Mời trâu (Hồ Xuân Hương) là bài thơ nổi tiếng, mang đầy đủ tóm tắt nội dung chính, phân tích dàn ý, cấu trúc, ý nghĩa nội dung và giá trị nghệ thuật, cùng với bối cảnh sáng tác, tiểu sử và quan điểm sáng tác nghệ thuật giúp học sinh hiểu sâu hơn về môn văn 8
Tác giả
1. Tiểu sử
- Hồ Xuân Hương có ngày sinh và ngày mất không rõ, sinh sống từ cuối thế kỷ XVIII đến đầu thế kỷ XX
- Theo những tài liệu truyền miệng tại làng Quỳnh Đôi, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An nhưng cô thường sống chủ yếu tại kinh đô Thăng Long.
- Cuộc đời của Hồ Xuân Hương đầy sóng gió, đầy những thăng trầm: hai lần lập gia đình nhưng cuối cùng vẫn chọn sống một mình, cô đơn.
- Hồ Xuân Hương vừa xinh đẹp, vừa thông minh, điều hành đời sống xã hội một cách rộng lớn (kết bạn với nhiều nhân vật nổi tiếng như Nguyễn Du).
- Bản tính phóng túng, tài năng của bà được nhiều người công nhận, bà có tính cách mạnh mẽ, sắc sảo.
2. Sự nghiệp văn học
a. Tác phẩm chính
- Tác phẩm của Hồ Xuân Hương được viết bằng cả chữ Nôm và chữ Hán.
- Theo các nhà nghiên cứu, có khoảng trên dưới 40 bài thơ được cho là của Hồ Xuân Hương.
- Ngoài ra, nữ thơ còn có tập thơ Lưu Hương Kí (phát hiện năm 1964) với 24 bài viết bằng chữ Hán và 26 bài viết bằng chữ Nôm.
b. Phong cách nghệ thuật
- Trong lịch sử văn học Việt Nam, Hồ Xuân Hương là một hiện tượng độc đáo: là nhà thơ phụ nữ viết về phụ nữ, sử dụng trào lưu phúng mỉm mỉm mà trữ tình, đậm đà văn hóa dân gian từ chủ đề, cảm hứng đến ngôn ngữ, hình ảnh.
- Điểm nổi bật trong sáng tác thơ của Hồ Xuân Hương là tiếng nói ấm áp và thấu hiểu đối với phụ nữ, là sự khẳng định và tôn vinh vẻ đẹp và khát vọng của họ.
3. Vị trí và tầm ảnh hưởng của tác giả
- Hồ Xuân Hương được biết đến với danh xưng “Bà chúa Thơ Nôm”.
- Tính phóng túng và sức hút tiềm ẩn trong thơ của Hồ Xuân Hương luôn làm cho nguồn cảm hứng không bao giờ cạn kiệt cho thế hệ sau.
- Thơ của bà đã được dịch ra nhiều ngôn ngữ trên toàn thế giới. Năm 2022, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) đã vinh danh và tổ chức kỷ niệm 250 năm ngày sinh, 200 năm ngày mất của Nữ sĩ – Danh nhân văn hóa Hồ Xuân Hương.
Sơ đồ tư duy của tác giả Hồ Xuân Hương:
Các tác phẩm
1. Tìm hiểu tổng quan
a. Nguyên bản
Mời trầu là một trong hơn 50 bài thơ Nôm truyền tụng của Hồ Xuân Hương.
b. Sơ đồ cốt truyện:
- Câu 1: Tượng trưng bằng hình ảnh quả cau miệng trầu
- Câu 2: Phát biểu về bản thân
- Câu 3: Diễn đạt sự duyên dáng
- Câu 4: Khao khát hạnh phúc của cặp đôi
c. Loại thể: thơ ngũ ngôn tứ tuyệt
d. Phong cách biểu đạt: biểu cảm
2. Giá trị nội dung và nghệ thuật
a. Giá trị nội dung
Bài thơ phản ánh nhiều chiều sắc thái của Hồ Xuân Hương. Mạnh mẽ vượt qua rào cản của truyền thống, Xuân Hương đảo lộn vai trò mời trầu bạn tình, cũng là cách thể hiện sự cởi mở, chân thành trong tình yêu. Tuy khao khát tình yêu cháy bỏng, nhưng nữ sĩ vẫn nhận ra sự thực của cuộc sống tình thương.
b. Giá trị nghệ thuật
Thể thơ ngũ ngôn tứ tuyệt được thể hiện rõ nét trong cách gieo vần: Vần ở các câu 1, 2, 4 hoặc chỉ các câu 2, 4 hiệp vần với nhau ở chữ cuối. Cụ thể là “hôi”, “rồi” “vôi”. Bốn câu trong bài thơ Mời trầu được sắp xếp đúng theo thứ tự khai, thừa, chuyển, hợp.
Sơ đồ tư duy bài thơ Mời trầu: