Mẫu văn lớp 9: Cảm nhận khổ thơ đầu trong bài Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải - 3 ý tưởng & 8 mẫu văn hay nhất cho học sinh lớp 9

Cảm nhận khổ thơ đầu Mùa xuân nho nhỏ mang đến 8 mẫu văn xuất sắc nhất, kèm theo 3 ý tưởng chi tiết, giúp học sinh lớp 9 hiểu rõ hơn về cảnh đẹp của thiên nhiên, sự thanh bình khi mùa xuân đến.

Ngoài ra, cung cấp một số hình ảnh và từ ngữ đặc sắc trong khổ thơ đầu của Mùa xuân nho nhỏ, giúp học sinh dễ dàng hình dung về vẻ đẹp của mùa xuân trong tự nhiên. Hãy cùng theo dõi để nâng cao kỹ năng Viết văn 9 của bạn.

Dàn ý cảm nhận khổ đầu bài Mùa xuân nho nhỏ

Phần 1: Mở đầu

1. Mở đầu

Giới thiệu về tác giả Thanh Hải, bài thơ Mùa xuân nho nhỏ và nhất là khổ thơ đầu tiên.

Lưu ý: Học sinh tự chọn cách viết mở đầu trực tiếp hoặc gián tiếp dựa vào khả năng của mình.

2. Nội dung chính

Hai dòng thơ đầu: Bức tranh về mùa xuân hiện ra với vẻ đẹp giản dị, nhưng không kém phần tinh tế và sâu lắng. Chỉ đơn giản là một bông hoa tím nở giữa dòng sông xanh biếc nhẹ nhàng, hài hòa mà đáng yêu. Bức tranh trở nên sống động hơn, có 'linh hồn' khi gam màu tím được sắc nét lên thành 'tím biếc'. Sự kỹ lưỡng trong việc tô màu đã khiến cho bức tranh trở nên sống động, tài tình, khiến người đọc có thể hình dung ngay trước mắt một bông hoa tím biếc, nhỏ xinh, đủ sức để tô điểm cho bầu trời, cho không gian mùa xuân tràn ngập sức sống.

→ Phác họa về cảnh vật mùa xuân giản dị, êm đềm, và sâu lắng.

Hai dòng thơ tiếp: Không chỉ có hình ảnh mà còn có âm thanh của con chim chiền chiện vang lên khắp nơi, khiến cả đất trời, cả tâm hồn của thi sĩ sửng sốt với những lời khen như 'ơi, hót chi'. Bầu không gian yên bình bỗng trở nên sống động, tràn đầy sức sống. Âm thanh của tiếng chim hót, dù nhỏ bé, trong tĩnh lặng, nhưng nó âm vang cả trời đất.

Hai dòng thơ cuối: Tiếng chim không chỉ vang vọng trên trời đất mà giờ đây nó đã tạo thành những giọt, có hình dáng, kích thước riêng, cách chuyển đổi này có vẻ không hợp lý nhưng lại vô cùng phù hợp, làm nổi bật bức tranh về mùa xuân với dòng sông, bông hoa tím biếc, tiếng chim chiền chiện cùng với thi sĩ, tạo nên một bức tranh giản dị nhưng vẫn rực rỡ.

3. Tổng kết

Tóm tắt nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ, đồng thời thể hiện cảm nhận về giá trị của tác phẩm.

Dàn ý 2

a. Mở đầu

• Giới thiệu về tác giả và tác phẩm

b. Nội dung chính

* Khung cảnh mùa xuân tươi đẹp, đầy sức sống:

• Bông hoa tím nở rộ giữa dòng nước xanh biếc.
• Động từ “nở” khơi gợi sự vận động nhẹ nhàng, tinh tế của những cánh hoa.
• Âm thanh của chim chiền chiện làm cho bức tranh mùa xuân thêm phần sinh động.
• Giọt sương long lanh: Những giọt sương đọng trên lá, cũng có thể là tiếng chim chiền chiện ngưng lại thành hình khối.

=> Mùa xuân ở Huế được tô điểm bởi sắc màu bình dị của cảnh vật và âm thanh rộn ràng của cuộc sống.

* Tình cảm của nhà thơ trước khung cảnh mùa xuân:

• Ngạc nhiên, xúc động khi chứng kiến dấu hiệu của mùa xuân.
• Từ “nở” không chỉ thể hiện sự vận động của cánh hoa mà còn biểu lộ sự ngạc nhiên xen lẫn niềm vui, mong chờ của tác giả khi phát hiện ra sự thay đổi nhẹ nhàng, tinh tế.
• Trân trọng, chăm sóc từng vẻ đẹp của thiên nhiên “tôi đưa tay tôi hứng”
• Cảm nhận về mùa xuân bằng trái tim nồng nhiệt, bằng tất cả các giác quan (thị giác, khứu giác, cảm giác)

=> Cảm xúc tràn đầy, hồn nhiên trước vẻ đẹp của mùa xuân, thể hiện sự yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống mãnh liệt của một tâm hồn lãng mạn.

c. Kết bài

• Khẳng định giá trị của nội dung và nghệ thuật trong bài thơ.

Dàn ý 3

1. Mở bài

• Giới thiệu sơ lược về tác giả và tác phẩm.
• Đặc điểm và nội dung của khổ thơ: khổ thơ nằm ở phần đầu của tác phẩm, miêu tả về vẻ đẹp tươi mới của thiên nhiên trong mùa xuân.

