Mì Ý

Mì Ý (tiếng Ý: [spaˈɡetti]) là loại mì ống dài, mỏng và hình trụ. Đây là món ăn cơ bản trong ẩm thực Ý truyền thống. Giống như các loại mì ống khác, mì Ý được làm từ bột lúa mạch, nước, và đôi khi thêm vitamin hoặc khoáng chất. Mì Ý truyền thống thường được chế biến từ semolina lúa mạch cứng. Mì Ý thường có màu trắng do sử dụng bột mì tinh chế, nhưng cũng có thể được làm từ bột mì nguyên cám. Spaghettoni là loại mì Ý dày hơn, trong khi spaghettini là loại mỏng hơn. Capellini là loại mì Ý rất mỏng, đôi khi gọi là 'mì tóc thiên thần.'

Mì Ý thường dài đặc trưng, nhưng vào nửa sau của thế kỷ 20, chiều dài ngắn hơn trở nên phổ biến, hiện tại phổ biến nhất ở độ dài 25–30 cm (10–12 in). Mì Ý thường được kết hợp với các loại sốt cà chua, thịt hoặc rau trong nhiều món pasta.

Nguồn gốc từ ngữ

Mì Ý là dạng số nhiều của từ spaghetto trong tiếng Ý, rút gọn từ spago, có nghĩa là 'sợi mảnh' hoặc 'dây mỏng'.

Nguồn gốc lịch sử

Những ghi chép đầu tiên về mì ống có từ Talmud vào thế kỷ thứ 5 sau Công nguyên, mô tả mì ống khô có thể được nấu bằng cách luộc và dễ dàng mang theo. Một số nhà sử học cho rằng người Ả Rập đã đưa mì ống đến châu Âu trong cuộc chinh phục Sicily. Tại phương Tây, mì ống có thể được chế biến thành các dạng dài và mỏng ở Sicily vào thế kỷ 12, như được xác nhận bởi Tabula Rogeriana của Muhammad al-Idrisi, kể về các truyền thống của vương quốc Sicilia.

Mì Ý trở nên phổ biến trên toàn nước Ý sau khi các nhà máy sản xuất mì Ý được thành lập vào thế kỷ 19, giúp việc sản xuất hàng loạt cho thị trường Ý trở nên khả thi.

Tại Hoa Kỳ vào cuối thế kỷ 19, mì Ý được phục vụ trong các nhà hàng dưới tên Spaghetti Italienne (có thể bao gồm mì được nấu đến al dente, với nước sốt cà chua nhẹ và các gia vị như đinh hương, lá nguyệt quế và tỏi). Mãi đến nhiều thập kỷ sau, mì Ý mới được chế biến phổ biến với kinh giới hoặc húng quế.

Nguyên liệu sử dụng

Spaghetti được chế biến từ bột mì xay và nước. Ngoài ra, cũng có các loại spaghetti làm từ lúa mì nguyên hạt và ngũ cốc khác.

Quá trình sản xuất

Spaghetti tươi

Để làm mì spaghetti đơn giản nhất, bạn có thể dùng một cây lăn và một con dao. Máy làm mì ống tại nhà giúp việc cán và cắt mì đều hơn. Tuy nhiên, các tấm cắt chỉ tạo ra mì có mặt cắt ngang hình chữ nhật, biến thể của fettuccine. Một số máy làm mì ống có phần đính kèm với lỗ tròn để đùn sợi mì hình trụ hoặc các con lăn tạo ra sợi mì hình trụ.

Spaghetti có thể được làm thủ công bằng cách lăn bột thành các sợi dài giống như xúc xích. Các đầu của sợi bột được kéo dài để tạo thành sợi mỏng hơn, rồi nối lại và kéo để tạo thành hai sợi dài hơn. Quá trình này được lặp lại cho đến khi mì đạt độ mỏng mong muốn. Cuối cùng, các đầu sợi mì được cắt để tạo thành các sợi nhỏ có thể treo khô.

Spaghetti tươi thường được nấu trong vài giờ sau khi tạo hình. Các loại mì spaghetti tươi thương mại cũng được sản xuất tương tự.

Spaghetti khô

Phần lớn spaghetti khô được chế biến trong các nhà máy bằng máy đùn trục vít. Dù quy trình khá đơn giản, nhưng cần chú ý để đảm bảo nguyên liệu được trộn và nhào đều, không có bọt khí. Khuôn tạo hình phải được làm mát bằng nước để tránh hư hỏng do nhiệt độ quá cao. Quá trình sấy cũng cần được kiểm soát chặt chẽ để các sợi mì không bị dính vào nhau và giữ độ ẩm phù hợp để mì không quá giòn. Bao bì đã phát triển từ gói giấy thành túi và hộp nhựa để bảo vệ và trưng bày mì.

