Mọi người đều có thể mắc phải rối loạn lipid máu, đây là điều cần ghi nhớ

1. Bệnh rối loạn lipid máu là gì

1.1. Lipid máu là gì

Lipid máu (mỡ máu) là nguồn năng lượng chính cung cấp cho cơ thể (25 - 30%), bao gồm nhiều thành phần khác nhau nhưng quan trọng nhất là cholesterol:

- LDL là loại cholesterol xấu

Khi LDL tăng cao trong máu, có thể gây đọng cặn trên thành mạch và hình thành các khối u xơ. Dần dần, những khối u này có thể gây ra tắc nghẽn hoặc vỡ nứt trong mạch máu, gây ra các vấn đề như tai biến mạch máu não hoặc nhồi máu cơ tim...

Trong máu tồn tại 2 loại cholesterol

- HDL là loại cholesterol tốt

Loại này chứa nhiều cholesterol xấu hơn, đảm nhận vai trò chuyển chất cholesterol từ máu về gan và loại bỏ cholesterol ra khỏi các khối u xơ trên thành mạch máu. Điều này giúp giảm nguy cơ xơ vữa động mạch và các vấn đề tim mạch khác.

- Triglycerides

Đây cũng là một loại mỡ tồn tại trong cơ thể. Khi triglycerides tăng trong máu, thường đi kèm với tăng cholesterol tổng (bao gồm cả xấu và tốt). Sự tăng triglyceride trong máu cũng có thể gây ra nhiều vấn đề tim mạch khác nhau.

1.2. Bệnh rối loạn lipid máu

2. Nguyên nhân và dấu hiệu của bệnh rối loạn lipid máu

2.1. Nguyên nhân gây rối loạn chuyển hóa lipid máu

Rối loạn chuyển hóa lipid có thể do yếu tố bẩm sinh hoặc gen di truyền. Ngoài ra, các nguyên nhân gây ra rối loạn lipid máu thường bao gồm:

- Lắng đọng lipid trong cơ thể

Tình trạng này phát sinh từ sự rối loạn trong quá trình chuyển hóa, dẫn đến sự lắng đọng mỡ trong cơ thể hoặc do giảm sút chất tiêu mỡ.

Việc tiêu thụ quá nhiều chất béo là một trong những nguyên nhân chính gây ra rối loạn lipid máu

- Tăng hoạt động lipid

Bệnh đái tháo đường, căng thẳng hoặc áp lực tâm lý kéo dài làm tăng cường việc sử dụng lipid dự trữ trong cơ thể, dẫn đến rối loạn chuyển hóa lipid.

- Chế độ ăn uống

Do tiêu thụ quá nhiều chất béo và chất kích thích trong thời gian dài, cơ thể có thể phát sinh rối loạn lipid máu.

2.2. Các dấu hiệu phổ biến của rối loạn lipid máu

Nói chung, bệnh rối loạn lipid máu thường không có các dấu hiệu rõ ràng, người mắc bệnh thường trải qua những biểu hiện sau:

- Da xuất hiện các đốm vàng không gây ngứa, không đau.

- Có các triệu chứng về tim mạch như: đau ngực, cảm giác nặng ngực, cảm giác bị áp lực hoặc khó thở, và cảm giác tê hoặc mất cảm giác ở các ngón tay và ngón chân,...

- Có các dấu hiệu về tiêu hóa như: khó tiêu, cảm giác đầy bụng.

3. Cần cẩn trọng trước các biến chứng nguy hiểm do rối loạn lipid máu

3.1. Tại sao rối loạn lipid máu có thể gây nguy hiểm

Trong các bệnh tim mạch, mức cholesterol máu cao được coi là một trong những yếu tố gây ra bệnh. Có nhiều yếu tố nguy cơ tim mạch đồng thời tác động và tăng nguy cơ mắc bệnh. Khi nhiều yếu tố nguy cơ kết hợp lại, nguy cơ mắc bệnh tim mạch tăng đáng kể. 

Ngoài ra, lượng cholesterol LDL quá nhiều trong máu sẽ dần dần lắng đọng vào thành mạch máu, hình thành mảng xơ vữa động mạch và làm hẹp lumen mạch. Quá trình này liên quan chặt chẽ đến rối loạn lipid máu và các yếu tố khác như bệnh đái tháo đường, cao huyết áp, bệnh tim mạch,...

3.2. Các biến chứng do rối loạn lipid máu gây ra

Người mắc rối loạn lipid máu có thể phải đối mặt với những biến chứng nguy hiểm như:

- Bệnh tim mạch: sự tăng triglycerid và cholesterol gây ra xơ vữa hoặc tắc nghẽn mạch máu, gây ra những cơn nhồi máu cơ tim, suy tim,...

- Cao huyết áp: sự hình thành mảng xơ vữa làm mất đàn hồi và làm hẹp lumen mạch, tăng độ nhớt máu. Tất cả những thay đổi này khiến tim phải làm việc mạnh mẽ hơn, dẫn đến suy tim, cao huyết áp, đột quỵ,...

Xét nghiệm sinh hóa máu giúp chẩn đoán chính xác bệnh rối loạn lipid máu

- Tiểu đường: rối loạn lipid máu gây tăng chất béo tự do trong máu và ảnh hưởng đến chức năng tế bào tụy, dẫn đến bệnh tiểu đường type 2.

- Sỏi mật: cholesterol trong túi mật tăng cao kèm theo sự ứ đọng dịch mật lâu ngày tạo thành sỏi mật và gây ra các vấn đề về đường mật như viêm tắc ống dẫn mật, viêm túi mật,...

- Gan nhiễm mỡ: sự rối loạn chuyển hóa cholesterol trong tế bào gan dẫn đến tăng triglyceride, LDL và cholesterol toàn phần, đồng thời giảm HDL. Điều này gây ra gan nhiễm mỡ và rối loạn lipid máu.

Nhìn chung, rối loạn lipid máu là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh nguy hiểm như bệnh tim mạch, tiểu đường, bệnh tụy, v.v., là mối đe dọa lớn đối với sức khỏe và tính mạng của người bệnh. 

Tuy nhiên, việc kiểm soát yếu tố nguy cơ và lượng cholesterol để phòng ngừa vấn đề về lipid máu là điều hoàn toàn khả thi. Quan trọng nhất là mọi người cần thường xuyên thăm khám để phát hiện bệnh sớm, duy trì chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học; tuân thủ phác đồ điều trị từ bác sĩ. Bằng cách kiểm soát tốt các yếu tố gây ra rối loạn lipid máu, chúng ta có thể giảm thiểu rủi ro mắc các bệnh tim mạch.