cháy bỏng của thời kỳ Đông Á.
II. Nội dung chính
– Ở hai câu đầu tiên, tinh thần yêu nước được thể hiện qua ý niệm về chủ quyền dân tộc và ý thức tự chủ độc lập.
+ Sông núi nước Nam thuộc về dân Nam.
+ Câu thơ như một lời tuyên bố mạnh mẽ về chủ quyền của dân tộc:
“Nam quốc”- “Nam đế”: nước Nam thuộc về vua Nam: đặt trong bối cảnh so sánh, bình đẳng với phương Bắc: “Nam quốc”- “Bắc quốc” và “Nam đế”- “Bắc đế”
– Ở hai câu thơ cuối cùng, tinh thần yêu nước rõ ràng được thể hiện qua lòng tin kiên định vào sự thắng lợi không thể tránh khỏi trong cuộc chiến đấu chống lại kẻ xâm lược từ bên ngoài
+ Niềm tin vững vàng vào chiến thắng của dân tộc trước kẻ thù xâm lược là biểu hiện tinh thần yêu nước tối cao và sâu sắc nhất.
+ Kẻ thù Tống sẽ “phải tan rã” vì: họ đã vi phạm “điều lệ thiên địa”, đã bước chân xâm lược lên lãnh thổ Nam mãi mãi thuộc về dân Nam
- Cuộc đấu tranh mà chúng ta đang đối mặt chắc chắn sẽ bị đánh bại bởi sức mạnh của tinh thần yêu nước trong thời kỳ Đông Á
III. Kết luận:
- Tóm tắt về tinh thần yêu nước được thể hiện qua bài thơ “Nam quốc sơn hà”: “Nam quốc sơn hà” được coi là một tác phẩm văn học vĩ đại, là lời tuyên ngôn độc lập đầu tiên của dân tộc, toát lên tinh thần yêu nước, ý thức độc lập và niềm tin mãnh liệt vào chiến thắng của dân tộc.
Phân tích tinh thần yêu nước - Mẫu số 1
Tình yêu đất nước và niềm tự hào về dân tộc là những cảm xúc thiêng liêng nhất trong lòng mỗi người dân Việt Nam. Cảm xúc đó là sức sống của dân tộc, là nguồn cảm hứng cho văn học và thơ ca.
Nam quốc sơn hà thật sự là một tác phẩm thơ tuyệt vời!
Sông núi nước Nam không chỉ là một tác phẩm duy nhất trong thời kỳ Lí - Trần mà còn là biểu tượng của tình yêu quê hương và niềm tự hào dân tộc. Với bối cảnh lịch sử đặc biệt - thời kỳ đầy hào hùng đấu tranh chống lại kẻ xâm lược, đất nước và dân tộc trở thành trọng tâm của văn học và thơ ca. Tình yêu nước và niềm tự hào dân tộc là nguồn cảm hứng chính cho các tác phẩm văn học thời kỳ này.
Nhìn lại các tác phẩm trong thời kỳ Lí - Trần, ta thấy rằng tình yêu đất nước hiện hữu ở nhiều khía cạnh và thời điểm khác nhau, nhưng đều rất sâu sắc. Trong Chiếu dời đô, lo lắng cho sự sống còn của đất nước, hạnh phúc của dân chúng là ưu tiên hàng đầu của vua Lý Nhân Tông. Trong Hịch tướng sĩ, lòng căm thù giặc, nỗi đau về việc đất nước bị tàn phá, và sự sẵn sàng hy sinh cho quê hương rõ ràng trong lòng vị hoàng đế Trần Thái Tông. Còn trong Phò giá về kinh, đó là hào khí chiến thắng của dân tộc và mong muốn về một tương lai hòa bình cho đất nước, theo lời của thái sư Trần Quang Khải.
Sông núi nước Nam ra đời trong cuộc chiến chống lại quân Tống, là biểu tượng của sự độc lập và chủ quyền của Đại Việt. Đó là tuyên ngôn của hàng triệu con tim người Việt, đầy nhiệt huyết và tình yêu quê hương.
Hãy đọc kỹ lại bản tuyên ngôn để cảm nhận được cảm xúc mãnh liệt, sôi động của một dân tộc:
Nam Quốc sơn hà Nam đế cư
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư.
