
The Verge vừa có cuộc trò chuyện với Panos Panay, giám đốc sản phẩm của Microsoft, người được coi là cha đẻ của thương hiệu máy tính Surface.
Năm nay, Surface đã bước qua tuổi 10, và Microsoft vừa giới thiệu thế hệ thứ 9 của chiếc máy tính bảng tiện ích chạy hệ điều hành Windows. Trong thập kỷ qua, Surface không chỉ tái định hình thị trường thiết bị chạy Windows, mà còn để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng đông đảo người dùng.
Đọc thêm:
Cha đẻ của Surface, Panos Panay, nói: “Chúng tôi bắt đầu với một chiếc tablet, sau đó mở rộng sang cả desktop và laptop.” Ý tưởng ban đầu của Surface là mang Windows 8 đến với mọi người qua những thiết bị được thiết kế dựa trên công năng phần mềm, của hệ điều hành, với giao diện cảm ứng thân thiện với người dùng. Tuy nhiên, Windows 8 không thể đáp ứng được tham vọng đó: “Mỗi thiết bị có một đặc điểm riêng mà Windows 8 có thể tận dụng, nhưng hai trong số ba chiếc máy Surface không thể tạo ra trải nghiệm tốt. Chúng tôi đơn giản là đặt mục tiêu quá xa so với khả năng.”
Điều quan trọng là họ bắt đầu đặt nền móng cho một công thức chung cho những chiếc máy tính bảng chạy Windows. Tham vọng của họ không chỉ giới hạn ở việc biến tablet Windows thành hiện thực, mà còn mục tiêu biến Windows ARM trở nên phổ biến. Họ muốn mang trải nghiệm pin bền bỉ của con chip mạnh mẽ, đủ để chạy smartphone, đến những thiết bị với màn hình lớn. Với iPad đã chứng minh thành công, giải pháp này trở nên hoàn toàn khả thi.
“Thời điểm đó khá khó khăn. Chúng tôi phải học cách thiết kế phần cứng. Mặc dù có Xbox và nhiều phụ kiện ngoại vi, nhưng chiếc máy Surface nằm ở một tầm khác hoàn toàn. Không có máy thử nghiệm nào có bàn phím hít nam châm hoặc chân đế,” Panay nhắc lại.
Cuối cùng, mục tiêu trở nên đơn giản, chỉ cần Microsoft Office chạy mượt trên tablet: “Office là ứng dụng quan trọng nhất mà hầu hết mọi người đều cần trên một chiếc máy tính bảng. Vì vậy, chúng tôi tập trung vào điều đó.”
Và đây là bộ ba quen thuộc trong suốt một thập kỷ qua: Chân đế đứng máy, bàn phím cover và màn hình cảm ứng.
Surface RT xuất hiện với những phản ứng đa dạng, nhưng đến thời kỳ Surface Pro 3 hai năm sau, mọi thứ bắt đầu hình thành đúng hướng. Các chuyên gia đánh giá công nghệ đồng lòng ca ngợi khả năng hoạt động như một chiếc laptop thực sự, xoá bỏ mọi nghi ngờ từ cộng đồng về hai thế hệ Surface đầu tiên.
Bất ngờ, với thế hệ Pro 3, việc chọn Surface để làm công việc trở nên hợp lý.
Thương hiệu Surface, không cần nghi ngờ gì, vẫn giữ vững thành công với Microsoft. Chỉ trong năm tài khóa 2021, các sản phẩm mang thương hiệu này mang về cho tập đoàn 6 tỷ USD doanh thu, và quý III gần đây đã ghi nhận sự tăng trưởng doanh thu lên đến 13%. Tuy nhiên, không có giấc ngủ yên bên chiến thắng. Các kỹ sư Microsoft phải không ngừng sáng tạo tính năng và trải nghiệm mới để Surface luôn đồng hành thời đại trong tương lai. Họ phải định rõ xu hướng của những năm sắp tới.
Kết quả của quá trình ý tưởng đó là những sản phẩm đôi khi độc đáo, và cho đến bây giờ, chưa có chiếc máy nào của Microsoft nhận được sự đánh giá tích cực từ thị trường như những chiếc Surface Pro.
Điều này đưa chúng ta quay lại thời điểm 10 năm trước đây. Surface RT được ra mắt vào tháng 10/2012, với thiết kế hướng đến sự tương thích với Windows ARM và màn hình cảm ứng. Tuy nhiên, lúc ấy còn quá sớm để đưa chip ARM chạy hệ điều hành của Microsoft. Windows RT chính nó cũng khá nặng nề. Sự tự tin đã dẫn Microsoft sản xuất quá nhiều máy, đến nỗi chúng ế hàng.
