Những năm 80 của thế kỷ 20 là giai đoạn bất ổn chính trị tại Hàn Quốc. Từ vụ ám sát tổng thống Park Chung Hee, liên tiếp diễn ra các cuộc đảo chính quân sự, cuối cùng dẫn đến sự nắm quyền của Tướng Chun Do-Hwan. Ông thiết lập chính quyền quân sự độc tài, đẩy Hàn Quốc vào thời kỳ hỗn loạn tăm tối. Các phong trào dân chủ do thanh niên trí thức dẫn dắt nổi lên khắp nơi, ngày càng lớn mạnh và có ảnh hưởng. Tại các trường Đại học, phong trào dân chủ hoạt động mạnh mẽ, sinh viên cùng giáo sư phản đối luật thiết quân luật của Tướng Chun nhằm đàn áp và dập tắt phong trào. Nhiều thủ lĩnh sinh viên của 55 trường Đại học đã bị bắt trong một cuộc họp lên kế hoạch biểu tình. Và còn rất nhiều sự mất tích bí ẩn khác của những thanh niên yêu nước. Nếu bạn từng xem bộ phim Reply 1988 hoặc A Taxi Driver, bạn sẽ hiểu rõ bối cảnh chính trị và xã hội Hàn Quốc lúc đó.
Đây chính là bối cảnh của tác phẩm 'Ở đâu đó có điện thoại gọi tôi' của nhà văn Shin Kyung Sook. Những biến động chính trị đã đẩy cuộc sống người dân vào khốn cùng và chia cắt. Cuốn sách viết năm 2011, là tác phẩm thứ hai của tác giả có mặt tại thị trường Hoa Kỳ (sau 'Hãy chăm sóc mẹ').
Cuốn sách mở đầu bằng một cuộc điện thoại sau 8 năm, khi Myeong Seo giờ là phóng viên ảnh và Jeong Yun làm giáo sư văn học. Anh thông báo rằng Giáo sư Jun đang rất yếu và khó qua khỏi. Cuộc gọi khiến Yun suy ngẫm và hồi tưởng về quá khứ.
Câu chuyện được kể qua ba nhân vật: Yun khi trưởng thành (phân vân có nên thăm giáo sư Jun hấp hối không?), Yun khi còn là sinh viên và Myeong Seo trẻ tuổi (qua nhật ký trong cuốn sổ tay màu nâu). Họ gặp nhau lần đầu trong lớp của giáo sư Jun và sau đó là phòng làm việc của ông. Trong một lần đi dạo quanh thành phố, Yun bị cuốn vào đoàn biểu tình và được họ giúp đỡ. Ba người trở nên thân thiết, cùng khám phá thành phố, ghé thăm hiệu sách, nghe Beethoven, tranh luận về nghệ thuật và chính trị. Jeong Yun và Myeong Seo dành cho nhau tình cảm đặc biệt.
Khi tình cảm với Jeong Yun sâu đậm, Myeong Seo bắt đầu lo sợ “những rắc rối trong cuộc sống của mình và Miru” sẽ ảnh hưởng đến cô. Rắc rối bắt nguồn từ sự mất tích bí ẩn của bạn trai Mirae - chị gái Miru (thành viên phong trào sinh viên). Mirae tự thiêu để kêu cứu và đòi lại công bằng cho người yêu, nhưng ngọn lửa lan sang tay Miru, để lại vết sẹo lớn. Sau cái chết bi thảm, Miru bị sang chấn tâm lý, lao vào cuộc tìm kiếm người yêu mất tích. Myeong Seo chứng kiến nỗi đau đó và không muốn Yun dính vào bi kịch này nên anh rời xa cô.
Cuốn tiểu thuyết đan xen giữa thực tại và quá khứ, giữa các nhân vật, làm mờ đi sự phân cách thời gian. Yun từng nói, 'Cô có xu hướng nhầm lẫn giữa những điều xảy ra hôm qua với những điều xảy ra cách đây 10 năm.' Đối với Jeong Yun, thời gian như ngưng đọng, và mọi nỗi đau, mất mát vẫn còn nguyên. Điều này ngụ ý rằng, Myeong Seo và Jeong Yun đang phủ định niềm tin rằng, thời gian sẽ chữa lành mọi vết thương của họ.
