Mây Ichimoku là gì? Cha đẻ của Ichimoku là ai?

Hệ thống giao dịch Ichimoku Kinko Hyo hay mây Ichimoku được biết đến như là “Biểu đồ tổng quan về sự cân bằng của thị trường” đã từ lâu trở thành một trong những hệ thống giao dịch phổ biến được các nhà đầu tư từ phương Tây đến Á Châu áp dụng hiệu quả trong các thị trường như cổ phiếu, trái phiếu, vàng, hàng hóa cơ bản, thị trường phái sinh và thị trường ngoại hối. Vậy Mây Ichimoku là gì? Cha đẻ của Ichimoku là ai? Bài viết này từ Mytour sẽ giới thiệu chi tiết về chỉ báo kỹ thuật Ichimoku. Hãy cùng theo dõi nhé.

Mây Ichimoku là gì?

Mây Ichimoku hay còn gọi là Ichimoku Kinko Hyo, là một công cụ đa năng xác định các mức hỗ trợ và kháng cự, định hướng xu hướng, đo động lượng và đưa ra các tín hiệu giao dịch. Ichimoku Kinko Hyo được dịch là “biểu đồ cân bằng một cái nhìn”. Chỉ cần một cái nhìn, người lập biểu đồ có thể xác định xu hướng và phát hiện các tín hiệu tiềm năng trong xu hướng đó.

Ichimoku không phải là một chỉ báo; nhiều người có thể đã hiểu lầm khi gắn nhãn nó là một chỉ báo - thực ra đây là một hệ thống giao dịch. Ichimoku Kinko Hyo là một trong những hệ thống giao dịch hiệu quả nhất khi sử dụng với biểu đồ nến Nhật Bản. Mây Ichimoku bao gồm nhiều đường và thông tin trên một biểu đồ, có thể gây nhầm lẫn và khó hiểu đối với các nhà đầu tư mới. Tuy nhiên, với những người biết cách đọc và diễn giải bộ chỉ báo này, nó sẽ rất hữu ích trong việc xác định các tín hiệu giao dịch rõ ràng.

Goichi Hosada là người đã sáng lập ra Ichimoku và công bố nó trong cuốn sách của ông vào năm 1969. Người có nguồn gốc từ ngành báo chí, Goichi đã đưa tin về thị trường gạo Nhật Bản. Mặc dù là một nhà báo, ông cũng là một chuyên gia phân tích giao dịch. Goichi Hosada, cha đẻ của Ichimoku, là một chuyên gia tinh tế trong việc hiểu biến động giá và phản ứng của giá tại các vùng nhất định trên biểu đồ (hiện nay được gọi là các mức hỗ trợ và kháng cự).

Goichi bắt đầu nghiên cứu về chỉ số Ichimoku từ năm 1930. Ông đã kêu gọi sinh viên tham gia vào dự án nghiên cứu. Các sinh viên có nhiệm vụ thực hiện nhiều tính toán và mô phỏng các tình huống khác nhau để đưa ra một chỉ số cuối cùng. Sau quá trình tìm kiếm một chỉ báo toàn diện, họ đã phát minh ra “Ichimoku Kinko Hyo”, có nghĩa là “biểu đồ cân bằng một cái nhìn”. Sau 35 năm nỗ lực không ngừng, ông hoàn thiện phát minh và công bố vào năm 1969. Và nhanh chóng trở thành một hiện tượng tại Nhật Bản. Đối với người Nhật, hệ thống này từng là nền tảng của phân tích kỹ thuật trong các phòng giao dịch và công ty chứng khoán, là giáo trình bắt buộc khi bước vào ngành đầu tư và kinh doanh.

Ichimoku Kinko Hyo được dịch là: Nhìn thoáng qua (Ichimoku), Cân bằng (Kinko) và Biểu đồ thanh (Hyo). Từ quan trọng nhất ở đây là Kinko, sự cân bằng. Một trong những điểm nổi bật trong phân tích kỹ thuật của Nhật Bản là tập trung vào sự cân bằng và trạng thái cân bằng. Điều này vẫn được duy trì trong hệ thống Ichimoku. Trọng tâm vào trạng thái cân bằng và cân bằng không đổi trong các loại biểu đồ khác nhau của Nhật Bản (như Heiken-Ashi và Renko). Khái niệm cân bằng sẽ được diễn giải chi tiết hơn về hệ thống Ichimoku trong các bài viết tiếp theo.

