Windows Vista là một hệ điều hành được phát triển bởi Microsoft và đã được phát hành từ khá lâu trước. Tuy nhiên, hiện nay đã có những phiên bản thay thế do một số hạn chế. Để giúp mọi người hiểu rõ hơn về hệ điều hành của Microsoft, hãy tìm hiểu thêm về những đặc điểm của nó trong bài viết sau đây.
Windows Vista là gì?
Đây là một hệ điều hành được Microsoft phát triển và phát hành vào tháng 1 năm 2007. Đây là phiên bản hệ điều hành tiếp theo sau Windows XP và trước Windows 7. Vista mang đến nhiều cải tiến về giao diện người dùng, bảo mật, hiệu suất và nhiều tính năng mới so với các phiên bản trước đó.
Tuy nhiên, hệ điều hành Vista đã gặp phải nhiều thách thức như yêu cầu phần cứng cao, không tương thích tốt với phần mềm và hiệu suất kém trên một số hệ thống. Vì vậy, nó không nhận được sự đánh giá tích cực từ cộng đồng người dùng và doanh nghiệp. Sau đó, Microsoft đã tung ra Windows 7 để thay thế Vista và cải thiện nhiều vấn đề mà Vista đã gặp phải.
Đặc điểm của hệ điều hành Windows Vista
Để hiểu rõ hơn về hệ điều hành Vista, mọi người có thể tham khảo một số đặc điểm chính của nó như sau:
Giao diện
Khi khởi động hệ điều hành Vista, người dùng sẽ nhận thấy giao diện của nó khác biệt và hấp dẫn hơn Windows XP. Màu sắc của giao diện rất tinh tế và sống động.
Giao diện Aero của Vista là yếu tố quan trọng nhất và chỉ tương thích với những phần cứng có cấu hình cao, do đó khá kén thiết bị. Với giao diện này, bạn có thể sử dụng phím tắt Alt + Tab để mở Windows Flip để hiển thị cửa sổ thu nhỏ và phím tắt Windows + Tab để mở Flip 3D để sắp xếp cửa sổ dễ dàng cho người dùng.
Người dùng Vista rất thích các tiện ích của Sidebar bởi vì nó cho phép tương tác với các ứng dụng và hiển thị thông tin như đồng hồ, RSS, thời tiết, giá chứng khoán (quốc tế)...
Ngoài ra, Menu Start trên Vista cũng rất hữu ích và nhỏ gọn hơn so với Windows XP. Mục Control Panel được sắp xếp một cách hợp lý hơn và bao gồm nhiều trung tâm như Sync Center, Network & Sharing Center. Tuy nhiên, có một số liên kết có tên không đồng nhất nhưng lại dẫn đến cùng một vị trí.
Bảo mật
Sau khi nhận được nhiều phản hồi về bảo mật của hệ điều hành Windows, Microsoft đã tung ra Windows Vista với mức độ bảo mật cao và an toàn. Tuy nhiên, sự cải tiến này mang đến tính năng User Account Control làm khá phiền toái cho người dùng.
Tường lửa của Vista đã được bổ sung tính năng ngăn chặn đường ra. Để kiểm soát tính năng này, bạn cần mở Windows Firewall ở giao diện Advanced Security bằng cách nhập “wf.msc” vào dấu nhắc lệnh.
Về bảo mật của Windows Vista có thể gây rối não cho người dùng. Chẳng hạn, việc nhấn nút xanh bên cạnh tường lửa không có tác dụng gì. Tuy nhiên, các liên kết ở góc trên bên trái của giao diện này sẽ giúp người dùng cấu hình hệ thống bảo mật.
Phần mềm chống Spyware được tích hợp sẵn trên Vista được đánh giá cao về tính năng của nó, bao gồm Software Explorer để hiển thị chi tiết về các chương trình khởi động cùng hệ điều hành và kiểm tra xem chúng có phải là Malware hay không.
Ngoài ra, hệ thống bảo mật của Vista còn có tính năng Network Access Protection để hỗ trợ người dùng quản lý mạng trên máy tính.
