1. Tổng quan về bệnh suy thận
Bạn có hiểu rõ về suy thận không?
Thận là cơ quan quan trọng trong việc lọc máu và loại bỏ các chất độc ra khỏi cơ thể thông qua nước tiểu. Thận cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe cân bằng các chất điện giải, nước và axit cơ bản trong cơ thể, cũng như kiểm soát huyết áp. Khi thận bị tổn thương và không thể hoạt động đúng cách, điều này dẫn đến tình trạng suy thận.
Các tổn thương gây suy giảm chức năng thận có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, có nguy cơ tử vong cao
Loại bỏ suy thận:
Thận suy giảm khả năng hoạt động sẽ được phân loại thành hai mức độ khác nhau bao gồm:
-
Suy thận cấp tính là tình trạng thận bị tổn thương dẫn đến khả năng lọc máu giảm mạnh. Đồng thời, thận mất khả năng thực hiện các chức năng khác do giảm nhanh chóng khả năng lọc cầu thận. Thông thường, bệnh nhân sẽ mắc phải tình trạng ure máu tăng cao do thận không thể đào thải chất độc ra ngoài qua nước tiểu và có thể tiến triển sang tình trạng nguy kịch, thậm chí đe dọa tính mạng.
-
Suy thận mạn là hậu quả cuối cùng của các bệnh thận tiết niệu mạn tính (mạch máu thận, cầu thận, ống-kẽ thận, bệnh đường tiết niệu, bệnh thận bẩm sinh di truyền). Chức năng thận giảm dần theo thời gian tương ứng với số lượng nephron của thận bị tổn thương, dẫn đến xơ hóa và mất chức năng không thể phục hồi. Người mắc bệnh thận mạn tính phải chấp nhận điều trị suốt đời.
Nguyên nhân gây suy thận cấp:
Suy thận cấp có 3 nhóm nguyên nhân (trước thận, tại thận, sau thận). Cụ thể:
-
Trước thận: là các nguyên nhân gây giảm dòng máu đến thận cấp tính làm giảm áp lực lọc ở cầu thận như shock, tắc nghẽn mạch máu (động hoặc tĩnh mạch) thận cấp tính. Rupture của mạch máu thận. Sử dụng các loại thuốc tác động đến cơ chế tự điều chỉnh dòng máu thận.
-
Tại thận: một số bệnh cầu thận và các mạch máu nhỏ trong thận như viêm cầu thận phát triển nhanh, viêm màng trong tim nhiễm khuẩn subacute gây viêm các mạch máu trong thận, bệnh xơ cứng màng, tăng huyết áp ác tính, hội chứng hyperviscosity máu trong các mạch máu. Bệnh ống - kẽ thận cấp hoặc các yếu tố gây tổn thương ống thận cấp như nhiễm độc các kim loại nặng, nhiễm độc mật từ động vật,…
-
Sau thận: là các nguyên nhân gây tắc nghẽn dẫn nước tiểu làm tăng áp suất thủy tĩnh trong Bowman's capsule.
Sỏi thận có thể là một trong những nguyên nhân gây suy giảm chức năng thận
Nguyên nhân dẫn đến suy thận mạn
-
Bị đái tháo đường, tăng huyết áp.
-
Bị viêm cầu thận.
-
Bị viêm ống thận mô kẽ.
-
Bị bệnh thận đa nang.
-
Gặp tắc nghẽn đường tiết niệu kéo dài, do phì đại tuyến tiền liệt, sỏi thận và ung thư gây ra.
-
Trào ngược niệu quản dẫn đến nước tiểu chảy vào thận.
-
Mắc viêm bể thận tái phát nhiều lần.
2. Các triệu chứng phổ biến và biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra
Triệu chứng:
Thận bị suy giảm chức năng sẽ ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác trong cơ thể, do đó, người mắc bệnh này thường có nhiều triệu chứng. Tuy nhiên, một số triệu chứng thường gặp với tần suất xuất hiện cao bao gồm:
-
Đau ở vùng lưng và hai bên hông là dấu hiệu thường gặp ở những người mắc các vấn đề liên quan đến thận.