2. Thân bài

Cảm xúc trước vẻ đẹp của mùa xuân tự nhiên (Khổ 1)

- Nhà thơ mô tả một cách sống động bức tranh về mùa xuân tự nhiên với:

• Khung cảnh: bầu trời rộng lớn, dòng sông xanh mát
• Âm thanh: tiếng chim hót rộn ràng
• Màu sắc: màu xanh của dòng sông, màu tím của hoa

⇒ Nghệ thuật sắp xếp cú pháp: không gian mở rộng, sắc màu rực rỡ và âm thanh hân hoan như một lời mời gọi đầy lôi cuốn để mọi người tận hưởng cuộc sống, mùa xuân rạng ngời ở Huế.

- Cảm xúc của tác giả trước mùa xuân thiên nhiên:

• Nhà thơ tỏ ra yêu mến với cảnh vật
• Nắm giữ “giọt sương long lanh”: có thể là giọt sương mơ màng hoặc là biểu tượng cho âm thanh của tiếng chim rộn ràng

⇒ Hứng khởi trước vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên, khát khao kết nối với tự nhiên. Tác giả đã dùng biện pháp tu từ ẩn dụ để nói về giọt sương long lanh và tiếng chim, thực chất là nói về những gì tinh tế, đẹp đẽ trong cuộc sống. Đoạn thơ phản ánh tình yêu thiên nhiên, đất nước, sự hiến dâng và mối quan hệ giữa cá nhân và cộng đồng.

3. Kết bài

• Tóm tắt những điểm nổi bật về nghệ thuật của đoạn thơ: Thể thơ ngắn, mang giai điệu trong lành, gần gũi với dân ca, nhiều hình ảnh đẹp, giản dị, lôi cuốn, nhiều so sánh và ẩn dụ sáng tạo.
• Tính mộng mơ, tinh khôi của thiên nhiên đã làm phong phú thêm vẻ đẹp của đất nước.
• Liên kết trình bày ước muốn hy sinh của thanh niên cho cuộc sống.

Cảm nhận về khổ thơ đầu tiên của bài Mùa xuân nho nhỏ

Với phong cách viết súc tích, nhà thơ Thanh Hải đã tạo nên bức tranh mùa xuân tự nhiên, giản dị và cuốn hút:

'Trồng giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc”.

Xuân ở Huế, với dòng sông màu xanh, với bông hoa tím. Sắc xanh dịu dàng của sông kết hợp với màu tím của bông hoa tạo nên một vẻ xuân tươi sáng, rực rỡ nhưng vẫn giữ được vẻ đẹp mộng mơ, dân dã của Huế. Động từ “trồng” ở đầu câu thơ làm nổi bật vẻ duyên dáng và sức sống mãnh liệt của bông hoa xuân. Đó có thể là bông hoa lục bình, hoặc là bông trang, bông súng, với sắc tím biếc tỏa sáng, đang mọc lên, đang nở rộ. Bông hoa tím biếc nở giữa dòng sông xanh - sự hòa quyện màu sắc của tự nhiên tạo ra vẻ đẹp dịu dàng, thanh thoát làm cho lòng người say mê.

Bức tranh mùa xuân ở Huế không chỉ rực rỡ, sống động mà còn đong đầy âm thanh:

'Ơi con chim chiền chiện,
Em hót gì mà vang trời”.

Tiếng hót của chim chiền chiện mở ra một không gian cao vút, trong lành. Và bởi tiếng chim đó vang lên, làm xao xuyến cả đất trời, cũng làm lay động tâm hồn nhạy cảm của nhà thơ. Với cảm thán từ “Ơi” và câu hỏi “hót gì?”, Thanh Hải đã đưa vào lời thơ giọng điệu ngọt ngào, dịu dàng, thân thương của người dân Huế, thể hiện cảm xúc vui mừng đến ngạc nhiên trước một mùa xuân tươi đẹp – một mùa xuân đậm chất quê hương và giàu chất thơ.

'Từng giọt sương long lanh
Tôi giơ tay lên hứng”.

“Tôi giơ tay lên hứng” là cử chỉ giản dị của nhà thơ nhưng lại đem lại trải nghiệm gợi cảm độc đáo. Đó chính là điểm đặc biệt trong thơ của Thanh Hải với khả năng chuyển đổi từ thính giác và thị giác sang xúc giác. Hai từ “tôi hứng” đã thể hiện sự trân trọng và tự hào của tác giả trước hình ảnh mùa xuân tươi đẹp, đầy âm thanh của Huế mộng mơ, nơi đã trở thành nguồn cảm hứng cho vô số bài thơ và khúc ca.

Cảm nhận về khổ đầu của bài thơ Mùa xuân nho nhỏ

Mùa xuân được xem như thời kỳ tươi đẹp nhất trong năm. Nói về mùa xuân là nói về niềm vui sống và những ước mơ của con người. Mùa xuân đã trở thành đề tài quen thuộc của các nhà thơ. Viết về mùa xuân, mỗi nhà thơ có những điểm độc đáo riêng. Ở đây, ta chỉ nói về hình ảnh mùa xuân trong bài thơ 'Mùa xuân nho nhỏ'' của nhà thơ Thanh Hải.

Mở đầu bài thơ, tác giả đã mô tả một bức tranh mùa xuân giữa thiên nhiên và vũ trụ:

Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi! Con chim chiền chiện
Hót gì mà vang trời...

Khung cảnh mùa xuân dần hiện ra với vẻ đẹp bình dị, đơn giản nhưng không kém phần thơ mộng và sâu sắc. Ở đây, mùa xuân của Thanh Hải không chỉ đẹp với những cánh đào, những bông mai, mà còn đơn giản là một bông hoa tím nở giữa dòng sông xanh. Cánh hoa nghiêng xuống mặt nước như gương để phản chiếu bầu trời trong, với màu sắc nhẹ nhàng, hài hòa, Thanh Hải đã tạo ra bức tranh mùa xuân độc đáo. Màu tím biếc làm cho bức tranh thêm phần đặc sắc, tạo nên vẻ đẹp rực rỡ và sôi động của mùa xuân. Cảnh vật mùa xuân trong bài thơ cũng như vùng đất miền Trung quê hương của tác giả, bình dị và thâm trầm. Xứ Huế nổi tiếng với núi Ngự sông Hương, giờ lại càng thêm xinh đẹp dưới ngòi bút tài hoa của nhà thơ...

