1. Tổng quan về tình trạng gan béo
1.1. Triệu chứng của bệnh
Gan béo là tình trạng tích tụ mỡ trong gan nhiều hơn bình thường. Bệnh thường không có triệu chứng rõ ràng và thường gây cảm giác nặng bụng. Khi bệnh gây viêm gan, có thể xuất hiện các triệu chứng như giảm cân, mất cảm giác ngon miệng, đau bụng, da vàng, mệt mỏi; kiểm tra sức khỏe thấy gan phình lên.
Biểu hiện của gan béo thường không đặc hiệu
1.2. Nguyên nhân gây ra gan béo
Phổ biến nhất là gan béo do rượu. Ngoài ra, cơ thể sản xuất quá nhiều mỡ hoặc chuyển hóa mỡ không hiệu quả cũng có thể dẫn đến tích tụ mỡ trong gan và gây ra bệnh lý này. Bên cạnh đó, tác dụng phụ của một số loại thuốc cũng là một nguyên nhân phổ biến.
- Các tác dụng phụ của một số loại thuốc.
- Bệnh béo phì.
- Mắc bệnh tiểu đường.
- Giảm cân nhanh chóng.
- Mỡ trong máu.
- Yếu tố di truyền.
1.3. Phân loại gan béo phì
- Phân nhóm dựa vào tổn thương gan từ góc độ phẫu thuật
Gan béo phì được phân thành 3 nhóm dựa vào tổn thương gan từ góc độ phẫu thuật: gan béo phì đơn giản, viêm gan do tiền phẫu béo phì, xơ gan.
- Phân nhóm dựa vào nguyên nhân gây ra bệnh
Tùy theo nguyên nhân gây ra bệnh mà có thể phân thành: gan béo phì do uống rượu và gan béo phì không liên quan đến uống rượu.
2. Mô tả về siêu âm trong chẩn đoán gan nhiễm mỡ
2.1. Siêu âm dùng trong kiểm tra gan là gì?
Siêu âm gan là phương pháp chẩn đoán sử dụng sóng âm cao tần tiếp xúc với gan để tạo ra hình ảnh về cấu trúc bên trong gan. Trong quá trình siêu âm, bác sĩ sử dụng máy siêu âm và dụng cụ áp vào vùng bên phải của bụng để quan sát gan. Hình ảnh này sẽ hiển thị trên màn hình máy tính, giúp phát hiện bất thường trong gan và các tổn thương nặng nề.
Siêu âm gan hỗ trợ phát hiện các vấn đề gan
Siêu âm gan có thể phát hiện được các tổn thương tổng quát và cụ thể, đặc biệt là về cụ thể. Việc phân biệt tổn thương gan dựa trên mối liên kết với các mạch máu chính và tĩnh mạch dưới, tĩnh mạch trên, và cửa gan.
2.2. Mô tả gan béo trên siêu âm
Triệu chứng của bệnh gan béo không phân biệt đặc trưng nên thường chỉ được phát hiện thông qua siêu âm. Mô tả gan béo trên siêu âm chủ yếu dựa vào các biểu hiện như sự tăng cường cường độ ánh sáng trong gan, sự biến đổi của độ sáng ở các khu vực khác nhau của gan hoặc sự tăng cường ánh sáng của mô gan làm mờ đi các cấu trúc mạch máu.
Khi phát hiện gan béo qua siêu âm, gan sẽ hiển thị các điểm sáng rải rác hoặc tập trung thành từng khu vực. Tình trạng này sẽ khác nhau tùy thuộc vào mức độ gan béo của mỗi người. Siêu âm cũng không thể hiện rõ hoặc không thể thấy được hệ thống mạch máu bên ngoài gan.
Khi kiểm tra tĩnh mạch trên gan, tĩnh mạch cửa hoặc cơ hoành, không có biểu hiện phản hồi âm. Cùng với đó, cường độ âm vang của máy siêu âm cũng giảm ở mặt sau gan. Do đó, hình ảnh về viền gan và lá gan trở nên rõ ràng hơn. Tổng quát, mô tả gan béo trên siêu âm thường có đặc điểm là tăng cường hồi âm của mô gan tạo ra hình ảnh gan sáng đặc biệt.
