Buzz
Bài giải số 2 về Các thực thể trong nền kinh tế được biên soạn cẩn thận, cung cấp lời giải chi tiết, đầy đủ, và chính xác, phản ánh chính xác nội dung trong sách giáo khoa. Tài liệu hướng dẫn số 2 về Kinh tế và Pháp luật Lớp 10, sách Cánh diều là một nguồn tài liệu hữu ích giúp học sinh nắm vững kiến thức và chuẩn bị tốt hơn cho việc giải bài tập.
Trả lời các câu hỏi ở phần Mở đầu
Hãy cùng nhau tham gia trò chơi “Tìm vật và đoán tên” với các vật phẩm trong hộp và xác định các thực thể kinh tế và các hoạt động kinh tế liên quan đến các vật phẩm mà bạn tìm thấy trong trò chơi đó.
Đề xuất đáp án
Hãy thực hiện bản thân cùng bạn.
Trả lời các câu hỏi ở phần Tập luyện
Tập luyện 1
Hãy nói về ai là chủ thể sản xuất trong những tình huống dưới đây. Tại sao?
A. Người lái taxi.
B. Một gia đình nông dân chăm sóc bò để lấy sữa.
C. Doanh nghiệp chế biến hạt điều cho thị trường xuất khẩu.
D. Một nhóm du khách đang tham quan.
E. Nhóm học sinh đang thực hiện dự án tạo báo tường tại lớp học.
G. Mẹ dành thời gian cắt may quần áo cho các con vào buổi tối.
Gợi ý đáp án
- Trường hợp A. Người lái taxi
+ Chủ thể sản xuất là: “ Người lái xe”.
+ Vì: “Người lái xe” trực tiếp cung cấp dịch vụ đưa đón khách để đáp ứng nhu cầu của họ và thu lợi nhuận. Người lái xe sử dụng yếu tố đầu vào là “xe taxi”.
- Trường hợp B. Gia đình nông dân chăn nuôi bò sữa
+ Chủ thể sản xuất là: “Gia đình nông dân”.
+ Vì “Gia đình nông dân” chăm sóc bò sữa để thu lợi nhuận và đáp ứng nhu cầu sử dụng sữa của người tiêu dùng.
- Trường hợp C. Công ty chế biến hạt điều xuất khẩu
+ Chủ thể sản xuất là: Công ty
+ Vì: doanh nghiệp trực tiếp sản xuất hạt điều để xuất khẩu, đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng và thu lợi nhuận từ việc bán hạt điều.
- Trường hợp D.“Một đoàn du khách”
+ Chủ thể sản xuất là: các công ty du lịch.
+ Vì các công ty du lịch trực tiếp tạo ra các sản phẩm du lịch để phục vụ nhu cầu du lịch của một đoàn du khách, từ đó họ thu được lợi nhuận.
- Trường hợp E. Nhóm học sinh đang thực hiện dự án tạo báo tường treo tại lớp
+ Chủ nhân của sáng tạo là đoàn học sinh .
+ Vì: đoàn học sinh trực tiếp tạo ra các bản báo tường phục vụ cho ngày kỷ niệm của lớp.
G. Chủ thể sáng tạo trong trường hợp “Mẹ tranh thủ cắt may quần áo cho các con vào buổi tối” là “Mẹ”. Bởi vì mẹ chính là người tạo ra quần áo để đáp ứng nhu cầu sử dụng quần áo của con.
Bài tập 2
Giả sử gia đình tôi có một hécta đất vườn đang trồng xen kẽ nhiều loại cây. Với mong muốn gia tăng thu nhập, cải thiện tình hình kinh tế gia đình, ba mẹ tôi đang xem xét chuyển sang trồng một loại cây ăn quả có giá trị kinh tế cao. Tôi xin mời các bạn thảo luận để đưa ra ý kiến cho ba mẹ tôi:
a) Đề xuất loại cây ăn quả phù hợp và giải thích lí do chọn lựa đó.
b) Phân tích khách hàng mục tiêu của sản phẩm mới và các yêu cầu về chất lượng sản phẩm từ phía người tiêu dùng.
c) Đề xuất các biện pháp cần thực hiện để chuyển đổi việc sử dụng đất vườn của gia đình theo hướng mới.
Gợi ý về đáp án
Yêu cầu a) Đề xuất bố mẹ nên trồng: cây bơ sáp 034
- Những lý do để chọn lựa:
+ Bơ là một loại trái cây phổ biến trong đời sống hàng ngày của mọi người, giàu dinh dưỡng và dễ tiêu thụ với nhiều loại thức uống và món ăn ngon.
+ Giống bơ sáp 034 được biết đến với chất lượng và hiệu suất cao, mang lại lợi nhuận kinh tế đáng kể cho các hộ trồng.
+ Giống bơ này cho thu hoạch quả gần như suốt cả năm, có thể coi là giống bơ trái vụ, vì vậy có hiệu quả kinh tế rất lớn.