Bức tranh tự nhiên kia, từ trước đến giờ im lìm như chứa đựng suy tư, bỗng trở nên sống động và 'sống' hẳn lên vì tiếng hót của con chim chiền chiện:

Ơi! Con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng!

Bức tranh này bỗng đẹp và độc đáo hơn với sự kết hợp giữa hai sắc màu: tươi sáng (xanh, tím) và lấp lánh rực rỡ (long lanh). Câu thơ giờ mang một vẻ lạ lùng như là vô lý; con chim chiền chiện lại hót đến vang cả trời! Thực ra, khoảng trời đó chính là không gian riêng của tác giả, trong trái tim tác giả, chỉ mình tác giả mới cảm nhận và nghe thấy được. Tâm hồn nhỏ bé của nhà thơ trước vũ trụ thiên nhiên, chính vì thế mà mọi cảnh trong tâm hồn đó cũng trở nên nhỏ bé và đáng yêu: con chim nhỏ của mùa xuân nhỏ trong một không gian nhỏ. Nhưng chính 'nhỏ' ấy đã tạo nên nét độc đáo trong sự đối lập của câu thơ. Tâm hồn ấy, trái tim ấy tuy nhỏ bé nhưng chỉ chính nó mới cảm nhận được mùa xuân của đất trời và vũ trụ thiên nhiên... Và giờ đây tiếng hót lại vang lên, tiếng hót quen thuộc của làng quê dân dã:

Ồ! Tiếng hát vui vẻ
Con chim chiền chiện
Trên đồng lúa xanh mơn
Bay lượn trong không trung...

(Tố Hữu)

Cuồng nhiệt với âm nhạc của chim, trước mắt nhà thơ, như thấy những giọt sáng lung linh đang rơi nhẹ nhàng:

'Từng giọt long lanh rơi,
Tôi đưa tay tôi hứng!'.

'Từng giọt long lanh'... giọt gì? Ánh nắng, giọt sương, niềm hạnh phúc, hay giọt xuân rơi từ tiếng chim chiền chiện nhỏ vụt bay để mang mùa xuân đến cho mọi người? Nhưng chính xác nhất có lẽ là giọt tiếng chim, giọt tiếng chim mà chỉ có tác giả mới cảm nhận được, và 'nhìn thấy'! Nhìn thấy những điều mà mắt thường không thấy được có lẽ do Thanh Hải nhìn bằng con mắt của một nhà thơ. Tiếng chim thì nghe, nhưng ở đây tác giả lại nhìn. Hiện tượng chuyển đổi cảm giác này lẽ ra chỉ có ở những người đam mê. Câu thơ ban đầu dường như vô lí giờ lại trở nên hợp lý. Quả thật Thanh Hải đang say mê, ông mê mải trước cảnh thiên nhiên xuân tươi, xinh đẹp, mê mẩn vì nét đẹp của mùa xuân, tình yêu kiều. Và từ đó trân trọng, nhẹ nhàng, tác giả đã đưa tay ra hứng để đón nhận những điều tốt lành và 'lộc' của mùa xuân ban tặng cho mỗi tâm hồn con người, đặc biệt là tác giả.

Càng đọc thơ Thanh Hải, ta càng thấy thú vị và cuốn hút. Đặc biệt sau khi đọc 'Mùa xuân nho nhỏ', ta như cảm nhận được hương vị của mùa xuân đang lan tỏa vào cả không gian và trong lòng người đọc. Đó thực sự là một 'mùa xuân nho nhỏ' mà Thanh Hải đã dành tặng cho cuộc sống. Nếu biết rằng Thanh Hải đã sáng tác bài thơ này khi ông đang ốm giường, không phải là vào dịp xuân... và chỉ trong vài tháng sau đó ông đã ra đi mãi mãi... dù sao, hình ảnh của bông hoa tím, dòng sông xanh biếc của hy vọng, niềm tin vào cuộc sống vẫn là những điều nhỏ nhẹ nói với chúng ta về nhiều điều...

Cảm nhận khổ thơ đầu bài Mùa xuân nho nhỏ - Mẫu 1

Bức tranh mùa xuân thiên nhiên trong 6 câu thơ đầu được vẽ bằng vài nét phác hoạ nhưng rất đặc sắc:

“Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng”.

Không gian cao rộng của bầu trời, rộng dài của dòng sông, màu sắc hài hoà của bông hoa tím biếc và dòng sông xanh - đặc trưng của xứ Huế. Rộn rã, tươi vui với âm thanh tiếng chim chiền chiện hót vang trời, tiếng chim trong ánh sáng xuân lan toả khắp bầu trời như động thanh 'từng giọt long lanh rơi'.

Cảm xúc của tác giả trước mùa xuân đất trời thể hiện qua cái nhìn trìu mến với cảnh vật, trong những lời bộc lộ trực tiếp như lời trò chuyện với thiên nhiên 'ơi, hót chi... mà...'. Đặc biệt cảm xúc của nhà thơ được thể hiện trong một động tác trữ tình đón nhận vừa trân trọng vừa tha thiết trìu mến với mùa xuân: đưa tay hứng lấy từng giọt long lanh của tiếng chim chiền chiện.

'Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng'.

