Buzz
TOP 8 Dàn ý phân tích truyện Chiếc lược ngà SIÊU HAY, chi tiết và hữu ích, mang đến thông tin bổ ích, giúp học sinh lớp 9 nhanh chóng triển khai thành bài văn phân tích truyện Chiếc lược ngà với đầy đủ những ý quan trọng.
Sau khi hoàn thành việc lập dàn ý phân tích truyện Chiếc lược ngà, học sinh sẽ hiểu rõ ý chính, triển khai và lập luận cho bài văn của mình, nhấn mạnh về tình cảm gia đình cao đẹp giữa những khó khăn của chiến tranh. Mời các em tham khảo bài viết dưới đây từ Mytour:
Xây dựng dàn ý phân tích truyện Chiếc lược ngà
1. Giới thiệu
- Nguyễn Quang Sáng: (1932 - 2014), một trong những tác giả đáng chú ý của văn học cách mạng Việt Nam, tác phẩm nổi tiếng là Chiếc lược ngà (1966), tôn vinh tình cảm gia đình, đặc biệt trong thời chiến tranh.
2. Nội dung
* Hoàn cảnh sáng tác:
- Tác phẩm được viết vào năm 1966, trong thời gian tác giả tham gia cuộc kháng chiến chống Mỹ ở miền Nam và sau đó được xuất bản trong tập truyện cùng tên.
- Tình cảnh sáng tác của Nguyễn Quang Sáng: Vào năm 1966, tôi quay về miền Nam từ miền Bắc. Mặt nước Đồng Tháp Mười trải dài. Tôi trượt ghe vào rừng sâu và sống trong một căn nhà sàn treo trên cây. Đoàn giao liên chỉ có phụ nữ. Một cô gái giao liên có một chiếc lược ngà trắng đã chia sẻ câu chuyện với tôi. Ngồi viết suốt một ngày, một đêm, tôi hoàn thành câu chuyện này.
* Tình hình trong truyện
- Ông Sáu, sau 8 năm, muốn đón con trở lại nhưng bé Thu từ chối ông do vết thẹo trên khuôn mặt. Chỉ khi mọi người chuẩn bị quay trở lại chiến trường miền Đông, bé Thu mới chấp nhận ông là cha.
- Bé Thu đã lâu ngày không gặp cha, hình ảnh của ông chỉ còn trong tấm ảnh cũ của mẹ.
- Ông Sáu, với vết thẹo dữ dằn, đã khác xa so với hình ảnh trong tấm ảnh. Phản ứng của bé Thu tự nhiên, phản ánh tâm trạng của một đứa trẻ.
- Trên chiến trường, ông Sáu đã làm một chiếc lược ngà cho con, nhưng trước khi trao, ông đã hy sinh.
=> Truyện có tình huống kịch tính, gây bất ngờ, và tò mò, giúp nhà văn thể hiện tình thương sâu sắc của ông Sáu và tính cách đặc biệt của bé Thu.
* Phân tích nội dung truyện
Ở đây, bạn có thể chọn phân tích theo 2 hướng: theo diễn biến tình huống trong truyện hoặc theo từng nhân vật.
Cách 1: Phân tích theo diễn biến tình huống truyện:
- Sự gặp gỡ của hai cha con sau bảy năm xa cách.
- Anh Sáu rời xa gia đình để tham gia hoạt động cách mạng khi bé Thu mới một tuổi. Bảy năm sau, anh mới có cơ hội quay về thăm nhà, bé Thu đã lên tám tuổi.
- Anh Sáu rất vui mừng và muốn thể hiện tình cảm yêu thương, âu yếm với con.
- Tuy nhiên, bé Thu cảm thấy xa lạ và sợ hãi trước anh: dù má đã giải thích nhưng bé vẫn không chịu nhận ba.
- Trong bữa cơm sum họp, anh Sáu cho bé ăn trứng cá, nhưng bé Thu lại đẩy xuống đất. Anh Sáu tức giận và đánh bé một cái vào mông. Bé Thu tức giận nên đã chạy đến sông với bà ngoại.
- Cảnh chia tay đầy cảm động.
- Trong khoảnh khắc chia tay đầy xúc động, tình thương và mong chờ được gặp cha lại bùng cháy trong lòng bé Thu, khiến bé hối hả chạy lại ôm lấy ba và không buông ra, khóc nức nở, không muốn ba đi nữa.
- Bé gọi lên tiếng “Ba!”, chạy đến ôm chặt cổ ba, khóc nức nở, không muốn ba rời đi.