+ Kể từ năm thứ 5 trở đi, khi cây đã trưởng thành, năng suất của cây sẽ cao và ổn định.
Yêu cầu b)
- Đối tượng tiêu dùng của sản phẩm bơ sáp 034 là:
+ Những người có nhu cầu sử dụng bơ.
+ Các hộ gia đình
- Các yêu cầu về chất lượng sản phẩm từ người tiêu dùng là: quả màu vàng, vị béo và không có sợi.
Yêu cầu c) Đề xuất các hoạt động cần thực hiện để chuyển đổi việc sử dụng đất vườn của gia đình theo mục tiêu mới:
+ Cày xới đất nhiều lần để làm cho đất mềm mịn hơn và loại bỏ rễ cỏ dại.
+ Đào hố có kích thước 80cmx80cm và sâu 50cm.
+ Sử dụng 20-25kg phân chuồng già, 0,5kg lân, 0,5kg vôi bột để trộn đều với đất và bón lót cho mỗi hố.
+ Sau khi bón xong, lấp lại đất và chờ khoảng 1 tháng trước khi gieo hạt.
Bài tập 3
Lớp của chúng ta có 40 học sinh, đang lên kế hoạch tổ chức một chuyến tham quan kết hợp với các hoạt động ngoại khóa vào mùa hè. Dự tính mỗi bạn sẽ đóng góp 200,000 đồng để cùng chi tiêu cho một ngày dã ngoại tại Khu bảo tồn thiên nhiên, cách trường 50km. Là một thành viên trong ban tổ chức, bạn sẽ cùng các bạn thảo luận để trả lời các câu hỏi sau và đưa ra quyết định hợp lý như thế nào:
a) Lớp nên sử dụng phương tiện giao thông nào phù hợp nhất để di chuyển?
b) Kế hoạch của lớp là sử dụng những dịch vụ nào tại Khu bảo tồn thiên nhiên?
c) Nhóm hậu cần sẽ chuẩn bị những thứ gì, và bao nhiêu để chuẩn bị bữa trưa cho cả lớp tại nơi dã ngoại?
đ) Vì sao ban tổ chức, với vai trò là người đại diện của cả lớp, cần phải đáp lại những câu hỏi trên?
Gợi ý về đáp án
Yêu cầu a) Lớp sẽ sử dụng phương tiện giao thông phù hợp nhất là xe khách, vừa an toàn vừa phù hợp với chuyến đi xa.
Yêu cầu b) Lớp dự định tận dụng các dịch vụ tại Khu bảo tồn thiên nhiên như: giải trí, giáo dục, tham quan...
Yêu cầu c) Nhóm hậu cần sẽ chuẩn bị: 40 suất ăn cùng với 40 chai nước lọc cho bữa trưa của toàn bộ lớp tại nơi dã ngoại.
Yêu cầu d) Ban tổ chức, với vai trò là người đại diện của toàn bộ lớp, cần phải trả lời các câu hỏi trên vì họ là những người đứng đầu, chịu trách nhiệm lập kế hoạch và chuẩn bị cho chuyến tham quan. Họ cần chuẩn bị và trả lời các câu hỏi để triển khai với toàn bộ lớp và thảo luận cùng lớp.
Bài tập 4
Hãy thảo luận nhóm với các bạn trong tổ để trả lời các câu hỏi sau:
a. Tại sao việc phân biệt giữa người sản xuất và người tiêu dùng chỉ có ý nghĩa tương đối?
b. Hãy chỉ ra sự phụ thuộc và tác động qua lại giữa người sản xuất, người tiêu dùng và các bên trung gian.
c. Tìm thêm ví dụ về chủ thể trung gian trong các hoạt động kinh tế mà bạn biết? Trong mỗi ví dụ, làm rõ vai trò của chủ thể trung gian và tác động qua lại giữa chủ thể trung gian với các chủ thể kinh tế khác.
Gợi ý về đáp án
- Đối với câu hỏi a) Sự phân biệt giữa người sản xuất và người tiêu dùng chỉ mang tính tương đối vì hoạt động của người sản xuất ảnh hưởng đến hoạt động của người tiêu dùng và ngược lại. Kết quả của họ đều phụ thuộc vào nhau.
- Đối với câu hỏi b) Sự phụ thuộc và tương tác giữa người sản xuất, người tiêu dùng và chủ thể trung gian như sau: Người sản xuất quyết định chính là nền tảng, người tiêu dùng là động lực, mục đích của người sản xuất; còn chủ thể trung gian có vai trò kết nối mạnh mẽ giữa người sản xuất và người tiêu dùng.
- Đối với câu hỏi c)
+ Một ví dụ về chủ thể trung gian trong các hoạt động kinh tế là người môi giới cổ phiếu.
