Buzz
Tạo kế hoạch Nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) với 6 mẫu, giúp học sinh lớp 9 cải thiện kỹ năng làm bài và hiểu cách thực hiện nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) một cách sáng tạo và không lạc đề.
Trong quá trình học môn Văn, các em sẽ gặp nhiều bài nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích. Hãy tham khảo bài viết dưới đây để chuẩn bị tốt cho bài Nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích):
Lập kế hoạch nghị luận về đoạn trích hoặc một tác phẩm văn
1. Phân loại
- Giá trị về nội dung hoặc nghệ thuật nói chung.
- Một khía cạnh, một góc nhìn về nội dung hoặc nghệ thuật qua một đoạn trích hoặc toàn bộ tác phẩm.
2. Yêu cầu tổng quan
- Đọc kỹ đề bài, hiểu rõ về tác giả, tác phẩm: ngữ cảnh sáng tác, tóm tắt nội dung, giá trị nghệ thuật đặc biệt của đoạn trích hoặc tác phẩm.
- Chỉ định vấn đề cần tranh luận, phương pháp luận và phạm vi chứng minh sử dụng trong bài viết.
- Lập kế hoạch tóm tắt ngắn gọn dựa trên một số câu hỏi thông thường như: vấn đề cần tranh luận là gì?
- Các biểu hiện của vấn đề đó trong đoạn trích hoặc tác phẩm? Các chi tiết mô tả thể hiện vấn đề? Giá trị nội dung tư duy được thể hiện như thế nào? ...
3. Tóm tắt dàn ý
a) Khởi đầu:
Giới thiệu về tác giả, tác phẩm, đoạn trích và vấn đề cần thảo luận (một khía cạnh của nội dung, nghệ thuật...)
b) Nội dung chính:
Dù là thể loại bài viết nào, học sinh cần đảm bảo có ba quan điểm chính sau:
* Quan điểm 1: Tổng quan
- Mô tả hoàn cảnh sáng tác, giá trị nội dung tổng quát của tác phẩm.
- Hoặc làm rõ vị trí, hướng dẫn nội dung của tác phẩm đến nội dung của đoạn trích.
* Luận điểm 2: Thảo luận vấn đề nghị luận
- Phân tích, làm sáng tỏ vấn đề nghị luận theo yêu cầu của đề bài. Chia vấn đề thành các điểm và sử dụng các chi tiết, hình ảnh, nhân vật để làm rõ cho luận điểm.
- Hoặc phân tích, cảm nhận, bình luận về một vấn đề trong phạm vi của một đoạn trích.
* Luận điểm 3: Đánh giá tổng quan (bình luận)
- Đánh giá tổng quan về nội dung và nghệ thuật của đoạn trích hoặc của tác phẩm.
c) Kết luận: Tóm tắt, khẳng định vấn đề đã được nêu.
Dàn ý nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ ngắn gọn
Bắt đầu:
- Giới thiệu tác giả, bài thơ, đoạn thơ (hoàn cảnh sáng tác, vị trí của đoạn thơ)
- Trích dẫn đoạn thơ.
Phần chính:
- Hiện thực hóa nội dung ý tưởng, nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ (Phân tích chi tiết từng câu/cặp câu, tập trung vào ngôn từ mang giá trị nghệ thuật trong từng dòng thơ => nêu bật giá trị nghệ thuật, cái đẹp của bài thơ).
- Đánh giá về giá trị của bài thơ, đoạn thơ. Sự đẹp, sự tinh tế, giá trị tư tưởng mà nó truyền đạt cho người đọc. Liên kết và so sánh với các tác phẩm khác để làm rõ nét độc đáo của tác phẩm.
Kết luận:
- Đánh giá vai trò và ý nghĩa của đoạn thơ, bài thơ trong việc thể hiện nội dung tư tưởng và phong cách nghệ thuật của nhà thơ.
Dàn ý nghị luận về một quan điểm văn học
Bắt đầu:
- Tổng quan về tác giả, tác phẩm, ý kiến nội dung, hướng đi của nhận định.
- Nhấn mạnh lại ý kiến/nhận định đó.
Nội dung chính:
- Phát triển các điểm chính, sử dụng các phương pháp phân tích, minh chứng để làm sáng tỏ nhận định.
- Kết hợp so sánh, thảo luận để làm rõ.
Kết luận:
- Tiếp tục nhấn mạnh vấn đề, làm rõ ý nghĩa.
Kế hoạch trình bày ý kiến về một tình huống trong truyện
Tình thế truyện:
- Tình thế trong truyện là môi trường, tình huống tạo ra cốt truyện.
