1. Môi trường xích đạo ẩm chủ yếu phân bố ở đâu?
Môi trường xích đạo ẩm chủ yếu phân bố ở đâu?
A. Khu vực phía Bắc và phía Nam của châu Phi
B. Vùng cực Bắc và cực Nam của châu Phi
C. Bồn địa Công-gô và khu vực ven biển phía Bắc vịnh Ghi-nê
D. Sơn nguyên Đông Phi, Bồn địa Ninh Thượng và Bồn địa Sát
Đáp án chính xác là C.
Môi trường xích đạo ẩm chủ yếu phân bố tại Bồn địa Công-gô và khu vực ven biển phía Bắc vịnh Ghi-nê. Đây là những khu vực gần Xích đạo với lượng mưa dồi dào và đều đặn suốt cả năm, thuận lợi cho sự phát triển của rừng nhiệt đới xanh mướt quanh năm. Tuy nhiên, khi ra xa khỏi Xích đạo, lượng mưa giảm dần và thảm thực vật chuyển từ rừng rậm sang rừng thưa và xavan cây bụi.
Giải thích vì sao đáp án đúng là C:
- Châu Phi là một trong những châu lục có khí hậu nóng nhất, với nhiệt độ trung bình hàng năm vượt quá 20 độ C và thời tiết ổn định.
- Khí hậu khô nóng tại nhiều khu vực ở Châu Phi đã dẫn đến sự hình thành các hoang mạc lớn như Xa-ha-ra, Ca-la-ha-ri, và Na-mip.
- Lượng mưa ở Châu Phi không đồng đều, với các khu vực trung Phi nhận nhiều mưa hơn, trong khi Bắc Phi và Nam Phi có khí hậu khô hạn và ít mưa.
- Châu Phi có nhiều loại môi trường khác nhau, bao gồm môi trường xích đạo ẩm, cận nhiệt đới ẩm, nhiệt đới, Địa Trung Hải và hoang mạc, phân bố đối xứng qua Xích đạo.
- Môi trường xích đạo ẩm ở Châu Phi có sự đa dạng phong phú về thực vật, với rừng rậm xanh tươi quanh năm như ở bồn địa Công-gô và khu vực ven biển phía Bắc vịnh Ghi-nê.
- Khi ra xa xích đạo, lượng mưa giảm dần, dẫn đến sự chuyển từ rừng rậm sang rừng thưa và xavan cây bụi.
- Khu vực xavan với nguồn thức ăn phong phú thu hút nhiều loài động vật như ngựa vằn, sơn dương, hươu cao cổ, sư tử, báo gấm, và nhiều loài khác.
- Khu vực hoang mạc có khí hậu khắc nghiệt với lượng mưa ít và sự chênh lệch nhiệt độ lớn giữa ngày và đêm, khiến động, thực vật ở đây rất nghèo nàn.
- Môi trường Địa Trung Hải ở phần cực Bắc và cực Nam của Châu Phi có mùa đông mát mẻ với mưa và mùa hè nóng bức, khô hạn. Thảm thực vật chủ yếu là rừng cây bụi rụng lá cứng.
- Xavan và hoang mạc là hai môi trường tự nhiên đặc trưng ở Châu Phi và trên toàn thế giới, bao phủ diện tích rộng lớn và góp phần vào sự đa dạng sinh học của khu vực.
2. Môi trường xích đạo ẩm có những đặc điểm gì?
Môi trường xích đạo ẩm với khí hậu rừng xích đạo ẩm là một kiểu khí hậu đặc biệt ở vùng gần xích đạo, nổi bật với nhiệt độ cao và ổn định quanh năm, cùng lượng mưa phong phú thường tập trung vào buổi chiều và đạt trên 2000 mm mỗi năm. Gió ở đây khá hiếm, trừ khi có dông hoặc bão liên quan đến áp thấp cục bộ. Khí hậu xích đạo được ký hiệu là Af trong phân loại khí hậu.
Môi trường xích đạo ẩm với khí hậu rừng xích đạo ẩm là một loại khí hậu đặc trưng tại các vùng gần xích đạo, với những đặc điểm nổi bật như sau:
1. Nhiệt độ luôn cao và ổn định suốt năm: Trong môi trường xích đạo ẩm, nhiệt độ thường duy trì ở mức cao quanh năm, tạo nên khí hậu nóng ẩm, đặc biệt là trong mùa hè.
2. Lượng mưa phong phú: Khí hậu rừng xích đạo ẩm có lượng mưa dồi dào, chủ yếu tập trung vào buổi chiều. Tổng lượng mưa hàng năm vượt quá 2000 mm, khiến đây trở thành một trong những khu vực mưa nhiều nhất trên thế giới.