- Chứng kiến cảnh này, mọi người đều xúc động và đau lòng. Bác Ba (bạn của anh Sáu) cảm thấy khó thở, như có bàn tay nắm chặt trái tim của ông đến nghẹn ngào.
Cách 2: Phân tích chân dung từng nhân vật
- Nhân vật bé Thu
- Lúc đầu, khi ông Sáu về, bé Thu từ chối thừa nhận cha: không nghe ông Sáu nói, không gọi “ba”, nói từ chối, đẩy miếng trứng cá ông Sáu gắp cho ra khỏi bát, rồi đi đến nhà ngoại khi tức giận với ông Sáu…
- Sau khi được bà ngoại giải thích kỹ lưỡng, bé Thu mới nhận ra ông là cha mình. Tiếng kêu của bé Thu “Ba…a…a…ba!” chứa đựng tất cả tình yêu thương, nỗi nhớ và sự ân hận. Cô bé quyết định “không để ba đi nữa”,“hôn tóc, hôn cổ, hôn vai và hôn cả vết thẹo dài bên má của ba nó”…
- Lớn lên, Thu trở thành một cô giao liên dũng cảm, tham gia kháng chiến, theo bước cha cô, để lí tưởng của cha sáng mãi. Hai cha con trở thành “đồng chí chung câu quân hành”.
- Nhân vật ông Sáu
+ Khi ở nhà:
- Cảm xúc hồi hộp, xúc động khi gặp con: vết thẹo trên má anh đỏ bừng, giọng run run.
- Nỗi đau khi bị con gái từ chối: mặt anh săm lại, trông rất thương tâm, hai tay buông thả như mất hồn.
- Ông cố gắng tất cả để trò chuyện, chăm sóc con: gắp trứng cá cho bé.
- Cơn tức giận và hành động đánh con đến từ nỗi đau của một người cha bị con phản đối.
- Phút chia tay, niềm hạnh phúc khi bé Thu gọi “ba” khiến ông rơi nước mắt.
+ Khi ở chiến trường:
Mọi tình cảm yêu thương, nhớ nhung của ông dồn vào việc tạo chiếc lược ngà, món quà kỷ niệm ông đã hứa tặng con gái trước khi cô ra đi: “Mỗi khi rảnh rỗi, tôi ngồi cưa từng chiếc răng lược cho đến khi hoàn thành. Những đêm nhớ con, tôi lấy cây lược ra để ngắm nghía”.
Đối với ông, chiếc lược ngà không chỉ là vật kỷ niệm, mà còn là vật mang tâm hồn, chứa đựng biết bao tình thương, nỗi nhớ của ông dành cho con gái yêu. Chiếc lược là niềm an ủi, động viên ông trong những ngày tháng gian khổ. Có thể nói, chiếc lược ngà là biểu tượng của tình cảm cha con - một tình cảm thiêng liêng, sâu nặng và bất diệt.
Dù bị thương nặng, chỉ khi gửi lại chiếc lược ngà cho bạn với lời nhắn sẽ trao tận tay bé Thu, ông mới yên lòng nhắm mắt.
3. Kết bài
- Tóm tắt lại nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.
- Giá trị của tác phẩm: Truyện thể hiện rõ tư tưởng sâu sắc, chủ đề về tình cha con được ca ngợi như một giá trị nhân văn quan trọng, là nguồn cảm hứng, sức mạnh vượt qua tàn bạo của chiến tranh.
- Đặc điểm nghệ thuật: Cốt truyện được xây dựng chặt chẽ, việc chọn lựa nhân vật kể chuyện được thực hiện một cách phù hợp; tình huống truyện bất ngờ, kịch tính nhưng vẫn tự nhiên và hợp lý; miêu tả tâm lý nhân vật được thực hiện một cách tinh tế và sâu sắc, đặc biệt là với bé Thu; ngôn từ dung dị mang đậm bản sắc vùng Nam Bộ.
- Phản ánh cảm nhận của mình về tác phẩm.
Dàn ý phân tích Chiếc lược ngà
1. Mở đầu
- Giới thiệu về tác giả Nguyễn Quang Sáng và truyện ngắn Chiếc lược ngà.
2. Nội dung chính
a. Tổng quan về truyện ngắn
- Mô tả về mối quan hệ cha con giữa ông Sáu và bé Thu.
