8 bài văn Phân tích cái chết của Lão Hạc hay nhất, kèm theo dàn ý chi tiết. Giúp học sinh lớp 8 hiểu sâu sắc hơn về tình cảnh và nguyên nhân dẫn tới cái chết của Lão Hạc.
Trong truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao, chân thực đề cập đến cảnh khốn khó, đắng cay của người nông dân trước cách mạng tháng Tám. Lão Hạc - Một người nông dân lương thiện, với những phẩm chất tốt đẹp, cuối cùng phải trải qua sự chết đau đớn. Ý kiến của em về cái chết của Lão Hạc là gì? Hãy cùng theo dõi để nắm vững kiến thức môn Văn 8.
Dàn ý phân tích sự ra đi của Lão Hạc
1. Khai mạc:
- Tiểu sử về nhà văn Nam Cao: Sinh ra và lớn lên ở vùng quê, văn của ông thường nhắc đến người nông dân. Qua văn của Nam Cao, hình ảnh người nông dân Việt Nam trước và sau cách mạng tháng Tám 1945 hiện lên rõ nét, chân thực nhất.
- Truyện ngắn “Lão Hạc” là một tác phẩm ông viết dành riêng cho người nông dân. Qua tác phẩm này, ông muốn lên án tội ác của chế độ phong kiến.
2. Thân văn
- Mô tả về Lão Hạc, một người đàn ông trên 60 tuổi, như hàng ngàn người nông dân Việt Nam khác.
- Gia đình của nhân vật Lão Hạc, đặc điểm tính cách của ông ra sao?
- Ông sống trong cảnh đói nghèo, ăn khoai đến khi hết, sau đó chuyển sang ăn củ chuối. Mặc dù đói đến mấy ông vẫn kiên cường.
- Ông có tình cảm sâu đậm với con chó của mình, thường gọi con bằng những từ thân thiết như cha con.
- Lão Hạc là hình mẫu đạo đức trong xã hội lúc bấy giờ, trong một xã hội mà đạo đức đã phai nhạt, lối sống đã trở nên lạnh lùng với nỗi đau của người khác.
- Hình ảnh Lão Hạc trong tác phẩm của Nam Cao – Phản ánh sự tàn bạo của xã hội, nơi mà những kẻ giàu sang chỉ biết cướp đoạt của người khác để thỏa mãn tham vọng cá nhân.
- Phân tích nguyên nhân cái chết của Lão Hạc, thể hiện sự xô đẩy của xã hội khiến ông đến bước vào con đường tử vong. Một lần nữa, kết án chế độ tàn bạo.
- Phân tích con đường ông chọn để kết thúc cuộc đời, khi ông tìm đến tên Binh Tư, một kẻ trộm cắp, để nhờ giúp tự do.
- Khái quát về nhân vật Lão Hạc, một người cha điển hình trong văn học Việt Nam, luôn yêu thương con mình hết mực. Dù làm gì, ông cũng luôn nhớ đến con ở xa.
- Ông là người tự tôn, tự trọng cao, có khả năng tiên đoán sự việc trước khi qua đời, ông còn mang thư từ và tiền bạc đến giao cho thầy giáo.
- Nhà văn Nam Cao đã viết một cách chân thành, mộc mạc, lối viết giản dị của ông đã tạo ra hình ảnh của Lão Hạc gần gũi, nhưng cũng rất bi thảm. Bi thảm trong tâm hồn nhân vật, nhưng giản dị trong cuộc sống. Từ ngữ của nhà văn sáng tạo, gợi cảm, đem lại hình ảnh sống động và ấn tượng.
3. Kết luận
- Thông qua nhân vật lão Hạc, nhà văn muốn chỉ trích tội ác của chế độ cũ và cuộc chiến tranh đã mang lại đau khổ cho người dân Việt Nam.
- Đồng thời, đó cũng là cách tác giả nhìn nhận cuộc sống, một cái nhìn đầy lòng nhân ái, biết chia sẻ với nỗi đau của những người xung quanh.
Phân tích về cái chết của Lão Hạc - Mẫu 1
Văn học hiện thực phê phán là một thể loại văn học mô tả cuộc sống đầy trớ trêu, đắng cay, và bất hạnh. Nó nói về những người phải sống trong đói khổ, vất vả, và những người bước vào con đường tử vong không lối thoát,... Cái chết và nước mắt thường là những đề tài quen thuộc của văn học hiện thực phê phán từ năm 1930 đến 1945. Các tác phẩm của nhà văn Nam Cao cũng không ngoại lệ: Chí Phèo chết trong vũng máu của chính mình khi mơ về một cuộc sống tốt đẹp; Lang Rận và Mụ Lợi tự kết liễu trong cảnh đời lạnh lẽo, đầy đau thương; Bà cái Tí qua đời sau bữa ăn duy nhất của cuộc đời,... Tuy nhiên, trong những cái chết đó, có lẽ cái chết của Lão Hạc là đáng nhớ nhất - một người nông dân nghèo khổ, bất hạnh trong truyện ngắn cùng tên của Nam Cao.
