Buzz
1. Nguyên nhân và triệu chứng của giảm canxi máu
1.1. Đặc điểm của giảm canxi máu
Giảm canxi máu là sự giảm không bình thường của nồng độ canxi trong huyết thanh. Điều này đề cập đến việc nồng độ canxi toàn phần trong huyết thanh duy trì ở mức dưới 8.8 mg/dl (2.2 mmol/l) khi nồng độ canxi ion hóa dưới 4.7 mg/dl (1.17 mmol/l) hoặc protein huyết tương bình thường.
1.2. Nguyên nhân gây tụt canxi máu
Tình trạng tụt canxi máu có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân và thường gia tăng theo tuổi tác. Một số nguyên nhân phổ biến bao gồm:
Suy tuyến giáp là một trong những nguyên nhân chính gây tụt canxi máu
- Suy giáp.
- Thiếu vitamin D.
- Bệnh thận, gan tiến triển.
- Sử dụng một số loại thuốc điều trị bệnh như: động kinh, loãng xương, lợi tiểu, hóa trị,...
Ngoài ra, người có bệnh nền nặng được coi là có nguy cơ bị tụt canxi máu cao hơn do các vấn đề về rối loạn điện giải, rối loạn chuyển hóa, mất cân bằng kiềm - toan,... ảnh hưởng đến nồng độ canxi có trong huyết thanh. Bên cạnh đó, bệnh lý này cũng có nguy cơ cao với các đối tượng sau:
- Người mắc bệnh thiếu magiê.
- Có tiền sử về rối loạn tiêu hóa.
- Mắc phải chứng rối loạn lo âu.
- Bị bệnh viêm tụy.
- Mắc bệnh suy gan, suy thận.
- Trẻ sơ sinh cũng có nguy cơ cao bị tụt canxi máu vì cơ chế điều hòa canxi của cơ thể trẻ chưa hoàn thiện.
1.3. Dấu hiệu của tụt canxi máu
Hầu hết các trường hợp bị tụt canxi máu ở mức độ nhẹ không thể cảm nhận được triệu chứng. Trong trường hợp nặng hơn, có thể xuất hiện một số triệu chứng sau:
- Cảm giác tê bì ở tay, chân.
- Sức mạnh cơ bị suy giảm, cơ bắp co giật, chuột rút.
- Rủ nail dễ gãy.
- Khó thở, thở khò khè.
- Cơ bắp co giật.
- Cảm thấy mệt mỏi.
- Xuất hiện các dấu hiệu của rối loạn tâm thần như: bối rối, lo âu.
- Gặp vấn đề về nhịp tim.
2. Mức độ nguy hiểm và cách xử trí khi gặp tụt canxi máu
2.1. Đánh giá mức độ nguy hiểm của bệnh
Thiếu canxi máu ở trẻ em là một vấn đề nghiêm trọng không nên coi thường vì có thể gây ra các vấn đề như suy dinh dưỡng, gây tổn thương não, gây chậm phát triển về chiều cao và xương, làm yếu xương. Đối với người lớn, tụt canxi máu có thể dẫn đến các biến chứng như loãng xương, kém phát triển, và cơn tetani.
Tụt canxi máu có thể khiến người bệnh trải qua cơn co giật ở tay.
Cơn co giật do hạ canxi máu là biểu hiện phổ biến ở những người có tình trạng hạ canxi máu nặng hoặc hạ canxi ion hóa. Ví dụ, trong trường hợp máu bị kiềm hóa, cơn co giật có thể gây ra các triệu chứng như cảm giác dị cảm ở đầu ngón tay, môi, lưỡi, đau cơ, cứng cơ ở tay chân và khuôn mặt.
Nói chung, sự thiếu hụt canxi máu ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh, đặc biệt là trẻ nhỏ, gây ra các vấn đề như kém phát triển, loãng xương, cơn co giật, rối loạn chức năng vận động và thần kinh,...
2.2. Phương pháp điều trị
Để chẩn đoán chính xác bệnh tụt canxi máu, điều quan trọng nhất là phải tiến hành xét nghiệm máu để đo lường nồng độ canxi. Bác sĩ cũng có thể sử dụng các phương pháp đánh giá tâm thần và cơ thể để phát hiện các triệu chứng của bệnh. Người bệnh cũng có thể cần phải kiểm tra sức khỏe để đánh giá tình trạng tổn thương. Qua quá trình kiểm tra sức khỏe, bác sĩ sẽ tiến hành một loạt các kiểm tra cần thiết như: cơ bắp, da, tóc,... để tìm kiếm dấu hiệu của tình trạng hạ canxi máu.
Ngoài ra, người bệnh cũng có thể sẽ phải thực hiện một số xét nghiệm như: ảo giác, nhầm lẫn, mất trí nhớ, co giật, cáu kỉnh,... Nếu cần, bác sĩ cũng sẽ kiểm tra 2 dấu hiệu có liên quan đến tụt canxi máu là: Chvostek và Trousseau.
Xét nghiệm máu có vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán tụt canxi máu
- Phản ứng Chvostek là khi có sự kích thích ở dây thần kinh mặt, thường bằng cách vỗ nhẹ vào vùng trước tai, làm cơ mặt co lại.
- Phản ứng Trousseau là khi có co thắt ở bàn tay, bàn chân do thiếu máu. Dấu Trousseau được xác định bằng cách bơm áp lực máy đo huyết áp cao hơn 20mmHg so với huyết áp tâm thu, sau đó giữ trong khoảng 3 phút. Nếu bàn tay gập lại, đó là phản ứng tích cực. Phản ứng Trousseau có độ chính xác cao hơn so với phản ứng Chvostek.
Không phải tất cả các trường hợp tụt canxi máu đều cần điều trị, nhưng khi tụt canxi máu nghiêm trọng, điều trị cần được bắt đầu ngay từ đầu để ngăn ngừa nguy hiểm cho sức khỏe.
Để phục hồi tụt canxi máu và bổ sung canxi thiếu, người bệnh cần được truyền canxi qua tĩnh mạch. Ngoài ra, canxi cũng có thể bổ sung qua đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch. Trong trường hợp tụt canxi máu phát do bệnh lý, việc điều trị bệnh lý là cần thiết để cải thiện tình trạng canxi máu.
Để ngăn ngừa tụt canxi máu, người bệnh cần thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ. Việc này giúp phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời. Ngoài ra, chế độ ăn uống phong phú và đa dạng, đặc biệt là thức ăn giàu canxi, cũng như việc tăng cường vận động và tiếp xúc với nắng để cung cấp đủ vitamin D cho cơ thể, đều cần được thực hiện đối với trẻ em.