Có thể hiểu câu thơ theo nhiều cách khác nhau. Trước hết, 'giọt long lanh' là những giọt mưa mùa xuân, giọt sương mùa xuân, trong sáng, rơi xuống từng nhành cây, kẽ lá như những hạt ngọc.

Giọt long lanh cũng có thể hiện theo nghĩa ẩn dụ chuyển đổi cảm giác: tiếng chim từ chỗ là âm thanh cảm nhận bằng thính giác, chuyển thành từng giọt long lanh ánh sáng và sắc màu được cảm nhận bằng thị giác, chi tiết “tôi đưa tay tôi hứng” còn cho thấy giọt âm thanh này có thể cảm nhận cả bằng xúc giác.

Dù hiểu theo cách nào thì hai câu thơ vẫn thể hiện cảm xúc say sưa ngây ngất của tác giả trước cảnh đất trời xứ Huế vào xuân, thể hiện mong muốn hoà vào thiên nhiên đất trời trong tâm tưởng giữa mùa đông giá lạnh khiến ta vô cùng khâm phục.

Cảm nhận khổ thơ đầu bài Mùa xuân nho nhỏ - Mẫu 2

Gợi hứng thú từ thơ mùa xuân là một bông hoa tím biếc mọc giữa dòng sông xanh. Nhà thơ viết:

“Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc'

Từ khi mọc lên cho tới lúc xòe cánh phô màu tím biếc, hình như ta được chứng kiến sự sinh thành của bông hoa - tín hiệu mùa xuân. Rồi tín hiệu màu sắc được phụ hoạ thêm bởi tín hiệu âm thanh “vang trời' của những tiếng chim chiền chiện. Âm thanh đặc biệt của tiếng chim “mang một mảnh vườn của đất đai vườn tược” (Xuân Diệu) như được ngưng, được đọng thành từng giọt long lanh. Phải chăng đó chỉ là những giọt âm thanh, hay đó là những giọt mùa xuân. Khó mà phân biệt rạch ròi, nhưng màu tím biếc, những âm thanh náo nức rộn ràng và những giọt mưa - âm thanh long lanh đã báo hiệu rằng mùa xuân đến. Xuân của đất trời, của thiên nhiên đã đến. Khi ấy xuân của đất trời hoà với mùa xuân của con người hối hả, xôn xao. Mùa xuân của hoa, của chim, nhưng mùa xuân còn của cây cỏ với màu sắc đặc trưng: màu xanh lộc biếc. Mùa xuân gắn liền với những con người vất vả gian lao nhất, nhưng họ cũng vinh quang nhất vì họ mang trên mình mùa xuân, họ làm ra mùa xuân.

“Mùa xuân người cầm súng
Lộc dắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương lúa”

Chắc không phải ngẫu nhiên mà nhà thơ chọn người cầm súng và người ra đồng. Vấn đề không phải chi vì họ vất vả nhất, mà vì họ đại diện cho hai nhiệm vụ cơ bản của đất nước: sản xuất và chiến đấu - xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; họ còn là đại diện của tiền tuyến và hậu phương. Những người chiến đấu, những người sản xuất làm thành giai điệu chính trong bản hợp xướng mùa xuân. Mùa xuân lớn của đất trời, của dân tộc.

Nhưng điều làm nên nét độc đáo của bài thơ, làm cho nó không lẫn vào các bài thơ xuân vốn có một số lượng kỉ lục trong thơ ca xưa nay chính là mùa xuân nho nhỏ, mùa xuân riêng trong hai khổ thơ này:

“Ta tựa con chim hót
Nguyện nở thành cành hoa
Âm hòa trong giai điệu ca
Nốt trầm xao xuyến lòng

Một mùa xuân bé nhỏ
Lặng lẽ dâng tặng cuộc đời
Dù tuổi thanh xuân hai mươi
Hay bạc đầu đã phai”

Nếu ở đầu bài, nhà thơ gọi mình là tôi (Từng giọt long lanh rơi. Tôi đưa tay tôi hứng) thì ở đây ông đã chuyển sang gọi mình là ta. Điều này không phải là ngẫu nhiên. Với từ “ta” vừa là số ít vừa là số nhiều, ông có thể diễn đạt cá nhân, cụ thể, đồng thời cũng diễn đạt tổng quát, chung chung. Điều này phản ánh tâm sự, quan điểm, triết lý sống và làm việc của ông, hay có thể là của những người đích thực? Đây có phải là khát vọng của một người từ khi mới chào đời ở tuổi hai mươi đến khi sắp nói lời tạm biệt với cuộc sống, có tóc bạc, hay là khát vọng của mọi tầng lớp từ trẻ đến già? Nói lên riêng của mình mà cũng là nói lên của tất cả mọi người tự nhiên như vậy bởi lẽ ông đã trải qua nốt trầm, làm mùa xuân bé nhỏ rất khiêm tốn; ông đã “Đứng ở đỉnh cao cao nhất của cả một loài người vô danh” (Vũ Quần Phương).

Nhưng bài thơ cuối cùng này, mặc dù vẫn tự gọi là “ta” nhưng từ “ta” đã mang nhiều màu sắc riêng, tâm trạng riêng của nhà thơ. Nếu ta biết rằng bài thơ được viết trong những ngày nhà thơ bị ốm nặng và không lâu sau đó ông qua đời, ta càng trân trọng giọng hát của Thanh Hải.

Phải yêu cuộc sống lắm, phải đầy hy vọng mới có thể hát lên được. Trong điệu hò xứ Huế, vùng đất nghìn trùng, thật rộng lớn, mênh mông. Nhưng khi con người cả đời mong muốn làm một mùa xuân nhỏ bé, làm một nốt trầm, thì nhà thơ có thể hát, và nốt trầm xao xuyến đó sẽ còn mãi mãi trong nhịp phách trước của khúc hát quê hương, sẽ trải dài tình cảm theo nước nghìn trùng.