Sông núi nước Nam thuộc về người Nam, đó là ý nghĩa của hai câu thơ đầu tiên trong bài thơ. Ý nghĩa này đối với chúng ta ngày nay tự nhiên như hơi thở, nhưng vào thời điểm đó, khi phong kiến phương Bắc đã từng biến đất nước ta thành một phần của chúng và đang cố gắng phục hồi lại sự thống trị, thì ý nghĩa đó mới thực sự thiêng liêng và có ý nghĩa biết bao! Tinh thần tự hào dân tộc, đã được hình thành qua hàng thế kỷ, đã trở thành tư thế kiêng chế, đối diện trực diện với kẻ thù. Đọc câu thơ, lòng ta không khỏi xúc động.
Nếu nhìn từ góc độ nguyên bản của văn bản Hán tự, chúng ta thực sự ngưỡng mộ. Câu thơ như một lời chỉ trích trực tiếp vào khuôn mặt độc tài của triều đình phong kiến Trung Quốc - những kẻ đang tiến hành cuộc chiến tranh xâm lược để đạt được ý đồ bá quyền. Lần đầu tiên trong lịch sử, họ đã đối mặt với ý chí mạnh mẽ đến thế, một tinh thần khẳng định đến thế! Họ có Bắc Quốc (Trung Quốc) thì chúng ta cũng có Nam Quốc, họ có Bắc đế thì chúng ta cũng có Nam đế; không có ai kém cạnh ai! Từ ngôn từ và ý thơ, ta thấy sự tự hào cao độ về đất nước và dân tộc của mình. Đây là niềm tự hào mà mỗi người dân của Đại Việt mang trong lòng trong cuộc chiến đấu sinh tử với kẻ thù.
Phân tích tinh thần yêu nước - Mẫu số 2
Trong dòng văn học dân tộc, có vô số tác phẩm tuyệt vời, thể hiện sự kiêu hãnh và lòng tự hào của dân tộc, trong đó có bản hùng ca lừng danh “Nam quốc sơn hà” hay được gọi là “Sông núi nước Nam” của nhà thơ Lí Thường Kiệt. Bài thơ này là biểu hiện cao quý của văn hóa dân tộc, dũng mãnh anh hùng cùng với tình yêu nước và lòng tự hào dân tộc của người Việt trong thời kỳ xây dựng và bảo vệ đất nước.
“Nam quốc sơn hà” được viết dưới hình thức thất ngôn tứ tuyệt bằng chữ Hán, với văn phong hùng vĩ như sau:
Nam quốc sơn hà Nam đế cư
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư
Trong cuộc đấu tranh chống lại kẻ thù từ phương Bắc, dân tộc Việt Nam đã để lại nhiều dấu ấn lịch sử kiêu hùng, từ giặc Oa, giặc Hán, giặc Tống, đến giặc Thanh,... và bài thơ “Nam quốc sơn hà” ra đời trong cuộc chiến chống lại quân Tống, được sáng tác tại đền thờ thần trên bờ sông Như Nguyệt.
Bài thơ thể hiện sức mạnh và ý chí bất khuất của dân tộc. Ngay từ đầu, tác giả đã khẳng định chủ quyền của đất nước bằng một câu nói kiêu căng, mạnh mẽ:
“Nam quốc sơn hà Nam đế cư”
Câu thơ với hai dòng rõ ràng, tác giả sử dụng từ ngữ hùng hồn và ý nghĩa sâu sắc, giọng điệu mạnh mẽ và khẳng định quyền lực của đất nước. Hai từ “Nam quốc” và “Nam đế” là trọng tâm của câu thơ, khi giặc phương Bắc luôn coi thường nước Nam, nhưng chúng không thể xâm phạm tinh thần độc lập của chúng ta. Để bảo vệ độc lập, dân tộc ta đã chiến đấu gian khổ suốt hàng thiên niên kỷ.
“Nam quốc” không chỉ là biểu tượng của nước Nam, mà còn là biểu tượng của sự độc lập và quyền lực của nước Nam. Tác giả khẳng định rằng chúng ta có thể sánh ngang với nước Bắc, và vị thế của vua Nam cũng vĩ đại như vua Bắc. Điều này thể hiện lòng tự hào và tinh thần yêu nước của dân tộc ta.