Tìm file
Trên Vista, Windows Explorer là công cụ cho phép xem trước các tệp nhỏ và hiển thị chi tiết về tên tệp, thông tin, và kích thước của chúng, dễ dàng quản lý các tệp liên quan.
Windows Explorer cũng sử dụng thanh công cụ thay vì menu. Tuy nhiên, thanh công cụ này không nhất quán vì nó thay đổi theo từng thư mục. Các công cụ chỉnh sửa hình ảnh sẽ xuất hiện khi mở thư mục chứa hình ảnh, và các công cụ chia sẻ dữ liệu sẽ hiển thị khi mở thư mục chứa văn bản Word. Nếu một thư mục chứa nhiều loại file khác nhau, Windows Vista sẽ tự động dự đoán công cụ phù hợp, mặc dù không đảm bảo tính chính xác 100%.
Ngoài ra, tính năng Search đã được tích hợp ở mọi cấp độ trên Vista. Nó xuất hiện trên Menu Start và góc phải trên của cửa sổ Windows Explorer. Hệ điều hành này sử dụng phương thức tìm kiếm chỉ mục khi nhập từ khóa, mang lại kết quả nhanh chóng và thu gọn các ký tự không cần thiết trong từ khóa.
Mạng
Trên Windows Vista, Microsoft đã cải thiện tích hợp các tính năng mạng trong hệ điều hành. Nó xem xét mạng nội bộ như một phần mở rộng của máy tính, hỗ trợ người dùng dễ dàng thiết lập và quản lý mạng, chia sẻ tệp tin, và quản lý song song nhiều mạng khác nhau bao gồm Wifi, Ethernet, Bluetooth.
Mục Network & Sharing Center cũng cung cấp các công cụ và thông tin mạng hữu ích. Ví dụ, tính năng View Full Map sẽ hiển thị biểu đồ của tất cả các thiết bị trong mạng, bao gồm Switch, Máy in, Gateway. Người dùng có thể nhấn hoặc rê chuột vào biểu tượng của một thiết bị để xem thông tin chi tiết về MAC, IP,…
Windows Vista cũng kết nối với mạng không dây một cách hiệu quả. Người dùng chỉ cần nhấn vào biểu tượng mạng trong khay hệ thống, sau đó chọn Disconnect hoặc Connect. Đây là cách để xem danh sách các mạng không dây đang hiển thị. Người dùng có thể di chuột qua một mạng bất kỳ để xem thông tin chi tiết về loại Wifi, giao thức,…
Bên cạnh đó, Vista lưu trữ các thiết lập mạng thường dùng để tự động kết nối mạng trong vùng phủ sóng. Người dùng cũng có thể xác định mạng ưu tiên nếu có nhiều loại mạng.
Multimedia
Chức năng Multimedia trên Vista có một số cải tiến so với XP. Đặc biệt là Windows Media Center không còn tồn tại như một ứng dụng riêng biệt nữa mà đã tích hợp vào Vista Ultimate và Vista Home Premium. Windows Movie Maker cũng có giao diện được cải thiện đáng kể.
Với công cụ Windows DVD Maker trên Windows Vista, bạn có thể tạo đĩa phim dạng DVD dễ dàng hơn và có khả năng tự động phát. Tuy nhiên, nó vẫn không thể thay thế các ứng dụng ghi đĩa DVD chuyên nghiệp. DVD Maker không hỗ trợ nhập các tệp QuickTime.
Windows Photo Gallery cung cấp các công cụ giúp người dùng sắp xếp, gửi email, in ấn, và tạo thước phim từ các bức hình. Nó bao gồm các công cụ cơ bản để chỉnh sửa hình ảnh như điều chỉnh độ sáng, màu sắc, và loại bỏ tình trạng mắt đỏ,... Công cụ này được tích hợp sẵn trên Vista và miễn phí sử dụng.
Công cụ sẵn có
Trên hệ điều hành Vista, có nhiều công cụ và tiện ích được tích hợp sẵn để phục vụ người dùng. Ví dụ, công cụ sao lưu (Backup) giúp bạn sao lưu các file theo nhóm như Pictures hay Documents. Điều này làm cho việc sao lưu lượng file lớn hơn dự định trở nên dễ dàng hơn.