Hãy đọc lại đoạn miêu tả về cái chết của Lão Hạc: “Lão Hạc vật vã trên giường, tóc rối bời, quần áo lôi thôi, mắt long sượng. Ông vật vã đến hai giờ rồi mới qua đời. Cái chết thực sự là nỗi đau đớn. Không ai biết ông chết vì bệnh gì mà đau đớn và đột ngột như thế”. Đoạn văn này khiến tôi bất ngờ trước cái chết đau đớn và kinh hoàng của Lão Hạc. Đây không phải là cái chết bình thường, mà giống như cái chết của một con chó. Lão Hạc chết đau đớn, vật vã, và chấp nhận sự đau khổ để nuôi hy vọng cho con trai.
Sự bất ngờ của cái chết làm câu chuyện trở nên căng thẳng, xúc động hơn. Mâu thuẫn cuối cùng được giải quyết một cách bi thảm và tất yếu. Lão Hạc không tìm thấy cách sống khác mà không ăn cắp tiền của con trai hoặc bán mảnh đất. Ông chọn cái chết, chấp nhận đau đớn để nuôi hy vọng cho con.
Mọi thế hệ trước đều rung động khi chứng kiến cái chết của lão Hạc, nhận ra những ý nghĩa sâu xa kín đáo sau cơn đau đớn cuối cùng của ông. Lão không chọn cách chết khác, mà chết như một con chó bị trúng độc, vì đến cuối cùng, ông vẫn suy ngẫm về cậu Vàng, và việc ông đã lừa dối đứa con đấy khiến ông không thể lòng lương tâm. Lão đã chọn con đường giải thoát khủng khiếp nhưng như một cách để chuộc lỗi với cậu Vàng. Lão Hạc yêu thương như con trai nhưng lại dám bán nó cho thằng Mục giết thịt, do đó, ông tự trừng phạt mình, tự gánh chịu hình phạt như một con chó chết vì độc bả. Lão Hạc chết trong nỗi đau đớn, vật vã về thể xác, nhưng chắc chắn ông lại yên lòng về tâm hồn khi đã hoàn thành nhiệm vụ cuối cùng với đứa con trai vẫn “bặt vô âm tín” với hàng xóm láng giềng về tang ma của mình. Ông chết để giữ ấm cho con, để giữ lại hy vọng cho người con trai xa xôi. Cái chết của lão là biểu hiện cao nhất của tình cha nghĩa mẹ, của sự hy sinh cao cả. Cái chết của lão không chỉ tiết lộ tính cách và số phận của ông, mà còn là biểu hiện sắc nét của số phận và tính cách của người nông dân Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám: nghèo khổ, bế tắc, nhưng giàu lòng yêu thương và đức hy sinh cao cả; đồng thời, cái chết của lão Hạc cũng tố cáo hiện thực xã hội thực dân nửa phong kiến đã đẩy những con người lương thiện vào bước đường cùng, phải chấp nhận cái chết như cách duy nhất kết thúc cuộc đời nhiều đau khổ. Cái chết của lão cũng giúp những người xung quanh ông hiểu ông hơn, quý trọng và thương tiếc ông hơn. Kết thúc câu chuyện bằng cái chết của nhân vật chính, Nam Cao đã tôn trọng sự thật cuộc đời, đồng thời làm tăng ám ảnh và cảm động hơn.
Cái chết của lão Hạc, mặc dù đau buồn, nhưng lại làm ấm lòng người đọc bởi nó khẳng định sự tốt đẹp của con người trước khó khăn của cuộc sống. Đó chính là giá trị nhân văn sâu sắc mà nhà văn muốn truyền đạt qua tác phẩm này.
Phân tích về cái chết của lão Hạc - Mẫu 2
Nam Cao là một nhà văn nổi tiếng trong văn học hiện thực của Việt Nam trước và sau Cách mạng tháng Tám. Mỗi tác phẩm của Nam Cao đều thể hiện sự quan tâm của ông đối với số phận của những người nghèo khổ, bị bóc lột và bức bách bởi xã hội.
Tác phẩm “Lão Hạc” là biểu hiện của sự bần cùng, tuyệt vọng phải tìm đến cái chết đau buồn và nhục nhã của một người nông dân thật thà, hiền lành. Tuy nhiên, tác phẩm cũng tôn vinh những phẩm chất đáng quý trong con người. Nam Cao muốn tố cáo sự tàn ác của chế độ phong kiến đã khiến người nông dân lâm vào bước đường cùng, buộc họ phải chấp nhận cái chết.
Trong tác phẩm này, Nam Cao đã thành công trong việc tạo dựng hình ảnh của lão Hạc với những phẩm chất cao quý, tình yêu thương con trai, tính hiền lành và phúc hậu, cùng lòng tự trọng vượt trội. Hình ảnh cái chết của lão Hạc ở cuối truyện khiến người đọc vừa đau lòng, xúc động và căm phẫn trước sự tàn ác của thời đại xưa, khiến một người già nghèo hiền lành phải tự tìm tới cái chết để bảo toàn những gì ông có.
