Đầu tiên để thuyết phục người khác hiệu quả hơn, chúng ta cần hiểu rõ về tư duy phản biện là gì. Tư duy phản biện là quá trình đặt ra các câu hỏi về các giả định hoặc giả thuyết, nhằm xác định sự đúng đắn hay không đúng của chúng. Đôi khi chúng đúng hoặc phần nào đó đúng, đôi khi lại không đúng hoặc có phần không đúng. Tư duy phản biện giúp chúng ta làm rõ mục tiêu, kiểm tra các giả định, đánh giá các bằng chứng, hoàn thiện các quan điểm và đưa ra những kết luận.
Câu trả lời trên đã giải đáp được vấn đề Phản Biện là gì và ý nghĩa của nó. Bây giờ, hãy tìm hiểu cách rèn luyện tư duy phản biện để thuyết phục người khác một cách hiệu quả hơn.
Học cách đánh giá đa chiều, khách quan
Đầu tiên, chúng ta cần phải có cái nhìn khách quan. Điều này có nghĩa là chúng ta phải có khả năng nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau mà không bị ảnh hưởng bởi cảm xúc hay quan điểm cá nhân. Trong một cuộc tranh luận hoặc tranh cãi, vấn đề thường có nhiều chiều khác nhau, giống như một chiếc Rubik với nhiều mặt và màu sắc khác nhau. Khi chúng ta để cho cảm xúc chi phối, chúng ta chỉ nhìn thấy một hoặc hai mặt của vấn đề, nhưng khi áp dụng cái nhìn khách quan, chúng ta có thể nhìn thấy toàn bộ các khía cạnh của vấn đề và hiểu rõ hơn cách nó hoạt động. Do đó, khả năng nhìn nhận khách quan là rất quan trọng để chúng ta có thể phản biện hiệu quả hơn.
-
Đưa ra nhiều giả định
Mặc dù cần có cái nhìn khách quan về mọi vấn đề, nhưng giả định đóng vai trò quan trọng trong quá trình phản biện. Bằng cách giả định và đặt ra nhiều câu hỏi, chúng ta tạo ra nhiều vấn đề để giải quyết. Kết quả cuối cùng sẽ được hoàn thiện nhất, tương tự như việc sắp xếp các mảnh màu trên Rubik. Giả định càng nhiều, chúng ta càng có nhiều phương án giải quyết, và luôn luôn nghi ngờ và thắc mắc sẽ giúp chúng ta phản biện hiệu quả hơn với bất kỳ vấn đề nào.
Sử dụng minh chứng thực tế
Trước khi đưa ra nhận định hoặc kết luận, chúng ta cần có minh chứng từ thực tế để ủng hộ luận điểm của mình. Nếu thiếu minh chứng, luận điểm của chúng ta sẽ không được củng cố và trở nên mơ hồ. Minh chứng từ thực tế giống như cột trụ của một tòa nhà, càng chắc chắn thì luận điểm của chúng ta càng mạnh mẽ và khó bị bác bỏ. Vì vậy, trong quá trình phản biện, trước khi kết luận, chúng ta nên cung cấp minh chứng để làm cho luận điểm của mình thêm phần chặt chẽ.
Tư duy ngược
Để hiểu rõ hơn, tư duy ngược là một cách suy nghĩ khác biệt so với cách suy nghĩ thông thường mà chúng ta thường áp dụng để giải quyết vấn đề hàng ngày. Hoặc nó có thể được hiểu là việc suy nghĩ theo chiều ngược lại so với suy nghĩ truyền thống, để tạo ra những ý tưởng mới và sáng tạo hơn.
hoặc chúng ta có thể hiểu là việc suy nghĩ theo hướng ngược lại so với suy nghĩ thông thường, để đưa ra những vấn đề mới và sáng tạo hơn...
Thực tế, tư duy ngược ít được sử dụng, vì con người thường theo đuổi ý kiến đa số. Tuy nhiên, việc suy nghĩ ngược lại sẽ giúp bạn nhìn nhận cuộc sống và các vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau. Mặc dù đôi khi không mang lại kết quả chính xác, nhưng tư duy ngược cũng giúp chúng ta khẳng định lại những vấn đề còn lại.
Giới hạn sự thỏa hiệp trong tranh luận
Đây là cách bạn hình thành lối suy nghĩ trong tranh luận. Đừng chấp nhận sự thỏa hiệp. Hãy thể hiện quan điểm của bạn, phản biện và lập luận một cách rõ ràng. Đừng lẫn lộn giữa 'phản biện' và 'tư tưởng bảo thủ, chủ quan', vì tư duy phản biện là một cuộc đấu tranh minh bạch để bảo vệ quan điểm của mình bằng chứng và lập luận, thông qua cái nhìn khách quan.
Đó là 5 điều bạn cần biết để rèn luyện tư duy phản biện của mình, để phản biện thuyết phục và tinh tế hơn.