3. Mùa mưa liên tục: Môi trường xích đạo ẩm không có mùa khô rõ rệt như khí hậu nhiệt đới. Thay vào đó, mỗi tháng đều có lượng mưa trung bình trên 60 mm, đảm bảo sự đồng đều và đủ nước suốt cả năm.
4. Gió ít xuất hiện: Trong môi trường xích đạo ẩm, gió thường hiếm khi xuất hiện, trừ khi có dông hoặc bão liên quan đến áp thấp cục bộ. Tình trạng không khí ổn định và ít gió là đặc điểm nổi bật của khí hậu này.
5. Ký hiệu khí hậu: Khí hậu xích đạo được ký hiệu là 'Af' trong hệ thống phân loại khí hậu, đây là ký hiệu phổ biến để đại diện cho khí hậu rừng xích đạo ẩm.
Môi trường xích đạo ẩm với khí hậu rừng xích đạo ẩm là nền tảng cho sự hình thành và duy trì rừng mưa nhiệt đới, nơi có sự đa dạng sinh học phong phú và là nơi cư trú của nhiều loài động, thực vật quý hiếm.
Môi trường xích đạo ẩm nằm trong khoảng vĩ độ từ 5 độ Bắc đến 5 độ Nam. Khu vực này có khí hậu nắng nóng, ẩm ướt với mưa quanh năm và biên độ nhiệt tương đối ổn định khoảng 30 độ. Điều kiện này giúp rừng luôn xanh tốt suốt năm, tạo môi trường lý tưởng cho sự phát triển của nhiều loài thực vật và động vật. Rừng xích đạo ẩm rất đa dạng, với nhiều tầng thực vật và sự phong phú của các loài chim và thú.
Môi trường xích đạo ẩm hiện diện ở các khu vực gần xích đạo, cách đường xích đạo khoảng 10 độ về phía Bắc và Nam. Nó rộng khắp ở các quốc gia nằm gần xích đạo, bao gồm châu Phi ven xích đạo, Tây Nam Ấn Độ, miền Nam Đông Nam Á, một phần miền Đông Trung Mỹ và Bắc Nam Mỹ. Một số khu vực xa xích đạo như Tây Madagascar, Belize và bán đảo Yucatan cũng có khí hậu xích đạo ẩm hoặc nhiệt đới gió mùa.
Tại châu Phi, môi trường xích đạo ẩm bao phủ vùng ven xích đạo từ vịnh Ghi-nê đến miền nam Tây Phi, nhưng không bao gồm khu vực sừng châu Phi. Gió mùa ở khu vực này ngăn cản mưa phát triển, tạo ra khí hậu sa mạc khô cằn với lượng mưa ít và nhiệt độ cao hơn so với khí hậu xích đạo. Do đó, khu vực sừng châu Phi có môi trường hoang mạc thay vì xích đạo ẩm.
Môi trường xích đạo ẩm là một trong những kiểu môi trường đặc biệt và quan trọng, cung cấp sự đa dạng sinh học phong phú và là nơi cư trú của nhiều loài động, thực vật quý giá ở các vùng gần xích đạo trên thế giới.
3. Làm thế nào để phân biệt khí hậu xích đạo ẩm và khí hậu nhiệt đới?
Khí hậu xích đạo và khí hậu nhiệt đới đều có đặc điểm chung là nhiệt độ cao và ổn định quanh năm, cùng với biên độ dao động nhiệt độ trung bình hàng năm rất thấp. Tuy nhiên, chúng cũng có một số khác biệt chính.
Khí hậu xích đạo không có mùa khô rõ rệt như khí hậu nhiệt đới; lượng mưa ở đây luôn vượt quá 60 mm mỗi tháng. Điều này dẫn đến việc môi trường xích đạo nhận được lượng mưa đều đặn và phong phú, giúp duy trì sự phát triển của rừng mưa nhiệt đới lớn và đa dạng sinh học cao.
Ngược lại, khí hậu nhiệt đới có lượng mưa ít đều hơn và không liên tục như khí hậu xích đạo. Vì vậy, kiểu khí hậu nhiệt đới thường có các thảo nguyên xavan với thực vật thích nghi với sự khô cằn. Mùa khô và mùa mưa trong khí hậu nhiệt đới thường rõ rệt hơn, ảnh hưởng đến sự phát triển của thực vật và động vật.
Do đó, điểm khác biệt chính giữa khí hậu xích đạo và khí hậu nhiệt đới là chu kỳ mưa. Trong khí hậu nhiệt đới, lượng mưa biến đổi rõ rệt, còn khí hậu xích đạo có lượng mưa đồng đều và liên tục suốt năm, tạo điều kiện cho sự phong phú và phát triển mạnh mẽ của rừng mưa nhiệt đới.