Chính chế độ phong kiến, những kẻ địa chủ tàn ác đã đẩy lão Hạc tới cái chết. Chỉ có cái chết mới mang lại sự thanh thản cho ông, chỉ có cái chết ông mới có thể giữ được mảnh đất cuối cùng của mình, để truyền lại cho con trai. Lão Hạc, một người đàn ông già khắc khổ, từng góa vợ sớm và sống cùng với con chó làm bạn đồng hành.
Không có người thân, mất vợ, có một người con trai đã rời nhà từ lâu, lão chỉ sống một mình cùng con chó con mà con trai đã để lại. Ngày ngày, lão chăm sóc con chó, nói chuyện, tâm sự, như đang nói chuyện với con trai mình. Lão mong con trai sẽ quay về, để lại mảnh vườn này cho con trai sau này. Nhưng cuộc sống cực khổ, nhiều lúc lão phải ăn củ mài, củ chuối cho qua ngày.
Nam Cao đã thành công trong việc tạo dựng hình ảnh của lão Hạc, một người đàn ông già nghèo khó, hiền lành. Cuộc sống của ông đầy những khó khăn, nhưng ông vẫn kiên cường vượt qua mỗi ngày. Đến khi lão Bá Kiến muốn cướp mảnh đất của ông, ông mới hoang mang và cảm thấy sợ hãi.
Dù đối mặt với khó khăn, lão vẫn cố gắng cầm cự, chống chọi. Nhưng khi lão Bá Kiến muốn cướp mảnh đất của ông, lão hoang mang. Ông luôn muốn để lại cho con trai mình, nhưng Bá Kiến đang âm mưu cướp đất. Họ định bẫy lão vào tù, nếu không, ông phải gánh nợ mảnh đất làm cứu cánh.
Lão Hạc là người thông minh, nên đã linh cảm thấy điều không lành đang chờ đợi mình, để bảo toàn mảnh đất duy nhất của mình, lão buộc lòng phải đi trước một bước. Chỉ khi lão qua đời, bọn Bá Kiến mới buông tha, để cuộc sống của lão được yên bình. Lão quyết định bán con chó đi, người bạn tri kỷ của mình. Rồi lão đến nhà Binh Tư xin bả chó. Thấy lão xin bả chó, Binh Tư ngạc nhiên lắm vì nghĩ lão bần hàn, nhưng lão vẫn giữ được phẩm chất cao quý của mình.
Lão Hạc chỉ cười buồn và nói nếu ông kiếm được gì thì hắn cứ yên tâm. Rồi lão qua nhà thầy giáo, người hàng xóm thân thiết. Lão nhờ thầy giáo giữ giấy tờ mảnh đất, và gửi anh ta một ít tiền phòng khi lão ốm đau qua đời để anh ta làm ma chay.
Một người đàn ông lo lắng chu toàn, có lòng tự trọng cao độ. Lão biết không nên làm phiền hàng xóm về tiền bạc. Vậy nên, lão đã gửi tiền trước nhờ người làm ma chay cho mình. Trưa hôm sau, Binh Tư sang nhà thầy giáo, gọi thầy giáo sang nhà lão. Nhưng khi tới, họ thấy lão đang quằn quại trong cơn đau, vì đã ăn bả chó tự tử.
Cái chết của lão Hạc là minh chứng cho bế tắc của thời đại, nhưng cũng giải phóng lão khỏi khó khăn. Lão mong muốn để lại những điều tốt đẹp cho con trai của mình, tình cha thương con vô bờ bến.
Truyện ngắn “Lão Hạc” kết thúc với bi kịch là cái chết của nhân vật chính, nhưng lại gợi mở nhiều cảm xúc, nghẹn ngào, về số phận của một người nông dân chân chất, hiền lành, có lòng tự trọng cao quý.
Phân tích cái chết của Lão Hạc - Mẫu 3
Văn học hiện thực phê phán thường tả những cảnh đời trớ trêu, cay đắng, bất hạnh. Câu chuyện về những người sống trong cảnh khốn khổ, không lối thoát, với nước mắt và cái chết như là một phần không thể thiếu trong văn học hiện thực phê phán 1930 - 1945. Trong sáng tác của Nam Cao, cái chết của nhân vật như Chí Phèo, Lang Rận, Mụ Lợi, hay Tí đều là những hình ảnh đầy ám ảnh. Nhưng cái chết của Lão Hạc - một người nông dân nghèo bất hạnh, lại là một điều khó quên nhất.
Khi đọc về cái chết của lão Hạc, tôi không khỏi giật mình về sự dữ dội và kinh hoàng của nó. Đây không phải là cái chết bình thường, mà là sự kết thúc đau đớn của một người bị trúng độc bả chó. Sự vật vã, đau đớn của Lão Hạc khiến lòng tôi rất xót xa.
