Buzz
Mẫu văn lớp 9: Phân tích Bài thơ về đội xe không kính bao gồm 5 mẫu cụ thể, đầy đủ những ý quan trọng, giúp các em học sinh lớp 9 hiểu rõ tư thế kiêng cảm, tinh thần quả cảm, chiến đấu vì miền Nam thân thương của những chiến sĩ cầm lái xe Trường Sơn.
Sau khi hoàn thành dàn ý, các bạn có thể dễ dàng triển khai thành bài văn hoàn chỉnh với đầy đủ những ý quan trọng. Hãy cùng tham gia đọc bài viết dưới đây của Mytour để tạo ra dàn ý phân tích, cảm nhận bài thơ, nhận xét về hai khổ thơ đầu, đánh giá về khổ thơ thứ 3 và thứ 4, và phân tích ba khổ thơ cuối của Bài thơ về đội xe không kính vô cùng hấp dẫn.
Phân tích dàn ý Bài thơ về đội xe không kính
a) Bắt đầu
- Giới thiệu ngắn gọn về tác giả Phạm Tiến Duật: Phạm Tiến Duật (1941 - 2007) là một nhà thơ tài năng, sản xuất nhiều tác phẩm, là một trong những nhà thơ hàng đầu trong đội ngũ các nhà thơ thời kỳ kháng chiến chống Mỹ.
- Tổng quan về Bài thơ về tiểu đội xe không kính: Bài thơ về tiểu đội xe không kính được viết trong thời kỳ kháng chiến chống đế quốc Mỹ, ca tụng tư thế kiêng cẩn, tinh thần can đảm, đấu tranh vì miền Nam yêu quý của những người lái xe Trường Sơn.
b) Nội dung chính
* Tóm tắt bối cảnh sáng tác bài thơ:
- Bài thơ được viết trong thời điểm cuộc kháng chiến chống Mỹ đang diễn ra quyết liệt, đầy cam go. Từ khắp các trường đại học, hàng nghìn sinh viên đã bỏ bút để tham gia vào cuộc chiến.
- Phạm Tiến Duật đã ghi lại những hình ảnh đặc trưng của khu vực đầy khói lửa Trường Sơn, trong đó có những đoàn xe vận tải vượt qua mưa bom, bom đạn của đối phương để ra chiến trận.
- Nguyên liệu từ những chiếc xe không kính đã trở thành cơ sở để nhà thơ chiến sĩ thành công vẽ nên hình ảnh của người lái xe anh dũng.
* Hình ảnh của những chiếc xe không kính
- Hình ảnh của những chiếc xe không kính được tác giả mô tả một cách chân thực, sống động:
Không có kính không có nghĩa là không có cửa sổ,
Bom đập, bom rung kính vỡ tan.
- Đó là những chiếc xe vận tải chở hàng hóa, đạn dược ra chiến trận, bị máy bay Mỹ tấn công, kính xe vỡ tung.
- Từ “đập”, “rung” kết hợp với từ “bom” được nhấn mạnh hai lần, làm tăng thêm sự ác liệt của cuộc chiến.
=> Hai dòng thơ đã giải thích lý do tại sao những chiếc xe không có kính, từ đó phản ánh sự tàn khốc của cuộc chiến.
* Hình ảnh của người lái xe quân đội
- Tư thế kiêng cẩn, tự tin hiếm có:
Ngồi ung dung trong buồng lái,
Nhìn xuống đất, nhìn ngang, nhìn về phía trước.
- Từ ung dung nhấn mạnh tư thế mạnh mẽ, tự tin, không sợ hãi của những người lái xe quân đội đối diện với mọi khó khăn, nguy hiểm.
- Từ “nhìn”: sự can đảm, sẵn sàng đối mặt với thử thách.
- Thái độ, tinh thần lạc quan, vui vẻ đối diện với những khó khăn:
+ Bụi phủ lên tóc, lên mặt trở thành trò hề, dù mưa ướt áo nhưng tiếp tục đi vì gió thổi làm khô áo nhanh chóng, xe không kính còn có lợi ích là tầm nhìn rộng hơn, thấy rõ con đường “đi thẳng vào lòng người”, nhìn thấy sao trời gần hơn “đưa vào buồng lái”.
-> Những khó khăn, gian khổ nhân đôi vì xe không có kính nhưng không làm suy giảm ý chí và quyết tâm của các chiến sĩ lái xe.