Công cụ Windows Calendar trên Windows Vista hỗ trợ người dùng tạo lịch làm việc nhóm và cho phép thành viên trong gia đình sử dụng chung máy tính. Người dùng cũng có thể đồng bộ lịch làm việc lên web và tương thích với chuẩn iCalendar để đồng bộ dữ liệu với Outlook và các ứng dụng lịch khác,…
Window Mail trên Vista được cải thiện và dễ sử dụng hơn. Bên cạnh đó, Vista hỗ trợ các công nghệ mới như Windows Rally, Windows Slide và các công nghệ tăng cường hiệu suất như ReadyBoost, SuperFetch,…
Windows Vista có bao nhiêu phiên bản?
Hiện nay, hệ điều hành Vista có sáu phiên bản chính, được thiết kế để đáp ứng nhu cầu của người dùng cá nhân và doanh nghiệp. Dưới đây là danh sách các phiên bản của Vista:
- Vista Starter Edition: Phiên bản này dành cho các thị trường mới phát triển và có giới hạn tính năng so với các phiên bản khác.
- Vista Home Basic: Dành cho người dùng cá nhân, có tính năng cơ bản và thường được cài đặt trên các máy tính dùng cho công việc gia đình.
- Vista Home Premium: Phiên bản nâng cao so với Home Basic, cung cấp nhiều tính năng giải trí như Windows Media Center và Aero Glass.
- Vista Business: Dành cho doanh nghiệp và người sử dụng chuyên nghiệp, bao gồm các tính năng như kết nối mạng nâng cao và hỗ trợ sao lưu tự động.
- Vista Enterprise: Phiên bản cao cấp dành cho các doanh nghiệp lớn, có các tính năng bảo mật và quản lý mở rộng.
- Vista Ultimate: Phiên bản cao cấp nhất, kết hợp tất cả các tính năng từ các phiên bản khác và bổ sung thêm nhiều tính năng giải trí và bảo mật.
Mỗi phiên bản có mức giá và tính năng khác nhau để đáp ứng nhu cầu đặc biệt của người dùng và doanh nghiệp, vì vậy người dùng nên cân nhắc kỹ trước khi lựa chọn.
Đánh giá ưu điểm và hạn chế của Windows Vista
Sau khi thảo luận chi tiết về hệ điều hành Vista ở trên, chúng ta có thể đánh giá các ưu điểm và hạn chế của nó như sau:
Ưu điểm
- Giao diện người dùng đẹp mắt với Aero Glass, mang lại trải nghiệm đồ họa ấn tượng hơn so với các phiên bản trước đó.
- Vista có nhiều cải tiến về bảo mật so với Windows XP, bao gồm UAC (User Account Control) giúp ngăn chặn các hoạt động độc hại.
- Các phiên bản Home Premium và Ultimate cung cấp nhiều tính năng giải trí như Windows Media Center, Windows DVD Maker và Windows Photo Gallery.
- Vista cũng hỗ trợ tối ưu hóa hiệu suất của hệ thống với Windows ReadyBoost và Windows SuperFetch để tăng tốc độ khởi động và chạy ứng dụng.
Hạn chế
- Windows Vista yêu cầu cấu hình phần cứng khá cao, điều này gây khó khăn cho nhiều máy tính cũ không thể chạy mượt mà.
- Mặc dù có nhiều cải tiến về hiệu suất, nhưng Vista vẫn gặp vấn đề về không ổn định khi thực hiện các tác vụ phức tạp và thời gian đáp ứng chậm.
- Vista không được đón nhận tích cực bởi cộng đồng người dùng, nhiều người vẫn giữ lại Windows XP và chờ đợi Windows 7 để nâng cấp.
- Vista không đạt được thành công thương mại lớn và được coi là một “thất bại” trong lịch sử của Microsoft. Nhiều người dùng đã chuyển sang sử dụng Windows 7 ngay khi nó ra mắt.
Thông tin trong bài viết đã giải thích chi tiết về hệ điều hành Windows Vista và những đặc điểm của nó. Nhờ phiên bản này, Microsoft đã nhận ra những hạn chế và tiếp tục cải tiến trên các hệ điều hành sau này.