Buzz
Khi Tết Quý Mão 2023 đến gần, mẹ sẽ bận rộn với việc trang trí nhà cửa và suy nghĩ về cách chưng mâm ngũ quả ngày Tết để tạo ấn tượng sâu sắc. Đừng bỏ lỡ những gợi ý từ chuyên mục Mẹ bỉm quanh ta của Mytour!
Mâm ngũ quả là gì?
Mâm ngũ quả thường là một bộ sưu tập gồm nhiều loại trái cây khác nhau, thường được sắp xếp trên bàn thờ tổ tiên hoặc bàn tiếp khách trong những ngày Tết Nguyên Đán của người Việt.
Cách chưng mâm ngũ quả ngày tết thường phản ánh mong ước của gia chủ trong năm mới, được thể hiện qua tên gọi, màu sắc và cách bày biện, sắp xếp các loại trái cây. Ngày nay, mâm ngũ quả đã có sự thay đổi, tập trung vào việc trang trí không gian ngày Tết hơn là ý nghĩa tâm linh.
Ý nghĩa sâu sắc của mâm ngũ quả trong dịp Tết
Mâm ngũ quả là một trong những phần không thể thiếu trên bàn thờ tổ tiên trong dịp Tết. Chưng mâm ngũ quả là biểu tượng của lòng hiếu thảo và hy vọng vào một năm mới thịnh vượng.
Theo truyền thống, mọi vật chất đều được tạo ra từ 5 yếu tố cơ bản: kim, mộc, thủy, hỏa, thổ (hay còn gọi là ngũ hành). Ý tưởng này đã sâu sắc ảnh hưởng đến văn hóa của phương Đông, trong đó có Việt Nam, và được thể hiện qua cách chưng mâm ngũ quả trong ngày Tết.
Theo quan niệm dân gian, 'ngũ quả' đại diện cho sự hòa hợp của tất cả loại trái cây trên trời đất. Con số 5 được xem là một con số mang ý nghĩa lợi ích trong phong thủy, thể hiện sự phát triển mạnh mẽ và bền vững. Do đó, mâm ngũ quả thể hiện mong muốn sự hòa hợp giữa yin và yang, giữa đất và trời, để mọi sự sinh sôi, phát triển.
Chính vì lý do đó, từ xa xưa, ông bà ta đã chọn 5 loại trái cây để cúng trong đêm giao thừa, với ý nghĩa rằng những loại trái cây này là kết quả của công lao và sự hy sinh của người lao động, được dâng lên trời đất trong thời khắc bắt đầu của một năm mới.
Những quy định cần tuân thủ khi bày mâm ngũ quả trong ngày Tết
Tránh sử dụng hoa quả giả
Nhiều gia đình thường bày hoa quả giả trên bàn thờ để tiết kiệm chi phí và kéo dài thời gian. Tuy nhiên, việc sử dụng hoa quả giả là không được khuyến khích. Hoa, quả thật mới thể hiện sự tôn trọng và lòng kính phục của con cháu dành cho tổ tiên.
Bảo quản trái cây sạch sẽ để trang trí mâm ngũ quả đẹp mắt
Nhiều người thường rửa trái cây kỹ lưỡng trước khi bày lên mâm ngũ quả. Tuy nhiên, việc rửa quá nhiều có thể làm cho trái cây mau héo hoặc hỏng nếu nước đọng lại. Do đó, chỉ cần dùng khăn giấy ẩm để lau sạch trái cây là đủ.
Đối với những quả bưởi có vỏ bị ố vàng hoặc mốc xanh, bạn có thể pha chút nước và vôi sạch, thấm vào khăn lau và lau đều lên quả bưởi để vỏ trở nên vàng mà không lo nước đọng hoặc vỏ héo.
Lựa chọn những quả chín đẹp
Thường thì, việc chuẩn bị mâm ngũ quả sẽ bắt đầu từ trước ngày 30 Tết, mua trái cây sẽ diễn ra sớm hơn, khoảng từ ngày 27 – 28 Tết và mâm ngũ quả có thể được duy trì vài ngày sau, thậm chí đến hết Mồng 3 hoặc lâu hơn. Do đó, khi mua trái cây, tránh chọn những quả quá chín vì khi bày lên bàn thờ có thể sẽ mềm, nhũn, lá héo, mất đi vẻ đẹp tự nhiên.
Ví dụ, khi chọn cách chưng mâm ngũ quả ngày Tết có chuối thì nhất định phải chọn chuối xanh vì chúng đủ cứng cáp để làm khung đỡ cho các loại trái cây khác và đảm bảo ý nghĩa màu sắc theo thuyết Ngũ Hành.
