Mẫu văn lớp 9: Phân tích về tính chất tình cảm chân thành và triết lí sâu sắc trong bài thơ Sang thu gồm 2 mẫu văn, kèm theo 2 dàn ý chi tiết. Nhờ đó, giúp học sinh lớp 9 hiểu sâu hơn về những triết lí có trong bài thơ.

Bài thơ Sang thu thể hiện một tâm trạng trữ tình sâu sắc của nhà thơ Hữu Thỉnh về vẻ đẹp của mùa thu, đồng thời truyền tải những triết lí sâu sắc về cuộc sống và con người. Hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây của Mytour:
Dàn ý phân tích về tính cảm chân thành và triết lí sâu sắc
Kế hoạch 1
1. Bắt đầu
Giới thiệu về bài thơ 'Sang thu': Không chỉ là nơi tôn vinh tình yêu mà còn chứa đựng những triết lý sâu sắc.
2. Phần chính
* Tính trữ tình:
- Hương của cây ổi bay trong làn gió nhẹ, lan tỏa vào không gian, mang hương thơm riêng biệt của nó.
- Khói sương sớm không gấp gáp mà dịu dàng, thư thái, êm đềm tận hưởng từng khoảnh khắc ở mỗi nhà, mỗi con phố.
→ Sự xuất hiện của mùa thu đang dần lộ diện→ Đột ngột, bất ngờ
- Bầu không khí se lạnh của mùa thu khiến cho những chú chim trở nên vội vã hơn.
- Dòng sông êm đềm, không vội vã, trôi chậm nhưng tĩnh lặng, thong dong, sâu lắng
- Những đám mây nheo nhóc bên bờ, mang vẻ đẹp đặc trưng của mùa thu và mùa hè.
=> Mùa thu đang đến mang theo sự dịu dàng, nhẹ nhàng cùng sự trong sáng, duyên dáng, khiến lòng người bồi hồi.
* Tinh thần triết học
- Sau những tháng năm gian khổ trên đường đua vì tự do, những chiến sĩ trở về và cảm thấy nhẹ nhõm hơn, được thưởng thức vẻ đẹp của quê hương trong yên bình.
- Những kí ức về những trận chiến hào hùng vẫn in sâu trong lòng người lính khi trở về, nhớ và quý trọng.
- Thử thách và vấp ngã mang lại cho họ những bài học quý giá, trải nghiệm đáng giá→ Khi trưởng thành, con người giống như cây cỏ, không còn sợ hãi trước bão táp, trước gian khổ, mà vẫn bình thản chấp nhận tất cả như một phần của tự nhiên.
Cảm nhận về bài thơ: 'Sang thu' là bản tình ca của mùa chuyển mình, khiến lòng ta đầy xao xuyến, vừa thấy an bình lại vừa cảm thấy sâu lắng.
Dàn ý 2
I. Mở bài:
Giới thiệu về nhà văn Hữu Thỉnh và tác phẩm Sang thu: Trong khoảnh khắc chuyển mùa, thế giới tự nhiên trải qua những biến đổi nhẹ nhàng nhưng rõ ràng, Hữu Thỉnh đã cảm nhận được những sự thay đổi kỳ diệu đó trong bài thơ “Sang thu”.
II. Thân bài:
- Phân tích yếu tố trữ tình trong bài thơ Sang thu:
- Từ “Bỗng” thể hiện sự ngạc nhiên, kinh ngạc trước sự xuất hiện bất ngờ của mùa thu, nó đến nhẹ nhàng nhưng đột ngột.
- Hương ổi lan tỏa trong không khí, thổi vào trong làn gió nhẹ nhàng, như một sức mạnh vô hình lan tỏa cảm xúc.
- Màn sương “chùng chình” mang vẻ thư thái, nhẹ nhàng, khiến tác giả cảm thấy nghi ngờ liệu “thu đã về?” hay chưa.
- Phân tích khía cạnh triết lý sâu sắc trong bài thơ Sang thu:
- Khi cuộc sống bước qua mùa thu, lòng người cũng tràn đầy những suy tư và xúc động.
- “Sương chùng chình qua ngõ” hoặc “Sông được lúc dềnh dàng” nói về cuộc sống của những người lính sau chiến tranh, họ đã vượt qua gian khổ, giờ đây mới có thời gian nghỉ ngơi, cho phép mình sống bình yên.
III. Kết bài:
Ý nghĩa của bài thơ Sang thu: Bài thơ “Sang thu” đem mùa thu về trong cả đất trời và lòng người. Nhà thơ với tâm hồn tinh tế, nhạy cảm và sâu lắng đã tạo ra một bức tranh trữ tình, chứa đựng những triết lý về khoảnh khắc sang thu.