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư
Câu này là một khẳng định về việc sông núi nước Nam là của người Nam, là quyết định của thiên thư. Điều này là hiển nhiên và không ai có thể phủ nhận. Đất nước ta đã được lưu danh trong lịch sử và được thiên thư ghi chép. Không ai có quyền thay đổi sự thật này!
Hai dòng thơ với hai lời khẳng định logic, cho thấy rằng Đại Việt tồn tại độc lập và có chủ quyền như một quốc gia, không ai được xâm phạm hoặc thay đổi điều đó!
Để nhấn mạnh điều này, tác giả đã sử dụng hai câu thơ mạnh mẽ
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư.
Sách trời ghi chép về chủ quyền, vậy tại sao kẻ thù dám xâm phạm? Đây là một lời nhắc nhở đanh thép đến quân xâm lược, rằng hành động của họ là xâm phạm vào chủ quyền của một dân tộc kiên cường, ý chí độc lập và tự tôn. Nếu họ dám xâm phạm, họ sẽ gặp thất bại, và tinh thần của người Nam quốc sẽ đánh bại họ.
Phân tích tinh thần yêu nước - Mẫu 3
“Dân ta có tình yêu nước mãnh liệt. Đó là giá trị truyền thống của chúng ta” (trích từ “Tình yêu nước của dân tộc ta”- Hồ Chí Minh). Lời của Bác thể hiện lòng tự hào về truyền thống yêu nước- sợi chỉ đỏ xuyên suốt lịch sử. Bài thơ “Nam quốc sơn hà”- tuyên ngôn độc lập đầu tiên của dân tộc, trong cuộc kháng chiến chống quân Tống, rõ ràng thể hiện tinh thần yêu nước sâu sắc, mãnh liệt của thời đại Đông A:
“Nam Quốc sơn hà Nam đế cư
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư”
Hai dòng thơ đầu tiên nêu lên một tư tưởng mang tính chân lí: Sông núi nước Nam là của người Nam. Ở bản gốc chữ Hán, tư tưởng này được làm nổi bật hơn: “Nam quốc sơn hà Nam đế cư”. Câu thơ như một lời tuyên ngôn chắc chắn về chủ quyền của dân tộc: “Nam quốc”- “Nam đế”: nước Nam là của vua Nam, so sánh với phương Bắc: “Nam quốc”- “Bắc quốc” và “Nam đế”- “Bắc đế”. Nếu quân Tống xâm lược với tư cách một quốc gia mạnh mẽ, thì nước Nam ta cũng sẽ bảo vệ đất nước độc lập. Và điều này được khẳng định thông qua “thiên thư”: “Sách trời chia xứ sở”, nghĩa là điều này tồn tại như một chân lí hiển nhiên và không ai có thể phủ nhận. Như vậy, thông qua hai dòng thơ đầu, chúng ta thấy được tinh thần yêu nước qua ý thức về chủ quyền dân tộc và ý thức độc lập tự chủ.
Ở hai dòng thơ tiếp theo, chúng ta thấy tinh thần yêu nước được thể hiện rõ qua niềm tin vào sự thắng lợi tất yếu của cuộc đấu tranh chống ngoại xâm, bảo vệ độc lập và chủ quyền dân tộc:
“Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư”
Niềm tin mạnh mẽ vào chiến thắng của dân tộc trước kẻ thù xâm lược là biểu hiện tối cao của tinh thần yêu nước. Tác giả đã vẽ trước hình ảnh thất bại của giặc Tống, nhưng cũng tin tưởng vào sức mạnh bất khả xâm phạm của tinh thần yêu nước của chúng ta. Giặc Tống sẽ bị đánh bại vì chúng đã vi phạm “sách trời”, đi ngược lại lẽ phải. Họ đã xâm lược vào đất nước Nam, nơi luôn thuộc về người Nam, và họ sẽ thất bại vì sức mạnh của tinh thần yêu nước.
“Nam quốc sơn hà” thể hiện tinh thần yêu nước, ý thức độc lập dân tộc và niềm tin vào chiến thắng vĩ đại của dân tộc.
......................
Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết trong file dưới đây!