Khi sức khỏe tinh thần được chú trọng hơn, truyền thông và mạng xã hội bắt đầu đề cập đến tâm lý, cảm xúc và phát triển bản thân, 'vùng an toàn' trở thành một khái niệm phổ biến kèm theo những lời động viên và sự khích lệ như 'sống một lần' hay 'không hối tiếc'. Tuy nhiên, khi đọc một lời động viên, một bài diễn thuyết truyền cảm hứng hoặc một báo cáo khoa học, bạn vẫn cần điều chỉnh để phù hợp với cuộc sống của mình. Bài viết này hy vọng có thể giúp những ai đang phân vân giữa các lựa chọn trong cuộc sống hiểu rõ hơn về bản thân và có thể chọn lựa đúng đắn cho tương lai.
(Đừng ép một con cá đi bộ)
Vậy 'vùng an toàn' có ý nghĩa như thế nào?
Trước khi bắt đầu viết, hãy tập cách cầm bút vì điều này giúp ta hiểu rõ vấn đề đang nói đến. Thuật ngữ 'vùng an toàn' ban đầu được đưa ra vào năm 2009 bởi Alasdair White - một chuyên gia quản lý người Anh. Các định nghĩa phổ biến về 'vùng an toàn' thường mô tả như sau:
Vùng an toàn là một trạng thái tinh thần khi mọi thứ trở nên quen thuộc với một người, họ cảm thấy thoải mái và kiểm soát được môi trường xung quanh mình cũng như có mức độ lo lắng và căng thẳng thấp.
Theo tiến sĩ Abigail Brenner, một bác sĩ tâm thần ở San Francisco, 'vùng an toàn' là cấu trúc tâm lý, cảm xúc và hành vi quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta.
sự quen thuộc, an toàn và thoải mái
.Mặc dù chúng ta thường được khuyến khích vượt qua ranh giới, nhưng việc ở trong vùng an toàn cũng có lý do của nó. Dưới đây là một số gợi ý giúp bạn đánh giá xem có nên mạo hiểm hay không và hiểu rõ hơn về vùng an toàn của mình.
1. Nâng cao giới hạn chứ không phải bước ra khỏi vùng an toàn.
Nếu bạn liều lĩnh mà không suy nghĩ kỹ, bạn có thể gặp thất bại. Hãy nâng cao vùng an toàn của bạn từ từ, để bạn có thể thích nghi và làm quen với những thách thức mới một cách bền vững.
(Dù làm gì cũng cần tâm trí bình tĩnh).
2. Hãy suy nghĩ kỹ xem có cần phải mạo hiểm không.
Mỗi người đều độc nhất vì có cái riêng của mình. Do đó, không phải lúc nào cũng cần phải rời khỏi vùng an toàn. Chúng ta vẫn có thể tận dụng sức mạnh của bản thân để đối mặt và vượt qua những thách thức.
(Mỗi người đều có cuộc sống và lựa chọn riêng của mình).
Nhiều người nghe những lời động viên nhưng ít ai đặt ra câu hỏi: 'Tại sao?'. Liệu việc ra khỏi vùng an toàn có thực sự có ích không? Có cần thiết không?
Mở rộng vùng an toàn không phản đối bất kỳ chẩn đoán nào về tâm lý.
Nếu bạn có khả năng kiểm soát những khó khăn và vượt qua chúng, bạn mới nên tiếp tục thử thách.
Nếu bạn cảm thấy thoải mái và có thể hưởng lợi từ việc mở rộng vùng an toàn, hãy làm điều đó.
Có thể là những thay đổi nhỏ như tham gia nhiều hơn trong lớp học, thể hiện cảm xúc trong mối quan hệ hoặc tập thể dục thường xuyên.
Đơn giản là bạn chưa từng thử hoặc chưa từng kiên trì. Nhớ rằng việc mở rộng vùng an toàn có thể gặp nhiều rủi ro, nhưng quan trọng là nó phải đáng giá.
3. Chấp nhận nỗi sợ hãi.
Việc chấp nhận rằng bạn cảm thấy sợ hãi cũng là cách mở rộng vùng an toàn. Sợ hãi là điều tự nhiên và không làm cho chúng ta yếu đuối.
Những người mạnh mẽ có thể thừa nhận rằng họ cảm thấy sợ hãi. Quan trọng là chúng ta đối mặt với sợ hãi đó như thế nào.
Sợ hãi không phải là điều xấu mà chỉ là một cảm xúc cần thiết, giúp chúng ta nhận thức và phát triển.
Thừa nhận sợ hãi không dễ dàng, nhưng đối mặt với nó là một quyết định quan trọng và cần được suy nghĩ kỹ lưỡng.
Ví dụ rõ ràng về nỗi sợ hiện ra trước đám đông là gì? Nỗi sợ bị phê phán. Và với một dự án mới thì sao? Nỗi sợ thất bại. Có nên thử sức với phong cách cá nhân? Có lẽ là chế giễu. Trong nhiều trường hợp, nỗi sợ hãi dẫn đến việc giảm giá trị bản thân.
Không ai nói rằng việc mở rộng bản thân theo cách này là dễ dàng. Trên thực tế, đó là một trong những thách thức khó khăn nhất. Như đối mặt với quái vật trong cơn ác mộng, điều đó hoàn toàn ngược lại với instict tự bảo vệ – tức là chạy trốn ngay lập tức.