Cái chết của lão Hạc là sự bất ngờ đối với mọi người, từ Binh Tư đến ông giáo và hàng xóm. Sự bất ngờ này khiến câu chuyện trở nên căng thẳng và xúc động hơn. Với tính cách của mình, lão Hạc không thể chấp nhận sống dưới sự phụ thuộc của con trai hoặc bán mảnh đất, nên ông đã chọn cái chết như một lối thoát.
Cái chết của Lão Hạc không chỉ là một sự kết thúc, mà còn là một điểm nhấn căng thẳng, bi thương trong câu chuyện. Với lão Hạc, cái chết không chỉ là một sự chấp nhận, mà còn là một bước đi tất yếu.
Mỗi thế hệ đều bị rút lòng khi chứng kiến cái chết của lão Hạc, đầy ý nghĩa về sự đau khổ và tâm trạng của lão. Lão chọn cách chết giống như một con chó, để trừng phạt bản thân về việc lừa dối cậu Vàng. Cái chết của lão là sự giải thoát và sự tạ ơn, đồng thời là biểu hiện cao quý của tình cha mẹ.
Cái chết của lão Hạc phản ánh số phận và bản chất của người nông dân trước cách mạng, giàu lòng yêu thương và sự hi sinh. Đồng thời, nó tố cáo bất công trong xã hội và nhấn mạnh giá trị nhân văn sâu sắc của cuộc đời.
Nam Cao tôn trọng sự thật cuộc đời thông qua cái chết của nhân vật chính, tạo nên sự ám ảnh và cảm động sâu sắc. Cái chết của lão Hạc khiến người đọc tin vào tốt đẹp của con người trong hoàn cảnh khó khăn.
Phân tích về cái chết của Lão Hạc - Mẫu 4
Lão Hạc là biểu tượng của sự đấu tranh và sự tố cáo bất công trong xã hội, với tình cảm cha mẹ và lòng hi sinh cao cả. Cái chết của lão luôn là một điều gây sâu sắc trong lòng độc giả, với những thông điệp về nhân văn và sự hi sinh.
Không phải ngẫu nhiên lão Hạc muốn tìm đến cái chết, vì không ai muốn kết thúc cuộc đời. Chỉ khi rơi vào hoàn cảnh khó khăn đến đáng buồn, không còn con đường nào khác thì cái chết trở thành sự giải thoát nhẹ nhàng nhất. Sau khi bán cậu Vàng với giá 5 đồng, lão cảm thấy hối hận và quyết tâm tích kiệm để gửi tiền cho con trai khi nó trở về.
Ngay từ đầu câu chuyện, Nam Cao đã giới thiệu hoàn cảnh khó khăn, cùng cực và cô độc của Lão Hạc. Con trai vẫn chưa về, lão già yếu, chỉ sống với cậu Vàng và mảnh vườn nhỏ. Lão yêu thương con trai và mong muốn nó quay về. Tấm lòng ấy của lão thực sự đáng quý và đáng kính trọng.
Tuy cuộc sống càng ngày càng khó khăn, bệnh tật càng ngày càng nặng, lão không muốn phụ thuộc vào ông giáo và không muốn làm phiền hàng xóm nên đã xin Binh Tư ít bả chó. Lão nói rằng xin bả chó để bẫy con chó đi lạc nhưng thực ra là để giải thoát bản thân và để lại tiền cho con, không làm gánh nặng cho ai.
Cái chết của lão Hạc gây nhiều ấn tượng. Đó là cái chết mang tính nhân văn và phản ánh chân thực về xã hội Việt Nam lúc bấy giờ.
Vì bế tắc, vì nghèo đói, vì lòng tự trọng nên cái chết là lựa chọn cuối cùng, dù là không muốn nhưng nó cũng có thể kết thúc trong yên bình. Xã hội Việt Nam bấy giờ đầy nghèo đói, thực dân phong kiến đã đẩy nông dân đến bước đường cùng như vậy.
Ban đầu, lão Hạc là người rất kiêu căng, vì vậy dù khó khăn thế nào, ông cũng không muốn nhờ ai. Nhưng lòng tự trọng 'hác dịch' ấy đã khiến ông phải suy nghĩ đến cái chết, mặc dù ông vẫn muốn sống. Một mâu thuẫn đau đớn.
Lão chết, và cái chết thể hiện tình yêu thương vô bờ bến của ông dành cho con. Ông không muốn trở thành gánh nặng cho con, ông muốn để lại tất cả tiền cho con. Tình yêu ấy thật sự vĩ đại và vượt xa khỏi sức tưởng tượng.
Cái chết của Lão Hạc phản ánh sự bế tắc của thời đại và giải phóng chính mình khi muốn mang đến điều tốt đẹp cho con.
Truyện ' Lão Hạc' kết thúc với cái chết bi kịch của lão, khiến người đọc suy ngẫm về con người, tình thương, đói nghèo và lòng tự trọng.