Mây Ichimoku là một hệ thống chỉ báo xu hướng dựa trên đường trung bình động và bao gồm nhiều dữ liệu hơn so với biểu đồ nến, cung cấp cái nhìn rõ ràng hơn về hành động giá tiềm năng do tính đến yếu tố thời gian và xu hướng giá. Mây Ichimoku bao gồm bốn thành phần:

• Tenkan Sen (đường chuyển đổi) được tính bằng tổng của mức cao nhất và thấp nhất chia cho hai. Cài đặt mặc định là 9 kỳ.
• Kijun Sen (đường chuẩn hoặc đường cơ sở) dựa trên cùng công thức như Tenkan Sen, nhưng với mặc định là 26 kỳ.
• Chikou Span (đường trễ) thể hiện giá đóng cửa hiện tại dịch chuyển ngược lại 26 kỳ.
• Kumo (đám mây) bao gồm hai dòng - Senkou Span A và B. Dòng đầu tiên tính bằng cách cộng Tenkan Sen và Kijun Sen rồi chia cho hai, dịch chuyển về phía trước 26 kỳ. Dòng thứ hai đại diện cho (mức cao nhất và thấp nhất)/2 trong 52 kỳ gần đây, cũng dịch chuyển về phía trước 26 kỳ.

Hosoda đã dành 4,5 năm để nghiên cứu về các con số. Vào thời điểm đó, máy tính chưa phổ biến nên việc tính toán rất khó khăn. Ông đã huy động hơn 2,000 sinh viên để giúp tính toán, một công việc vô cùng vất vả. Cuối cùng, ông đã tìm ra 3 con số cơ bản quan trọng không chỉ trong Ichimoku mà còn áp dụng rộng rãi trong thực tế.

Có 3 con số mà ông xem như là cố định: 9, 17, 26. (52 là tổng của các con số này)

Các con số này giải thích tại sao Tenkan và Kijun được xác định là 9 và 26. Tuy nhiên, việc coi những con số này như ngày giao dịch ở Nhật Bản vào thời điểm đó là hoàn toàn không chính xác. Hosoda cho rằng đây là những con số có khả năng gây ra đảo chiều mạnh mẽ trên thị trường, khiến giá có xu hướng phản ứng mạnh xung quanh chúng.

Tuy nhiên, thị trường luôn biến động và không có gì là tuyệt đối. Vì vậy, không nên coi những con số này như là điều tuyệt đối. Chúng chỉ là xác suất mà giá có thể đảo chiều hay hồi phục mạnh mẽ vào các con số đó thôi.

Các thành phần của đám mây Ichimoku

Một số yếu tố cấu thành Đám mây Ichimoku. Các yếu tố này bao gồm năm đường trung bình động sau:

Tenkan-Sen

Đầu tiên trong các thành phần của Đám mây Ichimoku là Tenkan-Sen, hay còn được gọi là đường trung bình động nhanh, biểu thị xu hướng ngắn hạn bằng một đường màu đỏ trên biểu đồ. Đây là một đường trung bình động tính bằng cách lấy trung bình của mức cao nhất và thấp nhất trong 9 kỳ gần đây. Thị trường được xem là có xu hướng khi Tenkan-Sen tăng hoặc giảm. Nếu đường này đi ngang, thị trường thường đang đi ngang. Công thức tính như sau:

Tenkan-Sen = (Cao nhất trong 9 kỳ + Thấp nhất trong 9 kỳ) / 2

Kijun-Sen

Kijun-sen là đường cơ sở trong Ichimoku, đóng vai trò như một đường trung bình động chậm biểu thị các xu hướng dài hạn hơn và là chỉ báo cho biến động giá trong tương lai. Kijun-Sen cũng hoạt động như một đường hỗ trợ/kháng cự được biểu thị bằng màu xanh lam. Nó tương tự như Tenkan-Sen nhưng có khung thời gian lâu hơn, thường là 26 kỳ so với 9 kỳ của Tenkan-Sen. Được tính bằng cách lấy giá trị trung bình của các mức cao và thấp trong 26 kỳ gần đây. Trên biểu đồ, Kijun-sen thường mượt hơn Tenkan-sen do khung thời gian dài hơn.