- Tình cảm cha con trải qua những thử thách khó khăn.
b. Cuộc tái ngộ sau 8 năm xa cách
- Ông Sáu rất háo hức chờ đợi cuộc gặp gỡ với con sau thời gian dài xa cách.
- Bé Thu rụt rè, quyết không chịu công nhận ông Sáu là cha của mình:
- Phản đối khi yêu cầu ông Sáu giúp đỡ.
- Ném trứng khỏi bát khi ông Sáu gắp cho.
- Sự ngoan cố của bé Thu --> Ông Sáu tức giận và đánh con --> Hối hận sau này.
b. Sự đoàn tụ của cha con
- Bé Thu nghe bà kể về vết thương của ông Sáu --> Hiểu ra mọi điều.
- Bé Thu chấp nhận ông Sáu là cha --> Sự đoàn tụ của cha con.
- Ông Sáu lên đường hoàn thành nhiệm vụ, hứa tặng bé Thu chiếc lược ngà khi trở về.
c. Biểu tượng chiếc lược ngà - tình cha con thiêng liêng, đầy cảm động
- Ông Sáu quay lại chiến trường.
- Dồn hết tâm huyết và tình yêu cha con để tạo ra chiếc lược ngà.
- Ông Sáu hy sinh --> Chiếc lược được gửi lại cho Thu qua đồng đội của ông.
3. Kết bài
- Phản ánh về tình cha con của ông Sáu và bé Thu.
Dàn ý Phân tích truyện ngắn Chiếc lược ngà
I. Bắt đầu
- Giới thiệu truyện ngắn Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng.
- Mô tả tình huống truyện độc đáo, hấp dẫn, và đầy cảm xúc, làm nổi bật sự tài năng viết truyện của tác giả và vai trò của tình huống truyện trong việc truyền đạt ý nghĩa tác phẩm.
II. Phát triển
1. Tình huống truyện
- Ông Sáu mong muốn gặp lại con sau 8 năm xa cách, nhưng bé Thu từ chối nhận ông Sáu làm cha chỉ vì vết sẹo trên má, cho đến khi mọi người chuẩn bị trở lại chiến trường miền Đông, bé Thu mới chấp nhận ông Sáu.
- Ông Sáu làm chiếc lược ngà cho con nhưng không kịp trao cho bé trước khi hy sinh.
- Đặc tính của tình huống trong truyện Chiếc lược ngà
- Có sự hấp dẫn: tạo ra sự bất ngờ, tò mò cho người đọc.
- Mang đậm tinh thần thơ: chứa đựng cảm xúc, khuấy động lòng người.
2. Phân tích, minh chứng
* Sự kịch tính trong tình huống truyện
- Sự gặp gỡ giữa hai cha con ông Sáu và bé Thu đầy bất ngờ khi bé Thu từ chối nhận cha:
+ Mọi cố gắng của ông Sáu khi ở nhà không thay đổi được tư duy của bé Thu đối với ông.
- Trước khi ông Sáu rời đi, bé Thu bất ngờ hét lên “Ba…a…a…ba!” chấp nhận ông là cha.
- Quay về chiến trường ở miền Đông, ông Sáu dùng tình yêu thương của mình để làm cho chiếc lược ngà cho con, nhưng trước khi kịp trao cho con, ông đã hy sinh.
+ Trước khi hy sinh, ông Sáu chuyển chiếc lược ngà cho bác Ba - người đồng đội thân thiết cũng là người chứng kiến câu chuyện của cha con.
→ Tình hình truyện thay đổi liên tục, tạo ra sự kịch tính, bất ngờ, và làm xúc động người đọc.
* Thể hiện tinh thần thơ
- Cảnh cha con ông Sáu gặp nhau trong truyện đầy tình cảm cha con được thể hiện một cách thơ mộng, khiến người đọc cảm động.
- Hình ảnh của ông Sáu vội vã, bối rối trong cử chỉ và lời nói với con tạo ra sự đầy cảm xúc.
- Sự thất vọng của ông Sáu khi con không nhận ra làm cho người đọc cảm thấy thương xót.
- Miêu tả cảnh cha con ông Sáu từ biệt đầy xúc động, đặc biệt là thái độ của bé Thu dành cho cha khiến người đọc bị lay động ('Nhìn thấy cảnh ấy, mọi người xung quanh không cầm được nước mắt, còn tôi thì bỗng cảm thấy khó thở như có ai nắm chặt trái tim tôi”).