+ Từ “ừ thì”: như một lời bình luận hóm hỉnh, tươi vui, không coi khó khăn là gì cả.
=> Thái độ lạc quan, yêu đời, tự tin có phần trẻ con, nghịch ngợm; hình ảnh người lính lái xe hiện lên đầy dễ thương và đáng kính.
- Tình đồng đội chặt chẽ, cao quý như một sợi dây vô hình kết nối mọi người trong những hoàn cảnh nguy khó, gần gũi với cái chết:
- Tiểu đội xe là “Những chiếc xe từ trong bom rơi” gặp nhau.
- Tình đồng đội: những cái bắt tay qua “cửa kính vỡ rồi”, là dựng lửa trại giữa bóng tối, cùng nhau ăn, cùng hát, cùng treo võng ngủ dưới bóng cây.
=> Trước khó khăn, người lính từ mọi miền xa lạ trở thành “gia đình” của nhau.
- Niềm tin vào chiến thắng:
- Chủ từ “lại đi”, lý do “vì miền Nam phía trước” : Không có gì có thể ngăn cản được họ, họ sẵn sàng chiến đấu cho miền Nam.
- Hình ảnh ẩn dụ “trời xanh rộng mở” và hoán dụ “trong xe tràn ngập tình thương”: tình yêu dành cho miền Nam, dành cho Tổ quốc, là niềm tin và sự thắng lợi, hướng về tự do.
-> Hình ảnh về 'trái tim' được biến tấu một cách tinh tế, là một biểu tượng nghệ thuật đầy ý nghĩa, nhấn mạnh vào phẩm chất cao quý của những người lái xe trên các con đường chiến trường.
=> Tất cả đều hướng về một mục tiêu duy nhất: giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước và tin tưởng vào một tương lai tươi sáng sắp tới.
* Đánh giá về mặt nghệ thuật:
- Pha trộn giữa thể thơ bảy chữ và tám chữ một cách khéo léo
- Sử dụng các biện pháp tu từ như điều chỉnh ngôn ngữ, tạo hình hoán dụ...
- Tạo ra những hình ảnh độc đáo, thực tế và sống động
- Ngôn ngữ và phong cách giàu tính khẩu ngữ, tự nhiên và sôi nổi.
c) Kết luận
- Tóm tắt lại ý nghĩa văn học và nghệ thuật của bài thơ.
- Kết nối việc giáo dục truyền đạt tinh thần chiến đấu cho thế hệ trẻ ngày nay.
Dàn ý Phản ánh Bài thơ về đội xe không kính
- Giới thiệu ngắn gọn về tác giả Phạm Tiến Duật: Phạm Tiến Duật (1941 – 2007) là một nhà thơ vĩ đại, có nhiều tác phẩm, đã trải qua những giai đoạn khó khăn nhất trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.
- Tổng quan về đối tượng phản ánh văn học: Bài thơ về đội xe không kính được sáng tác trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, ca ngợi tư duy mạnh mẽ, tinh thần kiên cường, sự hy sinh vì miền Nam ruột thịt của những người lái xe Trường Sơn.
II. Thân bài
a. Tóm tắt bối cảnh sáng tác của bài thơ:
- Bài thơ được viết trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ đang diễn ra gay gắt, dữ dội. Từ khắp các trường đại học, hàng ngàn sinh viên đã từ bỏ việc học để tham gia chiến đấu.
- Phạm Tiến Duật đã ghi lại những cảnh tượng đặc trưng của Trường Sơn trong biển lửa chiến tranh, trong đó có những đoàn xe vượt qua bom đạn để ra trận.
- Cảm hứng từ những chiếc xe không kính đã giúp nhà thơ tài ba vẽ nên bức tranh sống động về những người lái xe chiến đấu.
b. Nhận định về hình ảnh các chiếc xe không kính trong Bài thơ về đội xe không kính:
- Hình ảnh của những chiếc xe không kính được tác giả mô tả chân thực, sinh động:
Không có kính không có nghĩa là xe không có kính,
Bom giật, bom rung kính vỡ tan đi.
- Đó là những xe vận tải chở hàng, đạn ra chiến trường, bị máy bay Mỹ tấn công, kính xe vỡ tan.
