Bạn đã từng tự hỏi, khi một tình huống bất ngờ xảy ra, bạn sẽ phản ứng như thế nào? Như khi làm bài mà được điểm thấp, đi muộn bị phạt...
Bạn đã bao giờ tự hỏi, khi một sự việc bất ngờ xảy ra, bạn sẽ phản ứng như thế nào? Như khi làm bài mà được điểm thấp, đi muộn bị phạt, bị người yêu phản bội,...
Bạn có thường trốn tránh trách nhiệm không? (Đổ lỗi cho giám thị kiểm tra chặt, thời tiết xấu, người khác không dạy dỗ,...). Hoặc bạn sẽ tự nhận trách nhiệm về mọi điều?
---
Hôm qua, mình thấy một đứa trẻ ngã gãy trước cổng nhà, nó khóc nức nở, rồi mẹ nó đến và nói: Con xin lỗi vì trò chơi của con.Mình cảm thấy... tròn trịa=)). Vì thường thì phụ huynh sẽ bảo trẻ nhặt gạch để trẻ nín khóc. Có lẽ vì tình yêu thương của họ dành cho con cái. Và vì từ 'yêu thương' nên khi con nghịch ngợm với người khác, thì phụ huynh thường bênh vực 'Con nít không biết gì đâu'... , đi học đánh bạn, ăn cắp đồ thì bảo 'Con ngoan lắm'...
Và hằng ngày, đứa con này càng trở nên lười biếng hơn vì nó cho rằng mình không biết gì cả, luôn tìm lý do cho lỗi lầm của mình và đổ lỗi cho môi trường bên ngoài. Tự cho rằng mình luôn đúng, là số một, là siêu sao nhưng vẫn phải chịu đựng khổ đau vì lí do này lí do kia.
---
Có lẽ mọi người trong chúng ta đều từng hoặc đang có xu hướng đổ lỗi cho nguyên nhân bên ngoài=)). Bởi vì hành động này có thể giúp chúng ta cảm thấy thoải mái ngay lập tức trước nỗi đau. Đây là cách dễ dàng để tránh trách nhiệm, bảo vệ hình ảnh cá nhân, tránh xa tình cảm xấu hổ, và giải phóng cảm xúc như nỗi buồn, tức giận, lo lắng, cảm giác tội lỗi, và giảm bớt căng thẳng,...
Nhưng điều này chỉ là một phần. Còn phần mất điều gì thì sao?
Là một cách nhìn tiêu cực về xã hội, nơi mà mình tốt nhưng mọi thứ vẫn luôn xấu xí với mình, lòng người sao lại tàn nhẫn và ích kỷ như vậy.
Là cuối cùng, bản thân vẫn không thể cảm thấy yên bình bởi vấn đề vẫn tồn tại và chưa được giải quyết, lòng tham muốn ngày càng tích tụ, hiểu biết của bản thân đứng im như một chỗ, định kiến trong tâm trí ngày càng nặng nề hơn…
Vì khi không nhận ra hoặc nhận ra nhưng vẫn đổ lỗi cho người khác, thì việc tiến bộ của bản thân cũng khá khó khăn…
Bạn thuyết phục bản thân rằng mọi thứ đều do người khác hoặc do hoàn cảnh, nhưng sâu trong lòng, bạn biết rằng mình đang nói dối.
---
Nếu bạn chú ý, việc trách nhiệm luôn diễn ra hàng ngày, hàng giờ=)).
'Công việc quá bận rộn nên không còn thời gian để tập thể dục'.
'Đường tắc nên tao đi trễ'.
'Do trời mưa nên tao mới không giặt đồ'.
'Tao có trí thông minh nhưng chỉ vì lười nên không làm được gì cả… Nếu tao chăm chỉ, tao đã làm bộ trưởng bộ giáo dục rồi'.
Nếu bố mẹ đầu tư cho tao, thì tao đã không phải gặp khó khăn như bây giờ'.
'Tao hút thuốc chỉ vì bị bạn bè lôi kéo thôi'.
'Tao hư chỉ vì bị người yêu dụ dỗ'.
Vì sinh ra trong gia đình giàu có nên tao đã trở thành CEO rồi'.
'Nếu nhà trường hướng dẫn cẩn thận hơn, thì mình đã chọn đúng ngành rồi'.
Vậy, bạn có chắc rằng nếu có thời gian, bạn sẽ tập thể dục không? Bạn có chắc rằng nếu không có đường tắc, bạn sẽ không đi trễ không? Bạn có chắc rằng nếu bố mẹ đầu tư cho bạn, bạn sẽ học giỏi không? Chắc chắn không?:))
---
Mình không quan tâm quá nhiều về điều này vì có vẻ như thói quen này đã hình thành từ khi còn nhỏ.
Nhưng sau này, mình nhận ra rằng việc đổ lỗi tạo ra nhiều hậu quả tiêu cực quá, vì vậy mình đã học cách 'Đổ lỗi cho mọi thứ là do mình'.
'Tất cả' luôn đấy.
Nghe khá kỳ quặc đúng không.
Ở đây, không phải tất cả lỗi đều là do bản thân gây ra.
Đây chỉ là cách để tự kiểm soát cảm xúc tốt hơn, giảm khả năng bị ảnh hưởng bởi cảm xúc tiêu cực từ người khác hoặc từ những sự kiện không may, học cách có trách nhiệm hơn, nhìn nhận sâu hơn vào vấn đề và học từ tất cả mọi người xấu, tình huống khó khăn và thất bại.
Đổ lỗi cho chính mình để tập trung vào điều mà mình 'có thể kiểm soát', đó là 'chính bản thân'. Còn mọi thứ khác xung quanh mình 'không thể kiểm soát', mình không kỳ vọng. Không kỳ vọng thì không thất vọng=)).
Muốn thay đổi mọi thứ xung quanh, có lẽ cách duy nhất là tự thay đổi chính mình.
Mình dùng ví dụ này nhé.
Thay vì lúc nào cũng phàn nàn về việc bố mẹ không hiểu mình, luôn ép buộc mình làm điều này điều kia, không cho mình quyền tự quyết, thì mình sẽ nhận lỗi là chưa tạo sự gần gũi với bố mẹ, chưa biết cách làm cho bố mẹ tin tưởng vào khả năng của mình, chưa thực sự hiểu được cảm xúc của bố mẹ…
Từ đó, mình học cách trò chuyện với bố mẹ một cách tốt hơn để hiểu sâu hơn về lý do tại sao bố mẹ hành động như vậy. Nếu bố mẹ không tin tưởng vào khả năng của mình, mình sẽ chứng minh bằng cách cố gắng và làm việc chăm chỉ để đạt được kết quả tốt. Như vậy, mình sẽ học được nhiều hơn và phát triển hơn. Vì muốn chứng minh cho bố mẹ thấy mà=)). Mình sẽ biết cách kiên nhẫn và không còn đánh giá tiêu cực về bố mẹ nữa, không còn tức giận hay trách móc bố mẹ nữa…