Vì vậy, nếu việc mở rộng vùng an toàn của bạn là điều cần thiết sau khi chấp nhận những nỗi sợ và chúng không phụ thuộc vào bất kỳ điều kiện nào từ trước, cuối cùng bạn cũng có thể vượt qua những bức tường tinh thần và cảm xúc mà chúng ta đã tự tạo ra để vượt qua chính mình.
(Không có gì xấu về việc sợ hãi)
4. Dự đoán trước những điều sắp xảy ra.
Tương tự như việc hầu hết mọi người đều nhúng chân vào nước trước khi nhảy vào bể bơi, hồ hoặc vùng nước khác, việc thử nghiệm khả năng mở rộng bản thân như vậy là điều tự nhiên. Thúc đẩy bản thân mở rộng vùng an toàn hiện tại không nên là một bước nhảy vào một nơi chưa được kiểm chứng.
Bạn có biết không, có một số mong muốn đặc biệt phổ biến trong việc mở rộng vùng an toàn và hầu hết trong số đó có tendance làm tăng sự lo lắng và căng thẳng.
Ví dụ, đôi khi mọi người chuyển đến một nơi mới và muốn tăng cường kết nối xã hội. Điều này có thể bao gồm việc lên tiếng và hỏi xem người khác có muốn đi chơi không. Sẽ hơi khó xử và e dè khi nói điều gì đó như: “Xin chào, bạn có muốn làm bạn với tôi không?”. Vì vậy như tất cả mọi người có thể tưởng tượng và thấy được rằng điều này đẩy chúng ta ra khỏi vùng an toàn của mình một chút.
Một ví dụ khác là mọi người muốn thử một thứ gì đó mới về thể chất như tập bơi, tập múa, chạy bộ,… Đối với nhiều người, điều này đơn giản là đáng sợ. Và tất nhiên nó đẩy chúng ta ra khỏi vùng an toàn của mình.
Bạn đang nghĩ đến việc giao tiếp với người mình thích để bắt đầu một mối quan hệ? Bạn đang bắt đầu quay một vlog hay đang tìm hiểu một trò chơi điện tử mới? Bạn có muốn hòa mình trong thế giới âm nhạc? Nhưng nhạy cảm và dễ bị tổn thương là một điều phức tạp cũng như không nên xem nhẹ. Khi chúng ta ở “ngoài kia” để người khác đánh giá, phán xét chúng ta về mặt xã hội, đó có thể là một cảm giác rất khó chịu.
Vậy nên hãy kiểm tra kỹ càng và suy ngẫm về vùng nước đó thật kỹ và sau đó so sánh nó với giới hạn của bạn. Cuối cùng là quyết định xem đâu là thời gian thích hợp để nhảy và xem nó diễn ra như thế nào.
Hãy nghĩ theo cách này: Khi bạn mở rộng vùng an toàn của mình, bạn khám phá ra những gì bạn thực sự có thể làm trong cuộc sống. Lo lắng ít hơn về người khác, và nhiều hơn về bản thân. Tất nhiên, nói thì dễ hơn làm, nhưng hãy nhớ rằng sự tiêu cực chỉ đến từ việc ta không tin vào bản thân mình và để ý đến lời của những kẻ muốn nâng cao bản thân bằng cách hạ thấp người khác xuống. Không một cá nhân thực sự tử tế nào lại cố tình tấn công một người đang cố gắng bứt phá và thử thách những điều mới. Phản hồi mang tính xây dựng không phải lúc nào cũng đồng nghĩa với phản hồi tích cực, bạn chỉ nên tập trung vào bản thân và đón nhận sự giúp đỡ của những người có thiện chí.
5. “Vùng phát triển gần”:
Khái niệm “vùng phát triển gần” của nhà tâm lý học Lev Vygotsky vào đầu thế kỉ 20 có nghĩa là vùng cho phép sự phát triển dần dần và lành mạnh. Nó liên quan chặt chẽ đến giáo dục và sự phát triển tiến hóa của trẻ em và được nhiều chuyên gia giáo dục dựa vào lý thuyết này để thiết kế các chiến lược giảng dạy. Theo mình hiểu, hành động theo lý thuyết cuả “vùng phát triển gần” là lựa chọn bứt phá mạo hiểm nhưng chỉ sau quá trình kiểm tra, cân nhắc kĩ lưỡng và vạch ra từng bước đi vững chắc để chinh phục mục tiêu đó. Hay nói ngắn gọn là chọn những gì giúp phát huy điểm mạnh của mình như một cách thách thức bản thân dựa trên những nền tảng sẵn có. Đây là một khái niệm còn mới và thật sự hay cũng như cần được biết đến nhiều hơn. Thay vì cố chấp “bước ra” khỏi vùng an toàn của mình, hãy thử từ từ “mở rộng” nó hoặc bắt đầu với “vùng phát triển gần”.
Kết:
Học những cái mới hay làm quen với những người mới chưa bao giờ là xấu, thế nhưng trong trái tim mỗi người vẫn cần một nơi để trở về, để được an ủi. Vùng an toàn vẫn mãi là vùng an toàn, nó không phải là nơi tự hủy hoại bản thân, nó chỉ là nơi mà tất cả mọi người đều cảm nhận được sự bình yên giữa xã hội xô bồ bên ngoài. Đó là nơi mà ta lấy lại sự tự tin, suy nghĩ một cách bình tĩnh để tiếp tục trên cuộc hành trình của riêng mình.