
Trung Quốc sắp mở ra một trang mới trong lịch sử hàng không dân dụng, với chiếc máy bay phản lực thương mại C919 đã hoàn thành thành công mọi chuyến bay thử nghiệm. Đây là bước quan trọng khi máy bay này sắp nhận chứng nhận kiểu loại, một minh chứng về khả năng bay và tuân thủ các quy định an toàn của Trung Quốc.
COMAC - Tập đoàn máy bay thương mại Trung Quốc, thuộc sở hữu của nhà nước, thông báo rằng tất cả 6 chiếc máy bay thử nghiệm C919 đã hoàn tất các chuyến bay thử nghiệm, bước cuối cùng trước khi nhận chứng nhận từ Cục Hàng không Dân dụng Trung Quốc (CAAC). Để kỷ niệm cột mốc quan trọng này, COMAC đã tổ chức diễu hành tất cả 6 chiếc máy bay tại sân bay Vị Nam, tỉnh Thiểm Tây.
Trải qua 300 giờ bay thử nghiệm theo yêu cầu của CAAC, đây là bước quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu suất của chiếc máy bay C919 trước khi được chứng nhận. Những chuyến bay thử nghiệm không chỉ kiểm tra hiệu suất vận hành tại sân bay mà còn tập trung vào các khía cạnh như hạ cánh tự động, thử nghiệm xoay vòng tại sân bay, hệ thống cabin, định hướng và kết nối chức năng. Trung tâm bay thử nghiệm của COMAC đã thực hiện chúng với sự tham gia của các phi công đạt chuẩn từ CAAC.
Sau giai đoạn này, CAAC và COMAC sẽ tiến hành đánh giá toàn diện của các chuyến bay thử nghiệm để quyết định việc cấp chứng chỉ cho C919. Nếu thành công, COMAC sẽ tổ chức các chuyến bay trình diễn trên đường bay thương mại sau khi C919 nhận chứng chỉ. Việc huấn luyện phi công và nhân viên điều hành cũng sẽ diễn ra trong khoảng 6 đến 12 tháng.
C919 là một dòng máy bay phản lực thân hẹp với 2 động cơ, được phát triển bởi COMAC để cạnh tranh với Boeing 737 và Airbus A320. Dự án này đã bắt đầu cách đây 14 năm, hoàn thành thiết kế vào năm 2011 và sản xuất nguyên mẫu đầu tiên cùng năm. Mặc dù chuyến bay đầu tiên của C919 đã diễn ra vào tháng 5 năm 2017, trễ hơn 3 năm so với kế hoạch ban đầu, nhưng COMAC hy vọng máy bay sẽ được khai thác thương mại với China Eastern Airlines vào năm 2021 hoặc 2022.
Thông báo từ CAAC cho biết đến tháng 12 năm 2021, C919 đã hoàn thành 1694 bài kiểm tra và thực hiện 34 chuyến bay để lấy chứng chỉ. Mục tiêu hàng đầu trong năm nay cho cả CAAC lẫn COMAC là đạt được chứng chỉ loại cho C919, từ đó đưa máy bay vào hoạt động thương mại một cách sớm nhất có thể.
C919 được thiết kế với hình dạng khá tương đồng với Airbus A320, có thân rộng 3,96 m, chiều cao 4,16 m, chiều dài 38,9 m, và chiều rộng của cánh là 33,6 m (không tính winglet). C919 có khả năng chở từ 158 đến 168 hành khách, tùy thuộc vào cấu hình ghế, trọng lượng cất cánh tối đa (MTOW) là 72,5 tấn, vận tốc hành trình ở Mach 0.785 (834 km/h) và tầm bay lên đến 4075 km. Phiên bản ER của C919 sẽ có MTOW là 77,3 tấn và tầm bay lên đến 5555 km.
Nhiều thành phần của máy bay được thiết kế và sản xuất nội địa, bao gồm khung thân, vỏ, cánh, và các bộ phận chuyển động như cánh tà, cánh liệng, cánh lái đuôi... Khung thân của máy bay được chế tạo chủ yếu từ hợp kim nhôm, ngoài ra, COMAC còn sử dụng hợp kim nhôm-lithium (chiếm 8,8% cấu trúc) và vật liệu composite (chiếm 12% cấu trúc). Quá trình lắp ráp hoàn chỉnh máy bay được thực hiện tại Thượng Hải.
Tuy nhiên, COMAC vẫn dựa vào các đối tác quốc tế với các hệ thống quan trọng trên máy bay. Chẳng hạn như vỏ động cơ, hệ thống đảo chiều lực đẩy (thrust reverser), hệ thống xả được cung cấp bởi Nexcelle (Mỹ); càng hạ cánh được chế tạo bởi Liebherr LAMC Aviation - một doanh nghiệp liên doanh giữa Liebherr của Đức và Avic - tập đoàn công nghiệp hàng không Trung Quốc; hệ thống điện, chống cháy và đèn của UTAS (Mỹ); trang bị cabin và điện tử hàng không (avionics), radar thời tiết của Rockwell Collins (Mỹ); hệ thống giải trí và thông tin trên chuyến bay (IFE) của Thales (Pháp); hệ thống kiểm soát chuyến bay, APU do Honeywell (Mỹ) cung cấp; hệ thống thủy lực, các bộ truyền động, hệ thống nhiên liệu của Parker (Mỹ); lốp máy bay của Michelin và động cơ của CFM International.
Trong tương lai, C919 sẽ sử dụng động cơ LEAP-1C của CFM International, tuy nhiên Tập đoàn công nghiệp hàng không Trung Quốc (Avic) cũng đã được giao nhiệm vụ phát triển động cơ riêng cho C919 với tên gọi là CJ-1000. CJ-1000 đã được thiết kế và thử nghiệm nhưng phải đến năm 2027 mới được phê chuẩn và sử dụng vào năm 2030, trễ hẹn 8 năm so với kế hoạch ban đầu. Để thay thế LEAP-1C, biến thể CJ-1000A phải đạt được lực đẩy 125 kN. Động cơ CJ-1000 cũng là nguồn gây tranh cãi khi vào năm 2019, một công ty bảo mật của Mỹ đã báo cáo về hoạt động hack vào hệ thống của Trung Quốc nhằm vào các đối tác cung ứng cho C919 để lấy dữ liệu và tài sản trí tuệ, giúp CJ-1000 được phát triển trong chỉ vài năm.
Hãng hàng không Trung Quốc Eastern Airlines - dự kiến sẽ là người khai thác máy bay C919 đầu tiên - đã công bố giá của mỗi chiếc C919 khoảng 99 triệu đô, gần bằng giá của Airbus A320neo hoặc Boeing 737 MAX nhưng gấp đôi so với mức giá dự kiến ban đầu. China Eastern Airlines có kế hoạch sử dụng 5 chiếc C919, máy bay dự kiến chuyển giao vào năm nay hoặc năm sau để phục vụ các chặng bay từ Thượng Hải đến Bắc Kinh, Quảng Châu, Thâm Quyến và Thành Đô.