Kijun-Sen = (26-Kỳ cao + 26-Kỳ thấp) / 2

Senkou Span A

Senkou Span A là mức trung bình của Tenkan-Sen và Kijun-Sen được vẽ 26 kỳ bên phải. Trên biểu đồ, Senkou Span A được biểu thị bằng màu cam. Nếu giá cao hơn Senkou Span A, các đường trên và dưới sẽ trở thành mức hỗ trợ thứ nhất và thứ hai. Ngược lại, khi giá dưới Senkou Span A, các đường dưới và trên sẽ trở thành mức kháng cự thứ nhất và thứ hai.

Senkou Span A = (Tenkan-Sen + Kijun-Sen) / 2

Senkou Span B

Nó được tính bằng cách lấy trung bình cao và thấp của 52 kỳ gần đây và vẽ nó 26 kỳ bên phải.

Senkou Span B = (Cao trong 52 kỳ + Thấp trong 52 kỳ) / 2

Chikou Span

Chikou Span, hay còn gọi là khoảng trễ, được biểu thị bằng đường màu xanh lá cây. Nó được hình thành bằng cách lấy giá hiện tại và dịch chuyển nó về bên trái 26 kỳ. Đường Chikou-Span cũng giúp phân tích xu hướng hiện tại và xác định các mức hỗ trợ/kháng cự quan trọng.

    Nếu Chikou Span ở trên đường giá => Xu hướng đang tăng.

    Nếu Chikou Span ở dưới đường giá => Xu hướng đang giảm.

    Nếu Chikou Span đi sát đường giá => Thị trường đi ngang.

Khi khoảng cách giữa Chikou Span và đường giá càng xa thì xu hướng hiện tại càng mạnh mẽ, và ngược lại.

Kumo (mây đám)

Kumo là khu vực mờ mịt giữa Senkou Span A và B. Đám mây càng dày thì mức hỗ trợ và kháng cự càng mạnh. Kumo là tính năng đặc biệt nhất của Ichimoku và có tên gọi từ vẻ ngoài độc đáo của nó. Nếu giá ở trên đám mây, xu hướng chung là tăng; nếu giá nằm dưới đám mây, xu hướng chung là giảm. Các nhà đầu tư thường tìm kiếm tín hiệu Kumo trong các đám mây tương lai, nơi Senkou Span A và B hoán đổi vị trí, đây là tín hiệu của sự đảo ngược xu hướng tiềm năng.

Đám mây Kumo là phần tiên đoán hành động giá. Vì vậy, dựa vào độ dày, màu sắc mây và khoảng cách từ đường giá đến Kumo, có thể dự đoán được hành động giá sắp tới. Từ đó linh hoạt thay đổi chiến lược giao dịch để phù hợp. Nếu đám mây Kumo có kích thước lớn và dày, thể hiện tâm lý thị trường về xu hướng hiện tại vững chãi và khó bị phá vỡ. Ngược lại, nếu mây nhỏ và mỏng, cho thấy xu hướng hiện tại không đủ mạnh và có thể thay đổi bất kỳ lúc nào.

Hướng dẫn cách sử dụng chỉ báo Ichimoku

Để giao dịch với chỉ báo Ichimoku, nhà đầu tư có thể sử dụng một hoặc nhiều tín hiệu trong chỉ báo này để thực hiện giao dịch. Chỉ báo này giúp xác định xu hướng và điểm vào lệnh hợp lý. Dưới đây là một số cách sử dụng chỉ báo Ichimoku:

1. Giao dịch khi đường Tenkan-Sen và Kijun-Sen cắt nhau

Với chiến lược giao dịch này, nhà đầu tư sẽ sử dụng tín hiệu khi đường Tenkan-Sen và Kijun-Sen cắt nhau để xác định xu hướng.

• Tín hiệu MUA: Khi đường chuyển đổi Tenkan-Sen cắt qua Kijun-Sen từ dưới lên trên và điểm cắt nằm dưới mây Kumo.
• Tín hiệu BÁN: Khi đường chuyển đổi Tenkan-Sen cắt qua Kijun-Sen từ trên xuống dưới và điểm cắt nằm trên mây Kumo.