Cảm nhận khổ thơ đầu bài Mùa xuân nho nhỏ - Mẫu 3

“Mùa xuân nho nhỏ” là một tác phẩm đặc biệt của nhà thơ Thanh Hải, được viết vào những ngày cuối cùng của cuộc đời ông. Bài thơ là biểu tượng của một tâm hồn sôi động, trào phúng với đất nước và với cuộc sống đẹp đẽ. Trước vẻ đẹp của mùa xuân, lòng nhà thơ tràn đầy cảm xúc. Tất cả được thể hiện rõ nhất qua khổ thơ đầu tiên của bài thơ.

Bức tranh thiên nhiên mùa xuân được mô tả sinh động trong 6 câu thơ đầu, với những hình ảnh, màu sắc và âm thanh hài hòa, sống động:

“Nở giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót vang trong trời xanh
Từng giọt long lanh rơi
Tay ta hứng nắng mai”.

Không gian được mô tả bằng chiều cao của bầu trời và chiều dài của dòng sông; được thể hiện bằng sự hài hòa của màu sắc giữa bông hoa tím biếc và dòng sông xanh, điều đặc trưng của xứ Huế:

“Nở giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc'

Biện pháp đảo ngữ ngay lập tức tạo nên ấn tượng mạnh mẽ với người đọc. Hình ảnh của bông hoa tím nở giữa dòng sông không chỉ gây kinh ngạc mà còn thu hút ánh nhìn. Không phải mọc trên bờ, mà là nở giữa dòng nước. Sự sinh sôi của bông hoa trên mặt nước là biểu hiện rõ ràng nhất cho sức sống vươn lên và phát triển. Hình ảnh này ghi lại sự sống động và mạnh mẽ của mùa xuân. Cảm giác như bông hoa tím đang nở từ dưới đáy sông, vươn lên, bừng nở trên mặt nước xanh biếc của dòng sông xuân.

Không gian được mở ra với hình ảnh của dòng sông hai bên bờ xanh thẳm. Màu xanh ấy phản ánh chính xác màu sắc của bầu trời và cây cỏ ven bờ, một màu xanh quen thuộc mà chúng ta có thể thấy ở bất kỳ con sông nào trên khắp đất nước.

Không gian đó rộn rã với tiếng chim chiền chiện vang lên trời. Lời gọi đó ban đầu chỉ nhen nhóm trong góc kín của tâm hồn, nhưng với nhà thơ và với những cảnh sắc, âm thanh kia, chúng đã hòa quyện vào nhau, tạo ra một trạng thái duy nhất, từ đó cảm xúc trào dâng thành lời nói, đầy kỳ diệu và thú vị:

Ơi con chim chiền chiện
Hót vang trong bầu trời

Tiếng chim rộn ràng vang xa, truyền khắp bầu trời như những giọt lệ long lanh rơi. Tác giả tràn đầy cảm xúc trước vẻ đẹp của mùa xuân, tỏ ra mê đắm và ngưỡng mộ trong cách nhìn. Cảnh vật được mô tả rõ ràng và chân thực như một cuộc trò chuyện với thiên nhiên. Điều đặc biệt là tác giả thể hiện cảm xúc qua hành động trữ tình, ôm trọn từng giọt long lanh của tiếng chim chiền chiện với sự trân trọng và ấm áp của mùa xuân:

Nhưng từng giọt long lanh rơi
Tôi đã bẻ nhành tay, hứng lấy”.

Câu thơ này có thể được hiểu theo nhiều cách khác nhau. Ban đầu, “từng giọt long lanh rơi” chỉ đơn giản là những giọt mưa mùa xuân, giọt sương mùa xuân, trong lành, rơi từng hạt xuống từng cành cây, kẽ lá, như những viên ngọc lung linh dưới ánh nắng mặt trời.

Ngoài ra, “từng giọt long lanh rơi” cũng có thể hiểu theo nghĩa ẩn dụ, biểu hiện sự chuyển đổi của cảm xúc. Tiếng chim ban đầu chỉ là âm thanh (được cảm nhận qua thính giác) đã biến thành những giọt sáng lấp lánh (hình ảnh và khối lượng, cảm nhận qua thị giác), từng giọt này tỏa sáng nhưng lại được ghi nhận bằng cảm giác thân thể: “Tôi đã bẻ nhành tay, hứng lấy”.

Dù được hiểu theo cách nào, hai câu thơ này vẫn thể hiện cảm xúc say đắm và ngưỡng mộ của tác giả trước vẻ đẹp của mùa xuân ở xứ Huế, thể hiện mong muốn hòa mình vào thiên nhiên, đất trời, trong trí tưởng tượng giữa mùa đông lạnh giá, khiến chúng ta ngợp trong sự kính phục vô hạn.

Đọc những bài thơ của Thanh Hải, lại khơi dậy trong ta hình ảnh của những bức tranh mùa xuân tươi đẹp, được vẽ bằng từ ngữ tinh tế. Mỗi câu từ, mỗi hình ảnh đều rực rỡ sắc màu, đong đầy tình cảm.

“Ong bướm rộn ràng dệt mật ngọt
Hoa nở rộ ràng, màu xanh thắm
Lá xanh xao bay, trên cành rủ nhẹ
Yến vui cất cao, khúc hát ân tình
Và ánh sáng lấp lánh, nhấp nhô trên hàng mi…”

Theo Nguyễn Bính, mùa xuân là thời khắc của sự tươi mới, sự xanh biếc của trời, của lúa.