- Tình huống ông Sáu làm chiếc lược ngà và trao lại trước khi hy sinh là điểm nhấn cho giai điệu về tình cha con trong bối cảnh chiến tranh:
- Khi trở lại chiến trường, ông Sáu đổ hết tâm sức vào việc làm chiếc lược cho con, mang theo biết bao kỷ niệm, tình thương và ân hận.
- Chiếc lược trở thành biểu tượng của tình cha con thiêng liêng, cao đẹp.
- Tình huống truyện thể hiện một cách tinh tế, lồng ghép cảm xúc mãnh liệt, tạo nên một không gian thơ mộng cho câu chuyện này.
III. Kết bài
- Truyện ngắn thành công khi xây dựng tình huống truyện bất ngờ, giàu kịch tính, khiến người đọc trải qua nhiều cảm xúc sâu sắc.
- Tình huống truyện đóng góp vào việc thể hiện ý nghĩa của tác phẩm: Chiếc lược ngà đã một cách cảm động thể hiện tình cha con đậm đà và cao quý giữa những biến cố của cuộc đời.
Lập dàn ý phân tích truyện ngắn Chiếc lược ngà
1. Mở bài:
- Nguyễn Quang Sáng sinh ra ở An Giang, tham gia hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Ông là một nhà văn nổi tiếng với những tác phẩm tả lại cuộc sống khó khăn và hào hùng của người dân miền Nam trong những thời kỳ đối đầu lịch sử với quân thù xâm lược từ phương Tây.
- Truyện Chiếc lược ngà được sáng tác vào năm 1966 tại chiến trường miền Tây Nam Bộ, nói về một mảnh đời vô cùng đặc biệt và cảm động của một người cán bộ cách mạng.
2. Thân bài:
- Sự gặp gỡ của hai cha con sau bảy năm xa cách.
- Anh Sáu rời nhà đi hoạt động cách mạng khi con gái chỉ mới một tuổi. Bảy năm sau, anh mới có cơ hội trở về thăm nhà, khi bé Thu đã lớn lên tám tuổi.
- Anh Sáu hạnh phúc đến rơi nước mắt, muốn thể hiện tình yêu thương, sự quan tâm đặc biệt đối với con.
- Ngược lại, bé Thu cảm thấy xa lạ với anh: sợ hãi, tránh né, dù mẹ có giải thích thế nào đi nữa, bé vẫn quyết định từ chối cha.
- Trong bữa cơm đoàn tụ, anh Sáu gắp cho con miếng trứng cá, bé Thu bất ngờ hất xuống đất. Anh Sáu tức giận, đánh con một phát vào mông. Bé Thu tức giận, chèo xuồng sang sông cùng bà ngoại.
- Cảnh chia tay đầy cảm động.
- Trong lúc chia tay, tình yêu thương và mong muốn gặp cha của bé Thu bùng cháy trong lòng, khiến bé nhanh chóng bày tỏ tình cảm của mình.
- Bé bất giác kêu gọi 'Ba!', chạy đến ôm chặt lấy cổ cha, không chịu buông ra, khóc lóc, không cho cha đi nữa.
- Cảnh này khiến mọi người đều xúc động, thương xót. Bác Ba (bạn của ông Sáu) bỗng cảm thấy nặng nề, như có một bàn tay nắm chặt lấy trái tim.
3. Kết bài:
- Truyện Chiếc lược ngà đã thể hiện một cách chân thực tình cha con sâu sắc, thiết thực. Trong bối cảnh của cuộc chiến tranh, tình cảm đó trở nên thiêng liêng và rực rỡ hơn bao giờ hết.
- Ẩn sau câu chuyện là một lời kêu gọi chống lại chiến tranh xâm lược, mang đến biết bao đau thương cho con người.
Dàn ý phân tích về truyện ngắn Chiếc lược ngà
I. Mở bài
- Đề cập đến sức mạnh giúp con người vượt qua những gian khó của chiến tranh: Tình đồng chí, tình đồng đội, lòng đoàn kết cộng đồng, tình cảm cha con.
- Truyện ngắn Chiếc lược ngà, một tác phẩm ra đời năm 1966 của Nguyễn Quang Sáng đã thành công miêu tả tình cảm bất diệt giữa ông Sáu và bé Thu trước bối cảnh chiến tranh.
II. Thân bài
1. Ông Sáu và bé Thu sống trong hoàn cảnh chia xa do chiến tranh
- Ông Sáu là một chiến binh trên chiến trường, suốt 8 năm dài ông chưa bao giờ gặp con gái của mình.