Phân tích về cái chết của Lão Hạc - Mẫu 5
Sau khi đọc truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao, không ít người cảm thấy day dứt và suy nghĩ về cái chết của lão. Ran rận hơn bao giờ hết, ranh giới giữa trắng và đen, thị phi và đạo đức hiện lên mỏng manh và phức tạp. Cái chết của Lão Hạc là dấu hiệu của tính cách và nhân cách của ông.
Lão Hạc là một nông dân nghèo, vợ mất để lại mảnh vườn cho hai cha con, nhưng con trai lại đi làm xa không thấy về. Lão quyết định tìm đến cái chết. Cái chết của lão gây xót xa cho mọi người, nhưng cũng là cách để trả nợ với cậu Vàng, một người bạn tri kỷ lão để lại. Lão không muốn chết nhẹ nhàng, mà muốn cậu Vàng tha thứ.
Nhưng không chỉ thế, lão chết vì tình yêu lớn lao dành cho con trai, một tình yêu không gì có thể thay thế được. Cũng là để xã hội nhận ra cách họ đã đẩy người nông dân lao động đến đói đến chết. Anh con trai lão muốn cưới một cô gái, nhưng gia đình cô quá khắt khe, không đủ tiền trả. Vậy là anh quyết định bán mảnh đất mẹ đã để lại, nhưng lão không chấp nhận. Lão dành tình yêu thương lớn lao cho con trai, luôn muốn con có cuộc sống tốt hơn.
Gấp trang sách lại, ta nhận ra Lão Hạc không chỉ là người nông dân nghèo mà còn là một người cha tận tâm, yêu thương con cái. Cái chết của lão là cảnh báo, đánh thức những người đang đi sai đường, không nên bán linh hồn, nhân cách vì lợi ích cá nhân.
Phân tích cái chết của Lão Hạc - Mẫu 6
Nam Cao là một trong những tác giả đặc trưng của văn học Việt Nam trước và sau cách mạng tháng Tám 1945. Tác phẩm của ông thường mang đậm dấu ấn của người nông dân nghèo.
Tác phẩm ' Lão Hạc' là một minh chứng cho cái nhìn nhân văn của Nam Cao đối với những người nông dân bần cùng trong xã hội.
Sau khi đọc xong truyện này, nhiều người không thể không bị ảnh hưởng bởi cái chết đau đớn của nhân vật chính. Suy nghĩ của ông lão khiến nhiều người phải khóc, cảm thương cho một người cha yêu con, sống theo chuẩn mực đạo đức.
Lão Hạc là một nông dân nghèo, bị mất vợ sớm và con trai bị bắt đi làm ở đồn điền cao su của quân địch. Đó là một nơi khắc nghiệt, nỗi sợ hãi về sự trở về với bụng đói.
Lão chỉ có một mảnh vườn, là tài sản duy nhất để dành cho con trai khi tới tuổi lập gia đình. Ngoài ra, lão còn có cậu Vàng, người bạn thân tri kỷ, một người đồng hành chia sẻ mọi vui buồn.
Mặc dù sống hiền lành và không làm hại ai, nhưng những kẻ có tiền có quyền trong xã hội không cho phép lão sống yên bình trong nghèo đói của mình. Gia đình Bá Kiến liên tục muốn chiếm đoạt mảnh vườn của lão.
Mảnh vườn đó đối với lão có giá trị hơn cả tính mạng. Bá Kiến và gia đình đã cố gắng hại lão nhiều lần để chiếm đoạt mảnh vườn đó.
Không còn lựa chọn khác, lão nghĩ đến cái chết. Chỉ có cái chết mới có thể giải thoát lão khỏi cuộc sống cô đơn, nghèo khó này. Chỉ có cái chết mới giúp lão giữ được mảnh đất tổ tiên này cho con trai.
Suy nghĩ như vậy, lão bắt đầu hành động. Đầu tiên, lão phải bán con chó Vàng của mình, người bạn thân thiết, vì khi lão chết, không ai chăm sóc nó, và nó sẽ chết đói hoặc bị trộm chó giết mà thôi.
Lão bán con chó như mất đi một phần linh hồn của mình, điều đó làm lão đau đớn. Sau đó, lão tới gặp Binh Tư để xin một con chó. Binh Tư là tên trộm chó giỏi trong làng và thường xuyên trộm chó của người khác để bán lấy tiền, nên trong nhà hắn luôn có chó để bán.
Khi Lão Hạc đi xin chó của Binh Tư, hắn nghĩ rằng lão đến để tham gia vào nghề trộm chó với hắn, nên cười và chọc lão. Nếu có việc gì tốt đẹp, hắn sẽ chia sẻ với lão.
Nhưng hắn không ngờ rằng Lão Hạc đi xin chó cho chính mình.
