Móng cọc là gì? Tìm hiểu cấu trúc, phân loại và những ưu điểm cũng như nhược điểm của nó

Giai đoạn xây dựng nền móng là bước đầu tiên và rất quan trọng của một công trình. Vậy móng cọc thực chất là loại móng nào? Khi nào chúng ta nên áp dụng loại móng này? Tất cả thông tin liên quan đến móng cọc sẽ được Mytour giới thiệu đến bạn trong bài viết dưới đây.

Móng cọc là gì?

Nói một cách đơn giản, móng cọc là các khối bê tông cốt thép hình trụ dài. Những cột này sẽ được đóng sâu xuống lòng đất, xuyên qua lớp đất mềm và nước để cắm vào lớp đất đá cứng hơn bên dưới, nơi có khả năng chịu nén tốt hơn.

Với những thợ xây dạn dày kinh nghiệm, móng cọc không phải là khái niệm xa lạ. Tuy nhiên, nếu bạn đang chuẩn bị xây dựng nhà ở hoặc nghiên cứu về lĩnh vực xây dựng, thì không nên bỏ qua những thông tin chi tiết về loại móng này.

Cấu tạo của móng cọc

Để thực hiện tốt nhiệm vụ nâng đỡ toàn bộ công trình kiến trúc, móng cọc cần phải có cấu tạo vô cùng kiên cố.

Thật vậy, cấu tạo của móng cọc gồm hai phần chính: đài và cọc. Đài cọc có chức năng liên kết các cọc với nhau. Đồng thời, đài cọc cũng sẽ phân bổ lực đều cho toàn bộ diện tích nền móng. Nhờ đó, nền móng có thể cân bằng lực cho các phần kiến trúc phía trên. Nếu bạn đang có kế hoạch xây dựng nhà ở, đặc biệt là nhà cao tầng, thì nên xem xét sử dụng loại móng này.

• Như đã đề cập, đài cọc có vai trò kết nối các cọc lại với nhau. Cấu trúc của một đài cọc sẽ bao gồm các cọc được bố trí cách đều. Khoảng cách giữa hai cọc là 3D, trong khi với cọc xiên là 1,5D. Độ sâu chôn cọc trong đài phải nằm trong khoảng từ 2D đến 120cm so với đầu cọc nguyên
• Về cấu tạo của cọc, thực tế đây là phần phân loại vật liệu của nó. Có thể kể đến như cọc gỗ, bê tông cốt thép, thép, ... Trong phần tiếp theo của bài viết, Mytour sẽ phân tích chi tiết hơn về từng loại vật liệu này.

Phân loại các loại móng cọc

Một chi tiết rất quan trọng khi tìm hiểu về móng cọc là nó được chia thành hai loại:

• Loại móng đài thấp có khả năng chịu nén nhưng không thể chịu được tải trọng uốn. Khi sử dụng móng cọc đài thấp, phía thi công cần chú ý đặt móng sao cho lực ngang cân bằng với áp lực bị động từ đất.
• Còn đối với móng đài cao, độ sâu của móng sẽ nhỏ hơn chiều cao của cọc. Loại móng này có khả năng chịu cả tải trọng nén lẫn tải trọng uốn.

Các vật liệu sử dụng để tạo ra móng cọc

Như đã đề cập, cọc dùng để làm móng có thể được chế tạo từ nhiều loại vật liệu khác nhau. Bạn có thể tìm hiểu lần lượt về từng loại vật liệu mà Mytour đã tổng hợp và phân tích ngay bây giờ.

Cọc gỗ

Một trong những vật liệu đầu tiên được sử dụng để làm móng cọc chính là gỗ. Một số loại gỗ phổ biến bao gồm cừ tràm, bạch đàn, ...

Cọc gỗ có ưu điểm là chi phí thấp, phù hợp với nền đất yếu, nhiều bùn hoặc dễ bị sạt lở. Tuy nhiên, nếu cần xây dựng các công trình lớn hay nhà cao tầng, cọc gỗ sẽ không phải là sự lựa chọn lý tưởng.

