Mẹ mang thai mắc viêm gan B nên ăn gì và tránh gì?

Mẹ mang thai mắc viêm gan B cần tuân thủ liệu pháp và chế độ dinh dưỡng nghiêm ngặt để ngăn ngừa bệnh và bảo vệ thai nhi khỏi nhiễm vi khuẩn. Dưới đây là thông tin từ Góc chuyên gia của Mytour để mẹ bầu hiểu rõ về viêm gan B và những biện pháp phòng tránh cần thiết khi mắc bệnh.

Mẹ mang thai mắc viêm gan B cần ăn uống và hạn chế thực phẩm gì?

Thông tin về viêm gan B

Viêm gan B là một loại bệnh truyền nhiễm do virus HBV gây ra. Nếu không phát hiện và điều trị viêm gan B kịp thời, có thể dẫn đến những căn bệnh nghiêm trọng như xơ gan, ung thư gan,...

Virus HBV lây lan từ người sang người qua máu và các chất lỏng cơ thể như: sữa mẹ, nước bọt, máu từ vết thương, tinh dịch, dịch âm đạo,... Theo thống kê, khoảng từ 10 - 13% mẹ bầu ở Việt Nam mắc viêm gan B, tỷ lệ này rất cao.

Khoảng 40% trẻ sơ sinh bị lây nhiễm viêm gan B từ mẹ nhưng không phải ai cũng mang virus đến hết cuộc đời. Tuy nhiên, nếu có kế hoạch mang thai, mẹ nên đến bệnh viện để kiểm tra trước khi mang thai.

Mẹ bầu mắc viêm gan B có thể gặp phải những biến chứng nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu được chẩn đoán và điều trị kịp thời, việc kiểm soát các biến chứng có thể trở nên dễ dàng hơn.

Virus HBV có thể bị miễn dịch của cơ thể loại bỏ mà không cần sử dụng thuốc. Tuy nhiên, có những trường hợp virus vẫn tồn tại và gây ra viêm gan B mãn tính, gây ra tổn thương nghiêm trọng không thể hoàn toàn chữa khỏi.

Có ba hình thức chính lây truyền viêm gan B:

• Viêm gan B lây từ mẹ sang con: Trong trường hợp mẹ mang thai mắc viêm gan B sau đó lây sang con của mình là phương thức phổ biến nhất của căn bệnh này.
• Viêm gan B lây qua máu: Truyền máu, tiếp xúc với các vết thương hở, sử dụng bơm kim tiêm có chứa máu của người mắc viêm gan B hoặc dùng chung kim xăm mà không đảm bảo vệ sinh an toàn.
• Viêm gan B lây qua đường tình dục: Cả đồng tính và khác giới. Việc sử dụng biện pháp bảo vệ và trung thành với một người bạn đời sẽ giảm nguy cơ lây nhiễm viêm gan B.

Dấu hiệu của mẹ mang thai mắc viêm gan B

Ở giai đoạn đầu của bệnh, mẹ bầu mắc viêm gan B thường không có triệu chứng rõ ràng. Một số dấu hiệu giống như triệu chứng thai kỳ nên khó phát hiện. Mẹ bầu nên đi khám nếu nghi ngờ mắc viêm gan B.

Một số dấu hiệu khi mẹ bầu mắc viêm gan B:

• Cảm thấy mệt mỏi và đau nhức như khi bị cảm cúm
• Buồn nôn và không thèm ăn
• Da và mắt có màu vàng, nước tiểu màu vàng
• Cảm thấy nhẹ sốt, mệt mỏi

Mẹ cần đi khám ngay khi nghi ngờ mắc viêm gan B

Tác động của viêm gan B đối với mẹ bầu

Phần lớn mẹ bầu mắc viêm gan B đã nhiễm từ trước khi mang thai, bệnh này không ảnh hưởng nhiều đến quá trình mang thai. Tuy nhiên, nếu gặp biến chứng nghiêm trọng trong giai đoạn 3 tháng cuối của thai kỳ, có nguy cơ sinh non cao, gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của cả mẹ và bé. 

Sức đề kháng của phụ nữ mang thai giảm, dẫn đến viêm gan B nặng hơn và tỷ lệ tử vong cao do suy gan cấp. Khi phục hồi, có thể trở thành viêm gan mãn tính.