Trước khi qua đời, lão lo lắng cẩn thận. Lão đến nhà thầy giáo Thứ, nhờ thầy giữ hộ giấy tờ nhà và gửi tiền, để trường hợp xấu nhất xảy ra, tiền đó sẽ được dùng để lo ma chay, mua quan tài, vì lão biết rằng trong một xã hội nghèo khó, đói nghèo làm phiền hàng xóm cũng là một loại tội lỗi. Lão cũng không muốn sau khi qua đời, không có ai chôn cất một cách tôn trọng cho mình.
Một người nông dân không có nhiều học vấn nhưng lại rất nhiều đạo đức và văn hóa. Lão ứng xử đúng mực, lương thiện, và đạo đức hơn rất nhiều so với những kẻ có học, quyền lực trong xã hội nhưng thiếu lòng trắc ẩn, vô lương.
Sau đó, lão về nhà và tự mình ăn một bữa chó để tiến tới cái chết. Một cái chết đau đớn, khiến cho người đọc cảm thấy xót xa theo từng dòng chữ.
Nam Cao đã thành công khi miêu tả nhân vật Lão Hạc một cách rất thanh cao, thánh thiện, một người nông dân nghèo nhưng luôn đầy đức hạnh và tử tế, một người cha yêu thương con không biên giới.
Phân tích về cái chết của Lão Hạc - Mẫu 7
Khi đọc những tác phẩm của Nam Cao, người đọc dường như vẫn cảm thấy xót xa và day dứt không dứt, trước số phận của những con người khốn khổ như bà cái Tý trong Một bữa no, anh Đĩ Chuột trong Nghèo, anh Phúc trong Điếu văn... Nhưng có lẽ ám ảnh hơn cả là cái chết đau đớn của Lão Hạc trong truyện ngắn cùng tên của Nam Cao.
Mặc dù đã gần 7 thập kỷ trôi qua, nhưng cái chết đó vẫn đủ sức làm quặn thắt lòng người đọc. Vì sao vậy? Có phải vì Nam Cao không chỉ kể về việc Lão Hạc vượt qua thảm cảnh bi đát của cuộc sống mà còn để lại một tấm lòng kiên định. Chính vì vậy mà ông để cho nhân vật của mình lựa chọn một cái chết khác thường khi xét cả ba khía cạnh: nguyên nhân sâu xa của cái chết, cách thức chết và ý nghĩa của cái chết.
Thứ nhất là nguyên nhân cái chết. Một câu chuyện cười kể rằng: Có lão phu nọ vào rừng kiếm củi, trời nắng to, lão mệt mỏi và kiệt sức chẳng đủ sức để đỡ bó củi lên vai lão, lão buồn bã nói:
- Khổ thế này thì thà chết còn hơn.
Vừa dứt lời thì thần chết hiện lên hỏi:
- Ông lão! Ông vừa nói gì vậy?
Ông lão hoảng sợ và lúng túng trả lời:
- Không! tôi không nói gì cả. Tôi chỉ nói: giá như có ai đỡ bó củi lên vai thì tốt biết mấy.
Câu chuyện thật đơn giản, ngắn gọn và kết thúc bằng một tiếng cười từ phía người đọc. Nhưng có lẽ thông điệp mà tác giả muốn gửi đến độc giả không hề đơn giản chút nào, đó là về ý nghĩa của cuộc sống. Con người dường như càng già đi, họ càng trân trọng cuộc sống, hoặc nói cách khác, khi đối mặt với cái chết, bản năng sinh tồn của con người sẽ hiện hình và yêu sự sống hơn bao giờ hết.
Vậy tại sao Lão Hạc lại tìm đến cái chết? “Sau khi ốm, lão yếu đuối lắm. Công việc nặng không thể tiếp tục. Làng mất cảnh đòi cần câu, nghề dệt vải cũng phải bỏ. Đàn bà nhàn rỗi nhiều hơn. Những việc nhỏ nhặt họ cũng không làm nữa. Lão Hạc không có việc gì làm. Rồi lại có bão, hoa màu bị phá hủy. Từ khi có bão, vườn của lão không có gì để bán. Gạo cứ ngày một ít đi. Một lão với một con chó, mỗi ngày chỉ có 3 hào gạo, nhưng gia đình vẫn đói đến tận rốn ruột...”
Lão quyết định bán chú chó “Cậu Vàng”. Bán đi người bạn thân thiết nhất, bán đi kỷ vật cuối cùng của con trai lão - lão đau đớn, dằn vặt và lương tâm lão dày vò không ngớt. Rồi lão mang 25 đồng bạc lão dành dụm được cộng với 5 đồng bán chó, cùng mảnh vườn 3 sào gửi ông Giáo. Thế rồi từ hôm đó: “Tôi chỉ ăn khoai, thôi. Rồi khoai cũng hết. Từ đó, lão phải tự chế biến những món gì có món đấy. Hôm thì ăn củ chuối, hôm thì ăn sung luộc, hôm thì ăn rau má kèm theo một vài củ ráy hay bữa trai bữa ốc. Tôi chia sẻ với vợ.
- Để lão chết đi! Ai nói lão giàu mà chịu khổ, lão tự làm mình khổ, chứ không phải ai làm khổ lão cả”.