- Là mối quan hệ đặc biệt giữa các nhân vật hoặc giữa hoàn cảnh và môi trường sống với nhân vật. Qua đó, nhân vật thể hiện tâm trạng, tính cách hoặc thân phận, từ đó phản ánh triết lý của tác giả.
- Tình thế tinh thần.
- Tình thế hành động.
- Tình thế nhận thức.
a) Khởi đầu:
- Giới thiệu về tác giả, vị trí trong văn học. (có thể đề cập đến phong cách).
- Giới thiệu về tác phẩm (đánh giá tổng quan).
- Đề cập đến vấn đề cần thảo luận.
b) Phần chính:
- Giới thiệu bối cảnh sáng tác
- Phân tích các khía cạnh cụ thể của tình huống và ý nghĩa của nó.
- Tình huống 1: ... ý nghĩa và tác động đến tác phẩm.
- Tình huống 2: ... ý nghĩa và tác động đến tác phẩm.
- Nhận xét về giá trị của tình huống: cách nó tạo nên thành công cho tác phẩm, giá trị nghệ thuật mà nó mang lại.
c) Phần kết:
- Đánh giá ý nghĩa của vấn đề đối với thành công của tác phẩm.
- Phản ánh cảm nhận cá nhân về tình huống đó.
Dàn ý nghị luận về một nhân vật hoặc nhóm nhân vật trong truyện
a) Phần mở đầu:
- Giới thiệu về tác giả và vị trí trong văn học của ông (có thể đề cập đến phong cách).
- Giới thiệu về tác phẩm (đánh giá sơ lược về tác phẩm) và giới thiệu nhân vật.
- Nêu yêu cầu của đề bài.
b) Phần thân bài:
- Giới thiệu về hoàn cảnh sáng tác
- Phân tích các đặc điểm về tính cách, phẩm chất của nhân vật. (chú ý đến các sự kiện quan trọng, biến cố, tâm trạng và thái độ của nhân vật...)
- Đánh giá vai trò của nhân vật đối với tác phẩm
c) Phần kết bài:
- Đánh giá nhân vật đóng góp vào thành công của tác phẩm, cũng như vào văn học dân tộc.
- Cảm nhận cá nhân về nhân vật đó.
Dàn bài nghị luận về giá trị của một tác phẩm văn xuôi
A. Dàn bài về giá trị con người.
a. Mở bài:
- Giới thiệu về tác giả, tác phẩm.
- Giới thiệu về giá trị con người.
- Nêu mục đích của nghị luận
b. Phần thân bài:
- Giới thiệu về hoàn cảnh sáng tác
- Giải thích ý nghĩa của nhân đạo: Giá trị nhân đạo là một trong những yếu tố cốt lõi của văn học, phản ánh sâu sắc tình cảm và sự đồng cảm với khổ đau của con người, sự tôn trọng và đánh giá cao những phẩm chất tinh thần và niềm tin vào khả năng phát triển của họ.
- Phân tích các diễn biến của giá trị nhân đạo:
- Tố cáo sự áp đặt của chế độ đối với con người.
- Chia sẻ và cảm thông sâu sắc với số phận bất hạnh của con người.
- Trân trọng ước vọng về tự do, hạnh phúc và phẩm chất cao quý của con người.
- Thể hiện sự đồng tình với những ước mơ và hoài bão của con người.
- Đánh giá về ý nghĩa của giá trị nhân đạo.
c. Kết bài:
- Đánh giá tầm quan trọng của vấn đề đối với thành công của tác phẩm
- Chia sẻ cảm nhận cá nhân về vấn đề đó.
B. Cấu trúc nội dung về giá trị thực tế.
a. Giới thiệu:
- Giới thiệu về tác giả và tác phẩm.
- Chỉ ra ý nghĩa của giá trị thực tế.
- Xác định mục tiêu của nghị luận.
b. Thân bài:
- Giới thiệu bối cảnh sáng tác.
- Giải thích ý nghĩa của hiện thực:
- Khả năng tái hiện chân thực cuộc sống xã hội một cách trung thực và khách quan.
- Đánh giá cao yếu tố hiện thực và diễn giải dựa trên cơ sở xã hội lịch sử.
- Phân tích các biểu hiện của giá trị hiện thực:
- Tái hiện trung thực cuộc sống xã hội lịch sử.
- Mô tả chân thực đời sống và tâm lý của con người.
- Giá trị hiện thực mang sức mạnh chỉ trích (hoặc khen ngợi) xã hội, chính trị.
- Đánh giá về giá trị hiện thực.
c. Tổng kết:
- Đánh giá ý nghĩa của vấn đề đối với thành công của tác phẩm.