“Mùa xuân, là một mùa xanh biếc
Bầu trời cao thăm thẳm, lá xanh mơn mởn
Lúa ở đồng xanh um, lúa ở
Đồng yêu và lúa ở quanh đây”.

Với Hàn Mặc Tử, mùa xuân mang theo một cảm giác nhẹ nhàng như chiếc áo mơ màng, đong đầy tình yêu thương.

“Dưới ánh nắng chiều phủ một màu huyền diệu
Những mái nhà tranh lung linh ánh vàng
Gió nhẹ thoảng qua, nhấp nhô chiếc áo xanh nhạt
Trên giàn hoa thiên lý, bóng xuân trải dài”.

Không chứa đựng sự mãnh liệt như Xuân Diệu, bí ẩn như Nguyễn Bính hay dịu dàng như Hàn Mặc Tử, Thanh Hải nhẹ nhàng khám phá vẻ đẹp của mùa xuân, đầy sức sống và hứng khởi. Bức tranh về Huế mở đầu với sự tinh tế trong từng chi tiết, màu sắc tươi vui, âm thanh rộn ràng từ những cung điệu của vần thơ…. Thiên nhiên, đặc biệt là mùa xuân, luôn sẵn lòng ban tặng con người vô vàn hình ảnh đẹp đẽ, nếu ta biết mở lòng đón nhận. Thanh Hải đã thực sự làm chủ mùa xuân, với tất cả sự tài năng của mình, sự sáng tạo của tâm hồn. Nhà thơ không chỉ nhìn thấy mà còn lắng nghe, lắng đọng cảm xúc từ sâu thẳm trong trái tim, từ trí tưởng tượng đầy ắp liên tưởng.

Cảm nhận về đoạn thơ mở đầu của bài Mùa xuân nho nhỏ - Mẫu 4

Cảm hứng xuân của Thanh Hải đã tạo nên một bức tranh mùa xuân đẹp mắt, tràn đầy sức sống và niềm vui. Bức tranh đó được vẽ lên với những chi tiết rất nhỏ: một dòng sông xanh mát, một bông hoa tím nhẹ nhàng, tiếng chim ríu rít. Những nét vẽ ấy đã tái hiện một không gian mở lớn, màu sắc tươi mới của mùa xuân và âm thanh vui tươi của chim ríu rít.

Ngay từ hai câu đầu tiên đã phản ánh một phong cách viết mới lạ:

“Nở giữa dòng sông xanh
Một đóa hoa tím biếc”.

Không phải viết theo trật tự thông thường: “Một đóa hoa tím biếc; Nở giữa dòng sông xanh” mà thay vào đó: “Nở giữa dòng sông xanh; Một đóa hoa tím biếc”. Việc đặt động từ “nở” ở đầu khổ thơ là một chiêu thuật văn học của tác giả, nhằm tạo ra ấn tượng sâu sắc về sức sống mạnh mẽ và sự trỗi dậy của mùa xuân. Cảm giác như đóa hoa tím biếc đang từ từ, dần dần nở ra, tỏa sáng trên mặt nước xanh của dòng sông xuân.

Trái ngược với Thanh Hải, Hàn Mặc Tử cũng có một góc nhìn độc đáo về mùa xuân. Hàn Mặc Tử chọn màu vàng của những mái nhà tranh mới và màu xanh tươi của cỏ cây làm điểm nhấn chính trong bức tranh mùa xuân. Nhờ điều này, bức tranh mùa xuân trở nên sống động và độc đáo hơn. Trong đoạn trích Cảnh ngày xuân (trích Truyện Kiều), Nguyễn Du cũng đã sử dụng màu sắc một cách tinh tế:

“Cỏ non xanh mướt ngút ngàn,
Cành hoa nhỏ trắng chói nắng xuân”

Trên nền cảnh xanh biếc của cỏ non và bầu trời cao, một vài bông hoa nhỏ trắng nổi bật như điểm nhấn trong bức tranh mùa xuân đầy sức sống. Kỹ thuật điểm nhấn này đã khiến cho bức tranh trở nên rộng lớn và đa dạng, nhưng vẫn giữ được sự tập trung vào một vài bông hoa nhỏ trắng, mang lại ấn tượng mạnh mẽ.

Thanh Hải lựa chọn một hướng khác. Ông vẫn chọn màu xanh làm chủ đạo, và trên nền đó, ông điểm tô bằng những bông hoa tím. Màu tím không nổi bật trên nền xanh, nhưng lại mang đến cho ta cảm giác sâu lắng. Đó là màu tím u buồn, mơ mộng, hướng về gốc rễ quê hương Huế. Màu của lòng trung thành, của tâm hồn mơ mộng, chứa đựng những khát khao sâu thẳm. Màu tím của tuổi trẻ, của sự hoà mình đến vô cùng.

Mở rộng tầm nhìn, nhà thơ nhìn lên bầu trời xanh thẳm. Tiếng chim ríu rít làm cho mùa xuân trở nên thêm đẹp:

“Chim ríu rít kia ơi
Hát lên trời vang vang
Những giọt sương long lanh
Tôi vung tay tôi bắt”.

Như nhịp điệu của mùa xuân rực rỡ và vui tươi. Những từ ngữ như “ơi”, “kia” mang đậm nét dễ thương của người Huế (thân thương, gần gũi). Câu thơ như một câu chuyện tự nhiên, không cầu kỳ, nhưng vẫn mang đến hơi thở của thi ca. Câu hỏi trong “hát lên” thể hiện sự ngạc nhiên, niềm vui và sự thích thú của tác giả trước âm nhạc của mùa xuân.