Cách vào lệnh như sau:

• Vào lệnh theo nến tín hiệu. Nến xanh cho lệnh MUA và nến đỏ cho lệnh BÁN.
• Cắt lỗ dưới vùng tín hiệu với lệnh MUA và trên vùng tín hiệu với lệnh BÁN (cùng với các vùng hỗ trợ, kháng cự quan trọng).
• Điểm chốt lời: Theo tỷ lệ Rmong đợi của nhà đầu tư.

2. Giao dịch khi đường Chikou-Span cắt qua đường giá

Tương tự như tín hiệu giao cắt giữa đường cơ sở và đường chuyển đổi. Khi Chikou-span cắt đường giá từ dưới lên, đây là tín hiệu mua tích cực cho nhà đầu tư. Ngược lại, khi Chikou-span cắt đường giá từ trên xuống, đây là điểm bán cho nhà đầu tư. Chikou-span là đường trễ nên chúng ta có thể so sánh giá hiện tại với 26 phiên trước đó.

• Tín hiệu MUA: Nếu Chikou-Span cắt qua đường giá từ dưới lên. Sau đó, Chikou cũng dịch chuyển xa khỏi đường giá.

• Tín hiệu BÁN: Chikou-Span cắt qua đường giá từ trên xuống dưới. Sau khi giao cắt, Chikou dịch chuyển xa đường giá.

Cách vào lệnh như sau:

• Điểm vào lệnh: Theo nến tín hiệu gần khu vực Chikou-Span cắt qua đường giá. Nến xanh nếu muốn mua và nến đỏ nếu muốn bán.
• Điểm cắt lỗ: Dưới vùng giao cắt, gần hỗ trợ (lệnh MUA) và trên vùng giao cắt, gần kháng cự (lệnh BÁN).
• Điểm chốt lời: Theo tỷ lệ Rmong đợi của nhà đầu tư.

3. Giao dịch khi Senkou Span A cắt Senkou Span B

Senkou Span A và Senkou Span B là hai đường quan trọng tạo nên mây Kumo. Bên cạnh đó, từ tín hiệu giao cắt của hai đường này, nhà đầu tư có thể tìm được lệnh mua, bán hiệu quả như sau:

• Tín hiệu MUA: Khi xu hướng chính là tăng. Senkou Span A cắt Senkou Span B từ dưới lên. Mây Kumo chuyển từ màu đỏ sang màu xanh.

• Tín hiệu BÁN: Khi xu hướng chính là giảm. Senkou Span A cắt Senkou Span B từ trên xuống. Mây Kumo chuyển từ màu xanh sang màu đỏ.

Cách vào lệnh như sau:

• Điểm vào lệnh: Tại cây nến xanh gần khu vực giao cắt cho lệnh MUA và cây nến đỏ gần vùng giao cắt cho lệnh BÁN.
• Điểm cắt lỗ: Dưới vùng giao cắt, gần đường hỗ trợ cho lệnh MUA và trên vùng giao cắt, gần kháng cự cho lệnh BÁN.
• Điểm chốt lời: Theo tỷ lệ Rmong đợi của nhà đầu tư.

4. Giao dịch khi giá đột phá ra khỏi mây Kumo

Chiến lược giao dịch đột phá tiềm ẩn nhiều rủi ro, nhưng thành công có thể mang về lợi nhuận lớn. Đối với nhà đầu tư mới, chúng tôi khuyên không nên áp dụng phương pháp này. Những nhà đầu tư có kinh nghiệm có thể vào lệnh khi giá đột phá ra khỏi mây Kumo hoặc đợi giá retest vùng phá vỡ trước khi vào lệnh.

• Tín hiệu MUA: Xu hướng chính là giảm, nhưng có dấu hiệu suy yếu. Giá đột phá mây Kumo từ dưới lên, đóng cửa ở trên mây Kumo.

• Tín hiệu BÁN: Xu hướng chính là tăng, nhưng có dấu hiệu suy yếu. Giá đột phá mây Kumo từ trên xuống, đóng cửa ở dưới mây Kumo.

