Môn thể thao trượt trên tuyết

Trượt tuyết là một môn thể thao cổ xưa, xuất hiện từ khoảng 2500 đến 4500 năm trước Công nguyên tại Thụy Điển. Ban đầu, người ta sử dụng ván trượt kết hợp với giày để di chuyển trên lớp tuyết dày. Mặc dù qua thời gian, môn thể thao này đã thay đổi nhiều, nhưng vẫn giữ được sự hấp dẫn đặc biệt đối với những ai yêu thích thể thao mùa đông.

Trượt tuyết có hai phong cách chính. Một kiểu bắt nguồn từ Scandinavia, nơi ván trượt chỉ được gắn vào phần mũi giày mà không cố định ở gót. Kiểu thứ hai, Nordic, có nguồn gốc từ dãy Anpơ, với ván trượt gắn chặt cả đầu và gót giày.

Trượt tuyết là môn thể thao sử dụng hai ván trượt riêng biệt gắn vào mỗi chân, kết hợp với gậy chống. Điều này khác biệt hoàn toàn với trượt ván tuyết, nơi người chơi chỉ sử dụng một ván duy nhất cho cả hai chân, và cũng không giống trượt băng, nơi người tham gia di chuyển trên băng bằng giày trượt băng. Môn trượt tuyết không chỉ giới hạn ở việc trượt từ trên đỉnh dốc xuống mà còn bao gồm cả đi ngang và leo dốc, thường trên những con đường mòn. Đây được gọi là trượt tuyết băng đồng.

Lịch sử phát triển môn trượt tuyết

Thời kỳ sơ khai của trượt tuyết

Các dân tộc đầu tiên được biết đến với việc trượt tuyết có lẽ là tổ tiên của người Sami ngày nay. Những người Sami và các dân tộc Nordic (Bắc Âu) trong thời kỳ tiền sử đã sử dụng ván trượt tuyết để săn bắn, luyện tập quân sự hoặc chỉ đơn giản là phương tiện di chuyển. Những bằng chứng cổ xưa nhất về trượt tuyết được phát hiện tại Na Uy và Thụy Điển. Các hình khắc cổ xưa có niên đại từ 5000 TCN mô tả hình ảnh một người trượt tuyết sử dụng gậy, được tìm thấy tại Rødøy, vùng Nordland, Na Uy. Chiếc ván trượt cổ nhất được tìm thấy tại một đầm than bùn ở Hoting, Thụy Điển, có niên đại từ khoảng 2500 tới 4000 TCN. Vào năm 2004, Joel Berglund thông báo phát hiện một chiếc ván trượt gỗ dài 85 cm tại một khu vực khai quật ở Nanortalik, Greenland, cho thấy chiếc ván này đã tồn tại từ khoảng năm 1010, được mang từ Na Uy sang Greenland bởi những người Viking vào khoảng năm 980.

Các tài liệu lịch sử về trượt tuyết cũng ghi nhận những cuộc đua trượt tuyết đường dài ở Na Uy và Thụy Điển. Những cuộc thi này lấy cảm hứng từ các cuộc đua trượt tuyết thời Trung Cổ, một phần quan trọng trong lịch sử của các quốc gia Bắc Âu.

Trượt tuyết cũng xuất hiện trong các câu chuyện thần thoại của Na Uy, đặc biệt là với hai vị thần Ullr và nữ thần Skaði, những người được mô tả đang đi săn trên ván trượt. Một trong những tài liệu cổ xưa nhất là câu chuyện của Egil Skallagrimsson, được ghi lại trong một cuốn saga vào khoảng năm 950, kể về vua Haakon Adalsteinsfostre, người đã sử dụng ván trượt để thu thuế. Một tài liệu khác, từ nhà văn Thụy Điển Olaus Magnus, được xuất bản trong cuốn sách *Description of the Northern Peoples* vào năm 1555, mô tả những người trượt tuyết nguyên thủy (có thể là người Sami) tại Scricfinnia, một vùng đất ngày nay thuộc Na Uy.

Trượt tuyết trong thế kỷ 19

Sondre Norheim, một người Na Uy, được coi là cha đẻ của trượt tuyết hiện đại. Sinh ra tại quận Telemark ở Morgedal, Na Uy, nơi được biết đến như 'cái nôi của trượt tuyết', Norheim đã thiết kế các mẫu ván trượt nền tảng cho các loại ván hiện đại. Vào năm 1850, một thợ mộc từ Telemark đã giới thiệu một loại ván trượt mỏng và nhẹ hơn. Cùng với các thiết kế này, Norheim cũng phát triển hệ thống dây buộc giúp giữ chặt gót chân người trượt, sử dụng dây rễ cây bulô, cho phép người trượt xoay người, nhảy và rẽ khi di chuyển trên tuyết. Hệ thống dây buộc này được gọi là 'Osier'.

Các cuộc đua trượt tuyết đầu tiên được tổ chức tại Mỹ và Australia. Câu lạc bộ trượt tuyết đầu tiên được thành lập ở Kiandra, Australia vào năm 1891, nơi cũng diễn ra lễ hội trượt tuyết đường dốc quốc tế đầu tiên.

Một mốc quan trọng khác trong lịch sử trượt tuyết là sự hình thành khu nghỉ dưỡng mùa đông St. Moritz tại Graubünden vào năm 1864. Việc phát triển khu nghỉ dưỡng này như một điểm đến giải trí đã góp phần quan trọng vào sự phát triển của trượt tuyết như một môn thể thao giải trí phổ biến.

Vào năm 1868, Sondre Norheim, cùng một số người đam mê trượt tuyết, tham gia vào một cuộc thi của Hiệp hội Trượt tuyết, mục tiêu là trượt xuống một đoạn dốc trong thành phố. Tại sự kiện này, Norheim đã giới thiệu các kỹ thuật mới mà sau này trở thành chuẩn mực cho môn trượt tuyết tại Na Uy và toàn châu Âu.

Năm 1870, Norheim cho ra đời mẫu ván trượt Telemark. Loại ván này được thiết kế hẹp hơn, ngắn hơn và cong ở hai bên. Đến thập niên 1880, nhu cầu về ván trượt Na Uy gia tăng, và vào năm 1881, một kiểu ván mới với lớp đế làm bằng cây tần bì và phần trên bằng gỗ thông được ra mắt, sau đó được xuất khẩu sang Thụy Điển vào năm 1882. Cùng năm này, ván trượt làm từ gỗ mại châu được sản xuất tại Na Uy, giúp ván trở nên nhẹ và linh hoạt hơn. Một người Na Uy khác, Christiansen, đã tiếp tục phát triển ván trượt và giới thiệu chiếc ván xếp phiến hai lớp đầu tiên vào năm 1893, sau đó là chiếc ván phiến ba lớp của Bjørn Ullevoldsaeter.

Những cải tiến về thiết kế và kỹ thuật này đã tạo nền tảng cho các loại ván trượt hiện đại và ảnh hưởng sâu rộng đến sự phát triển sau này của môn trượt tuyết.

Trượt tuyết trong thế kỷ 20

Chú thích

Liên kết

• Trượt tuyết trên DMOZ
• Liên kết đến hệ thống tính điểm và quy tắc trượt tuyết của Liên đoàn Trượt tuyết Quốc tế.
• Hiệp hội Lịch sử Trượt tuyết Quốc tế xuất bản tạp chí Skiing Heritage sáu lần mỗi năm.