- Từ “giật”, “rung” cùng từ “bom” được nhấn mạnh lần hai để tăng cường sự khốc liệt của cuộc chiến.
- Hai dòng thơ đã làm sáng tỏ lý do tại sao những chiếc xe lại không có kính, từ đó phản ánh sự dữ dội của chiến tranh.
b. Phản ánh về hình ảnh người lính lái xe trong Bài thơ về đội xe không kính:
- Tư thế kiên cường, tự tin hiếm có:
Ung dung trong buồng lái chúng tôi ngồi,
Nhìn xuống đất, nhìn lên trời, nhìn thẳng vào trước mắt.
- Tính từ “ung dung” nhấn mạnh sự tự tin, sẵn lòng đối mặt với mọi khó khăn, nguy hiểm của các chiến sĩ lái xe.
- Từ “nhìn”: biểu hiện sự quyết đoán, như một lời thách thức với khó khăn.
- Tư duy lạc quan, tính thần hài hước, đối diện với khó khăn một cách lạ thường:
- Bụi phủ lên tóc, trên khuôn mặt như một trò đùa hài hước, mưa làm ướt áo nhưng vẫn tiếp tục tiến vì gió làm khô áo nhanh chóng, xe không kính mang lại lợi thế là tầm nhìn mở rộng, nhìn thấy con đường “hướng thẳng vào trái tim”, nhìn thấy bầu trời gần hơn “đẩy vào buồng lái”.
- Những khó khăn như được khuất phục gấp đôi vì xe không có kính nhưng không làm giảm ý chí và quyết tâm của các chiến sĩ lái xe.
- Từ “ừ thì”: như một lời phản đối, trêu chọc, không quan tâm, xem nhẹ mọi khó khăn.
- Tư duy lạc quan, yêu đời, tự tin có chút nghịch ngợm, bướng bỉnh; hình ảnh của người lính lái xe hiện ra đầy dễ thương và đáng kính.
- Tình đồng đội đậm sắc, cao quý như một sợi dây vô hình liên kết mọi người trong những tình huống nguy hiểm, gần chạm cái chết:
- Tiểu đội xe như là “Những chiếc xe được sinh ra từ dưới bom rơi” gặp gỡ nhau.
- Mối quan hệ đồng đội: những cú bắt tay qua “cửa kính đã vỡ”, việc dựng lửa giữa không gian, cùng ăn uống và hát hò, cùng treo võng ngủ dưới bóng rừng.
- Từ trong khó khăn, những người lính từ nhiều nơi xa lạ trở thành “một gia đình”.
- Sự tin tưởng vào chiến thắng:
- Điệp từ “tiếp tục đi”, lý do “vì miền Nam phía trước” : Không có gì có thể ngăn cản các anh đến hỗ trợ cho chiến trường miền Nam.
- Hình ảnh ẩn dụ “trời sáng thêm” và hoán dụ “trong xe ẩn chứa một tấm lòng”: tình yêu thương dành cho miền Nam, cho Tổ quốc, là niềm tin và chiến thắng, hướng tới tự do.
- Hình ảnh “tấm lòng” là một biểu tượng nghệ thuật tinh tế và đầy sáng tạo, khẳng định phẩm chất cao quý của các chiến sĩ lái xe trên con đường tiến tới tuyến đầu lớn.
- Tất cả cùng chung một mục tiêu: chiến đấu giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước và tin tưởng vào một tương lai tươi sáng đang rất gần kề.
c. Đánh giá nghệ thuật đặc biệt:
- Kết hợp giữa thể thơ bảy chữ và tám chữ
- Sử dụng các biện pháp tu từ như điều chỉnh ngôn ngữ, hoán dụ…
- Sáng tạo ra những hình ảnh độc đáo, thực tế và sống động
- Ngôn ngữ và giọng điệu giàu tính khẩu ngữ, tự nhiên và mạnh mẽ.
III. Tổng kết
- Tóm tắt lại giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ.
- Liên kết với việc giáo dục khích lệ tinh thần chiến đấu cho thế hệ trẻ ngày nay.
Dàn ý Phản ánh 2 khổ đầu Bài thơ về tiểu đội xe không kính
1. Giới thiệu
- Giới thiệu về Bài thơ về tiểu đội xe không kính và hai khổ thơ đầu tiên.