Ảnh hưởng của viêm gan B đối với thai nhi

Thai nhi có thể bị lây nhiễm viêm gan B

Lây từ mẹ sang con là một trong những cách mà viêm gan B lây truyền. Tỷ lệ lây truyền từ mẹ sang con phụ thuộc vào thời gian mắc bệnh:

• Nếu mẹ mắc viêm gan B trong 3 tháng đầu thai kỳ, tỷ lệ lây cho con khoảng 1%;
• Nếu mẹ nhiễm viêm gan B ở 3 tháng giữa, nguy cơ cho em bé là 10%;
• Nếu mẹ mắc bệnh ở 3 tháng cuối, khả năng lây cho thai nhi lên đến 60 – 70%;
• Nếu mẹ mắc viêm gan B mà không biết và không có biện pháp phòng ngừa lây nhiễm trước và sau sinh, tỷ lệ mắc bệnh của trẻ mới sinh có thể lên đến 90%. Trong số đó, khoảng 50% bé có thể phát triển thành viêm gan mãn tính, xơ gan, suy gan, ung thư gan khi trưởng thành.

Nếu mẹ bầu mắc viêm gan B từ trước khi mang thai và đã được điều trị hiệu quả, virus đã bị kiểm soát thì em bé ít có khả năng bị lây nhiễm virus viêm gan B từ mẹ. Tuy nhiên, nếu mẹ mang bệnh từ trước khi mang thai mà không chữa trị kịp thời, dẫn đến tình trạng bệnh nặng vào cuối thời kỳ thai, nguy cơ nhiễm bệnh của em bé cũng rất cao.

Tác động đến sự phát triển của thai nhi

Virus HBV chủ yếu tồn tại trong máu và dịch sinh dục của mẹ bầu và không lây truyền qua tử cung. Bệnh này không ảnh hưởng đến quá trình mang thai, thai nhi phát triển bình thường và không có nguy cơ bị biến dạng.

Tuy nhiên, bệnh có thể lây sang em bé nếu trẻ không được bảo vệ. Khoảng 50% số trẻ này có thể phát triển thành viêm gan mạn tính và có nguy cơ xơ gan khi trưởng thành. 5 - 7% số trẻ có thể mắc viêm gan cấp ngay sau khi sinh mà không có triệu chứng rõ ràng.

Trẻ sơ sinh nhiễm viêm gan B có thể gặp nguy hiểm đến tính mạng. Mẹ bầu mắc viêm gan B đang điều trị cần thông báo ngay cho bác sĩ để xem xét tiếp tục điều trị.

Ngừng điều trị có thể ảnh hưởng đến em bé, trong khi tiếp tục điều trị có thể tăng nguy cơ viêm gan cho mẹ bầu. Bác sĩ có thể xem xét ngừng điều trị cho người mẹ không có xơ gan.

Phương pháp điều trị cho mẹ bầu mắc viêm gan B

Nếu mẹ bầu mắc viêm gan B mạn tính và muốn có thai, cần ngưng thuốc Entecavir ít nhất 2 tháng trước khi mang thai và chuyển sang sử dụng thuốc Tenofovir.

Trong trường hợp mẹ bầu mắc viêm gan B mạn tính và bất ngờ mang thai, cũng được khuyến nghị sử dụng Tenofovir, và có thể chuyển sang sử dụng thuốc Lamivudine ở các tháng cuối thai kỳ. Mẹ cần tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ để tránh nguy cơ không mong muốn.

Nhiều mẹ bầu lo lắng về việc mắc viêm gan B ảnh hưởng đến sức khỏe và dinh dưỡng của em bé. Tuy nhiên, nếu tuân thủ các biện pháp phòng ngừa, vẫn có thể đảm bảo an toàn cho em bé. Mẹ cần báo cáo tình trạng bệnh cho bác sĩ và tuân thủ chế độ nghiêm ngặt hơn.

Bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện các xét nghiệm để kiểm tra nồng độ virus viêm gan B trong máu của mẹ bầu. Tenofovir hoặc Viread là hai loại thuốc phổ biến được sử dụng trong điều trị viêm gan B ở mẹ bầu.

Bác sĩ sẽ có các phương pháp điều trị khác nhau để ngăn chặn lây nhiễm cho em bé. Mẹ bầu bị viêm gan B cần chú ý theo dõi sức khỏe và báo ngay cho bác sĩ nếu có dấu hiệu bất thường.