Chuẩn bị

Mì spaghetti, dù là tươi hay khô, được nấu trong nồi lớn với nước sôi có thêm muối, sau đó để ráo nước trong rổ (tiếng Ý: scolapasta).

Tại Ý, mì spaghetti thường được nấu đến mức al dente (tiếng Ý có nghĩa là 'cắn cảm thấy'), tức là chín hoàn toàn nhưng vẫn giữ được độ chắc khi cắn. Nó cũng có thể được nấu mềm hơn nếu muốn.

Spaghettoni

Các dụng cụ cần thiết để chuẩn bị mì spaghetti bao gồm muỗng mì spaghetti và kẹp gắp mì spaghetti.

Phục vụ

Ẩm thực Ý

Ẩm thực quốc tế

Các món spaghetti

• Spaghetti aglio e olio – ('mì với tỏi và dầu' trong tiếng Ý), món mì Ý truyền thống từ Napoli.
• Spaghetti alla puttanesca – (nghĩa đen là 'mì kiểu bà đỡ' trong tiếng Ý), món mì Ý với hương vị mặn đặc trưng, được sáng tạo vào giữa thế kỷ 20. Các thành phần chính bao gồm cà chua, dầu ô liu, ô liu, caper và tỏi.
• Spaghetti alla Nerano – từ làng Nerano gần Napoli, với bí xanh chiên và một loại phô mai provolone đặc trưng của vùng.
• Spaghetti alle vongole – ('mì spaghetti với nghêu' trong tiếng Ý), rất phổ biến ở Ý, đặc biệt là ở các khu vực trung tâm như Rome và vùng Campania, thuộc ẩm thực truyền thống của Napoli.
• Spaghetti với thịt viên – món ăn kiểu Mỹ gốc Ý gồm mì spaghetti, sốt cà chua và thịt viên.
• Spaghetti Bolognese – mì spaghetti với sốt Ragù (thịt bò băm và sốt cà chua).

Tiêu thụ

Đến năm 1955, mức tiêu thụ mì spaghetti hàng năm ở Ý đã tăng gấp đôi từ 14 kg (31 lb) mỗi người trước Thế chiến II lên 28 kg (62 lb). Trong năm đó, Ý sản xuất 1.432.990 tấn mì spaghetti, trong đó 74.000 tấn được xuất khẩu, và có khả năng sản xuất lên tới 3 triệu tấn.

Dinh dưỡng

Mì ống cung cấp carbohydrat cùng với một lượng protein, sắt, chất xơ, kali và vitamin B. Mì ống làm từ ngũ cốc lúa mì nguyên hạt cung cấp nhiều chất xơ hơn so với mì được làm từ bột mì tinh chế.

Kỷ lục

Kỷ lục thế giới về bát mì spaghetti lớn nhất được ghi nhận vào tháng 3 năm 2009 và được xác lập lại vào tháng 3 năm 2010, khi nhà hàng Buca di Beppo ở Garden Grove, California, đổ đầy một bể bơi với hơn 6.250 kg (13.780 lb) mì pasta.

Trong văn hóa đại chúng

Thuật ngữ Spaghetti Western được các nhà phê bình Mỹ và người dân ở nhiều quốc gia khác sử dụng để chỉ các bộ phim Viễn Tây được sản xuất chủ yếu tại châu Âu, đặc biệt là do các đạo diễn và sản xuất viên người Ý.

Chương trình truyền hình BBC Panorama đã thực hiện một trò đùa vào ngày Cá Tháng Tư năm 1957, giả vờ rằng mì ống đang được thu hoạch ở Thụy Sĩ.

Mã Spaghetti thường chỉ mã viết dở, một thuật ngữ trong ngành công nghệ thông tin.

Liên kết bên ngoài

• Mì Ý (Spaghetti) Lưu trữ vào ngày 27 tháng 12 năm 2009 tại Wayback Machine cung cấp Pizza, Pasta và các món ăn Ý khác tại Hà Nội.
• Một bài viết về pasta Lưu trữ vào ngày 16 tháng 4 năm 2007 tại Wayback Machine chứa thông tin chi tiết về lịch sử của mì Ý ở Italy.
• Cách nấu pasta với hình ảnh hướng dẫn từng bước
• Cách ăn spaghetti 'đúng cách' bằng nĩa
• Mì Ý hải sản sốt kem
• Nguồn gốc của mì Ý trên báo Tiếp thị & Gia đình