Mộc bản triều Nguyễn – Biểu tượng văn hóa dân tộc vĩnh cửu

Mộc bản triều Nguyễn là một loại tài liệu quý hiếm trong lịch sử văn hóa Việt Nam từ thời kỳ phong kiến. UNESCO đã công nhận Mộc bản là Di sản Tư liệu Thế giới đầu tiên của Việt Nam vào ngày 31-7-2009.

Mộc bản triều Nguyễn – Biểu tượng văn hóa dân tộc bất tử

Mộc bản là các tấm gỗ được khắc chữ Hán Nôm ngược để in sách, được sử dụng trong thời kỳ phong kiến. Mộc bản Triều Nguyễn đặc biệt về hình thức, nội dung và phương pháp chế tác, là bản gốc của nhiều tác phẩm chính văn, chính sử nổi tiếng của Việt Nam.

Khối Mộc bản được chia thành hơn 100 đầu sách với nhiều chủ đề khác nhau như lịch sử, địa lý, chính trị, xã hội, quân sự, pháp chế, văn hóa, giáo dục, tôn giáo, triết học, ngôn ngữ, văn thơ. Đây là nguồn sử liệu tin cậy và nguyên vẹn cho việc nghiên cứu ở nhiều lĩnh vực.

Lịch sử và sự phát triển

Sau khi thiết lập chính quyền, các vị vua Nguyễn đã tập trung vào việc soạn thảo lịch sử, bởi vì thông qua sử học có thể ổn định xã hội, đoàn kết tinh thần, từ đó củng cố vai trò của triều đình và dòng họ.

Vào năm 1811, vua Gia Long thành lập Sử cục, cơ quan tiền thân của Quốc Sử quán. Vào năm 1820, sau khi lên ngôi, vua Minh Mạng ban hành chiếu để tìm kiếm tài liệu còn sót lại và thành lập Quốc Sử quán. Cơ quan này được giao nhiệm vụ soạn thảo, in ấn và bảo quản các bộ chính sử, chính văn của triều đình.

Trong hơn 100 năm tồn tại, Quốc Sử quán đã soạn thảo nhiều bộ sách có giá trị như Đại Nam thực lục, Khâm định Việt sử thông giám cương mục, Đại Nam nhất thống chí, Minh Mệnh chính yếu...

Ngoài Quốc Sử quán, Nội các cũng là một cơ quan đã có nhiều đóng góp, góp phần vào thành tựu của lịch sử học nước nhà. Nội các được thành lập vào năm Minh Mạng thứ 10 (1829).

Việc soạn thảo và in ấn Mộc bản được các vị vua rất coi trọng, nhằm truyền bá lịch sử, chính sách, pháp luật của triều đình nhà Nguyễn đến với nhân dân.

Giá trị lâu bền của Mộc bản triều Nguyễn

Biểu tượng của một triều đại

Trên toàn thế giới, Mộc bản Triều Nguyễn là một biểu tượng của sự thịnh vượng của một triều đại. Mỗi tác phẩm từ quá trình soạn thảo đến việc khắc in đều tuân theo mệnh lệnh của vua.

Khác biệt với các khối Mộc bản cùng thời, Mộc bản Hoàng triều được sản xuất theo quy trình nghiêm ngặt, cẩn thận và luôn được bảo quản tốt nhất bởi triều đình.

Nghệ thuật khắc in tinh tế

Trong kỹ thuật khắc in của Mộc bản Triều Nguyễn, mỗi bản khắc được coi là một tác phẩm nghệ thuật tinh tế với những nét chữ uyển chuyển, tinh tế trên thớ gỗ, tương tự như họa bút của các danh gia thư pháp thời kỳ đó.

Đỉnh cao của kỹ thuật chế tác Mộc bản là nghệ thuật khắc họa từng chi tiết rồng, phượng, hoa văn, họa tiết, bản đồ và hình ấn triện của vua. Mộc bản Triều Nguyễn thể hiện sự mỹ thuật cao cả và là đề tài không thể bỏ qua trong nghiên cứu về thư pháp, hội họa và điêu khắc.

Thành quả vĩ đại của triều đại

Trong bộ Mộc bản Triều Nguyễn, có nhiều sách quý, đặc biệt là những bộ quốc sử được triều đình biên soạn kỹ lưỡng, chứa đựng nhiều thông tin chân thực về thời cuộc. Mộc bản không chỉ phong phú về nội dung mà còn đa dạng về nguồn gốc.

Ngày nay, khi nghiên cứu lịch sử, văn hóa, xã hội, các nhà nghiên cứu thường sử dụng những tài liệu quý như Đại Việt sử ký toàn thư, Đại Nam thực lục, Khâm định Đại Nam hội điển sự lệ, Minh Mệnh chính yếu, Đại Nam nhất thống chí... Tất cả đều được in từ Mộc bản Triều Nguyễn - Di sản Tư liệu thế giới.

Mộc bản Triều Nguyễn đã đóng góp quan trọng vào việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đây không chỉ là bằng chứng lịch sử mà còn là minh chứng cho sự phát triển của dân tộc Việt Nam trong lịch sử nhân loại.

Mộc bản Triều Nguyễn là dấu ấn văn hóa lâu dài, phản ánh nhiều khía cạnh của xã hội dưới thời Nguyễn. Ngoài ra, nó còn lưu giữ nhiều bản đồ về địa lý Việt Nam và các đảo trong biển Đông, Thái Bình Dương và Đại Tây Dương, làm nổi bật giá trị của Mộc bản không chỉ đối với Việt Nam mà còn với cộng đồng quốc tế.

Theo Mytour

---

Tham khảo: Hướng dẫn du lịch của Mytour