Buzz
Các nhà khoa học tin rằng chúng có vai trò quan trọng trong việc hình thành các ngôi sao và thiên hà.
Các nhà thiên văn học mới đây đã phát hiện hai tia plasma khổng lồ phun ra từ một lỗ đen khổng lồ, hướng thẳng về không gian vô tận.
Hai dòng plasma này có kích thước kỷ lục, dài lên tới 23 triệu năm ánh sáng, tương đương với 140 Dải Ngân hà xếp cạnh nhau. Chúng được đặt tên là Porphyrion, theo tên một thành viên trong tộc khổng lồ của thần thoại Hy Lạp.
Hình minh họa.
Những tia vật chất được phóng ra từ lỗ đen chủ yếu được cấu tạo từ các hạt mang điện, bao gồm ion và electron, bên cạnh một số hạt khác. Chúng đạt vận tốc gần với tốc độ ánh sáng nhờ vào từ trường khổng lồ xung quanh lỗ đen. Giới thiên văn học đã biết về sự tồn tại của những tia như vậy suốt hơn 100 năm qua, nhưng chúng vẫn được xem là hiếm gặp và có kích thước nhỏ bé.
Cặp tia plasma Porphyrion được phát hiện bởi Chùm kính viễn vọng Tần số Thấp (Lofar) ở Châu Âu, nơi đã phát hiện hơn 10.000 tia tương tự trong quá khứ. Nhiều tia plasma trong số đó đã rời khỏi thiên hà của mình, bay vào vùng không gian mênh mông kết nối các thiên hà.
Dựa vào kích thước khổng lồ của Porphyrion, các nhà thiên văn học nghi ngờ rằng nó có vai trò trong việc hình thành vũ trụ. Những tia vật chất này có thể tác động đến quá trình sinh sao, đồng thời phun ra lượng vật chất và năng lượng lớn vào không gian.
Cặp tia plasma Porphyrion qua ống kính của dàn thiết bị Lofar - Ảnh: Caltech.
“Porphyrion cho thấy rằng mọi vật thể, từ nhỏ đến lớn trong vũ trụ, đều có mối liên hệ sâu sắc,” Giáo sư Martijn Oei từ Caltech, tác giả chính của báo cáo về Porphyrion, cho biết. “Chúng ta đang chứng kiến một lỗ đen duy nhất có khả năng tạo ra cấu trúc có quy mô tương đương với các sợi thiên hà.”
Porphyrion được phát hiện trong một thiên hà lớn gấp 10 lần Dải Ngân hà, cách Trái Đất khoảng 7,5 tỷ năm ánh sáng. Nó hình thành khi vũ trụ khoảng 6,3 tỷ năm tuổi - tương đương một nửa tuổi vũ trụ hiện tại. Theo các nhà nghiên cứu, phải mất tới một tỷ năm, tia plasma này mới đạt được chiều dài như hiện tại.
“Rất có thể những tia phun ra từ lỗ đen giống như Porphyrion đã tồn tại trong quá khứ, và chúng đã cùng nhau tạo ra những tác động lớn tới vũ trụ, ảnh hưởng đến quá trình hình thành thiên hà, làm nóng vật chất trong các sợi thiên hà, hoặc có thể thay đổi không gian,” Giáo sư Oei cho biết.
“Đây là hướng nghiên cứu mà chúng tôi muốn theo đuổi,” nhà khoa học nói về những cơ hội mới mà Porphyrion mở ra.
Theo Guardian
