Buzz
Dẫn chứng sáng tạo về Người lái đò sông Đà của tác giả Nguyễn Tuân
1. Dẫn chứng mở bài sáng tạo
VD1:
VD1:
'Có dòng sông nào hỏi khơi xa
Khi về tổ quốc thì đã hát lên nhịp thơ
Người hòa mình cùng thuyền chèo, đưa ghe qua thác
Lung linh màu nước trôi dài trên dòng sông'
(Tổ quốc – Nguyễn Khoa Điềm)
Đó là những câu thơ tuyệt vời mà nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm đã sáng tác khi viết về dòng sông quê hương. Việt Nam quê hương thật đẹp và bình yên, là miền đất phong phú cho những người sáng tác nghệ thuật. Và Nguyễn Tuân, một nhà văn tài năng, đã tạo nên bức tranh về con sông Đà một cách sáng tạo, không chỉ là một phần của thiên nhiên mà còn là một sinh thể sống động, đầy tính nhân văn. Trong đoạn trích “Người lái đò sông Đà”, dòng sông Đà hiện lên với hai nét tính cách mạnh mẽ và đậm chất lãng mạn.
2. Dẫn chứng miêu tả vẻ đẹp trữ tình của sông Đà
VD1:
GS.TS Trần Đình Sử đã từng nói: “Màu sắc trong văn học không chỉ là cách miêu tả thế giới mà còn là biểu hiện của nghệ thuật trong cuộc sống”. Miêu tả về sắc nước sông Đà, Nguyễn Tuân đã nhìn nhận tinh tế màu nước sông thay đổi theo mùa. Màu xanh không chỉ là một trong những màu sắc chủ đạo của văn học nghệ thuật mà còn là biểu tượng của tình cảm sâu lắng, nhẹ nhàng và tinh khiết… Đến với Nguyễn Tuân, sắc xanh không chỉ là một bức tranh về biển xanh và rừng xanh như thơ Tế Hanh mà là sự kỳ diệu của màu xanh ngọc bích khi mùa xuân về, gợi lên vẻ thanh cao, quý phái và êm đềm của sông Đà…
VD2:
Nhà thơ Tố Hữu đã từng thảng thốt trước dòng sông:
Yêu biết mấy những dòng sông bát ngát
Giữa đôi bờ dào dạt lúa ngô non
Yêu biết mấy những con đường ca hát
Ở công trường mới dựng mái nhà son
Dòng sông bát ngát với thiên nhiên trù phú và cuộc sống lao động là điều tuyệt vời. Đến với sông Đà, Nguyễn Tuân đã tạo ra những cảm nhận độc đáo về vẻ đẹp của nơi này. Sông Đà hiện lên với vẻ thanh bình và yên ả, là biểu tượng của sự hoang sơ, cổ kính từ đời Lý, Trần, Lê. Chính điều này khiến cho sông Đà trở nên đặc biệt, khác biệt so với cuộc sống hiện đại.
VD3:
Trong bút ký “Ai đã đặt tên cho dòng sông” của Hoàng Phủ Ngọc Tường, dòng sông Hương được miêu tả như một tấm lụa mềm mại, thuyền chỉ bằng con thoi lướt qua mang lại niềm vui giữa vùng ngoại ô kim long. Vẻ đẹp mềm mại này của sông Hương gợi nhớ đến dòng sông Đà. Dưới cái nhìn tài hoa của Nguyễn Tuân, sông Đà hiện lên với mái tóc mềm mại, uốn lượn từ dãy núi Tây Bắc trôi về đồng bằng, hòa vào sông Hồng rồi đổ ra biển lớn…
3. Dẫn chứng liên hệ vẻ đẹp hung bạo của sông Đà
VD1:
Ca dao xưa có câu:
“Đường lên Mường Lễ bao xa
Trăm bảy cái thác, trăm ba cái ghềnh”
Ý là để nói rằng sông Đà có nhiều thác dữ, nguy hiểm đến mức khiến con người không khỏi sợ hãi và lo lắng. Chỉ khi đặt chân đến sông Đà và thả mình vào vùng đất đại ngàn, ta mới thực sự hiểu được vẻ đẹp hùng vĩ của dòng sông này.
VD2:
Ta phải thẳng thắn nhận rằng “Nguyễn Tuân là nhà văn của những cảm giác mạnh” (GS.Nguyễn Đăng Mạnh) vì ông đã mô tả Đà giang với những cảnh “đá bờ sông dựng vách thành”, mặt ghềnh Hát Loong với “nước xô đá, đá xô sóng, sóng xô gió, cuồn cuộn luồng gió gùn ghè suốt năm”… những thác nước dữ, cạm bẫy rình rập. Chỉ cần một chút sơ sẩy là nguy cơ rình rập lớn đến thưởng ngon, béo của chúng.
4. Dẫn chứng liên hệ Hình tượng ông lái đò sông Đà
VD1:
Người lái đò, qua ngòi bút của Nguyễn Tuân, được tường thuật như một người với hình ảnh cao lớn, gọn gàng như cây rừng với sự giàu kinh nghiệm từ nhiều năm gắn bó với sông Đà. Trong lòng người lái đò, Đà giang không chỉ là một người bạn mà còn là một người tri kỉ, một mối quan hệ sâu sắc, với sự hiểu biết và thấu hiểu như hiểu rõ bản thân mình, ông chèo lái con thuyền vượt qua thác nước như một chỉ huy tài ba, thông minh và khéo léo:
“Sống cuộc đời trên dòng nước
Tôi chọn nước làm nhà
Nước là bạn đồng hành
Tôi nhìn về dòng nước..”
(Trích Với sông Đà – Nhà thơ Vũ Quần Phương )
5. Liên hệ mở rộng với Người lái đò sông Đà
1. Tác phẩm này đại diện cho giai đoạn sau Cách mạng tháng Tám của Nguyễn Tuân, cho thấy sự trưởng thành về tư tưởng và nghệ thuật của ông.
2. '...Đọc “Sông Đà” thấy Tổ quốc ta thật là giàu đẹp. Chỉ nói riêng Than Uyên có nào mỏ xi măng thiên nhiên, mỏ thạch anh làm thuỷ tinh ngũ sắc và đồ sứ, mỏ than mở, mỏ lần tinh, mỏ đồng, mỏ chì... Cảnh Tây Bắc thì tuyệt đẹp, ông muốn cắm ngay giá vẽ mà vẽ. Núi lớp lớp mênh mông như biển, sông trắng xóa như từng súc lụa tung trai ra, những thung lũng lúa chín vàng chóe lên, trên đó mây trắng điểm lơ lửng như thêu nổi vv… nhiên mà còn đi tìm vẻ đẹp của tâm hồn con người Tây Bắc. Ông ngược dòng lịch sử tìm chất vàng đó ở những chiến sĩ cách mạng kiên cường đã theo gương bất khuất ở Sơn La, những cán bộ hoạt động bí mật hồi Tây Bắc bị giặc chiếm đã vượt qua những thử thách khủng khiếp để gây dựng cách mạng ở Điện Biên...'
(Nguyễn Đăng Mạnh, 'Sông Đà', Trích từ “Nhà văn Tư tưởng và phong cách”, NXB Văn học – 1983)
3. Chỉ có những người thích suy ngẫm mới có thể tận hưởng sự hấp dẫn của văn chương Nguyễn Tuân, vì ông không viết để người nông dân thông thường đọc mà viết để người đọc suy ngẫm.