Vâng! Có lẽ lão tự làm mình khổ thật. Vì nếu lão là một người cha bình thường, không, phải nói là một người cha tầm thường thì lão sẽ không chết, thậm chí sẽ còn sống lâu hơn nữa. 30 đồng bạc cùng mảnh vườn 3 sào, đó sẽ là một số tiền khá lớn mà lão có thể sống được. Nhưng lão không làm như vậy. Mảnh vườn là món quà duy nhất mà vợ lão hồi còn sống phải lao động để có được. Đó là tài sản duy nhất mà vợ chồng lão để lại cho con. Vì vậy, mảnh vườn ấy mang theo danh dự, bổn phận của một người cha, một người chồng. Còn số tiền 30 đồng bạc sẽ được dành dụm để lão qua đời có tiền ma chay. Tự trọng không cho phép lão làm phiền người khác. Do đó, số tiền ấy đại diện cho danh dự của một người đàn ông, lão không thể sử dụng nó. Cuối cùng, lão chọn cái chết để tự giải thoát.
Vậy, từ diễn biến trên chúng ta thấy nguyên nhân của cái chết của Lão Hạc là do tình trạng nghèo đói, túng quẫn đã đẩy lão vào con đường tuyệt vọng: Lão phải chết, đó cũng là số phận bi đắng của những người nông dân nghèo sống trong thời kỳ đen tối trước cách mạng tháng Tám. Nhưng nguyên nhân sâu xa của cái chết, không chỉ là do tình trạng nghèo đói, túng quẫn mà còn xuất phát từ lòng hiếu thảo con con, sâu sắc xuất phát từ tấm lòng hy sinh cao cả của người cha. Một người cha dám đánh đổi cả cuộc đời mình để tiết kiệm số tiền ít ỏi đó cho tương lai của con.
Thì ra, sau vẻ già nua, khổ ải ấy là một trái tim to lớn, âm thầm nhưng sâu sắc, nồng ấm, luôn cháy lên ngọn lửa của tình thương con cái. Thì ra, việc hy sinh không chỉ là “đặc quyền” của phụ nữ mà đôi khi, việc hy sinh đó của nam giới, lại còn sâu sắc và ý nghĩa hơn nhiều. Thì ra, trong những con người bình thường lại chứa đựng những phẩm chất phi thường. Ôi! Nếu có “Hậu Lão Hạc” thì con trai lão sẽ trở về, sẽ kết hôn, sinh con, lão sẽ được sống những ngày cuối đời với sự thanh thản và hạnh phúc. Lão sẽ được con cháu phụng dưỡng, chăm sóc, lòng hiếu thảo của con cháu sẽ làm ấm lòng lão, xoa dịu mọi vết thương.
Tuy nhiên! Ước mơ vẫn chỉ là giấc mơ. Ai đọc về Lão Hạc đều khó quên cái chết đau đớn của ông: “Ông vật vã trên giường, tóc bù xù, quần áo rách rưới, đôi mắt đỏ hoe. Ông tru tréo, bọt mép chảy ra, khắp người chốc chốc lại bị giật mạnh, nhấp nhô. Hai người đàn ông mạnh mẽ phải ngồi ép lên người ông. Ông vật vã suốt 2 tiếng đồng hồ trước khi chết. Cái chết thật là dữ dội. Chẳng ai hiểu ông chết vì bệnh gì mà đau đớn và bất ngờ như vậy. Chỉ có tôi và Binh Tư hiểu”.
Không! Không chỉ có ông Giáo và Binh Tư hiểu mà tất cả mọi người đều hiểu, đều đau đớn trước cái chết kinh hoàng ấy. Phương thức chết của ông là chết bằng bả chó, chết do trúng độc bả chó. Chúng ta vẫn tự hỏi vì sao Lão Hạc không chọn một cái chết êm dịu hơn, nhẹ nhàng hơn, yên bình hơn. Lý giải điều này, sách giáo viên Ngữ văn 8(Tập 1- trang 39, xuất bản tháng 5/2004) viết rằng: “Ông lão nhân hậu, trung thực này chưa từng lừa một ai, lần đầu tiên trong đời ông phải lừa là lừa “cậu vàng” “người bạn thân thiết của mình. Ông đã lừa để “cậu vàng” phải chết thì giờ đây ông cũng phải chết theo kiểu một con chó bị lừa”.
Nếu hiểu như vậy, thì chỉ là phần đầu của vấn đề. Bởi vì cái chết của ông là một phần của nghệ thuật, khẳng định rằng ông không tránh né thực tế cuộc sống, cũng không tìm cách thoát khỏi một cách dễ dàng, thuận lợi. Thời đó nhà văn Nguyễn Công Hoan nói: “Tự lực văn đoàn nhìn khói mái nhà của người nông dân, còn tôi, tôi nhìn vào dạ dày của họ”. Vũ Trọng Phụng gọi việc lảng tránh vấn đề của cuộc sống là chạy trốn sự thật bằng những từ điệu trá hình trong văn chương “... như vậy là giả dối là tự lừa mình và di hại cho cuộc đời”.