2. Phần chính
* Hình tượng những chiếc xe không kính (2 câu thơ đầu):
- Những chiếc xe hiện ra với một diện mạo thật khác thường: cong vênh, biến dạng, mất đi hình dáng ban đầu 'không kính'.
- 'Bom giật, bom rung' thể hiện được sự mãnh liệt cùng sức phá hủy kinh hoàng của kẻ thù.
- Hình ảnh chiếc xe cũng phản ánh thực tế tàn khốc của cuộc kháng chiến chống Mĩ, khi kẻ thù dùng sức tấn công, cản trở hoạt động hỗ trợ.
- Sự cong vênh, biến dạng của những chiếc xe không làm ảnh hưởng đến hành trình hỗ trợ và tinh thần quyết tâm của những người lính.
* Hình tượng những người lính lái xe:
- Tư thế tự tin, bướng bỉnh:
- 'tự tin' được sử dụng rất tài tình, nó thể hiện được sự tự tin, kiêu hãnh, không sợ hãi của những người lính khi thực hiện nhiệm vụ lái xe.
→ Trong bối cảnh mưa bom bão đạn, khi nguy cơ tử thần luôn rình rập, những người lính vẫn giữ vững sự tự tin, bình thản trong mọi tình huống.
- Đảo ngữ 'ung dung' lên đầu câu kết hợp với điệp từ 'nhìn' đã tái hiện một cách sống động tư thế vững vàng, tự tin cùng với khí phách hiên ngang, kiên cường, và coi thường hiểm nguy của những người lính.
- 'nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng' tinh thần lạc quan, vững vàng đầy quyết tâm.
- Cách đối diện với hiện thực khó khăn:
- Hình ảnh 'gió', 'con đường', 'sao trời' mang đậm cảm hứng lãng mạn, không chỉ là những hình ảnh thực tế mà những người lính gặp phải trên đường mà còn phản ánh thế giới tâm hồn lãng mạn, phong phú của họ.
- Điệp từ 'thấy' làm cho nhịp thơ trở nên dồn dập, hối hả.
- Trong gian khổ, khốc liệt, những người lính vẫn nhìn cuộc sống bằng ánh mắt lạc quan, đầy nhiệt huyết, và đầy tinh thần lính.
- Những khó khăn của hoàn cảnh đều được tâm hồn lãng mạn ấy 'hóa giải' thành những cảm nhận thật độc đáo, thú vị.
3. Tổng kết
- Khẳng định giá trị của 2 khổ thơ.
Dàn ý Phê phán khổ 3, 4 Bài thơ về tiểu đội xe không kính
1. Mở màn
- Giới thiệu về chủ đề chiến tranh, những người lính trong thơ ca: Là đề tài quen thuộc đã xuất hiện trong thơ của nhiều tác giả nổi tiếng.
- Giới thiệu về tác giả Phạm Tiến Duật - một nhà thơ có uy tín với nhiều tác phẩm về chiến tranh.
- Bài thơ tập trung vào hình ảnh đặc trưng là chiếc xe không kính, nổi bật những phẩm chất xuất sắc của các người lính lái xe Trường Sơn.
2. Thân thơ
Khổ 3+4: Tinh thần dũng cảm vượt qua khó khăn gian khổ và tinh thần lạc quan, nhiệt huyết của các người lính.
- 2 câu đầu khổ 3 + 2 câu đầu khổ 4:
- Người lính phải đương đầu với những điều kiện khắc nghiệt của thời tiết tại Trường Sơn: “bụi phun tóc trắng”, “mưa tuôn mưa xối”
- Tuy nhiên, trong họ vẫn tỏa sáng sự dũng cảm đối mặt với những khó khăn “không có… ừ thì”: sẵn lòng chấp nhận mọi gian khó, hiểm nguy, xem đó như một phần không thể thiếu trong cuộc sống chiến đấu
- 2 câu cuối khổ 3 + 2 câu cuối khổ 4:
+ Người lính đối mặt với gian khó bằng tiếng cười “ha ha”
⇒ Thái độ lạc quan
+ Cụm từ hài hước như “ha ha”, “phì phèo” là biểu hiện của tinh thần lạc quan, yêu đời của các anh
⇒ Đây là vẻ đẹp trong tâm hồn của họ, là tinh hoa thơ từ thực tế chiến đấu đáng kính trọng và trân trọng
3. Kết luận
- Khẳng định lại những đặc điểm, thành công về nghệ thuật của bài thơ: ngôn ngữ phong phú, tự nhiên, khỏe khoắn, sử dụng nhiều hình thức tu từ quen thuộc…
Dàn ý phân tích 3 khổ thơ cuối Bài thơ về tiểu đội xe không kính
1. Bắt đầu:
- Giới thiệu về nhà văn Phạm Tiến Duật và tác phẩm 'Bài thơ về tiểu đội xe không kính':
- Phạm Tiến Duật, một nhà thơ từ thế hệ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mỹ
- Bài thơ 'Bài thơ về tiểu đội xe không kính' của ông là một trong những tác phẩm ghi dấu sâu sắc, đặc biệt là 3 khổ cuối.