2.3. Đánh giá mức độ gan béo qua siêu âm
Để chẩn đoán gan béo qua siêu âm, chỉ cần phát hiện một phần hoặc toàn bộ mô gan có ánh sáng là đã có thể xác định được mức độ bệnh. Dựa vào việc tăng cường ánh sáng của mô gan trên hình ảnh siêu âm, mức độ gan béo được đánh giá như sau:
Mô tả gan béo trên siêu âm thường thấy gan có ánh sáng
- Mức độ 1: có sự gia tăng nhẹ của ánh sáng trong mô gan, độ mờ của các khu vực chưa thay đổi nhiều và cấu trúc của cơ hoành và tĩnh mạch vẫn rõ ràng.
- Mức độ 2: độ hồi âm lan tỏa và hút âm trong mô gan tăng lên, nhận biết được cơ hoành nhưng hiển thị của cơ hoành và tĩnh mạch trong gan đã mờ hơn so với trước.
- Mức độ 3: có sự tăng đáng kể của độ hồi âm lan tỏa và hút âm trong mô gan, lên đến mức không thể nhìn thấy vùng cơ hoành và đường bờ tĩnh mạch trong gan nữa.
Các mô tả về gan nhiễm mỡ trên siêu âm này sẽ hỗ trợ bác sĩ xác định mức độ bệnh và lên phương án điều trị phù hợp cho từng bệnh nhân.
3. Độ chính xác của siêu âm chẩn đoán gan nhiễm mỡ là bao nhiêu?
Do đây là phương pháp chẩn đoán hình ảnh phụ thuộc vào kinh nghiệm của bác sĩ thực hiện siêu âm nên nó có một mức độ chủ quan cao. Thực tế đã có không ít trường hợp chẩn đoán sai hoặc đánh giá bệnh lý quá mức do thiếu kinh nghiệm của bác sĩ hoặc cài đặt máy không đúng.
Hiện nay, trong lĩnh vực y học, siêu âm được ưa chuộng để chẩn đoán gan nhiễm mỡ vì độ nhạy và độ chính xác cao, đồng thời an toàn và chi phí thấp. Tuy nhiên, đối với những bệnh nhân bị béo phì hoặc mắc các bệnh gan mãn tính khác, việc chẩn đoán cần được thực hiện một cách cẩn thận.
Ngoài ra, siêu âm cũng không phân biệt được gan nhiễm mỡ đơn thuần và viêm gan do thoái hóa mỡ. Thường thì các bác sĩ có xu hướng đưa ra chẩn đoán này tương đối dễ dàng chỉ dựa vào hình ảnh gan sáng hơn bình thường, dẫn đến khả năng nhầm lẫn. Do đó, trong những trường hợp nghi ngờ, cần phải thực hiện thêm các phương pháp như CT hoặc MRI để đưa ra kết luận chính xác hơn.
Nếu cảm thấy không chắc chắn về mô tả gan nhiễm mỡ từ siêu âm, người bệnh có thể yêu cầu bác sĩ thực hiện kiểm tra bằng các phương pháp khác để đảm bảo kết quả chính xác và khách quan hơn. Nếu sau kiểm tra mà vẫn xác nhận gan nhiễm mỡ, đó là sự khẳng định về tình trạng bệnh.
Gan nhiễm mỡ là một bệnh lý nhẹ nhàng và có thể chữa khỏi nếu được phát hiện và điều trị kịp thời từ giai đoạn sớm. Vì vậy, việc kiểm tra sức khỏe định kỳ và thực hiện các xét nghiệm đánh giá chức năng gan được coi là biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Đến Bệnh viện Đa khoa Mytour để được các chuyên gia thăm khám và tư vấn cụ thể về việc chọn phương pháp xét nghiệm gan nhiễm mỡ phù hợp nhất.