Máy đo toàn đạc (tiếng Anh: total station) là thiết bị quang học điện tử đa chức năng, dùng để khảo sát và xây dựng công trình. Đây là máy kinh vĩ điện tử kết hợp với đo khoảng cách điện tử (EDM), giúp xác định khoảng cách giữa hai điểm (điểm đặt máy và điểm cần đo).
Chế độ hoạt động
Đo khoảng cách chính xác
Nguyên tắc đo chiều dài khoảng cách dựa vào sóng cực ngắn (microwave) và tia hồng ngoại để truyền tín hiệu, từ cục bán dẫn nhỏ trong đường quang học của máy. Tín hiệu phản chiếu từ lăng kính phản xạ hoặc đối tượng khảo sát
Đo góc
Khi sử dụng máy toàn đạc, các trị số đo được thường được biểu thị qua ba yếu tố chính: (x, y, z) là (độ cao, chiều dài và số đọc góc). Toàn bộ quy trình của ngành này xoay quanh ba biến này, và chúng ta bắt đầu từ yếu tố cơ bản nhất – kết quả đọc số góc.
Quá trình lấy số đọc trên máy toàn đạc điện tử cho kết quả là góc ngang (H) và góc đứng (V), từ điểm đặt máy ban đầu và hai điểm cố định A – B. Đo góc bằng máy toàn đạc là không quá khó
B1: Cân bằng và định tâm máy toàn đạc điện tử tại điểm gốc 0
B2: Khởi động máy và thực hiện quay máy vài vòng để kiểm tra
B3: Hướng máy về điểm A, đưa bàn độ góc về 0 – Oset
B4: Quay máy về điểm B, ngắm vào tiêu mốc, và số đọc trên bàn độ sẽ cho kết quả góc AOB
Lưu ý: Tiêu mốc có thể là một que thép nhỏ đánh dấu để dễ ngắm hơn, hoặc một chiếc sào gương có gắn bọt nước cân bằng. Đảm bảo tiêu mốc trùng với tâm mốc và đứng thẳng để không bị nhầm lẫn.
Đo tọa độ
Xử lý dữ liệu
Ứng dụng
Máy toàn đạc điện tử tại Việt Nam chủ yếu được sử dụng cho khảo sát, lập bản đồ, và đo đạc chi tiết công trình xây dựng. Các ứng dụng bao gồm đo khoảng cách, đo gián tiếp, đo cao không với tới, khảo sát, bài toán thuận, bài toán nghịch, giao thông và hầm mỏ, tất cả đều được thực hiện qua phần mềm điều khiển máy.
Khảo sát khai thác mỏ
Xây dựng công trình
Những nhà sản xuất hàng đầu
- Leica Geosystems
- Hi-Target
- Topcon
- Fennel
- FOIF
- Hilti
- Trimble Navigation Ltd.
- Nikon