Mẫu văn lớp 9: Tổ chức ý kiến về bài thơ Nói với con (4 mẫu) Cảm nhận bài thơ Nói với con của Y Phương

TOP 4 Tổ chức ý kiến về bài thơ Nói với con của Y Phương SIÊU HAY, cung cấp thông tin hữu ích, giúp học sinh lớp 9 nắm bắt nhanh chóng cách tổ chức ý kiến về bài thơ Nói với con đầy đủ các ý quan trọng.

Sau khi hoàn thành dàn ý, việc triển khai luận điểm thành bài văn hoàn chỉnh trở nên dễ dàng, với đầy đủ các ý quan trọng. Mời bạn đọc cùng tham khảo bài viết dưới đây của Mytour để hiểu sâu hơn về tình cảm cha con sâu đậm trong bài thơ Nói với con.

Tổ chức ý kiến về bài thơ Nói với con

1. Khai mạc

• Tiểu sử tác giả: Y Phương là một nhà thơ dân tộc Tày, sinh ra và lớn lên ở Trùng Khánh – Cao Bằng, một người lính thơ. Bản thơ của ông thu hút độc giả bằng sự đẹp đẽ mộc mạc, mạnh mẽ và trong trẻo. Ngôn từ và hình ảnh trong thơ của ông vẽ nên dấu ấn của tư duy đơn giản và lối kể chuyện phong phú của người dân miền núi.
• Giới thiệu bài thơ: 'Nói với con' được sáng tác vào năm 1980, được xuất bản trong tập 'Thơ Việt Nam 1945 – 1975' trong thời kỳ mà cuộc sống vật chất và tinh thần của nhân dân cả nước và các dân tộc thiểu số đang trải qua những khó khăn, thiếu thốn nặng nề. Từ bức tranh hiện thực đó, Y Phương viết bài thơ này để thể hiện tình yêu quê hương và tự hào về sức mạnh, bền bỉ của dân tộc mình; để tâm sự với bản thân và gợi nhắc cho thế hệ sau này.
• Giới thiệu đoạn trích: Đoạn trích này là phần mở đầu của bài thơ, là lời tâm sự, lời khuyên của cha dành cho con về nguồn gốc của sự sống và việc nuôi dưỡng con.

2. Nội dung chính

a) Lời cha dặn con

- Gốc rễ của sự sống và việc nuôi dưỡng con đầu tiên là gia đình:

Chân phải bước đến cha
Chân trái bước đến mẹ
Một bước đến tiếng nói
ai bước đến tiếng cười.

• Những hình ảnh thơ sáng tạo: 'chân phải/chân trái/một bước/hai bước' mô tả những bước chân trẻ thơ chập chững, non nớt, là hình ảnh của con trong những bước đầu tiên trên con đường cuộc sống.
• Cách sử dụng từ ngữ 'tiếng nói/cười', 'đến cha/mẹ' tái hiện lại hình ảnh của trẻ nhỏ học cách nói, học cách đi, và không khí gia đình ấm áp, yêu thương. Đồng thời, thể hiện sự quan tâm, khích lệ và sự ấm áp từ phía cha mẹ.

=> Cha mẹ nói với con: Gia đình là nơi nuôi dưỡng tinh thần con, là mái nhà của yêu thương và ấm áp.

Đoạn thơ cũng nhấn mạnh: Con phải học nói, học đi để trưởng thành. Trên hành trình đó, sự vững vàng 'một bước/hai bước', sự hiểu biết 'tiếng nói/tiếng cười' đều là nhờ công sinh thành và dạy dỗ của cha mẹ. Vì thế, con không bao giờ nên quên công lao của cha mẹ.