+ Nhiệm vụ của người môi giới cổ phiếu là cung cấp thông tin liên quan đến điều kiện thị trường, sở thích, nhu cầu của người tiêu dùng, xu hướng thị trường và đặc biệt là các thông tin liên quan đến sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp cho các nhà sản xuất và nhà cung ứng dịch vụ.
Bài tập 5
Hãy tìm một ví dụ để làm sáng tỏ vai trò của chủ thể nhà nước trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho các chủ thể kinh tế khác hoạt động sản xuất kinh doanh hiệu quả.
Gợi ý về đáp án
- Ví dụ 1
+ Vào những năm 70 của thế kỷ XX, khi có lệnh cấm xuất khẩu dầu của các nước sản xuất dầu, dẫn đến tình trạng giá cả tăng đột ngột trong nền kinh tế các nước công nghiệp hoá. Sự giảm cung dẫn đến việc tăng giá cả nhanh chóng, đồng thời làm giảm sản xuất và việc làm.
+ Để đối phó với tình trạng giảm cung này trong nền kinh tế quốc gia, nhà nước đã thúc đẩy các biện pháp khuyến khích sản xuất, tiết kiệm và đầu tư, nâng cao hiệu quả cạnh tranh bằng cách giảm sự độc quyền, khắc phục sự trì trệ và hạn chế của các nguồn lực quan trọng.
Lưu ý: Học sinh nên thể hiện quan điểm cá nhân của mình. Bài làm được đề xuất cho mục đích tham khảo.
Ví dụ 2:
Ví dụ để làm rõ vai trò của chủ thể nhà nước trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho các chủ thể kinh tế khác hoạt động sản xuất kinh doanh hiệu quả:
- Chính phủ đã thực hiện các chính sách nhằm bảo đảm ổn định giá của các mặt hàng như xăng dầu, vật tư nông nghiệp, thức ăn gia súc, gia cầm và triển khai các biện pháp hỗ trợ nông sản, giảm thiệt hại cho cây trồng và thú nuôi do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19.
- Trước biến động phức tạp của giá xăng dầu trên thị trường thế giới, Quỹ ổn định giá xăng dầu đã được sử dụng linh hoạt và hiệu quả, giúp điều chỉnh giá xăng dầu trong nước một cách linh hoạt để tránh tình trạng biến động đột ngột.
- Về vật tư nông nghiệp, thức ăn gia súc, gia cầm, chính phủ đã thúc đẩy việc quản lý giá theo nguyên tắc thị trường có sự can thiệp điều tiết từ Nhà nước theo quy định của Luật Giá và các văn bản hướng dẫn. Chính phủ tôn trọng quyền tự do định giá của các tổ chức và cá nhân sản xuất, kinh doanh, chỉ can thiệp gián tiếp vào giá mặt hàng thông qua các biện pháp kinh tế vĩ mô như xây dựng và ban hành các chính sách phát triển sản xuất, điều tiết cung cầu.
Trả lời câu hỏi trong phần Vận dụng
Vận dụng 1
Hãy khám phá về một hoạt động sản xuất tại địa phương của bạn để viết một bài tóm tắt ngắn về các quyết định của chủ thể sản xuất, trả lời các câu hỏi như: Sản phẩm là gì? Sản lượng là bao nhiêu? Quy trình sản xuất như thế nào? Sử dụng nguồn lực nào? Đối tượng tiêu dùng là ai?
Gợi ý đáp án
- Sản xuất muối
- Sản lượng: 20.000 tấn/năm
- Sản xuất muối bằng cách sử dụng phương pháp phơi nước hoặc tận dụng thủy triều.
- Sử dụng các nguồn lực như lao động con người, nước biển, hệ thống dẫn nước, ánh nắng mặt trời, và các trang thiết bị khác.
- Muối được sản xuất để cung cấp cho người dân và các cá nhân tiêu dùng khác.
Vận dụng 2
Là một người tiêu dùng thông minh và có trách nhiệm, hãy ghi nhớ những điều quan trọng khi sử dụng sản phẩm và dịch vụ cho cá nhân và gia đình.
Gợi ý đáp án
- Luôn tuân thủ luật pháp, không mua bán hàng hóa cấm hoặc gây hại cho cộng đồng.
- Đảm bảo có trách nhiệm trong việc mua bán và trao đổi hàng hóa khi đã sẵn sàng và có khả năng thanh toán.
- Lựa chọn hình thức và phương thức mua hàng phù hợp với nhu cầu cá nhân.
- Sử dụng hàng hóa khi cần thiết, tiết kiệm và tránh lãng phí.
- Lựa chọn sử dụng sản phẩm, dịch vụ phù hợp với ngân sách của mình.
- Ngưng sử dụng những dịch vụ không cần thiết và ngừng chi tiêu cho chúng.
- Tìm hiểu kỹ về giá cả và tính năng của sản phẩm trước khi mua.