-
Người mắc bệnh thường cảm thấy buồn nôn hoặc nôn nhiều, mất cảm giác ngon miệng, bụng cảm giác đầy, đau nhức, khó tiêu hoặc dễ bị tiêu chảy hoặc táo bón.
-
Cảm giác mệt mỏi, yếu đuối, uể oải, thậm chí khi nghỉ ngơi cũng không thấy thoải mái.
-
Tăng huyết áp đột ngột và thường cần sử dụng thuốc điều hòa huyết áp liên tục để kiểm soát.
-
Đau ngực, khó thở, dễ phát ban, phù nhiều ở chân, mắt, mặt, hai mí mắt,...
-
Có những thay đổi không bình thường về lượng nước tiểu, tần suất, mùi, màu, nước tiểu đậm, protein nước tiểu cao hoặc có máu, tiểu nhiều vào ban đêm,...
-
Đau khớp, đặc biệt là ở tay, chân, thường xuyên bị co bóp, chuột rút.
-
Đau đầu, chóng mặt, da xanh xao, da sạm màu, giảm cân, nhiệt miệng, chảy máu nướu răng,...
-
Rối loạn giấc ngủ, mất tập trung, giảm ham muốn tình dục.
Đau lưng và hai bên hông thường là dấu hiệu phổ biến ở bệnh nhân mắc các vấn đề liên quan đến thận
Biến chứng:
Những người mắc bệnh suy thận có thể gặp những biến chứng nguy hiểm như:
-
Chức năng đào thải nước tiểu suy yếu gây ra sự dịch tồn gây phù chân, tay, tăng huyết áp, tràn dịch trong các màng và xoang trong cơ thể.
-
Nồng độ kali tăng cao trong máu có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe tim mạch và thậm chí là tính mạng của người bệnh.
-
Tăng nguy cơ mắc các bệnh về mạch máu, tim và xương khớp, làm gia tăng quá trình thoái hóa và gây loãng xương.
-
Khả năng lọc máu kém và yếu tố kích thích tạo máu bị hạn chế có thể gây thiếu máu trầm trọng và buộc phải cung cấp máu từ bên ngoài để bổ sung.
-
Gây ra tổn thương cho hệ thần kinh và thay đổi về tính cách, một số bệnh nhân có thể phát ban, co giật,...
-
Giảm khả năng miễn dịch, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.
-
Người bệnh đang mang thai có thể gặp nhiều biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi.
3. Chẩn đoán và điều trị
Chẩn đoán:
Để đưa ra kết luận chính xác về mức độ suy giảm chức năng thận, các bác sĩ có thể thực hiện các phương pháp sau:
-
Xét nghiệm máu để kiểm tra GFR (tốc độ lọc cầu thận) hoặc theo dõi các chỉ số đánh giá khác.
-
Xét nghiệm nước tiểu để đánh giá các thành phần, kiểm tra hàm lượng albumin, nước tiểu trong 24 giờ,...
-
Sử dụng các phương pháp chẩn đoán hình ảnh để đánh giá cấu trúc hoặc các biểu hiện bất thường của thận.
-
Trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể được thực hiện sinh thiết thận để kiểm tra mô thận dưới kính hiển vi.
Điều trị:
Tùy vào tình trạng tổn thương thận và mức độ nghiêm trọng, phương pháp điều trị bảo tồn được áp dụng cho các bệnh nhân khác nhau. Một phương pháp phổ biến trong điều trị, kết hợp với chế độ sinh hoạt và ăn uống nghiêm ngặt hiện nay bao gồm:
-
Thẩm tách nhằm thay thế chức năng lọc và loại bỏ chất thải ở thận thông qua hai phương pháp là chạy thận nhân tạo và lọc máu qua màng bụng.
-
Trong trường hợp suy thận phát triển nghiêm trọng, ghép thận là biện pháp cuối cùng và duy nhất. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể tiến hành ghép thận vì chi phí cao và khó khăn trong việc tìm kiếm thận phù hợp. Hơn nữa, quá trình và kiểm tra trước khi thực hiện ghép thận đều mất thời gian và công sức.
Chạy thận nhân tạo nhằm thay thế chức năng lọc máu và loại bỏ chất cặn bã thay cho thận