Lựa chọn các loại trái cây có gai, mùi thơm đặc trưng
Mẹ nên tránh chọn những loại trái cây có gai nhọn, mùi quá nồng và có vị cay, đắng như: sầu riêng, mít, chôm chôm, tiêu, cà chua, me, thanh trà... để chưng lên bàn thờ vì chúng mang theo những ý nghĩa không may mắn.
Lưu ý: Mẹ không nên chọn những loại có quả mọc sát đất, gần nơi ẩm ướt hoặc quả dại…
Những loại trái cây thường xuất hiện trong mâm ngũ quả
Những loại trái cây phổ biến khi chưng mâm ngũ quả trong ngày Tết
- Chuối: Với hình dáng đặc trưng như bàn tay ngửa, chuối biểu tượng cho sự chở che, bảo vệ. Theo phong thủy, chuối đại diện cho may mắn và đầy đủ. Chưng chuối trên bàn thờ có thể thu hút tiền bạc và may mắn trong mọi lĩnh vực cuộc sống.
- Phật thủ: Hình dáng giống bàn tay của Đức Phật, nên được nhiều người sử dụng để chưng trên mâm ngũ quả, với hi vọng gia đình sẽ luôn được các vị thần bảo vệ, vượt qua mọi khó khăn cuộc sống.
- Đào: Được xem là biểu tượng của sự trường tồn và bất tử. Đào cũng là một trong những biểu tượng phong thủy được ưa chuộng, đại diện cho may mắn, thăng tiến và tình yêu, hôn nhân.
- Hồng, cam, quýt là những loại trái cây có màu sắc đẹp và hương thơm dịu nhẹ. Chưng những loại này trên mâm ngũ quả hy vọng mang lại thịnh vượng, may mắn và hương thơm có thể xua đuổi điều không tốt và mang lại điều tốt lành cho gia đình.
- Nho: Biểu tượng của sự sống và phát triển, đồng thời đại diện cho thành công. Theo phong thủy, chùm nho liên quan đến các vấn đề sinh sôi. Chưng nho trên mâm ngũ quả ngày Tết mong muốn gia đình hòa thuận, khỏe mạnh và thế hệ sau thịnh vượng.
- Dứa: hay còn gọi là quả thơm, thể hiện mong muốn về điều tốt lành, thơm ngon. Quả này mang ý nghĩa thành công, may mắn và thịnh vượng vững bền.
- Đu đủ: Biểu tượng của sự đầy đủ, giàu có và thịnh vượng. Chính tên gọi đã thể hiện ước nguyện của mọi người trong năm mới là đủ đầy về mặt vật chất và tinh thần.
- Dưa hấu: Trên bàn thờ ngày Tết, dưa hấu không chỉ làm đẹp mà còn mang ý nghĩa cầu may mắn, thịnh vượng và tài lộc cho gia đình.
Cách chưng mâm ngũ quả ngày Tết ở miền Bắc
Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết ở miền Bắc
Quy trình thực hiện
- Trong cách bày mâm ngũ quả ngày Tết ở miền Bắc, nải chuối xanh luôn được đặt ở dưới cùng, tạo hình ấn tượng như bàn tay nâng đỡ, bảo vệ.
- Tiếp theo là quả phật thủ hoặc quả bưởi được đặt ở giữa nải chuối.
- Đặt 2 quả thanh long ở hai bên và được sắp xếp một cách đối xứng.
- Bày các loại quả khác xung quanh sao cho đều đặn và hài hòa với nhau.
Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết miền Trung
Người miền Trung lựa chọn cách bày mâm ngũ quả bằng các loại trái cây có sẵn
Quy trình thực hiện
- Bày quả bưởi ở giữa dĩa, nải chuối và quả đu đủ ở hai bên.
- Đặt quả dưa hấu lên trên nải chuối và cố định bằng quýt, dưa hoàng kim.
- Phần phía trước bao gồm xoài, thanh long, dưa hoàng kim.
- Phần phía sau gồm dứa và quýt. Trang trí quýt Thái sao cho cân đối là xong.
Với cách bày mâm ngũ quả ngày Tết miền Trung, mẹ thường không cần phải quá lo lắng về mặt hình thức và có thể chọn bất kỳ loại trái cây nào có sẵn.
Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam
Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết của người miền Nam
Cách triển khai
- Đặt quả dừa ở giữa dĩa và xếp ở phía sau lưng là quả dứa, hai bên lần lượt là quả đu đủ và quả thanh long.
- Xếp các quả quýt xung quanh thành dĩa
- Đặt quả mãng cầu và quả xoài ở lớp phía trên
- Có thể trang trí vài bông hoa mai theo ý muốn.
Có thể nói, cách bày mâm ngũ quả ngày Tết ở miền Nam gần như phản ánh bản chất của những người dân nơi đây, đơn giản không cầu kỳ nhưng đầy đủ những ước vọng cho một năm mới tốt lành.
Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết - mâm quả may mắn
Mâm ngũ quả ước mong mang lại may mắn
Cách triển khai
- Bắt đầu bằng việc đặt quả quýt lớn vào trung tâm của dĩa.
- Đặt xen kẽ 1 quả xoài cùng với 1 quả quýt trên thành dĩa
- Tiếp theo, đặt quả thanh long ở phần trung tâm (phía trên quýt), đặt 1 quả quýt và lê để giữ thanh long đứng vững.
- Xung quanh quả thanh long sắp xếp phật thủ, vú sữa để tạo sự cân đối.
- Ở những khoảng trống, đặt ớt vào giữa những quả xoài, và quýt Thái trang trí là xong.
Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết - mâm quả an khang
Hình ảnh minh họa mâm ngũ quả an khang
Cách thực hiện
- Bắt đầu bằng việc đặt quả dưa hấu vào giữa dĩa, sau đó xếp quýt lớn xung quanh thành dĩa.
- Đặt quả phật thủ và quả lê giữ vững dưa hấu ở mặt trước và mặt sau sẽ là xoài và quýt.
- Thêm vào bên cạnh quả dưa hấu là táo và một quả vú sữa ở phía trên.
- Ở giữa những quả quýt, trang trí ớt xung quanh dĩa. Trang trí quýt Thái ở những khoảng trống tuỳ ý thích.
Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết - mâm quả thịnh vượng
Cách bài trí mâm ngũ quả thịnh vượng dễ làm, đẹp mắt
Cách thực hiện
- Bắt đầu bằng việc đặt nải chuối vào giữa dĩa.
- Xung quanh nải chuối, thêm vào 2 quả vú sữa, 1 quả xoài và 2 quả táo ở mặt trước sao cho đối xứng hai bên.
- Bên cạnh nải chuối đặt vào mỗi bên 2 quả quýt to xếp chồng lên nhau.
- Đặt quả thanh long lên giữa nải chuối, xung quanh là quả phật thủ, quả lê và quả xoài.
- Đặt quả mãng cầu ở mặt phía sau, xung quanh thành dĩa trang trí ớt và quýt Thái tùy thích.
Cách bài trí mâm ngũ quả ngày Tết - mâm quả kết hợp hoa
Bài trí mâm ngũ quả kết hợp hoa
Cách thực hiện
- Ướt nhẹ phần xốp trước khi cắm hoa.
- Tỉa gọn nhánh cau non và cắm đối xứng hai bên trên phần xốp.
- Cắm 3 nhánh nụ tầm xuân ở giữa phần xốp và 4 nhánh hoa hồng ở trung tâm, để tạo ra sự chênh lệch chiều cao, tạo điểm nhấn.
- Dùng keo dính để cố định các loại trái cây và lần lượt đặt đu đủ, dừa, xoài, mãng cầu lên dĩa, xung quanh hoa.
- Đặt chùm sung ở trên cùng, ngay tại vị trí trung tâm.
- Trang trí bằng hoa và lá nhỏ ở những vị trí trống tùy ý.
Bài trí mâm ngũ quả ngày Tết - mâm quả đơn giản
Mâm ngũ quả đơn giản, dễ thực hiện
Cách làm
- Xếp 5 quả cam xanh ở phần dưới đĩa.
- Cắm hoa vào phần giữa các quả cam bằng xốp cắm hoa.
- Xếp tiếp 3 quả cam ở tầng thứ hai, có thể dùng keo để cố định chúng lại với nhau.
- Cắm hoa cát tường vào những chỗ trống giữa các quả cam.
- Ở phần trên cắm các nhánh cát tường và hoa ly là hoàn thành.
Lời nhắn từ Mytour
Cách bài trí mâm ngũ quả ngày Tết thường thể hiện mong muốn cho gia đình những điều may mắn như: Phúc (phúc lộc), Lộc (tài lộc), Thọ (sức khỏe và tuổi thọ), Khang (sự mạnh mẽ), và Ninh (bình an). Hy vọng thông qua những cách bài trí mâm ngũ quả mà Mytour chia sẻ sẽ giúp mẹ có thêm nhiều lựa chọn trang trí phù hợp.
Thêm vào đó, để ngày tết trở nên đặc biệt hơn, bạn có thể tham khảo các loại nến thơm hoặc xịt phòng Glade để tạo không gian ấm áp và thơm phức, mang đến một không khí vui vẻ cho gia đình.
Ngọc Hà tổng kết