Thực sự, thiên nhiên, đặc biệt là mùa xuân, luôn rộng lượng, sẵn lòng tặng cho con người mọi vẻ đẹp nếu họ biết mở lòng. Thanh Hải đã thấu hiểu điều này và đón nhận mùa xuân bằng cả trái tim và trí tưởng tượng, tạo ra những tác phẩm độc đáo:

Những giọt sương long lanh rơi
Tôi mở tay, tôi hứng

Về hai câu thơ này, có hai cách hiểu: từng giọt ở đây là giọt mưa xuân long lanh trong ánh sáng của bầu trời xuân; nhưng cũng có thể hiểu rằng hai câu này kết nối với hai câu trước: Tiếng chim vang xa đang đến gần, rõ ràng như những giọt sương óng ánh màu sắc, rơi rơi mãi không ngớt, và nhà thơ mở tay, hứng từng giọt âm thanh ấy.

Như vậy từ một hình ảnh, một sự vật được cảm nhận qua âm thanh (thính giác), tác giả đã biến đổi nó thành một sự vật có thể nhìn thấy bằng mắt (thị giác), vì nó có hình dạng, màu sắc, rồi lại được cảm nhận qua sự tiếp xúc (xúc giác). Nghệ thuật so sánh ẩn dụ này thực sự rất tinh tế và đáng ngưỡng mộ.

Khổ thơ đầu tiên của bài “Mùa xuân nho nhỏ' thể hiện sự phê phán, ngẩng cao đầu, xúc động, rộn ràng của nhà thơ trước vẻ đẹp của thiên nhiên, của đất trời vào mùa xuân. Chắc chắn, trong trái tim nhà thơ, đang đầy nồng nàn tình yêu quê hương, đất nước và tình yêu cuộc sống.

Cảm nhận về khổ thơ đầu tiên của bài Mùa xuân nho nhỏ - Mẫu 5

Thanh Hải, một nhà thơ đã trưởng thành trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Sông Hương và Núi Ngự đã nuôi dưỡng tâm hồn ông, vững vàng mà sâu sắc, và ông luôn gắn bó với cách mạng cùng với quê hương đến suốt cuộc đời. Bài thơ 'Mùa xuân nho nhỏ' là một tác phẩm nổi bật của ông. Khi đọc bài thơ, người đọc rất ấn tượng với khổ thơ đầu tiên:

'Mọc giữa dòng sông xanh
Một đóa hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót rộn ràng trên trời
Những giọt sương long lanh rơi
Tôi mở lòng, tôi hứng'

Bài thơ 'Mùa xuân nho nhỏ' ra đời trong bối cảnh đặc biệt, khi nhà thơ sắp phải tiễn biệt cuộc sống. Thế nhưng, bài thơ vẫn rất trẻ trung và đầy khát vọng cống hiến. Bài thơ này được xây dựng trên cảm xúc phong phú của tác giả. Thông qua sự quan sát tinh tế của các giác quan nhạy cảm, và hơn thế nữa là sự yêu quê hương sâu sắc, Thanh Hải đã vẽ nên một bức tranh mùa xuân nhẹ nhàng, đằm thắm, và đầy mơ mộng:

'Mọc giữa dòng sông xanh
Một đóa hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót rộn ràng trên trời'

Tín hiệu của mùa xuân đã được nhà thơ cảm nhận qua thị giác: trên dòng sông xanh của quê hương, một đóa hoa tím biếc nảy nở. Màu xanh của dòng sông làm nền cho màu hoa tím biếc. Động từ 'mọc' ở đầu câu thơ mang đến sự ngạc nhiên và niềm vui chào đón mùa xuân. Đóa hoa tím biếc mang nét đặc trưng của xứ Huế, đậm đà và trầm lắng, như chiếc áo dài Huế. Đó có thể là hoa lục bình hoặc hoa súng mà ta thường gặp, và được cảm nhận qua sự đắm chìm trong ngắm nhìn của Lê Anh Xuân:

'Hoa lục bình nở rộ trên bờ sông'
Quay về quê hương

Sắc xanh và màu tím biếc đã tạo nên bức tranh mùa xuân đẹp đẽ với những chi tiết chấm phá đầy màu sắc. Đó là một bức tranh sâu lắng, khiến ta cảm nhận được hồn quê trong từng nét vẽ.

Không gian của mùa xuân được mở rộng lên cao, nhà thơ lắng nghe vui vẻ tiếng chim chiền chiện hót lên trên bầu trời trong xanh. Từ 'ơi' ở đầu câu thơ là lời kêu gọi ngọt ngào, biểu hiện niềm vui khi nghe tiếng chim hót. Tiếng chim chiền chiện hót là lời mời gọi của mùa xuân, là biểu tượng của niềm vui trước sự trở lại của mùa xuân. Tiếng chim vang lên làm rung động trái tim của mọi người, mang lại niềm vui trong lòng.

Nhìn dòng sông, ngắm hoa đẹp, và nghe tiếng chim hót, nhà thơ cảm thấy hạnh phúc và không thể kiềm lòng khi muốn đón nhận từng giọt âm thanh, từng giọt sương sớm, hoặc từng giọt mưa xuân long lanh:

'Những giọt sương long lanh rơi
Tôi mở lòng, tôi hứng'

Hành động bình dị của nhà thơ không chỉ đơn thuần là biểu hiện của cảm xúc mà còn là cách thể hiện sâu sắc của tâm hồn. Đó là sự kết hợp tinh tế của các giác quan như thính giác, thị giác, và xúc giác để nhận biết và trải nghiệm vẻ đẹp của âm nhạc.