- Quê hương cũng là cội nguồn sinh thành, nuôi dưỡng con:

Người đồng mình yêu thương con nhiều lắm ơi
…Con đường cho những trái tim

• 'Người đồng mình' trong cuộc sống hàng ngày, công việc nông nghiệp, và không gian sống (rừng, con đường về nhà, về làng) mang lại tình yêu thương cho quê hương.
• Hình ảnh 'đan lờ cài nan hoa' không chỉ thể hiện công việc lao động được trang trí đẹp mắt mà còn gợi lên sự khéo léo, sáng tạo của con người. 'Vách nhà ken câu hát' mô tả sinh hoạt văn hóa của người dân, hình ảnh hát nhau đêm sâu, sáng sủa tạo nên một không gian ấm áp và tràn đầy niềm vui, hạnh phúc.
• Bằng thủ pháp nhân hóa, 'rừng cho hoa' thể hiện vẻ đẹp của thiên nhiên và niềm vui mà quê hương mang lại. 'Con đường cho những trái tim' gợi lên tình cảm gắn bó của người dân với quê hương, làng xóm, và hình ảnh trở về nơi ấm áp, gắn bó.

=> Gia đình, truyền thống và tình yêu quê hương đã giúp con trưởng thành và trở nên thông thái.

- Từ những kỷ niệm êm đềm, hạnh phúc nhất của cha mẹ, con đã trưởng thành khôn lớn:

Cha mẹ vẫn nhớ về ngày cưới
Ngày đầu tiên đẹp nhất trong đời

• 'Ngày cưới'-'ngày đẹp nhất': không chỉ là thời điểm cha mẹ gặp nhau mà còn là dấu hiệu của sự gắn bó vững chắc; là biểu tượng của tình yêu và hạnh phúc; là hình ảnh của một gia đình ấm áp, tràn đầy tình thương.
• Từ đó, con được sinh ra, lớn lên trong những điều kỳ diệu nhất, đẹp nhất trong cuộc đời. Con là hạnh phúc của gia đình, là kết quả của tình yêu chan chứa của cha mẹ. Hai từ 'Thương lắm' thể hiện sự đồng cảm sâu sắc của người cha với cuộc sống gian khó của họ.

b) Nghệ thuật

• Sử dụng từ ngữ và hình ảnh giản dị, giàu sức gợi cảm, phản ánh tư duy trong sáng, hồn nhiên, sống động của người dân miền núi.
• Giọng điệu nhẹ nhàng, tha thiết, dễ đến tận cùng lòng người.

3. Kết bài

• Đoạn thơ và bài 'Nói với con' thể hiện tình yêu thương sâu sắc mà cha dành cho con. Cha chăm sóc con từng bước, dạy dỗ con từng tiếng cười, từng lời nói, hướng dẫn con bước đi trên con đường đời, sống để tự hào về gia đình, quê hương.
• Tác giả thể hiện tình yêu và niềm tự hào về quê hương và người đồng mình.

Tổ chức ý kiến về bài thơ Nói với con

I. Khai mạc

• Giới thiệu về tác giả Y Phương và bài thơ Nói với con.
• Bài thơ giúp ta thêm hiểu về sức sống và tâm hồn của dân tộc miền núi, nhấn mạnh vào tình cảm gắn bó với quê hương và ý chí vươn lên trong cuộc sống.

II. Nội dung chính

1. Dòng cảm xúc chính của tác phẩm

• Mượn lời cha mẹ, Y Phương khơi gợi về nguồn gốc của mỗi người, thể hiện niềm tự hào về sức sống kiên cường của quê hương.
• Bài thơ bắt đầu từ tình cảm gia đình, mở rộng ra quê hương, từ những kí ức gần gũi nâng cao thành triết lý sống.

2. Phân tích bài thơ

- Cha nhắc nhở con về nguồn gốc, muốn con nhớ và trân trọng tình cảm gia đình, nơi nuôi dưỡng con trưởng thành.

Chân phải bước đến cha
Chân trái bước đến mẹ
Một bước chạm vào tiếng nói
Hai bước đến tiếng cười

• Con trưởng thành dưới tình thương, sự chăm sóc và mong đợi của cha mẹ.
• Việc sử dụng từ ngữ thông thường kết hợp với nhịp điệu thơ 2/3 tạo ra một bản nhạc vui tươi, được vẽ nên bởi những hình ảnh cụ thể như chân phải - chân trái, tiếng nói - tiếng cười, một bước - hai bước...