Phân tích chất trữ tình và triết lí sâu lắng - Mẫu 1
Hạ tàn – thu sang, đó là quy luật bất di bất dịch của tự nhiên, không thể thay đổi. Trong khoảnh khắc chuyển mùa, thế giới tự nhiên trải qua những biến đổi nhẹ nhàng nhưng rõ ràng, nhà thơ Hữu Thỉnh đã cảm nhận được những sự thay đổi kỳ diệu đó trong bài thơ “Sang thu”. Bài thơ là sự cảm nhận đầy chất trữ tình của nhà thơ về bức tranh mùa thu, bên cạnh đó còn chứa đựng những triết lý sâu sắc về cuộc đời và con người.
Trước hết, chúng ta sẽ thảo luận về chất trữ tình trong bài thơ 'Sang thu'. Bài thơ này là cái nhìn và cảm nhận mới mẻ và tinh tế của tác giả về bức tranh mùa thu khi giao mùa, trong cảm nhận của ông và trong bức tranh ấy đều mang đậm chất trữ tình.
“Bỗng nhận ra hương ổi…
Hình như thu đã về…”
Trong vô vàn hương vị quen thuộc, nhà thơ lại ngạc nhiên khi cảm nhận hương ổi đầu mùa ngọt ngào, biểu tượng cho hương vị của quê hương bắc bộ thân thương, đánh thức những kí ức tuổi thơ. Từ “Bỗng” thể hiện sự ngạc nhiên trước sự xuất hiện của mùa thu, nó đến nhẹ nhàng nhưng cũng đột ngột. Hương ổi lan tỏa vào không gian, phả vào trong cơn gió heo may, như một sức mạnh vô hình lan tỏa cảm xúc. Màn sương “chùng chình” mang vẻ thong thả, nhẹ nhàng, khiến cho tác giả vẫn nghi ngờ liệu “thu đã về?”.
“Sông được lúc dềnh dàng…
Vắt nửa mình sang thu”
Sự hiện diện của mùa thu không còn mơ hồ nữa mà đã rõ ràng hơn, hiện hữu trong thiên nhiên và tạo vật. Trời đất đã nhuốm màu thu sang, dòng sông chảy lững lờ, khoan thai, mềm mại, đàn chim thì vội vã cho những chuyến hành trình mới. Đẹp nhất chính là đám mây mùa thu còn vương chút nắng hạ, từ giây phút giao mùa nhà thơ đã cho người đọc cảm nhận rõ tín hiệu sang thu của đất trời. Không dừng lại ở những rung động trước thiên nhiên đất trời, một người vừa đi qua chiến tranh như tác giả còn cho ta những cảm nhận về cuộc sống và con người sau chiến tranh chuyển sang hòa bình.
Khi cuộc sống chuyển sang mùa thu, lòng người cũng đầy những suy tư và cảm xúc. “Sương chùng chình qua ngõ” hoặc “Sông được lúc dềnh dàng” đều nói về cuộc sống của những người đã trải qua chiến tranh, trong thời chiến họ vượt qua mọi khó khăn, giờ đây mới có thời gian để nghỉ ngơi, do đó mới có thể “dềnh dàng” như thế. “Chim bắt đầu vội vã” cũng ám chỉ những người sống bận rộn với cuộc sống hiện tại, vội vã theo đuổi những thăng trầm của xã hội mà không có con đường riêng, ý chí và quyết tâm của bản thân. Bên cạnh đó, cũng có những người cảm thấy xúc động và tiếc nuối khi nhận ra tuổi trẻ đã qua đi, vẫn còn quá nhiều việc chưa hoàn thành và cần phải khẩn trương hơn vì thời gian không chờ đợi:
“Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi”
Dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào, con người cũng nên tự tin và chấp nhận mọi thách thức, không sợ hãi trước những biến cố của cuộc đời, đó là lời chia sẻ của nhà thơ và của những người đi trước dành cho thế hệ sau.
Như vậy, có thể thấy, bài thơ “Sang thu” đã mang lại không chỉ mùa thu cho cả đất trời mà còn cho lòng người. Nhà thơ, bằng tâm hồn tinh tế, nhạy cảm và sâu lắng, đã tạo nên một bức tranh trữ tình chứa đựng triết lý về khoảnh khắc của mùa thu.