Kết quả của sự việc đó là Microsoft phải trừ đi 1 tỷ USD khỏi bảng lãnh khốc, coi khoản đầu tư phát triển chiếc máy Surface thế hệ đầu tiên như một tài sản không thể tạo ra giá trị cho tập đoàn.
Ngay sau khi thông tin được công bố, Panay đã có một cuộc họp căng thẳng với 300 nhân viên nhóm phát triển máy tính Surface: “Tôi chỉ nói rằng hãy bước lên phía trước. Và tất cả mọi người đều làm theo rất đồng lòng. Rồi tôi nói chúng ta có một kế hoạch, đừng bỏ cuộc, đừng dừng lại. Chúng ta sẽ thành công. Có kế hoạch rồi, hãy bám theo nó thôi.”
Hai năm sau, nhóm phát triển Surface của Microsoft dường như đã quay lại với vị trí của họ, giống như sau cuộc họp khi Surface RT ra mắt. Khi đó, bên cạnh Surface Pro 3, Microsoft cũng dự định giới thiệu chiếc Surface Mini. Dù đã sản xuất hàng nghìn sản phẩm thông qua đối tác trong chuỗi cung ứng, nhưng chỉ vài tuần trước khi ra mắt chính thức, CEO Satya Nadella quyết định không ra mắt Surface Mini nữa.
“Trong quá khứ, sự quyết liệt của Nadella đã hỗ trợ chúng tôi rất nhiều. Office không hoạt động tốt trên Surface Mini, và giá trị của sản phẩm không đạt được như mong đợi.” Dự kiến Surface Mini sẽ là phiên bản iPad của Microsoft, có kích thước nhỏ như một cuốn sổ tay. Việc hủy bỏ ra mắt là một đau đớn đối với nhóm phát triển, nhưng những lời động viên của Panay lại giúp mọi người vượt qua, tương tự như lúc Microsoft quyết định trừ đi 1 tỷ USD từ dự án Surface phiên bản đầu.
Điều ấn tượng nhất về quá trình phát triển của Surface là những thiết bị thành công dường như xuất hiện không theo kiểu dự định, giống như những sản phẩm khiến mọi người đặt câu hỏi tại sao chúng lại tồn tại.
Surface Book sử dụng bàn phím cứng, một phiên bản có vẻ truyền thống hơn so với Surface Pro, nhưng ý tưởng này không thành công. Laptop Studio, là người kế thừa Surface Book, lại đưa ra một ý tưởng mới với hai chế độ vận hành, laptop và bảng vẽ với màn hình 'lơ lửng'. Mặc dù nhiều hãng đã thử nghiệm với concept này, nhưng chỉ trong quy mô nhỏ, không đủ để trở thành xu hướng.
Đọc thêm:
Surface Duo và Surface Neo có vẻ như là những dự án táo bạo nhất của Microsoft. Chiếc máy chạy Android với hai màn hình độc lập mô tả tầm nhìn của Microsoft về thiết bị di động trong tương lai. Surface Duo thế hệ thứ hai có nhiều cải tiến, mặc dù chưa hoàn hảo nhưng thực sự là một sản phẩm độc đáo. Nếu theo lịch sử, nếu đến thế hệ thứ 3, Microsoft tạo ra một thiết bị đáng sở hữu như Surface Pro 3, thì có thể Surface Duo sẽ làm nên cú hích cần thiết cho Microsoft.
Đọc thêm:
Trên một góc độ khác, cấu hình bên trong chiếc Surface Neo mang đến khát vọng định hình lại giao diện Windows trên thiết bị hai màn hình. Thế nhưng, không phải vì hạn chế công nghệ hay khả năng của đội ngũ kỹ sư, mà là do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19. Điều này buộc Microsoft tạm dừng dự án và tập trung phát triển laptop và máy tính để bàn để phục vụ hàng tỷ người đang làm việc tại nhà.
Theo Panay, Surface Neo vẫn là một phần trong lộ trình phát triển và ra mắt sản phẩm của Microsoft. Tương lai chắc chắn sẽ dành một vị trí cho sản phẩm này, nhưng không ai biết chính xác là khi nào: “Cho dù là hai màn hình hay màn hình gập, tôi tin rằng sẽ luôn có chỗ cho những sản phẩm như thế. Hay thậm chí là màn hình cuộn cũng như vậy. Tôi vẫn chưa đưa ra quyết định, nhưng chắc chắn phải xem xét kỹ lưỡng cách thiết kế để phục vụ người dùng tốt nhất trước đã.”