→ Tác giả tạo ra một không khí ấm áp, gần gũi và hạnh phúc. Mỗi bước đi, mỗi lời nói, mỗi tiếng cười đều được cha mẹ chăm sóc, yêu thương.

- Cha dạy con biết về niềm vui của lao động và lòng yêu thương của quê hương

• Con sẽ trưởng thành trong nhịp điệu của câu hát, cuộc sống và lao động của những người cùng quê: cuộc sống tràn đầy niềm vui: 'Đan lờ cài nan hoa/ Vách nhà ken câu hát'.
• Tác giả mô tả những hành động cụ thể trong công việc, thể hiện sự gắn bó với cuộc sống lao động, cùng với niềm vui của nó.
• Hình ảnh thiên nhiên che chở, dưỡng dục tinh thần và cách sống của con.
• Người cha nhắc nhở về ngày cưới - ngày đẹp nhất trong cuộc đời - điều làm nền cho hạnh phúc.

→ Người cha muốn truyền đạt vẻ đẹp của quê hương với truyền thống và lòng hiếu thảo.

* Những phẩm chất đáng quý, tốt đẹp và truyền thống văn hóa của người cùng quê

- Khi nói về quê hương, người cha tự hào khi nhắc đến sức sống kiên cường, mạnh mẽ và cao đẹp của quê hương, mong muốn con tiếp tục và phát triển.

• Thành ngữ “người cùng quê” được lặp lại nhiều lần để khẳng định những phẩm chất của họ, những người có lời nói giản dị, mộc mạc gợi lên tình yêu thương và sự gần gũi.
• Phẩm chất của những người cùng quê được thể hiện qua lời tâm sự của người cha
• Đó là tấm lòng trung thành với nơi chôn rau chặt rốn, một cuộc sống tràn ngập niềm vui và sự lạc quan.

Sống như dòng sông, như dòng suối
Leo lên thác, rơi xuống ghềnh

• Bằng cách sử dụng tục ngữ, ca dao và việc so sánh cụ thể trong nhiều loại câu dài ngắn khác nhau, lời tâm sự của người cha khẳng định rằng người dân miền núi dù gặp nhiều khó khăn, nhưng vẫn kiên cường, sống mạnh mẽ, trân trọng quê hương.

* Ước mơ của cha:

• Cha mong con giữ trọn vẹn tình yêu với quê hương.
• Biết đối mặt với khó khăn, thử thách bằng ý chí, nghị lực và niềm tin của mình.
• Người đồng mình, mộc mạc, dung dị, giàu ý chí và niềm tin, họ có thể như da thịt thô sơ nhưng không hề yếu đuối về tinh thần.
• Người đồng mình biết cách thúc đẩy sự phát triển của quê hương, xây dựng và duy trì truyền thống văn hóa của họ.

Người đồng mình tự mài mòn đá để xây dựng quê hương
Trong khi quê hương thì nuôi dưỡng phong tục

• Cha hy vọng con sẽ tự hào về những giá trị tốt đẹp và lối sống truyền thống của quê hương và người đồng mình.
• Cha mong muốn con sống cao quý, có phẩm chất, chân thật dù giản dị, mộc mạc để xứng đáng với người đồng mình.
• Con hãy tự tin bước đi, bởi bên cạnh con luôn có gia đình, quê hương, bởi trong tâm hồn con đã sẵn có những phẩm chất quý báu của “người đồng mình”.

3. Suy ngẫm về trách nhiệm của người con

Công ơn của cha mẹ không có gì có thể tương đương và không có thứ gì có thể so sánh được. Từ khi chào đời, cha mẹ đã là một điều kỳ diệu. Việc chăm sóc nuôi dưỡng chúng ta đã tốn rất nhiều công sức, nước mắt, khiến cho cha mẹ có thêm nhiều nếp nhăn và sợi tóc bạc. Vì vậy, chúng ta hãy luôn cố gắng để trở thành niềm kiêu hãnh của cha mẹ, để cha mẹ luôn hạnh phúc vì đã sinh ra chúng ta.