Phân tích chất trữ tình và triết lý sâu lắng - Mẫu 2
Dù mùa xuân đẹp đến đâu với muôn loài hoa rực rỡ, với tiếng ve râm ran và cánh phượng hồng nở khắp nơi, nhưng lòng người cũng không khỏi xao xuyến trước vẻ đẹp nhẹ nhàng của mùa thu, mỗi khi thu về. Tâm hồn của nhà thơ Hữu Thỉnh cũng dậy sóng trước khoảnh khắc giao mùa tuyệt vời đó và viết ra những vần thơ đầy cảm xúc. Bài thơ 'Sang thu' không chỉ đẹp về mặt tình cảm mà còn chứa đựng những triết lý sâu sắc.
'Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió sẽ
Hương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về'
Thiên nhiên bắt đầu báo hiệu mùa thu đến, nhà thơ Hữu Thỉnh ngạc nhiên và bất ngờ. Hương ổi lan tỏa trong làn gió nhẹ nhàng, mang lại hương thơm đặc trưng, quyến rũ và khiến chúng ta trông mong. Màn sương mỏng buổi sáng không vội vàng, mà thong thả, êm đềm, khiến cho mỗi khoảnh khắc qua mỗi ngõ, mỗi nhà đều đặc biệt.
'Hình như thu đã về'
Cảnh vật dần thay đổi là dấu hiệu của mùa thu đang về trên đất Bắc yêu quý. Tác giả không khẳng định mạnh mẽ mà sử dụng từ 'hình như', tạo nên sự mềm mại trong lời viết như là một dấu hiệu cho độc giả cùng cảm nhận liệu mùa thu đã thực sự đến hay không?
Nếu trong lời tả một mùa thu vẫn còn mơ hồ, thì qua những lời tả hai mùa thu, tình cảm trở nên rõ ràng, cụ thể và sâu sắc hơn bao giờ hết.
'Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu'
Mùa thu đã bắt đầu hiện hình trên khắp đất trời và sông núi. Bầu không khí trong lành của mùa thu khiến cho những chú chim bay vội vã hơn, tìm kiếm những miền đất ấm áp hơn để nghỉ ngơi. Sông cũng trôi chậm hơn, tư lự hơn, dường như muốn thư thái hơn để tận hưởng cảnh thu sang, nét dịu dàng của dòng sông trở nên lãng mạn. Đám mây mùa hạ vẫn còn vương vấn một chút nắng hạ, tạo nên cảnh sắc duyên dáng, trong lành của ngày thu mới tới. Mùa thu vẫn dịu dàng, không gian yên bình, khiến cho mỗi cây xanh vẫn hiên ngang, tỏa bóng mình từng gốc phố, từng góc đường.
Bài thơ 'Sang thu' đẹp với những dòng thơ đầy sức sống và tình cảm. Sâu bên trong, bài thơ còn chứa đựng những triết lý về cuộc sống. Sau những năm tháng chiến tranh, khi hòa bình trở lại, người lính trở về với cuộc sống bình yên hơn, được thảnh thơi hơn, đắm chìm trong vẻ đẹp của thiên nhiên. Hình ảnh đám mây hạ vắt mình sang thu có thể là ký ức của người lính, khi họ nhớ về những ngày chiến tranh và cảm thấy thương nhớ.
'Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi'
Thời gian là bài kiểm tra khắc nghiệt nhất, đúng như một thầy giáo khôn ngoan, nó giúp con người học được lòng tin và gan dạ. Những thử thách và trở ngại mang lại cho chúng ta những bài học quý báu, và trải nghiệm qua thời gian luôn là điều không thể thiếu, giúp chúng ta trưởng thành và mạnh mẽ hơn. Bây giờ, khi trưởng thành, chúng ta giống như những cây cổ thụ, không còn sợ sấm chớp, không còn run sợ trước bão táp, mà đối mặt với mọi thách thức một cách bình thản, tự nhiên như một phần của cuộc sống. Những biến cố của cuộc đời không thể làm rung chuyển lòng tin của chúng ta, không thể khiến chúng ta chùn chân hay lùi bước.
'Sang thu' là giai điệu của mùa giao mùa, mang trong lòng ta niềm mộng mơ và những suy tư sâu xa. Bài thơ này đem đến cho ta những cảm xúc về sự đắm say trong bình yên nhưng cũng không tránh khỏi những nỗi buồn uất hận. Nó cho chúng ta những suy nghĩ về cuộc đời, về quãng thời gian trẻ trung và trưởng thành, để chúng ta nhận ra giá trị của cuộc sống và yêu thương, trân trọng mọi điều tốt lành từ đất nước và thiên nhiên.