- Trong suốt 8 năm đó, bé Thu chỉ biết về cha qua bức ảnh chụp cùng mẹ.
⇒ Chiến tranh đưa con người vào tình cảnh xa lìa
2. Tình cảm cha con sâu đậm giữa ông Sáu và bé Thu
a. Khi còn ở rừng
- Ông Sáu nhớ con mãi, khát khao được gặp con, sống trong yêu thương của con
- Khi gặp con:
- Thuyền chưa cập bến đã vội leo lên bờ gọi con
- Con ngạc nhiên, sợ hãi, vứt bỏ chạy
b. Trong ba ngày nghỉ
- Ông Sáu khao khát tình thương của con, nhưng bé Thu lại lạnh lùng trước mọi lòng cha
- Ông đến gần, bé Thu lui xa
- Ông âu yếm, bé Thu né tránh
- Ông mong nghe con gọi, bé Thu trốn tránh
- Dù bé Thu trong tình trạng khó khăn, nhưng không bao giờ gọi cha
- Bữa cơm, hành động hất trứng của bé Thu khiến ông Sáu đau lòng
⇒ Ông Sáu hiểu tình cha con không thể ép buộc, chỉ có thể chấp nhận
- Bé Thu cũng yêu quý ba hết mực
- Mọi hành động ngoan cố của bé Thu trước ông Sáu thể hiện sự quý trọng tuyệt vời đối với tình cha con, vì với Thu, cha chỉ có một trong bức ảnh kia
- Khi Thu được bà ngoại giải thích về vết thương trên mặt của ông Sáu, tình yêu của Thu dành cho cha lại càng sâu sắc
- Trước khi ông Sáu rời xa, Thu chạy đến ôm cha một cái, nước mắt ân hận của bé Thu làm ông Sáu không kìm được xúc động
- Hành động của bé Thu, cùng giọt nước mắt ân hận, khiến ông Sáu xúc động đến nghẹt thở
⇒ Tình cảm giữa ông Sáu và bé Thu sâu đậm
c. Những ngày ông Sáu rời xa con
- Ông Sáu nhớ con, hối hận về việc đã đánh con
- Tình thương con khiến ông tự tay làm chiếc lược ngà, thực hiện lời hứa với con
- Dù bị thương, ông vẫn dồn hết tấm lòng trao chiếc lược cho ông Ba như một lời cuối cùng
⇒ Tình cha con trong lòng ông Sáu vĩnh cửu, chiến tranh có thể hủy diệt thân xác nhưng không thể hủy diệt tình cảm cha con kết tinh trong chiếc lược ngà
III. Tổng kết
- Giá trị nghệ thuật của tác phẩm: Xây dựng tình huống truyện độc đáo, ngôn ngữ nhân vật đặc sắc...
- Truyện ngắn của Nguyễn Quang Sáng thể hiện sâu sắc tư tưởng, chủ đề của tác phẩm, tức là tình cha con thiêng liêng được tôn vinh như một giá trị nhân văn sâu sắc. Tình cảm này là nguồn gốc, là sức mạnh vượt lên sự tàn bạo của chiến tranh.
Lập dàn ý phân tích tác phẩm Chiếc lược ngà
a. Mở bài:
Giới thiệu về tác giả Nguyễn Quang Sáng và tác phẩm Chiếc lược ngà
b. Thân bài:
- Cảnh gặp lại giữa hai cha con ông Sáu và bé Thu
- Sau 7 năm xa cách, ông Sáu trở về gia đình sau những ngày hoạt động cách mạng, mong muốn được gần gũi với con yêu của mình. Tuy nhiên, bé Thu cứng đầu từ chối nhận ông dù mọi người đã giải thích.
- Bé nhớ về bức ảnh của bố từ khi bé còn nhỏ, không nhìn thấy dấu vết thẹo trên mặt như ông Sáu hiện tại.
- Ông Sáu buồn bã khi bị con xa lánh. Trong bữa cơm, khi ông đưa trứng cho Thu, bé lại hất văng nó ra đất. Sự thất vọng của ông khiến ông đánh mông bé, rồi bé khóc và bơi sang nhà bà ngoại.
=> Sự khắc khoải của ông Sáu về tình cảm và hình ảnh thẹo trên khuôn mặt, cũng như việc bé Thu từ chối nhận ông, đều làm nổi bật tình yêu cha con và đau khổ của họ trong hoàn cảnh chiến tranh. Bé Thu nhớ về bố qua bức ảnh, nhưng cứng đầu từ chối nhận vì không nhìn thấy dấu vết thẹo trên mặt như hiện tại của ông Sáu.