Cọc ma sát

Chúng ta đang đề cập đến phương pháp chôn móng cọc sử dụng ma sát để truyền tải lực từ bề mặt móng xuống các loại đất xung quanh. Trong quá trình này, điều cần chú ý nhất là độ sâu của cọc, cần đảm bảo độ sâu này có khả năng chịu tải phát triển từ phía trên xuống.

Cọc thép

Khi nhắc đến vật liệu bền bỉ, phù hợp cho các công trình lâu dài, chắc chắn phải có cọc thép. Đặc điểm của cọc thép là diện tích cắt ngang nhỏ nhưng lại có khả năng chịu cường độ cao, dễ dàng cắm sâu vào nền đất. Nhờ vậy, nó tạo ra một nền móng vững chắc.

Cọc bê tông

Móng cọc bê tông đã trở nên phổ biến trong các công trình xây dựng ở khu vực đô thị. Cọc bê tông có hình trụ dài từ 4 đến 6m, bao gồm một khung thép và khối bê tông bao bọc bên ngoài. Do đó, loại cọc này còn được biết đến với tên gọi cọc bê tông cốt thép.

Cọc composite

Cọc composite, hay còn gọi là cọc đồng composite, được chế tạo từ nhiều loại vật liệu khác nhau.

Chẳng hạn, để đảm bảo nền móng vững chắc, người ta thường kết hợp cọc cừ tràm với bê tông cốt thép. Trong đó, phần cọc gỗ được đặt dưới mực nước ngầm, còn cọc bê tông cốt thép thì nằm trên mực nước ngầm. Điều này giúp ngăn ngừa vật liệu bị hư hỏng hoặc xuống cấp do tác động từ môi trường xung quanh.

Cọc điều khiển

Cọc điều khiển, còn gọi là cọc di chuyển, được sử dụng để theo dõi sự chuyển động của đất theo phương thẳng đứng trong quá trình cắm cọc.

Cọc khoan

Nếu nói về loại cọc cố định có độ bền cao nhất, đó chính là cọc khoan. Để tạo ra loại cọc này, đơn vị thi công sẽ sử dụng máy móc để khoan trực tiếp vào nền đất, sau đó đổ bê tông vào lỗ khoan.

Có thể nhận thấy rằng vật liệu dùng để làm nền móng rất phong phú. Điều này không chỉ mang lại cho đơn vị thi công nhiều lựa chọn mà còn yêu cầu bạn phải nghiên cứu kỹ lưỡng từng loại vật liệu. Mục tiêu cuối cùng vẫn là đảm bảo an toàn cho công trình và phù hợp với ngân sách hiện có.

Móng cọc thường được ứng dụng trong những công trình nào?

Trong quá trình tìm hiểu về móng cọc, chúng ta đã có cái nhìn tổng quan về loại móng này phù hợp với những công trình nào. Để tóm gọn lại, Mytour đã tổng hợp một số loại công trình cụ thể thường xây dựng trên nền móng này như:

• Các công trình nhà ở dân dụng, nhà phố, …
• Công trình công cộng như trường học, bệnh viện, trạm y tế, …
• Các dự án nhà hàng, khách sạn bên sông, ven hồ, …

Tóm lại, móng cọc là loại móng được sử dụng rộng rãi trong các công trình tại Việt Nam, đặc biệt cho các công trình có tải trọng từ 40 – 400T/cọc.

Tuy nhiên, trước khi bắt đầu thi công, bạn cần tiến hành khảo sát địa hình một cách cẩn thận để lựa chọn nền móng phù hợp nhất.

Thời điểm nào nên sử dụng móng cọc?

Trong quá trình khảo sát địa chất trước khi thi công, chúng ta sẽ xác định được loại đất, cấu trúc địa hình, … Dựa vào những yếu tố này, ta có thể chọn được loại móng thích hợp cho công trình.