Cách thực hiện lệnh như sau:

• Điểm vào lệnh: tại cây nến cho tín hiệu sau
• Điểm cắt lỗ: Dưới vùng giao cắt của 2 đường A và B cho lệnh MUA và trên vùng giao cắt của 2 đường cho lệnh BÁN.
• Điểm chốt lời: Theo tỷ lệ Rmong đợi của nhà đầu tư.

5. Thực hiện giao dịch với Ichimoku nâng cao

Các thành phần của chỉ báo Ichimoku có thể được sử dụng độc lập. Tuy nhiên, để đạt được tỷ lệ thành công cao, nhà đầu tư có thể kết hợp các tín hiệu này với nhau. Chiến lược giao dịch sử dụng Ichimoku nâng cao, kết hợp nhiều tín hiệu như sau:

Lệnh MUA

Nhà đầu tư chỉ nên tìm kiếm lệnh MUA khi thị trường đang trong xu hướng tăng và xuất hiện đồng thời các tín hiệu sau:

• Đường Tekan-Sen cắt đường Kijun-Sen từ dưới lên và điểm cắt nằm dưới mây Kumo.
• Đường Senkou-Span A cắt đường Senkou-Span B từ phía dưới lên, mây Kumo thay đổi màu sắc.
• Đường Chikou-Span nằm trên đường giá và càng cách xa đường giá càng tốt.

Nếu cả ba tín hiệu trên đều xuất hiện, nhà đầu tư có thể thực hiện lệnh MUA theo xu hướng tiềm năng. Lệnh MUA đảo chiều tín hiệu cũng có thể được thực hiện, nhưng nhà đầu tư cần xác định chính xác xu hướng (có dấu hiệu suy yếu, báo hiệu đảo chiều).

Thực hiện lệnh như sau:

• Điểm vào lệnh: Theo tín hiệu nến màu xanh tại các khu vực hợp lưu tín hiệu.
• Điểm cắt lỗ: Dưới mức hỗ trợ quan trọng và gần nhất. Luôn nhớ quản lý tài khoản, sẵn sàng đặt lệnh Stop loss từ 5% - 8% số dư tài khoản.
• Điểm chốt lời: Tại các mốc quan trọng của công cụ Fibonacci Extension, đồng thời đảm bảo tỷ lệ R:R cho nhà đầu tư.

Lệnh BÁN 

Cách thực hiện lệnh BÁN tương tự như lệnh MUA khi áp dụng đa tín hiệu trong hệ thống giao dịch Ichimoku. Nhà đầu tư cần sử dụng đồng thời các tín hiệu sau trong hệ thống giao dịch:

• Đường Tekan-Sen cắt đường Kijun-Sen theo chiều từ trên xuống dưới và điểm cắt nằm trên mây Kumo.
• Đường Senkou-Span A cắt đường Senkou-Span B từ trên xuống, mây Kumo thay đổi màu sắc.
• Đường Chikou-Span nằm dưới đường giá.

Thực hiện lệnh bán theo xu hướng tiềm năng:

• Điểm vào lệnh: Theo tín hiệu nến đỏ và đảm bảo nến đó nằm dưới đám mây Kumo.
• Điểm cắt lỗ: Phía trên mức kháng cự gần nhất hoặc gần khu vực cắt giá, đảm bảo tỷ lệ Stop loss trong khoảng từ 5% đến 8% cho mỗi lệnh.
• Điểm chốt lời: Theo mức Fibonacci extension tại các mức 61.8%-168% và đảm bảo tỷ lệ R:R cho chiến lược giao dịch của từng nhà đầu tư.

Mây Ichimoku dường như rất phức tạp, nhưng khi nhà đầu tư hiểu được ý nghĩa của từng thành phần và cách áp dụng, đây là một công cụ hữu ích giúp nhận biết mọi tín hiệu trên biểu đồ nến. Công cụ này có thể hoạt động độc lập và không cần phải kết hợp với bất kỳ chỉ báo nào khác. Tuy nhiên, để giao dịch hiệu quả hơn, nhà đầu tư cũng nên nghiên cứu và kết hợp với nhiều chỉ báo kỹ thuật khác. Hy vọng bài viết này từ Mytour sẽ giúp các nhà đầu tư tích lũy thêm nhiều kiến thức cần thiết và đạt được thành công trong giao dịch!