2. Nội dung chính:
a. Tổng quan về tác phẩm và 3 khổ cuối:
- Bài thơ được viết vào năm 1969, xuất bản trong tập Vầng trăng quầng lửa của nhà thơ.
- Bài thơ tả cảnh những người lái xe trên con đường Trường Sơn trong cuộc chiến chống lại Mỹ.
- Ba khổ thơ cuối: miêu tả hình ảnh người lái xe với tình đồng chí, tình đồng đội mạnh mẽ và quyết tâm chiến đấu vì miền Nam.
b. Phân tích:
* Khổ 5, 6: Tình đồng chí, đồng đội của những người lái xe:
- Hình ảnh 'những chiếc xe từ trong bom rơi': nhấn mạnh sự khốc liệt của chiến tranh và lòng dũng cảm của người lính.
- Trên hành trình dài, những người lính tụ họp thành 'tiểu đội', gần gũi và hạnh phúc.
- Tình đồng chí, đồng đội được hình thành từ những cuộc gặp gỡ như thế, từ những cái 'bắt tay' qua 'cửa kính vỡ rồi' (so sánh với thơ của Chính Hữu).
- Tình cảm đồng chí, đồng đội cũng được thể hiện qua những giây phút nghỉ ngơi, ngủ trên 'võng mắc chông chênh', ở bên 'bếp Hoàng Cầm'.
- Phạm Tiến Duật nhấn mạnh ý nghĩa đơn giản của từ 'chung bát đũa', thể hiện sự gắn bó của tình đồng chí đồng đội như anh em trong một gia đình.
- Câu thơ cuối 'Lại đi, lại đi trời xanh thêm':
- 'Một lần nữa, một lần nữa đi': hành động lặp lại không ngừng.
- 'Bầu trời xanh': biểu tượng cho sự hoà bình, tự do.
- Các lính lái xe tiến về phía trước một cách kiên định, với quyết tâm giành lại tự do, hòa bình cho dân tộc.
* Khổ cuối: Ý chí và quyết tâm chiến đấu vì miền Nam:
- Mặc dù sự thiếu thốn về vật chất ngày càng nặng nề: 'không có kính', 'không có đèn', 'không có mui xe', 'thùng xe bị trầy'.
- Tuy nhiên, các lính lái xe vẫn vượt qua mọi khó khăn để tiến lên phía trước vì miền Nam, vì 'trong xe có một trái tim'.
- Hình ảnh của 'trái tim' là biểu tượng, tượng trưng cho những người lái xe.
- 'Chỉ cần' ở đầu câu thơ cuối thể hiện thái độ kiêng nhẫn, quyết liệt của các lính lái xe.
- Nhịp thơ ở đây nhanh chóng hơn, hối hả hơn, như nhịp bước của cuộc hành quân vội vã.
- Câu thơ cuối cùng là câu thơ đẹp nhất của bài thơ, thể hiện ý chí, quyết tâm của các lính lái xe Trường Sơn.
c. Đánh giá nội dung, nghệ thuật:
- Nội dung: ba khổ cuối tập trung vào tình cảm đồng chí, đồng đội chặt chẽ và lòng dũng cảm, quyết tâm chiến đấu của các lính lái xe vì miền Nam ruột thịt.
- Nghệ thuật:
- Với ngôn từ chân thực và giọng thơ mạnh mẽ, sảng khoái.
- Nhịp thơ linh hoạt và đa dạng.
- Sử dụng các biện pháp ẩn dụ, hoán dụ một cách thành công.
3. Kết bài:
- Tái khẳng định giá trị của bài thơ và ý nghĩa của ba khổ cuối trong bài thơ.