- Cảnh chia tay cảm động
- Khi ông Sáu lại phải trở lại chiến trường, bé Thu đột ngột chạy lại gọi to ba, giọng nói run run, tràn ngập kìm nén.
- Bé Thu ôm chặt cổ ba, thể hiện sự nhớ nhung không thể diễn tả được suốt bao nhiêu thời gian qua.
- Ông Sáu vừa hạnh phúc vừa buồn, ôm con vô cùng lưu luyến.
- Cảnh tượng này khiến mọi người xung quanh đều cảm thấy nghẹn ngào, xúc động.
- Tuy nhiên, cái kết của câu chuyện mang lại nhiều tiếc nuối và buồn bã: Ông Sáu tự tay làm chiếc lược ngà tặng con với tình yêu mênh mông, nhưng trước khi kịp trao cho Thu, ông đã ra đi.
c. Kết bài:
Tóm tắt lại nội dung và giá trị của truyện ngắn Chiếc lược ngà.
Dàn ý phân tích chi tiết về Chiếc lược ngà.
I. Mở đầu:
- Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng được viết vào năm 1966, khi tác giả đang tham gia chiến trường Nam Bộ trong cuộc kháng chiến chống Mĩ và sau đó được sưu tập vào tập truyện cùng tên. Trích đoạn văn này là phần trung tâm của câu chuyện, tập trung thể hiện một cách sâu sắc và cảm động mối quan hệ cha con giữa ông Sáu và bé Thu qua những tình huống đầy bất ngờ nhưng cũng tự nhiên và hợp lý.
- Đó không chỉ là tình cảm bình thường mà còn là một biểu hiện của tình cha con bền vững, tồn tại, được thể hiện trong bối cảnh khó khăn, éo le của chiến tranh và cuộc sống đầy gian truân, hy sinh của những người cán bộ cách mạng. Vì vậy, tình cảm đó càng đáng quý trọng và đồng thời cũng là minh chứng cho những tổn thương mà chiến tranh gây ra đối với cuộc sống bình thường của mọi người.
II. Nội dung chính:
1. Bối cảnh: Ông Sáu tham gia kháng chiến, xa nhà suốt nhiều năm. Ông chưa từng gặp gỡ con gái - bé Thu. Sau tám năm, khi trở về thăm nhà trước khi đi công tác mới, ông có cơ hội gặp con, nhưng bé Thu từ chối công nhận ông Sáu là cha.
2. Tư duy của Thu:
+ Ban đầu, khi thấy ông Sáu hạnh phúc mừng rỡ nhận Thu là con, Thu tỏ ra lạnh lùng và cách xa. (D/c: Nhìn ông Sáu với ánh mắt xa lạ và cảnh giác, quyết không chịu kêu gọi “ba”)
+ Cô bé đã có tư duy cứng đầu, thậm chí cố ý với ông Sáu :D/c: bất chấp lời khuyên của người thân, tạo ra tình thế ép buộc (làm nước trong nồi cơm sôi) để Thu phải công nhận cha, nhưng đều không thành công. Thu từ chối sự quan tâm của ông Sáu (đẩy miếng trứng cá khỏi bát cơm, khiến cha giận → không khóc, về nhà bà ngoại)
+ Sau khi được bà ngoại trò chuyện, phát hiện ra lý do, cô bé đã thay đổi hoàn toàn tư duy.
+ Trước khi rời khỏi nhà để chia tay cha, Thu cảm thấy hối lỗi (đứng đó, đôi mắt lấp lánh và buồn rầu, nói nhỏ. Thu muốn công nhận cha nhưng không dám tiếp cận Cha vì đã làm Cha tức giận (vẻ mặt tỏ ra buồn bã, nhìn với ánh mắt sâu lắng)
+ Đáng ngạc nhiên, sau lời từ biệt của cha, tiếng kêu 'Ba..a…a…ba!' như làm rung động trái tim của bé Thu. Em thể hiện tình cảm yêu thương cha một cách mãnh liệt (ôm cha chặt, hôn cả vết thương dài trên má như muốn níu giữ cha). Thực ra, bé Thu rất giàu tình cảm và trong trắng - khi biết cha đánh giặc bị thương thì hối hận vì đã không chịu công nhận cha và mong muốn gọi cha. Tình huống này khiến mọi người cảm động.