Đối với móng cọc, có một số yếu tố cho thấy đây là sự lựa chọn phù hợp cho công trình, bao gồm:

• Mực nước ngầm cao, khu vực có nền đất yếu
• Khu vực có nền đất không ổn định, chẳng hạn như gần biển, sông, hồ, …
• Khu vực có nguy cơ sạt lở, nền đất yếu khiến việc đào móng sâu trở nên khó khăn
• Khu vực gần hệ thống thoát nước, kênh rạch, …

Ưu điểm và nhược điểm của móng cọc

Mỗi loại móng đều mang đến những ưu điểm và nhược điểm riêng. Do đó, chúng ta cần tìm hiểu kỹ lưỡng về từng loại móng và lựa chọn cho phù hợp.

Ưu điểm của móng cọc

Móng cọc có nhiều ưu điểm nổi bật, được công nhận nhờ vào những yếu tố sau:

• Chi phí thi công thấp, do loại móng này giúp giảm đến 85% khối lượng đất phải đào. Hơn nữa, khối lượng bê tông cần thiết để đổ móng cũng giảm từ 30% – 40%
• Có độ bền cao, rất thích hợp cho các công trình có thời gian sử dụng lâu dài
• Tiết kiệm thời gian thi công nhờ vào khả năng thực hiện phương pháp đóng cọc hàng loạt
• Chuyển vị khi uốn cọc ít hơn do được ứng lực trước
• Có khả năng sản xuất cọc với tiết diện và chiều dài lớn nhờ vào mô-men uốn nứt cao

Nhược điểm của móng cọc

Tuy có nhiều ưu điểm, nhưng móng cọc cũng tồn tại một số nhược điểm như:

• Chiều sâu của móng chỉ có thể đạt từ 10 – 60m
• Không phù hợp với những công trình có tải trọng làm việc vượt quá 40 – 400T/cọc
• Diện tích trung bình của móng cọc thường nằm trong khoảng từ 20×20 đến 45×45 (đối với cọc vuông) và từ d25 – d70 (đối với cọc tròn)

Quy trình thi công móng cọc tiêu chuẩn

Để đảm bảo an toàn, đơn vị thi công cần thực hiện theo quy trình đạt tiêu chuẩn. Quy trình này bao gồm:

• Chuẩn bị mặt bằng cho công trình (xin giấy phép, khảo sát địa hình, …)
• Thực hiện ép cọc bê tông cốt thép
• Gia công cốt thép cho móng
• Lắp đặt và dựng cốp pha
• Đổ bê tông vào móng

Đây là những bước chính trong quy trình thi công móng cọc. Mỗi bước đều có các giai đoạn nhỏ với yêu cầu chuẩn cụ thể. Điều này đòi hỏi bạn cần tìm kiếm đội ngũ có kinh nghiệm và chuyên môn vững vàng để thực hiện công trình.

Mẫu bản vẽ móng cọc tham khảo

Để giúp bạn đọc hình dung rõ nét hơn về thiết kế và thi công móng cọc, Mytour cung cấp một số bản vẽ tham khảo. Đây đều là các thiết kế cho các công trình dân dụng quen thuộc, chắc chắn sẽ mang lại giá trị hữu ích cho bạn.

Hy vọng rằng những thông tin mà Mytour cung cấp về móng cọc sẽ giúp bạn có cái nhìn rõ hơn về vấn đề này. Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo thêm nhiều tin tức hữu ích khác liên quan đến lĩnh vực xây dựng và bất động sản tại Mytour.vn. Chúc bạn thành công trong việc hoàn thành công trình của mình!

Tài liệu tham khảo
1. “Móng cọc: Các loại và ưu nhược điểm” – Speakarch
https://speakarch.com/pile-foundations/
2. “Móng cọc” – Constructionor
https://constructionor.com/pile-foundation/
3. “Ưu và nhược điểm của móng cọc [Hướng dẫn đầy đủ]” – Thearchitecturedesigns
https://thearchitecturedesigns.com/advantages-and-disadvantages-of-pile-foundation-complete-guide/