Mẹ bầu mắc viêm gan B cần được theo dõi định kỳ để phòng tránh biến chứng. Em bé cũng cần được tiêm vắc xin phòng viêm gan B trong khoảng thời gian từ 12 - 14 giờ sau khi sinh. Mẹ cần theo dõi và đảm bảo tuân thủ lịch tiêm vắc xin đúng quy định, thường là sau 1 tháng, 2 tháng, 12 tháng và 5 tuổi.

Trẻ sinh ra từ mẹ mắc viêm gan B cần được tiêm vắc xin phòng bệnh, sau đó mẹ có thể tiếp tục cho con bú và chăm sóc như bình thường. Tuy nhiên, cả mẹ và trẻ cần được theo dõi và điều trị định kỳ, thực hiện các xét nghiệm để kiểm tra nồng độ virus viêm gan B trong máu.

Mẹ bầu mắc viêm gan B cần điều trị và tiêm phòng cho con sau khi sinh

Mẹ bầu mắc viêm gan B nên ăn gì?

Mẹ bầu cần có chế độ ăn đầy đủ dinh dưỡng, bổ sung các chất cần thiết cho cơ thể. Một số loại thực phẩm tốt cho mẹ bầu mắc viêm gan B:

• Hoa quả, rau xanh giàu sắt và vitamin
• Bổ sung canxi từ sữa dành cho bà bầu như sữa bầu Similac, sữa bầu Wakodo, sữa bầu Enfa,... và sản phẩm từ sữa.
• Các loại hạt dinh dưỡng hỗ trợ tiêu hóa
• Thực phẩm giàu protein như thịt nạc bò, các loại hạt và đậu, thịt ức gà, cá hồi, cá thu… không nhiều chất béo.
• Các loại rau củ có màu xanh đậm, cam, đỏ, chứa nhiều vitamin và dưỡng chất tốt cho gan.

Rau củ, hạt giống, cá hồi... có lợi cho bà bầu mắc viêm gan B

Bà bầu mắc viêm gan B nên tránh ăn gì?

Trong thai kỳ mắc viêm gan B, bà bầu nên hạn chế:

• Nước ngọt, đồ ngọt, đồ có nhiều mỡ, đường
• Rượu, bia, đồ uống có cồn và các chất kích thích

Ngoài ra bà bầu cần giảm thiểu công việc căng thẳng, áp lực, lo lắng. Stress ảnh hưởng đến chế độ ăn uống của mẹ và tác động đến thai nhi. Mẹ không nên tự ý sử dụng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ vì thành phần của một số thuốc có thể gây hại cho thai nhi.

Biện pháp phòng ngừa viêm gan B khi mang thai

Tiêm phòng vắc-xin viêm gan B trước và trong thai kỳ là cách tốt nhất hiện nay để phòng ngừa bệnh. Nhưng chỉ khi cơ thể mẹ không có virus HBV mới có thể áp dụng, nếu đã mắc bệnh thì không thể ngăn ngừa được.

Sau sinh, bé có thể được tiêm một mũi huyết thanh viêm gan B HBIG để giúp phòng chống triệu chứng nặng của bệnh và tiêm vắc-xin phòng ngừa viêm gan B. Tuân thủ lịch tiêm phòng đúng cách sẽ giảm nguy cơ lây nhiễm viêm gan B sau sinh lên đến 95%.

Mẹ bầu cần duy trì tinh thần lạc quan, thoải mái, yêu cuộc sống, có thể vận động nhẹ nhàng, hạn chế lao động quá sức, tạo điều kiện cho việc nghỉ ngơi và ngủ sớm. Chăm sóc sức khỏe và phát hiện bệnh sớm sẽ giúp tránh lây nhiễm, giúp em bé phát triển bình thường khi sinh ra.

Lời nhắn từ Mytour

Mẹ bầu mắc viêm gan B thường lo lắng, nhưng lo lắng không có ích cho việc điều trị. Mẹ cần giữ tinh thần vững vàng, tuân thủ đúng phương pháp điều trị và duy trì chế độ ăn uống lành mạnh. Tiêm vắc-xin trước khi mang thai giúp bảo vệ cả mẹ và em bé khi mẹ chưa nhiễm viêm gan B.

Thông tin trong bài viết của Mytour/Vũ trụ bỉm sữa không thay thế cho việc chẩn đoán và điều trị y khoa.

Quỳnh tổng hợp