Còn Nam Cao im lặng khẳng định “nghệ thuật không phải là ánh trăng lừa dối nghệ thuật là những tiếng đau khổ phát ra từ những lỗi lầm trong cuộc sống”. Và qua cái chết của Lão Hạc, ta thấy Nam Cao đã chứng minh điều đó. Nam Cao để cho Lão Hạc chết bởi bệnh dại tức là ông đã tôn trọng cái lẻn logic của thực tế cuộc đời. Chỉ có cái chết đau đớn đó mới đủ sức kêu gọi xã hội lúc bấy giờ đã đẩy con người bất hạnh đến bờ vực thống khổ cuối cùng, khiến họ phải chết một cách đau đớn và tột cùng.
Bên cạnh đó, Nam Cao muốn nói về vấn đề đạo đức: dù phải trả giá đắt đến mấy, con người cũng phải giữ vững phẩm chất của mình. Và Lão Hạc đã làm được điều đó. Dù gặp khó khăn nhưng ông không đi theo Binh Tư... Nhân tính đã chiến thắng bản năng, lòng tự trọng vẫn đủ sức giữ chân con người trước bước đường phải chạy trốn. Ông thà chết hơn là làm điều bất lương. Đó là điều đẹp trong quan niệm đạo đức của dân tộc ta “chết vinh còn hơn sống nhục”.
Lão nằm gục xuống, nhưng tính cách của ông vẫn sống mãi trong lòng người đọc. Đó cũng là ý nghĩa sâu sắc của cái chết của Lão Hạc. Cái chết đó đóng lại một câu chuyện và nhiều người cho rằng, cái chết này mang theo hình ảnh bi kịch: đó là bi kịch của đói nghèo, bi kịch của tình cha con, bi kịch của phẩm giá con người. Chính cái chết này làm rõ quan điểm cực đoan của Nam Cao: “Hạnh phúc giống như một tấm chăn hẹp, người này kéo thì người kia bị lạnh”.
Nhưng nếu nhìn sâu hơn, cái chết đó không hẳn là bi quan vì nó thể hiện niềm tin sâu sắc vào phẩm chất tốt đẹp của người nông dân theo tác giả. “Không! cuộc đời không chỉ là buồn bã. Mà nếu buồn bã thì theo một cách khác nhau”.
Lão Hạc là một người nông dân mù chữ, chưa bao giờ đọc sách, chưa bao giờ tham dự một khóa học nào về đạo đức, về tình cha con nhưng cả cuộc đời chứng minh sự trung thực, lòng nhân hậu và sự trong sáng của ông. Thậm chí cái chết đau đớn của ông cũng là một bằng chứng cảm động về đạo đức, về tình cha con cao cả.
Đoạn văn suy nghĩ về cái chết của Lão Hạc
Cái chết của Lão Hạc không phải là sự đánh mất, tiêu cực. Ông đã cố gắng để sống: 'Một vài ngày, tôi thấy ông chỉ ăn khoai. Rồi thì khoai cũng hết. Bắt đầu từ đấy, ông tìm cách chế biến thức ăn. Một ngày ăn củ chuối, một ngày ăn cơm, một ngày ăn rau má, vài khi ăn cua, ốc' mà không có. Bi kịch là thế đó. Nếu không muốn sống, ông đã không phải cố gắng để sống. Ông có thể tự kết liễu mình sau khi ông để lại vườn và tiền làm tang cho con. Nhưng dường như, trong cả sự kiệt sức, ông vẫn cố chờ đợi điều gì... Chờ đợi con trai trở về. Biết đâu trong những ngày sống sót ấy con trai trở về! Không thể chờ đợi thêm nữa, cuối cùng (đúng đến phút cuối cùng) Lão Hạc phải đối mặt với sự thật của chính mình, để không vi phạm đạo đức của mình: muốn sống nhưng không chịu sống. Tại sao ông lại trung thành với “đạo đức”? Ông có thể tìm đến sự giúp đỡ để sống qua ngày nhưng dân gian cũng đã nói 'người láng giềng tối lửa có nhau' là gì! Ngay cả việc để lại tiền làm tang cũng là một sự giúp đỡ! Đó mới là Lão Hạc. Cậu Vàng chết để thêm 5 đồng vào số tiền 25 đồng mà ông để lại cho ông giáo làm tang. 'Đúng là như vậy' là điều đắng cay à? Khi con chó phải chết, Lão Hạc hy vọng nó sẽ được sống lại; khi ông chết, con chó cũng có thể làm hài hước cho cuộc truy lùng hương linh của ông. Sự cảm thương đến mức đó. Đây chẳng khác gì, xã hội thực dân và phong kiến đã đẩy cuộc sống của người nông dân đến đường cùng; cả sự nghèo khổ đã đẩy Lão Hạc vào một lựa chọn đau đớn, đầy cay đắng.