1. Đới nóng là gì?
Đới nóng là một trong những khu vực địa lý của trái đất, được đặt tên theo đặc điểm khí hậu của nó. Khu vực này nằm giữa vĩ độ 23,5 độ Bắc và 23,5 độ Nam, gần hai vùng xích đạo. Đới nóng có khí hậu nóng ẩm quanh năm với nhiệt độ cao và độ ẩm lớn, dao động từ 20 đến 30 độ C. Đặc điểm nổi bật của đới nóng là nhận được nhiều ánh sáng mặt trời và có lượng mưa lớn, đặc biệt trong mùa mưa.
- Khí hậu nóng ẩm: Đới nóng có khí hậu nóng ẩm quanh năm, nhiệt độ trung bình hàng ngày cao, mùa đông không lạnh và mùa hè có thể rất nóng.
- Độ ẩm cao: Do khí hậu ẩm ướt và mưa nhiều, đới nóng có độ ẩm cao, với lượng mưa thường vượt quá 2000 mm mỗi năm, xảy ra cả trong mùa mưa và mùa khô.
- Rừng nhiệt đới: Đặc trưng quan trọng của đới nóng là rừng nhiệt đới, một hệ sinh thái phong phú với nhiều loại cây và thực vật, có đa dạng sinh học cao.
- Động và thực vật phong phú: Đới nóng có sự đa dạng sinh học phong phú, là nơi sinh sống của nhiều loài động vật và thực vật, bao gồm cả các loài hiếm và độc đáo.
- Đồng cỏ và sa mạc: Dù rừng nhiệt đới là đặc trưng chính, một số khu vực trong đới nóng lại là đồng cỏ hoặc sa mạc với lượng mưa ít và cây cỏ thích nghi với khí hậu khô.
- Văn hóa và kinh tế: Đới nóng ảnh hưởng lớn đến đời sống và kinh tế các quốc gia trong khu vực, với nông nghiệp và tài nguyên thiên nhiên đóng vai trò quan trọng. Đây cũng là điểm đến du lịch phổ biến với bãi biển, rừng nhiệt đới và cảnh quan thiên nhiên đẹp.
Một số tác động nổi bật của đới nóng bao gồm:
- Đa dạng sinh học: Đới nóng là nơi cư trú của nhiều hệ sinh thái phong phú nhất trên hành tinh. Rừng nhiệt đới ở đây chứa vô số loài thực vật và động vật, và việc bảo tồn khu vực này là cực kỳ quan trọng để duy trì sự đa dạng sinh học và bảo vệ các loài quý hiếm.
- Nông nghiệp: Đới nóng tạo điều kiện lý tưởng cho nông nghiệp với nhiệt độ cao và độ ẩm dồi dào, cho phép trồng nhiều loại cây như lúa, cà phê, cao su, ca cao và các loại trái cây.
- Quản lý tài nguyên nước: Một số con sông lớn như sông Amazon, sông Congo và sông Mê Kông bắt nguồn từ các khu vực đới nóng, cung cấp nguồn nước quan trọng cho nông nghiệp và ảnh hưởng đến các hệ thống thời tiết toàn cầu. Hơi nước từ đới nóng tạo ra các cơn bão và hệ thống thời tiết trên toàn cầu, ảnh hưởng đến khí hậu toàn cầu và môi trường.
- Du lịch: Các vùng đới nóng nổi bật với những điểm du lịch hấp dẫn như bãi biển nhiệt đới, đảo quần đảo và văn hóa đặc sắc của các dân tộc địa phương. Du lịch đóng góp quan trọng vào nền kinh tế của nhiều quốc gia trong khu vực.
Các loại môi trường tự nhiên trong đới nóng có thể phân thành các dạng sau:
- Rừng nhiệt đới: Đây là môi trường đặc trưng của đới nóng, với độ ẩm cao, nhiệt độ ấm áp và sự đa dạng của cây cối, thực vật và động vật. Rừng nhiệt đới là hệ sinh thái phong phú, phụ thuộc vào lượng mưa và nhiệt độ ổn định.