III. Tóm tắt

• Bài thơ Nói với con thể hiện hình ảnh sâu sắc, mộc mạc nhưng vẫn mang đậm tinh thần lãng mạn khi Y Phương hiểu và biểu hiện được bản sắc, tinh thần của dân tộc.
• Người cha nói với con chính là việc truyền đạt về truyền thống, niềm tự hào, sức sống kiên cường của những người dân mạng mẽ, dù có vẻ “giản dị”, “nhỏ nhặt” nhưng đầy tự tin và kiên định.
• Kết nối với bản thân về trách nhiệm của người làm con.

Dàn ý Nhận xét của tôi về bài thơ Nói với con

1. Bắt đầu

• Tóm tắt về tác giả và phong cách viết.
• Giới thiệu về tác phẩm.

2. Nội dung chính:

a. Nhấn mạnh về tình thương yêu, sự chăm sóc, che chở đầy ấm áp từ gia đình, cộng đồng và quê hương đối với mỗi con người.

* Trong gia đình “Chân phải...tiếng cười”:

• Mô tả quá trình trưởng thành của con trong vòng tay yêu thương của gia đình, gợi nhớ về một ngôi nhà hạnh phúc, những niềm vui giản đơn nhưng quý báu vô cùng.
• Người cha muốn truyền đạt với con về công lao dưỡng dục, sinh thành của cha mẹ. Con cái là món quà quý giá mà tạo hóa đã ban tặng, là niềm hy vọng và niềm tin để cha mẹ hy vọng và phấn đấu suốt cuộc đời.

* Trong không gian làng, quê hương: “Người đồng mình...cho những tấm lòng”:

• Nhấn mạnh vẻ đẹp của “người đồng mình” trong công cuộc lao động sáng tạo, tinh tế; trong nền văn hóa là sự yêu cuộc sống, yêu đời, giản dị, sống chân thành trong làng quê.
• Nhấn mạnh vẻ đẹp phong phú, thịnh vượng của quê hương qua hình ảnh “Rừng cho hoa”, vẻ đẹp tình thân, tình đoàn kết của quê hương qua câu “Con đường cho những tấm lòng”.
• Nhắc nhở con về vẻ đẹp, hạnh phúc của mái ấm gia đình thông qua lời nhắc nhở về ngày cưới của cha mẹ.

=> Từ những hình ảnh hàng ngày của cuộc sống và lao động của dân tộc miền núi phía Bắc, nhưng trong thơ của Y Phương, chúng trở nên đặc biệt, thơ mộng và rất tự hào, yêu thương và xúc động từ một người con miền núi Cao Bằng.

b. Vẻ đẹp tâm hồn của “người đồng mình”:

• Mô tả vẻ đẹp của lòng kiên trì, sức mạnh, ý chí phấn đấu vượt qua mọi khó khăn, tạo ra một cộng đồng dân tộc giàu bản sắc.
• Thể hiện niềm tự hào sâu sắc về vẻ đẹp tâm hồn của “người đồng mình”, người cha dạy bảo con bằng tấm lòng, mong con lớn lên kế thừa và phát huy những vẻ đẹp đó, “Sống trên đá không chê đá gập ghềnh/Sống trong thung không chê thung nghèo đói/Sống như sông như suối/Lên thác xuống ghềnh/Không lo cực nhọc”.
• “Người đồng mình” hiện lên với vẻ đẹp tự lực, tự cường, dù nghèo khó, cuộc sống còn nhiều thách thức, thiếu thốn, “thô sơ da thịt” nhưng họ không chấp nhận, khuất phục mà tự trở nên mạnh mẽ, kiên định trong công cuộc xây dựng quê hương.
• Xây dựng những phong tục tập quán tốt đẹp, gìn giữ và truyền lại qua nhiều thế hệ, tạo dựng một cộng đồng dân tộc đoàn kết.

3. Kết luận:

• Tóm tắt cảm nhận chung.

Cảm nhận chi tiết về bài thơ Nói với con

I. Tổng quan: Bài thơ được viết vào cuối những năm 1970, trong bối cảnh đất nước đang phải đối mặt với những khó khăn sau chiến tranh. Bài thơ gồm 28 câu thơ tự do, chia thành hai phần. 11 câu thơ đầu tiên tập trung vào tình cảm gia đình, hình ảnh ấm áp của quê hương. 17 câu còn lại khắc họa truyền thống nghĩa tình, sức sống mãnh liệt của người dân miền núi và ước mong của người cha.

II. Chi tiết nội dung:

1. 11 đoạn thơ đầu: Tình cảm gia đình, quê hương ấm áp, hạnh phúc.

Gia đình, quê hương là nguồn gốc của cuộc sống. Tình cảm gia đình, quê hương là sợi dây liên kết vững chắc giữa con người và gốc rễ. Với sự ấm áp và tình cảm, Y Phương mang đến cho chúng ta niềm hạnh phúc đơn giản mà ai cũng từng trải qua:

Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước, tiếng cha nói
Hai bước, tiếng mẹ cười

Đó là những bước chân đầu tiên, trong gia đình đầy ân cần và tiếng cười hạnh phúc. Khi trưởng thành, cha mẹ vẫn luôn theo dõi con trên con đường cuộc sống. Cha mẹ là điểm tựa vững chắc, ủng hộ từng bước con đi, không gì hạnh phúc hơn việc có cha mẹ.

Bảy dòng thơ tiếp theo: Con trưởng thành trong công việc, trong cảnh đẹp thiên nhiên và tình thân của quê hương.

'Người đồng bào' là những người cùng vùng, người của quê hương. Đây là cách diễn đạt giản dị, thân thuộc, mộc mạc của người dân miền núi.
Cuộc sống lao động vui vẻ của người dân miền núi:

Đan lưới, cài mồi
Cách nhà, ken dòng suối

'Đan lưới' để bắt cá, 'ken' mái nhà là nơi trú ẩn tránh nắng, tránh mưa, những công việc hàng ngày qua góc nhìn tưởng chừng như không liên quan của tác giả trở nên lãng mạn, đầy chất thơ. Cụm từ 'cài mồi', 'ken dòng suối' vừa mô tả hành động cụ thể, vừa nối liền cuộc sống vật chất và tinh thần. Lao động, xây dựng cuộc sống đầy đủ, từ đó mà phát triển thơ ca, nhạc họa, phát triển tinh thần sâu sắc (suối, dòng hát).

Hoa là biểu tượng của vẻ đẹp. 'Rừng phong hoa' để tâm hồn người dân miền núi thêm phong phú, biết yêu thương, trân trọng những giá trị tinh thần. 'Con đường cho trái tim' thơm phức, biết chia sẻ, biết cảm thông nỗi vui buồn. Thiên nhiên thơ mộng, tình thương đã nuôi dưỡng, bảo vệ con người, nếu con người hiểu quê hương, quê hương sẽ ban tặng những điều tốt đẹp nhất cả về vật chất lẫn tinh thần. 'Người không bỏ rơi đất thì đất không bỏ rơi người'.

Y Phương đã áp dụng cách diễn đạt của dân tộc, tập trung vào cụm từ cụ thể, vừa sống động, vừa tổng quát nhưng vẫn đầy sức hấp dẫn về vẻ đẹp cuộc sống lao động của người dân miền núi.

2. 17 câu tiếp theo: Những phẩm chất cao quý của người đồng bào và mong ước của người cha thông qua lời chia sẻ với con.

Mỗi khi người cha chia sẻ về 'người đồng bào', thì hình ảnh của những phẩm chất cao quý của họ lại hiện lên.

a. Người đồng bào ... khổ cực.

- 'Người đồng bào' sống trong cuộc sống gian khổ nhưng lại đầy tinh thần, biết biến 'nỗi buồn' thành 'động lực lớn', sử dụng những trải nghiệm của mình để đo lường 'nỗi buồn' và 'động lực' đó.

- Người cha muốn con ghi nhớ những giá trị đó để yêu thương và nhớ mãi:

'Dù ra sao, cha vẫn mong muốn... nghèo khó'.

