Ngoài tên gọi là cá chọi Xiêm, cá betta là loài cá cảnh được ưa chuộng. Chúng dễ chăm sóc và trong điều kiện thích hợp, có thể sống đến nhiều năm. Cá betta trong môi trường tự nhiên trung bình thường sống khoảng hai năm, nhưng trong môi trường nuôi nhốt và được chăm sóc tốt, chúng có thể sống đến bốn năm trở lên.
Các bước
Lựa chọn cá

Lựa chọn một chú cá betta khỏe mạnh. Bạn nên mua cá từ cửa hàng hoặc người bán có chăm sóc tốt cho cá. Đôi khi, bạn có thể khó nhận biết được tình trạng của cá trước khi mua. Cá betta ở tiệm cá cảnh có thể gặp căng thẳng, bệnh tật và sống trong môi trường kém vệ sinh. Những yếu tố này có thể khiến cá betta chết sớm.
- Cá khỏe mạnh thường năng động hơn so với những con yếu.
- Hãy chú ý đến các dấu hiệu tổn thương trên cơ thể của cá.
- Tìm kiếm các vết bạc có thể là dấu hiệu của bệnh. Lưu ý rằng một số giống cá betta tự nhiên cũng có vết bạc.

Lựa chọn cá betta màu xanh. Lựa chọn này được quan tâm bởi thức ăn phổ biến cho cá betta thường làm cho chúng đỏ hơn, trong khi cá betta màu xanh có thể phòng chống bệnh tốt hơn nhờ các chất carotenoid. Những chất này tăng cường hệ miễn dịch của cá betta xanh thay vì tăng sắc tố đỏ. Cá betta cái thường thích hơn cá betta đực màu xanh vì chúng tiêu thụ các chất này tốt hơn.

Chọn cá còn trẻ. Điều này giúp bạn tránh mua phải cá già, từ đó tăng thời gian sở hữu chú cá. Nuôi cá còn non có thể kéo dài thời gian nuôi và tăng cường khả năng chăm sóc. Tuy không phải là quy tắc tất cả, nhưng cá bé thường là cá trẻ hơn. Bạn có thể nhận biết cá non dựa trên kích thước nhỏ hơn và vây cá chưa phát triển đầy đủ.

Kiểm tra nước trong bể. Xem xét mức độ sạch của nước và lượng thức ăn còn lại trong bể, đây có thể là dấu hiệu của chăm sóc không tốt hoặc lượng thức ăn quá nhiều cho cá. Những điều này có thể ảnh hưởng đến tuổi thọ của cá betta.

Quan sát các con cá khác. Dù cá betta bạn chọn có vẻ khỏe mạnh, nhưng cũng cần lưu ý rằng chúng có thể nhiễm bệnh từ các con cá khác trong cùng bể. Nếu những con cá khác không khỏe mạnh, chú cá bạn chọn cũng có thể gặp vấn đề về sức khỏe.

Không nên mua nhiều cá cùng lúc. Mặc dù bạn có thể nuôi nhiều cá betta trong cùng một bể, nhưng mỗi con có tính cách khác nhau. Để đảm bảo an toàn và sức khỏe cho cá betta, nên chỉ nuôi một con trong một bể và không mua thêm cá khác trừ khi bạn đã có kiến thức và kinh nghiệm đầy đủ.
Lắp đặt bể cá

Chọn bể cá với kích thước phù hợp. Dù có người cho rằng cá betta có thể sống trong không gian nhỏ, nhưng thực tế, chúng thích vùng nước sâu từ 30-60 cm, tương tự như môi trường tự nhiên của chúng. Bạn cần lựa chọn bể có dung tích ít nhất 8 lít để cá betta có không gian bơi lội thoải mái. Bể cá nhỏ hơn 8 lít thì quá chật chội cho cá betta.

Trồng cây thủy sinh. Cây thủy sinh là yếu tố quan trọng trong bể cá. Dù cây giả dễ bảo quản hơn, nhưng cây thật có thể cải thiện chất lượng nước và tăng cường ôxy, mặc dù cần chăm sóc kỹ hơn. Bạn cần tránh cây có bề mặt sắc, có thể làm tổn thương vây cá. Dưới đây là một số loại cây phù hợp cho cá betta.
- Cây lụa
- Cây dương xỉ Java
- Cây rêu Christmas

Đổ nước sạch vào bể. Việc này rất quan trọng khi lắp đặt bể cá. Nước máy chảy trực tiếp vào bể có thể làm hại cá betta vì chứa các hóa chất độc hại như clo và fluoxetine. Bạn cần sử dụng dung dịch điều chỉnh nước để chuẩn bị nước trước khi thả cá vào bể. Nếu cần, hãy chờ nước lắng để ôxy hòa tan đủ cho cá thở.

