Mẹ bỉm sữa cần hiểu rõ về vấn đề căng sữa sau sinh

Căng sữa sau sinh - nguyên nhân và biểu hiện

Nguyên nhân gây ra căng sữa sau sinh là gì?

Căng sữa sau sinh là khi bầu vú của mẹ trở nên quá đầy sữa, thường xảy ra khoảng 3 - 5 ngày sau khi sinh. Điều này là do sự mất cân bằng giữa hormone prolactin và oxytocin trong cơ thể mẹ.

Prolactin chịu trách nhiệm sản xuất sữa trong khi oxytocin có vai trò kích thích co bóp tuyến sữa để lưu thông và giải phóng sữa qua núm vú. Khi mới sinh, prolactin sản xuất nhiều hơn oxytocin, dẫn đến việc sữa dễ bị ứ đọng và không thể được đẩy ra ngoài một cách hiệu quả, gây ra tình trạng căng tức sữa.

Cho trẻ bú không đúng cách có thể là nguyên nhân gây căng sữa sau sinh cho mẹ.

Ngoài việc cho trẻ bú sai cách, nguyên nhân khác gây ra căng sữa sau sinh bao gồm:

Việc trẻ bú mẹ không đúng cách cũng là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng căng sữa sau sinh.

Cho con bú thường xuyên và đúng cách sẽ giúp mẹ giảm căng sữa nhanh chóng, vì trẻ có thể hút hết sữa trong ngực mẹ. Nếu mẹ không cho con bú ngay sau sinh hoặc cho con bú không đúng cách, sẽ dễ gây căng sữa.

- Gặp phải tình trạng tắc tia sữa

Một số mẹ dù cho con bú đều đặn nhưng vẫn gặp phải căng sữa sau sinh do bị tắc tia sữa. Điều này làm cho sữa không thể chảy ra ngoài, gây ứ đọng và nghẽn tại đường dẫn sữa. Đồng thời, lượng sữa tích tụ càng nhiều thì ngực mẹ càng đau và căng cứng hơn.

- Mặc áo lót quá chật

Sau khi sinh, nếu mẹ mặc áo lót quá chật, có thể gây ép và làm tắc tia sữa.

Biểu hiện căng sữa sau sinh như thế nào?

Các dấu hiệu căng sữa sau sinh không giống nhau hoàn toàn trong mọi trường hợp, mẹ có thể gặp:

- Ngực sưng tấy và đau nhức.

- Ngực căng cứng, gây ra sự không thoải mái.

- Cảm giác ngực nóng hơn so với nhiều phần khác của cơ thể.

- Sờ vào ngực, thấy có những u nhỏ trắng trợn.

- Có thể dẫn đến viêm nang tuyến nách.

- Ngực mẹ căng sữa nhưng không thể tiết sữa ra ngoài.

2. Tác động của căng sữa sau sinh là gì?

Tình trạng căng sữa sau sinh kéo dài sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống của cả mẹ và trẻ:

- Tác động đến trẻ

Căng sữa sinh lý khiến ngực mẹ luôn căng tức, tích tụ dịch quanh tuyến sữa, làm sưng quầng và núm vú. Điều này làm cho trẻ khóng ngậm bắt vú, bú không hiệu quả và thường xuyên quấy khóc vì đói.

Mẹ bị căng sữa làm trẻ khóng ngậm vú, không bú đủ no và thường xuyên quấy khóc 

- Tác động đến mẹ

Bị căng sữa kéo dài không chỉ làm mẹ cảm thấy đau đớn mà còn dễ mất sữa vì tuyến sữa không hoạt động được. Ngoài ra, mẹ còn có nguy cơ bị viêm tuyến vú, áp xe vú,...

3. Giải pháp chấm dứt căng sữa sau sinh hiệu quả

Nếu căng sữa sau sinh chỉ do nguyên nhân sinh lý, nó sẽ chấm dứt khi trẻ bú hoặc lượng sữa trong ngực được hút hết (khoảng 1 - 2 ngày). Mẹ cần cho trẻ bú nhiều, bú đúng cách hoặc dùng máy hút sữa đều đặn theo giờ để khắc phục tình trạng này. Đặc biệt, những ngày đầu, mẹ nên cho trẻ bú trực tiếp để kích thích tuyến sữa hoạt động tốt hơn.

Trong thời điểm bị căng sữa sau sinh, nếu mẹ muốn can thiệp bằng tác dụng nhiệt (chườm ấm hoặc lạnh) thì chỉ nên trong khoảng thời gian tối đa 3 phút trước khi cho trẻ bú để kích thích dòng sữa nhanh chảy hơn. Khi ngực căng đến mức sữa không tự chảy ra ngoài, mẹ có thể dừng cho con bú để dùng máy hút sữa.

Có những mẹ bị căng sữa do có quá nhiều sữa. Trong trường hợp này, mẹ cần xem xét lại thực đơn hàng ngày để tạm thời loại bỏ các món ăn lợi sữa. Nếu mẹ bị căng sữa nhưng lại có ít sữa, thì nên bổ sung thêm các món ăn lợi sữa vào thực đơn hàng ngày.

Cách massage giúp giảm căng sữa sau sinh nhanh chóng

Ngoài ra, việc xoa bóp nhẹ nhàng ngực trước khi cho con bú cũng sẽ giúp ngực mềm mại hơn, sữa tiết ra nhanh chóng hơn. Massage còn có tác dụng loại bỏ sữa bị tắc, kích thích dòng sữa chảy và giảm cảm giác căng đau ở ngực mẹ. Cách massage rất đơn giản: mẹ chỉ cần dùng một tay đỡ ngực, tay còn lại nhẹ nhàng xoa bóp vùng dưới của núm vú.

Khi thực hiện các biện pháp hỗ trợ giảm căng sữa sau sinh, mẹ cần chú ý:

- Tránh chườm nóng hoặc lạnh quá lâu.

- Tránh ấn hoặc day mạnh vào bầu ngực vì có thể làm tổn thương da, gây vỡ các mạch máu xung quanh tuyến vú và ảnh hưởng đến sữa của mẹ.

- Không nên sử dụng phương pháp để người lớn bú mút cho mẹ vì miệng người lớn tích tụ nhiều vi khuẩn, có thể gây viêm nhiễm cho ngực mẹ.

- Nếu mẹ cảm thấy đau và kéo dài, có thể sử dụng thuốc giảm đau nhưng cần tham khảo ý kiến bác sĩ để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ khi bú sữa mẹ.

- Tránh mặc áo lót quá chật, nên chọn áo dành riêng cho con bú và chọn size vừa vặn.

Nếu sau 48 giờ áp dụng các phương pháp giảm căng sữa tại nhà mà không thấy cải thiện, mẹ nên đến bệnh viện để bác sĩ kiểm tra và có biện pháp xử lý nhanh chóng.