Huế, nơi đẹp mộng mơ, đã trở thành nguồn cảm hứng không lẻn vào lòng người và cũng không thiếu trong những bài thơ. Mùa xuân ở Huế là đề tài mà thi sĩ Hàn Mặc Tử đã khắc họa trong bài thơ 'Mùa xuân chín', không khác gì bài thơ 'Mùa xuân nho nhỏ' đã tồn tại gần nửa thế kỷ:

'Dưới ánh nắng vàng óng mờ phơ
Mái nhà tranh rực ánh áo xanh
Gió trưa vi vu len lên áo biếc
Trên giàn tre bóng mát phơi sáng'

Như vậy, qua khổ thơ đầu tiên, Thanh Hải đã khắc họa một bức tranh sống động về vẻ đẹp thiên nhiên của Huế vào mùa xuân. Tranh vẽ có sắc tím của hoa, có tiếng chim hót vang. Điều này khiến cho người đọc có được trải nghiệm tinh tế về mùa xuân ở Huế.

Cảm nhận khổ thơ đầu tiên của bài thơ Mùa xuân nho nhỏ - Mẫu 6

“Thơ ông chân chất, bình dị, đôn hậu và chân thành… Đối với nền thơ chống Mỹ của miền Nam, Thanh Hải là một trong những cây bút có nhiều đóng góp”, nhận định này của Trần Hữu Tả về nhà thơ Thanh Hải. Là một nhà thơ cách mạng, ông đã trải qua cả hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, gắn bó với Thừa Thiên - Huế thân yêu trong những ngày kháng chiến gay go. Thanh Hải dành phần lớn cuộc đời và tâm huyết của mình để ca ngợi quê hương và cách mạng, thể hiện lòng dũng cảm muốn cống hiến tất cả cho Tổ quốc, cho nhân dân. Dù trong những ngày cuối đời, ông vẫn sáng tác những bài thơ về mùa xuân, bộc lộ sâu sắc tình yêu với dân tộc, với quê hương. Trong bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”, mặc dù đã đứng trước cửa tử, nhưng vẻ đẹp của mùa xuân Huế vẫn rực rỡ, trong trẻo và đẹp đẽ qua con mắt của nhà thơ.

'Mùa xuân nho nhỏ' được viết vào tháng 11 năm 1980, khi Thanh Hải đang đối diện với căn bệnh hiểm nghèo và sự gần kề của cái chết. Nhưng với trí tưởng tượng sâu sắc, ông đã sáng tạo ra những vần thơ ý nghĩa. Ngay ở khổ thơ đầu tiên, tình yêu của ông dành cho thiên nhiên đã rõ ràng:

“Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng”

Khổ thơ như một bức tranh thiên nhiên rực rỡ mùa xuân với những nét vẽ tinh tế. Từ “mọc” ngay từ đầu câu thơ đã tạo ra một ấn tượng mạnh mẽ. Đây là một động từ mạnh mẽ, thể hiện sự sống động, sức sống mạnh mẽ. Câu hỏi “Cái gì Mọc giữa dòng sông xanh” đặt ra ngay lập tức được giải đáp ở câu thơ tiếp theo: “Một bông hoa tím biếc”. Hai câu thơ này sử dụng biện pháp đảo ngữ.

Trong câu thơ tiếp theo “Một bông hoa tím biếc”, bông hoa có thể là bông hoa súng, bông hoa trang, hoặc cũng có thể là bông lục bình trôi trong “Hoa lục bình tím cả dòng sông”, tất cả đều là biểu tượng của sức mạnh và vẻ đẹp của quê hương Việt Nam. Hai gam màu, xanh và tím, khi kết hợp lại với nhau tạo ra bức tranh xuân rực rỡ và hài hòa, gợi lên vẻ đẹp của xứ Huế và tình yêu sâu đậm của Thanh Hải.

Ngoài bức tranh tinh tế với nét phong cách cổ điển, bức tranh mùa xuân của Thanh Hải còn ấn tượng với tiếng chim lảnh lót vang trời của chim chiền chiện. Âm thanh đó phá vỡ sự yên bình, tạo ra một không gian sống động, rực rỡ và hạnh phúc. Tiếng chim chính là biểu tượng của bầu trời, khiến cho người ta cảm nhận một không gian rộng lớn. Bức tranh đã làm sống lại một tâm hồn yêu đời, thể hiện sự sôi động và yêu mến thiên nhiên, mùa xuân và cuộc sống.

Một nhà phê bình đã mô tả 'Mùa xuân nho nhỏ' như một tác phẩm chứa đựng tâm hồn của người sáng tác, truyền đạt sức sống mà nghệ sĩ mang trong lòng. Tình yêu thiên nhiên và tinh thần lạc quan của Thanh Hải đã tạo ra một tiếng thơ đơn giản, chứa đựng xúc cảm sâu lắng. Đó là một tiếng thơ đặc biệt, ý nghĩa và rất riêng biệt.

Các từ ngữ và hình ảnh đáng chú ý trong khổ 1 của bài 'Mùa xuân nho nhỏ'

- Mọc: Từ 'mọc' nhấn mạnh sức sống của bông hoa tím biếc và của thiên nhiên mùa xuân ở xứ Huế.

- Bông hoa tím biếc: Biểu tượng của vẻ đẹp mùa xuân lãng mạn, đặc trưng của xứ Huế.

- Ôi: Tiếng kêu gần gũi, thân thiện

- Hót thế nào: Thế nào là cách ngôn ngữ của người miền Trung. Hót thế nào thể hiện sự chân thành, tha thiết của tác giả trước âm thanh vang trời của tiếng chim chiền chiện.

- Giọt sáng lấp lánh: Gợi ra nhiều ý tưởng. Ở đây có thể là giọt sáng lấp lánh của sương sớm, cũng có thể là âm thanh. Như vậy, tác giả chào đón mùa xuân bằng cả thị giác và xúc giác.

- Nhận: Thái độ đánh giá, trân trọng.