+ Trước khi cha lên đường, bé đã kêu gọi và thể hiện tình cảm yêu quý một cách mãnh liệt (D/c)
→ Qua đoạn trích, người đọc nhận thấy vẻ đẹp tâm hồn của bé Thu: yêu thương cha nhưng rạch ròi xấu - tốt, cá tính mạnh mẽ và vô cùng ngây thơ. Thực chất, hai thái độ trái ngược là sự thống nhất trong tính cách nhân vật. Qua diễn biến tâm lý của bé Thu được mô tả trong câu chuyện, ta thấy tác giả hiểu rất sâu tâm lý trẻ em và diễn đạt rất sinh động với tấm lòng yêu thương, trân trọng.
3. Tình cảm sâu sắc của cha Sáu dành cho con.
- Niềm khát khao được gặp con sau ba năm xa cách.
+ Khi gặp con, không đợi xuồng cập bến, ông 'nhảy nhót, xô xuồng tạt ra, bước vội vã với những bước dài và ngừng lại kêu to: Thu! Con” Anh vừa bước vừa cúi người đón con… Anh không kìm nổi xúc động.
+ Khi bé Thu sợ hãi bỏ chạy, anh đứng im đó, nhìn theo con, nỗi đau khiến mặt anh sụt sùi trông thật đáng thương và hai tay buông xuống như bị gẫy.
- Niềm đau và hạnh phúc trong ba ngày về thăm nhà:
+ Đối mặt với thái độ lạnh lùng, ông đau khổ, cảm thấy bất lực: Cả ngày ông chẳng đi đâu xa, luôn ở bên con. Nhưng càng ở bên, con bé càng lạnh lùng. Ông mong nghe tiếng gọi của con bé, nhưng con bé chẳng bao giờ kêu. Ông đau lòng nhưng chỉ có thể 'nhìn con lắc đầu nhẹ và cười vì 'đau lòng đến nỗi không khóc được'.
+ Có khi tức giận quá, không kìm được, ông đã trừng phạt con và mãi hối hận về hành động đó (sau này ở chiến trường)
+ Ngày chia tay, thấy con đứng ở góc nhà, ông muốn ôm và hôn con nhưng 'lo sợ con sẽ trốn đi lại' nên 'chỉ nhìn con' với ánh mắt 'trìu mến và buồn bã'…
+ Khi con kêu gọi Ba, ông xúc động đến mức phát khóc và 'không muốn con thấy mình khóc, ông Sáu ôm con, lau nước mắt và hôn lên mái tóc của con'.
4. Nỗi nhớ con và niềm vui của ông Sáu khi ở chiến trường:
- Xa con, ông luôn nhớ về con trong nỗi day dứt, hối tiếc vì đã trừng phạt con. Khi tìm thấy khúc ngà, ông dành hết tình yêu thương để làm một cây lược ngà cho con.
- Tác giả mô tả tình cảm của ông Sáu với việc làm chiếc lược: từ cảm xúc khi tìm được ngà: “trên con đường rừng sâu, anh háo hức chạy về, tay cầm khúc ngà vẻ vang. Gương mặt anh rạng rỡ như một đứa trẻ nhận được quà”. Sau đó, ông dốc hết tâm huyết và công sức vào việc làm: “anh cắt từng chiếc lược, tỉ mỉ và cẩn thận như một nghệ nhân. Trên lược có khắc một hàng chữ nhỏ…….
- Trong dòng chữ ấy chứa đựng bao nhiêu tình cảm yêu thương mà ông dành cho con gái. Chiếc lược trở thành một vật quý giá, thiêng liêng để mỗi khi nhớ con: “anh lấy cây lược ra ngắm nghía rồi mài lên tóc cho cây lược thêm bóng, thêm mượt”. Cây lược làm dịu đi nỗi ân hận vì đã trừng phạt con.
+ Nhưng rồi ông đã hy sinh khi chưa kịp trao cho con chiếc lược. Trước khi hy sinh, ông dốc hết sức lực còn lại để gửi người bạn mang cây lược về cho con gái
→ Câu chuyện về chiếc lược ngà làm người đọc cảm động vì tình cha con thắm thiết, đẹp đẽ. Nhưng cảm động hơn nữa, nó còn khiến cho ta nghĩ đến những đau thương, mất mát, éo le mà con người phải gánh chịu vì cuộc chiến tranh.