- Xavan: Nằm giữa rừng nhiệt đới và đồng cỏ khô, xavan có nhiệt độ cao và độ ẩm mùa, với mùa khô kéo dài. Khu vực này có cây cối và cỏ, và có thể có các con sông và hồ nước.
- Đồng cỏ: Các khu vực đồng cỏ trong đới nóng có lượng mưa ít và khí hậu khô hơn, với cỏ cây và bụi thấp thích nghi với điều kiện khô hạn và nhiệt độ cao.
- Sa mạc: Một phần nhỏ của đới nóng là sa mạc, nơi lượng mưa rất ít. Sa mạc có thể chứa cát và đá, cùng với cây cối và thực vật thích nghi với môi trường khô hạn.
- Biển và quần đảo: Đới nóng còn bao gồm nhiều hệ sinh thái biển và quần đảo, với nhiệt độ ấm áp và môi trường sống phong phú cho nhiều loại cá, san hô và động vật biển. Các đảo quần đảo trong đới nóng có những đặc điểm địa lý và sinh thái độc đáo.
2. Loại môi trường nào dưới đây không thuộc đới nóng?
A môi trường xích đạo ẩm ướt
B môi trường nhiệt đới gió mùa
C môi trường nhiệt đới
D môi trường Địa Trung Hải
Đáp án là D
Môi trường Địa Trung Hải không thuộc đới nóng. Các môi trường thuộc đới nóng bao gồm xích đạo ẩm, nhiệt đới gió mùa, nhiệt đới và hoang mạc.
Đới nóng nằm giữa hai chí tuyến, tạo thành một vành đai xung quanh trái đất từ khoảng vĩ tuyến 23 độ 27 phút Bắc đến 23 độ 27 phút Nam. Đặc điểm của khu vực này bao gồm rừng xanh quanh năm, khí hậu nóng với nhiệt độ và độ ẩm cao, lượng mưa lớn, cùng với rừng cây rậm rạp và động thực vật phong phú.
Trong đới nóng có bốn kiểu môi trường: xích đạo ẩm, nhiệt đới, nhiệt đới gió mùa, và hoang mạc. Môi trường xích đạo ẩm nằm chủ yếu từ 5 độ Bắc đến 5 độ Nam với khí hậu nóng quanh năm, chênh lệch nhiệt độ giữa tháng cao nhất và thấp nhất rất nhỏ, khoảng 3 độ C, và chênh lệch giữa ngày và đêm có thể lên tới 10 độ C. Lượng mưa từ 1.500 đến 2.500 mm, xảy ra quanh năm, với độ ẩm đất trung bình trên 80%. Rừng nhiệt đới rậm rạp với nhiều tầng cây và động vật phong phú.
3. Một số câu hỏi trắc nghiệm về đới khí hậu trên trái đất
Câu 1: Đới khí hậu nào phân bố từ chí tuyến đến hai vòng cực?
A vùng ôn đới
B vùng nhiệt đới
C vùng hàn đới
D vùng cận nhiệt đới
Đáp án A
Câu 2: Khu vực nào trên trái đất nhận được ít nhiệt độ và ánh sáng mặt trời nhất?
A. Vùng ôn đới
B. Vùng nhiệt đới
C. Vùng hàn đới
D. Vùng cận nhiệt đới
Đáp án là C
Câu 3: Trái Đất có tổng cộng bao nhiêu loại khí hậu?
A. 3 loại
B. 4 loại
C. 5 loại
D. 6
Đáp án đúng là C
Câu 4: Đới nóng nằm ở vị trí nào?
A. Giữa đường xích đạo và các vòng cực
B. Giữa hai đường xích đạo
C. Hai vòng cực
D. Vĩ độ 66 độ 33 phút Bắc và 66 độ 33 phút Nam
Đáp án là B
Câu 5: Loại gió nào thường xuyên xuất hiện ở khu vực đới nóng?
A. Gió tín phong
B. Gió Đông Cực
C. Gió Tây ôn đới
D. Gió Phơn Tây Nam
Đáp án đúng là A
Câu 6: Loại gió nào thường xuyên xuất hiện ở khu vực đới lạnh?
A. Gió Tây ôn đới
B. Gió mùa
C. Gió tín phong
D. Gió Đông Cực
Đáp án chính là D