Giữ nhiệt độ nước ổn định trong bể cá. Cá betta thích sống trong nước ấm từ 22-26,5 độ C. Bạn cần mua máy sưởi nước để duy trì nhiệt độ này và tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột có thể làm hại cá.
- Nước ấm giúp cá betta năng động và khỏe mạnh.
- Cá có thể chết nếu nước quá lạnh.
- Khi lắp đặt bể cá, hãy sưởi nước trước ít nhất 1-2 ngày trước khi thả cá vào.
- Khi thả cá, nước trong túi hoặc hộp cần phải có nhiệt độ tương tự với nước trong bể để tránh sốc nhiệt độ đột ngột có thể gây chết cá.

Chọn bạn đồng hành cho cá betta. Không nên nuôi cá betta chung với các loài khác vì chúng có thể quá hung hăng. Hai con cá betta đực trong cùng bể có thể đánh nhau đến chết. Cá betta cái cũng có thể gặp vấn đề khi sống chung với nhau. Nếu muốn nuôi cá betta cùng với các loài khác, hãy chọn các loài cá thích hợp như
- Cá neon tetra (thích sống đàn)
- Cá lau kính bristlenose plecostomus
- Cá thủy tinh
Chăm sóc hàng ngày

Đặt lịch chăm sóc cá đúng cách. Chăm sóc hàng ngày là điều cần thiết để cá betta sống lâu. Đừng bỏ qua việc chăm sóc vì cá không thể tự báo hiệu khi đói hay nước bẩn. Để kéo dài tuổi thọ cho cá, hãy duy trì lịch chăm sóc đều đặn.

Cho cá ăn đúng cách. Cung cấp thức ăn đều đặn và chọn loại phù hợp. Tránh thức ăn chứa nhiều bột cá. Có thể sử dụng thức ăn viên dành riêng cho cá betta hoặc thức ăn sống như trùn huyết hoặc tôm nước mặn.
- Nhiều cá betta không ưa thức ăn mảnh.
- Thức ăn viên dành riêng cho cá betta có bán tại các cửa hàng cá cảnh.
- Thức ăn sống có lợi cho sức khỏe cá betta.
- Làm sạch bể cá tự động khi bạn không có mặt để tránh cá bị đói.

Thay nước định kỳ. Định kỳ thay nước tùy thuộc vào kích thước và cấu trúc bể cá. Kiểm tra nước bằng bộ thử để đảm bảo nước sạch và lành mạnh cho cá betta.

Vệ sinh bể cá. Để đảm bảo chất lượng nước và quan sát cá betta rõ ràng hơn, cần thường xuyên làm vệ sinh bể cá để loại bỏ rong rêu và chất thải dưới đáy bể. Bạn cũng nên thay mới cát hoặc đá trang trí để tránh tích tụ chất thải gây hại cho cá. Bộ lọc nước hỗ trợ nhưng bạn vẫn cần phải hút chất thải định kỳ.
- Sử dụng ống xi-phông để hút chất thải và nước ra khỏi bể.
- Để làm sạch rong rêu, nên dùng bộ lau kính bể cá hoặc cọ bể cá có tay cầm dài để thuận tiện hơn.
- Không sử dụng xà phòng để rửa bể, chỉ cần cọ rửa kỹ là đủ để làm sạch bể cá.

Chơi với cá betta. Mặc dù việc dùng gương để dụ cá betta phản ứng có thể làm căng thẳng cho chúng, nhưng nếu chơi đúng cách và không quá thường xuyên thì cũng có thể giúp cá vận động và giảm sự hung hăng.
Xử lý nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe cá

Quan sát dấu hiệu bệnh ở cá. Kiểm tra kỹ các dấu hiệu để đảm bảo cá betta khỏe mạnh, tránh tình trạng bệnh tật không mong muốn. Những dấu hiệu cần chú ý bao gồm:
- Chán ăn
- Cọ mình vào đá hoặc cây trong bể
- Nằm dưới đáy bể
- Bơi ngửa hoặc nghiêng
- Phân trắng
- Bạc màu
- Có các đốm trắng trên cơ thể

Lấy mẫu nước để kiểm tra. Phân tích nước sẽ giúp xác định nguyên nhân gây bệnh và đảm bảo môi trường nước tốt cho cá betta.

Điều chỉnh nhiệt độ nước ở mức 26,5 độ C. Đảm bảo nhiệt độ nước ổn định giúp cá betta phòng tránh nhiều bệnh hơn, như đốm trắng và tăng cường hệ miễn dịch cho cá.

Làm sạch nước và bể cá. Nếu cá bị bệnh, nước trong bể cũng có thể đã bị nhiễm bệnh. Hãy thường xuyên làm sạch nước, rửa sỏi và cọ rửa thành bể để bảo vệ sức khỏe của cá.

Cách ly cá betta để tránh lây nhiễm bệnh. Việc cách ly cá betta là cần thiết để bảo vệ chúng khỏi bị bệnh và lây nhiễm cho các loài cá khác.
Cảnh báo
- Tránh dùng đá hoặc vỏ sò không rõ nguồn gốc, vì có thể ảnh hưởng đến chất lượng nước và gây hại cho cá.