5. Nghệ thuật kể chuyện đặc sắc của tác phẩm:
- Cốt truyện chặt chẽ với nhiều bất ngờ nhưng hợp lý: bé Thu không nhận ra cha khi ông Sáu về thăm nhà → bé Thu biểu lộ tình cảm thật mãnh liệt với người cha trước lúc chia tay…→ Nguyên nhân dẫn đến những sự việc ấy đã được tác giả giải thích một cách giản dị mà xúc động ⇒ Sự thay đổi bất ngờ càng gây hứng thú cho người đọc.
- Sự gặp gỡ ngẫu nhiên giữa nhân vật kể chuyện và bé Thu (là cô giáo dũng cảm) trong một cuộc đi theo đường dây liên lạc vượt qua một khu vực nguy hiểm ở Đồng Tháp Mười.
- Lựa chọn góc kể phù hợp: câu chuyện được kể từ góc độ của một nhân vật trong truyện: Ông Ba - bạn thân của ông Sáu. Việc này không chỉ tạo ra sự khách quan mà còn có sức thuyết phục, bởi người kể chuyện không chỉ là người chứng kiến mà còn chia sẻ cảm xúc và đồng cảm với các nhân vật. Những suy nghĩ và cảm xúc của người kể chuyện giúp người đọc hiểu rõ hơn về các sự kiện và đồng cảm với các nhân vật trong truyện, làm tăng thêm tính trữ tình và sức thuyết phục của câu chuyện.
- Miêu tả hành động và tâm trạng của nhân vật (đặc biệt là trẻ em) chính xác, hợp lý, và tinh tế. Sử dụng ngôn ngữ tự nhiên và hấp dẫn trong cách kể chuyện.
- Kết hợp kể chuyện và miêu tả. Lối kể chuyện đầy cảm xúc, chân thực, sinh động, và thuyết phục.
III. Kết bài:
- Câu chuyện đã chân thật tái hiện tình cảm cha con đậm sâu và cao quý giữa những khó khăn của cuộc chiến tranh. Phong cách kể chuyện hấp dẫn, xây dựng tình huống bất ngờ, tự nhiên và hợp lý, cùng cách miêu tả đặc sắc nhân vật, thể hiện lòng biết ơn và chia sẻ của tác giả: đồng cảm, sẻ chia, và trân trọng.
Phân tích nội dung của truyện ngắn Chiếc lược ngà
a. Mở bài:
Giới thiệu về tác giả Nguyễn Quang Sáng và tác phẩm truyện ngắn Chiếc lược ngà
b. Thân bài:
- Tác động của chiến tranh khiến ông Sáu và con gái bị tách biệt, khi Thu mới 1 tuổi
- Sau 7 năm, ông Sáu trở về nhà, tràn đầy hân hoan và mong đợi được ôm ấp, yêu thương con gái, nhưng Thu từ chối nhận ông
- Thu tránh né ông Sáu, vì nghĩ rằng ông không phải là cha của mình, vì ông không có vết sẹo trên mặt, điều mà Thu nhớ từ nhỏ
- Ông Sáu buồn bã khi bị con gái lạnh nhạt, trong bữa cơm, ông cố gắng gần gũi, chăm sóc Thu, hy vọng Thu cảm nhận được tình thương của mình. Nhưng khi ông vừa đưa miếng trứng cho Thu, cô bé đã đẩy nó ra, điều này khiến ông Sáu bất ngờ, tức giận và buồn bã, vì thế ông đã trừng mông cô bé
- Thu khóc và giận dỗi, rời đi nhà bà nội chơi
- Khoảnh khắc ôm cha cảm động
- Mọi người nghĩ rằng Thu sẽ không bao giờ chấp nhận ông Sáu, nhưng ngay khi ông chuẩn bị ra trận, Thu xuất hiện
- Thu bất ngờ chạy tới ôm ông Sáu, rồi lặng lẽ gọi to tiếng ba, tiếng ông Sáu đã chờ đợi từ lâu
- Thu ôm chặt lấy ba, trao cho ông Sáu biết bao nhiêu tình cảm nhớ thương của mình
- Mọi người chứng kiến cảnh này đều xúc động không nguôi
- Phần kết buồn của câu chuyện:
Trong lúc trống rảnh, ông Sáu đã tặng Thu một chiếc lược làm từ ngà với tình yêu thương cha dành cho con. Nhưng số phận không mỉa mai, chiến trường đã đón ông Sáu mãi mãi, trước khi kịp kỷ niệm lời hứa.
c. Tóm lại:
Tóm tắt giá trị của tác phẩm.
