Quan Vũ là một vị tướng xuất sắc trong lịch sử Trung Quốc, đặc biệt nổi tiếng trong thời kỳ cuối nhà Đông Hán và thời Tam quốc. Hình ảnh của ông đã được La Quán Trung tái hiện trong tiểu thuyết Tam quốc diễn nghĩa.
Tam quốc diễn nghĩa là một tác phẩm văn học lịch sử Trung Quốc được La Quán Trung viết vào thế kỷ 14, gồm 120 chương hồi, theo phương pháp bảy phần thực ba phần hư cấu. Đây được coi là một trong Tứ đại danh tác của văn học Trung Quốc.
Quan Vũ, hay Quan Vân Trường, được mô tả trong Tam quốc diễn nghĩa của La Quán Trung và sau đó được thể hiện qua nhiều loại hình nghệ thuật khác nhau như kịch, chèo, tuồng, và phim ảnh. Ông được mô tả có khuôn mặt đỏ như gấc, mắt lấp lánh, râu dài, tay cầm Thanh long yển nguyệt đao cưỡi trên ngựa Xích Thố, tạo dáng oai phong và có tính cách hào hiệp, trượng nghĩa.
Ngày nay, Quan Vũ được thờ như một vị thần tài ở Trung Quốc, với bàn thờ và tượng thần Quan Vũ được đặt ở nhiều nơi như quán ăn, thương điếm, thể hiện sự tôn vinh và kính trọng của người dân dành cho ông.
Quan Vũ là biểu tượng của lòng trung hiếu và lòng dũng cảm trong văn hóa Trung Hoa, được coi là một biểu tượng văn hóa quan trọng trong lịch sử Trung Quốc.
Tưởng truyền, khi hoàng đế Càn Long lên ngôi, mỗi lần đi lại ông đều nghe thấy phía sau có tiếng lẹp kẹp như ai đó đi dép theo. Một lần, khi quay đầu lại, vua hỏi: 'Ai theo sau trước giữa này?'. Tiếng trả lời ngay lập tức: 'Là nhị đệ Quan Vân Trường'. Ngay sau đó, vua truyền địa cho Quan Vũ làm tài thần. Trên cửa miếu thờ danh tướng nhà Thục Hán này, từ đó, người ta thường viết 10 chữ vàng: 'Hán vi Văn võ đế, Thanh phong Phúc lộc thần'.
Trong thời Càn Long, có tin đồn rằng Quan Vũ hiển linh giúp quân Thanh chiến thắng, khiến binh lính treo ảnh ông trong doanh trại và mang tượng của ông như một thứ bùa may mắn. Vua Hàm Phong đã tôn ông lên ngang hàng với Khổng Tử, gọi là Quan Phu Tử. Sau Khổng Tử, ông là người duy nhất được tôn xưng là Phu Tử.
Các nhà nghiên cứu cho rằng việc truy phong Quan Vũ làm tài thần là một động thái chính trị của Càn Long, và câu chuyện Quan Vũ hiển linh hộ vua có thể là hư cấu. Mặc dù Càn Long đã thống trị Trung Quốc nhưng sóng phản Thanh vẫn mạnh, dân chúng vẫn nhớ rõ Mãn Thanh là kẻ xâm lăng. Để yên lòng dân, Càn Long đã sử dụng hình ảnh Quan Vũ, người được dân Hán tôn thờ nhiều đời, để giữ lòng tin của họ.
Dù một số người phản đối chính sách của nhà Thanh, nhưng dân chúng lại rất hào hứng khi một anh hùng Hán được vua Thanh tôn vinh và phong thần. Dân Hán coi trọng vận may, và thay vì chê bai việc gắn kết Quan Vũ với buôn bán, họ tôn kính và hy vọng vào sự giúp đỡ của ông.
Ngày nay, sự thờ phụng Quan Vũ không còn giới hạn bởi giai cấp, giới tính, hoặc tuổi tác, và thậm chí cả quốc tịch hay biên giới. Ngay cả những nhà lãnh đạo nổi tiếng như Lưu Bị hay Tào Tháo cũng không thể sánh kịp.