Nhà văn Shin Kyung Sook tái hiện chân thực bối cảnh trong tác phẩm. Seoul hiện lên qua hai góc nhìn: một là sự cổ kính của thành phố biểu tượng cho Hàn Quốc giai đoạn này; một là Seoul qua những bước đi bộ khám phá mỗi ngày của Yun, đầy khác biệt. Tác giả miêu tả một đô thị phát triển nhưng quy hoạch chắp vá, như bị mắc kẹt giữa các thời đại. Khu phố của Yun sống bao quanh bởi những ngọn đồi nhỏ, mạng lưới giao thông quanh co, nhỏ hẹp nhưng tách biệt hoàn toàn với bạo loạn ở trung tâm. Có cây thông sơn mài trắng 600 năm tuổi ở Tongui-dong, không phát triển trong thời gian Nhật Bản chiếm đóng, như chứng nhân lịch sử. Khu phố Bukchon với những ngôi nhà truyền thống tồi tàn, bị đóng băng từ thế kỷ 19. Trong 'Ở đâu đó có điện thoại gọi tôi', thời gian không tuyến tính, các nhân vật không theo chu trình phát triển và trưởng thành mà thời gian dãn nở theo không gian của Seoul, với các biểu tượng đánh dấu các mốc thời gian của câu chuyện.
Các chi tiết ẩn dụ đan cài nhiều trong tác phẩm. Giáo sư Jun từng hỏi sinh viên: Vào thời đại này, nghệ thuật có thể làm được gì?; Bài giảng về Christopher; cuốn sách 'Chúng ta thở'; sổ tay ghi chép của Miru; căn phòng dán kín của Yun,... Những biểu tượng này gợi mở những câu chuyện, bài học về sự trăn trở, tiếc nuối, bất lực mà người trẻ trong tác phẩm đang đối diện và chiến đấu.
'Ở đâu đó có điện thoại gọi tôi' là tựa đề dịch sát nghĩa nhất với bản gốc tại Hàn Quốc. Tên này ngụ ý rằng, dù ở bất cứ hoàn cảnh nào, luôn có người thân yêu quan tâm và hướng về bạn. Cuốn tiểu thuyết thể hiện mối liên kết mạnh mẽ của con người trong bối cảnh hiện thực. Không chỉ có tình yêu nam nữ giữa Myeong Seo và Jeong Yun, Miru và giáo sư Jun, chị gái Mirae và người bạn trai mất tích, mà còn là sự gắn kết của tình bạn, tình thân và tình thầy trò. Cái tên cũng phản ánh nỗi cô độc của con người trong xã hội Hàn Quốc. Xuyên suốt câu chuyện là những cuộc điện thoại bị bỏ lỡ, họ liên tục gọi nhau, có lúc quay số sai, nhờ người lạ gọi, rồi gác máy hoặc từ chối nhận cuộc gọi. Điều này vừa thể hiện niềm hy vọng, vừa là sự tuyệt vọng.
Các nhân vật trong tác phẩm mang nỗi bi quan trước thời cuộc, phản ánh trực diện lịch sử Hàn Quốc giai đoạn này, được miêu tả nhiều qua văn học, điện ảnh và truyền thông. Shin Kyung Sook, với vai trò chứng nhân, sinh ra và lớn lên trong giai đoạn hỗn loạn của Hàn Quốc, muốn bạn đọc không quên những ngày ấy qua tác phẩm của mình. Tuy nhiên, phải thừa nhận rằng, các nhân vật trong 'Ở đâu đó có điện thoại gọi tôi' dù mạnh mẽ, tự lập, kiên cường nhưng vẫn bất lực không thể cứu nhau khỏi tổn thương.
#Xanh