Việc đình chỉ dự án không có nghĩa là những kinh nghiệm học được là vô ích. Nhờ sự phát triển của Surface Neo, Microsoft đã tạo ra Windows 10X, được tối ưu cho thiết bị hai màn hình. Sau đó, những tính năng của nó được tích hợp vào Windows 11, mang đến trải nghiệm đơn giản như chúng ta đang trải nghiệm ngay bây giờ.
Trải qua bao năm, mỗi lần phóng viên công nghệ nói chuyện với Panos Panay, ông luôn giữ sự kín đáo về tương lai của dòng sản phẩm Surface, chỉ chia sẻ những ý kiến mơ hồ. Nhưng nếu theo dõi sự phát triển của Microsoft Surface, một xu hướng hiển nhiên là hiện đang nổi lên. Tương lai của hệ điều hành Windows nói chung và dòng sản phẩm Surface nói riêng có sự phụ thuộc đáng kể vào việc sử dụng chip dựa trên kiến trúc ARM. Trong 10 năm qua, Microsoft đã gặp nhiều thách thức khi tạo ra phiên bản Windows ARM hoàn hảo, nhưng điều này không làm họ ngừng sáng tạo. Điển hình là Surface Pro 9 với chip SQ3 dựa trên Snapdragon 8cx và hỗ trợ 5G.
Theo Panay, ARM sẽ trở thành một lựa chọn phổ biến như CPU của Intel hay AMD, không còn là điều mới mẻ như trước. Sự tự tin của Microsoft trong kiến trúc ARM chủ yếu đến từ thành công của các ứng dụng Microsoft sử dụng deep learning và trí tuệ nhân tạo trên các thiết bị Surface chạy chip ARM. Surface Pro 9 chạy SQ3 mang lại nhiều tính năng mà bản chip Intel không thể có, như Voice Focus, lọc tiếng ồn mà không ảnh hưởng đến hiệu suất CPU và GPU.
Giám đốc phát triển Ralf Groene nhấn mạnh: “Chúng ta đang chứng kiến một thời điểm quan trọng khi máy tính không chỉ là công cụ, mà còn học cách phục vụ chúng ta. Sự khác biệt sẽ rõ ràng, tương tự như sự chuyển đổi từ máy đánh chữ sang laptop trước kia. Mặc dù trải nghiệm có thể giống nhau, nhưng cách máy móc phục vụ con người sẽ thay đổi đáng kể.”
Rõ ràng, lĩnh vực nghiên cứu về machine learning và ARM tại Microsoft vẫn đang trong giai đoạn phát triển, và việc họ sẽ sản xuất chip ARM cho cả máy chủ và dòng Surface vẫn chỉ là tin đồn. Hiện tại, Microsoft vẫn phải hợp tác chặt chẽ với Qualcomm, nhưng đội ngũ phát triển máy tính Surface tin rằng các chip NPU hoạt động trong Surface Pro 9 sẽ thay đổi diện mạo của máy tính cá nhân trong tương lai.
Xem thêm:
Nhìn lại, những người từng nghi ngờ về thành công của dòng sản phẩm Surface vẫn còn nhiều. Trong quá khứ, CEO Tim Cook thậm chí còn công khai phê phán sự nỗ lực phát triển giao diện cảm ứng trên Windows 8 của Microsoft, mô tả trải nghiệm kết hợp giữa tablet và laptop như một cố gắng không hiệu quả: “Bạn có thể kết hợp máy nướng và tủ lạnh, nhưng chúng sẽ không bao giờ phục vụ tốt cho người dùng.”
Panos chia sẻ điều gì? “Cảm ơn mọi người đã động viên chúng tôi suốt chặng đường vừa qua. Hãy hiểu rõ, đôi khi nhóm phát triển cần nhận những phê bình nghiêm túc, nhưng mọi thứ sẽ đổi trong thế hệ phần cứng tiếp theo. Chúng tôi luôn tin vào tầm nhìn ban đầu.”
Niềm tin đó sẽ là động lực để tạo ra những sản phẩm Surface độc đáo trong tương lai, mang đến những trải nghiệm mà hiện tại chưa ai nghĩ tới, kết hợp sức mạnh phần cứng với khả năng xử lý trí tuệ nhân tạo. Điều này cũng đồng nghĩa rằng trải nghiệm với Surface trong 10 năm tới sẽ hoàn toàn khác biệt, thậm chí là chân đế đặt máy tính bảng của riêng Surface. “Tôi nghĩ những tính năng có trong 10 năm tới chỉ tồn tại khi có người cần. Chân đế máy Surface cũng vậy, tồn tại vì có nhu cầu. Nhưng quan trọng nhất là cách sản phẩm tiếp tục phát triển và thay đổi để đáp ứng nhu cầu của bạn.”
Theo The Verge