Quê hương là nơi mọi người chia sẻ cùng nhau, là mảnh đất linh thiêng, càng nghèo khó, càng cần phải đoàn kết và chia sẻ. Vì vậy, quê hương đã trở thành đề tài trong văn học, thể hiện niềm yêu quý và nhớ nhung của nhiều thế hệ. Họ tự hào kể về quê hương của mình. Người dân ở vùng Nghệ ca ngợi về quê nhà:

'Ở Hà Tĩnh của chúng ta, con đường về luôn gợi nhớ
Trời xanh thẳm, nắng ấm ôm lấy áo làm mềm
Cho chúng ta yêu thương nhau trong mồ hôi làm việc
Cho chúng ta quý trọng nhau dưới ánh trăng tròn
Quên hết mệt mỏi, chỉ nhớ về...'

Người Quảng Bình tự hào nói:

'Bảo vệ vùng đất, trời của quê hương chúng ta
Giữ gìn những con người mà chúng ta yêu quý...'

Dù quê hương nghèo đói, gian khổ... nhưng bát cơm, dòng nước quê hương vẫn chảy trong tim ta, nơi đó chứa đựng bao nghĩa tình. Một nhạc sĩ khẳng định:

'Sông luôn chảy trong lòng, núi mãi lớn trong tâm hồn
Đi xa vẫn mong về, khó khăn càng muốn quay về'

Bởi như nhà thơ Đỗ Trung Quân đã từng nói:

'Quê hương mỗi người chỉ một
Như là một người mẹ duy nhất thôi
Nếu không nhớ quê hương
Không thể trở thành con người hoàn thiện'.

b. 'Người đồng bào chất phác nhưng không hề thiếu về tâm hồn', họ tràn đầy nghị lực, tinh thần phong phú, biết cảm thông, sẻ chia, như đã nói ở trên.

c. Người đồng bào... phong tục.

- 'Đục đá', một cách diễn đạt rõ ràng về công việc lao động gian khổ theo cả nghĩa bóng và nghĩa đen. Dù phải 'đục đá', họ vẫn tâm huyết với việc xây dựng quê hương thịnh vượng, 'kê cao quê hương'. Tình yêu chân chính, sâu sắc phải được thể hiện thông qua hành động cụ thể. Yêu quê hương khi quê hương vẫn còn nghèo khó, đòi hỏi phải lao động để xây dựng. 'Phong tục' là biểu hiện của lối sống, tập quán đẹp đẽ của quê hương. Lối sống đó sẽ theo con người mãi mãi, nhớ về quê hương là nhớ về những phong tục đẹp đẽ ấy.

- Từ những truyền thống tốt đẹp của quê hương, từ phẩm chất của người đồng bào, người cha mong muốn:

Con ơi, dù thân thể bình dân
Hãy bước đi
Không bao giờ được sự nhỏ bé
Hãy lắng nghe cha.

Lần thứ nhất người cha nói về 'Người đồng bào thô sơ da thịt' để truyền đạt sức mạnh của quê hương, sức sống truyền thống của quê hương; lần thứ hai, người cha nhắc lại như để con ghi nhớ rằng: quê hương dù mộc mạc, chân chất, người đồng bào dù bình dân nhưng sống cao đẹp, do đó trên con đường đời con phải thực hiện những việc lớn lao, sống cao quý, tự trọng để xứng đáng là 'người đồng bào'. 'Hãy bước đi' về phía xa con phải tự hào về quê hương và tự tin để tiến vào cuộc sống. Truyền thống của quê hương, niềm tự hào về quê hương trở thành hành trang con mang theo trên mọi con đường. Người cha đã truyền cho con mình vẻ đẹp, sức mạnh của truyền thống quê hương.

III. Nghệ thuật Thơ Tự Do

Thể thơ tự do, với số lượng từ không theo quy định khuôn mẫu phù hợp với dòng cảm xúc tự nhiên, linh hoạt của bài thơ. Nhịp điệu thơ trôi chảy, nhẹ nhàng, thỉnh thoảng chậm lại, sắc nét, đôi khi mạnh mẽ, sắc bén,... tạo nên một sự hài hòa phản ánh đa dạng của tình cảm trong lời cha dành cho con. Ngôn từ thơ đơn giản, trong trẻo, hình ảnh mộc mạc, súc tích nhưng vẫn phong phú, sống động, cuốn hút.