(Mytour.com) Theo chuyên gia phong thủy, việc lau dọn bàn thờ, hay còn gọi là bao sái bàn thờ, là một thủ tục quan trọng được thực hiện mỗi dịp cuối năm để chuẩn bị cho năm mới đầy phúc lộc, tránh mất tài lộc.
Theo tâm linh và văn hóa truyền thống, bàn thờ là nơi thiêng liêng nhất trong gia đình. Việc dọn dẹp bàn thờ mỗi dịp Tết đến xuân về là một công việc cần được thực hiện cẩn thận để tránh những sai lầm phong thủy.

I/ Lý do cần bao sái bàn thờ
Trước khi tìm hiểu về loại nước bao sái bàn thờ đúng chuẩn, hãy hiểu ý nghĩa của việc bao sái bàn thờ, một thủ tục quan trọng mà mọi gia đình thực hiện để chuẩn bị cho năm mới.
Trong truyền thống văn hóa của người Việt, việc làm sạch bàn thờ và các vật phẩm thờ cúng mỗi dịp Tết và các ngày lễ là điều không thể thiếu. Bàn thờ luôn được coi là nơi thiêng liêng và tôn nghiêm nhất trong mỗi gia đình.
Theo triết lý Phật giáo, bao sái đồng nghĩa với việc làm sạch bát hương, một công việc quan trọng thường được thực hiện vào cuối năm. Việc này thể hiện lòng biết ơn và kính trọng của con cháu đối với tổ tiên, đồng thời mong muốn cho một năm mới an lành và đầy đủ.
Bao sái được xem như một cách loại bỏ vận khí tiêu cực của năm cũ, những uế khí và bụi bẩn tích tụ trên bàn thờ sau một thời gian dài, để mở đường cho sự đón nhận của cát tốt và phúc lộc cho gia đình trong năm mới.
Thường thì, việc bao sái bàn thờ bắt đầu từ ngày lễ cúng ông Công ông Táo, tức là ngày 23 tháng Chạp hàng năm. Tuy nhiên, mỗi gia đình có thể chọn thời điểm khác nhau. Mục tiêu chung là hoàn thành trước lễ Giao thừa.
Do đó, việc lau dọn bàn thờ luôn cần được thực hiện cẩn thận và kỹ lưỡng để tránh mất đi phước lành. Đặc biệt, việc chọn loại nước phù hợp để bao sái càng trở nên quan trọng và cần thiết.
Việc lựa chọn nước để lau bàn thờ không chỉ đơn giản là chọn nước sạch. Nếu không cẩn thận, có thể làm mất đi tài lộc gia đình và bị quở trách bởi ông bà, tổ tiên. Hãy theo dõi các phần tiếp theo để biết loại nước nào phù hợp và loại nào nên tránh khi bao sái bàn thờ.
II/ 4 loại nước phù hợp cho việc bao sái bàn thờ
1. Nước ấm
Nước ấm là lựa chọn thuận tiện và hiệu quả để lau sạch bàn thờ, đặc biệt khi bạn không có nhiều thời gian để chuẩn bị các loại nước khác.
Sử dụng nước ấm giúp loại bỏ nhanh chóng các vết bẩn, mảng bám trên bàn thờ và các vật phẩm thờ cúng. Đồng thời, việc sử dụng nước ấm cũng tôn trọng và trang trọng hơn so với việc sử dụng nước lạnh.
Chỉ cần đun sôi nước khoảng 15 - 20 phút, sau đó để nguội bớt và sử dụng khăn sạch nhúng vào nước để lau sạch bàn thờ. Sau khi lau, bạn có thể sử dụng khăn khô mềm để lau sơ lại một lần nữa để đạt hiệu quả tốt nhất.
2. Nước mùi già
Cây mùi già thường được sử dụng trong mùa Tết với nhiều mục đích như xông phòng, nấu nước tắm... Đặc biệt, loại nước này cũng rất phù hợp để làm nước bao sái bàn thờ.
Trong thời đại hiện nay, dù làm người nông thôn hay cư dân thành thị, mọi người đều có thể dễ dàng mua được những bó mùi già chín hoa, chứa đựng hương thơm tự nhiên, để dùng làm nước lau bàn thờ trong những ngày Tết truyền thống. Mùi già không chỉ mang lại hương thơm dễ chịu mà còn giúp tinh thần thư giãn, phấn chấn hơn, đồng thời mang lại sự an lành cho không gian gia đình.
Để chuẩn bị nước lau bàn thờ từ mùi già, bạn cần thực hiện các bước sau:
- Chuẩn bị 1 bó mùi già chín hoa và một ít gừng sạch.
- Lá mùi già được rửa sạch và để ráo, gừng được đập dập vỏ.
- Sau đó, bạn cuộn lá mùi già lại thành từng bó và cho vào nồi nước cùng với gừng đã chuẩn bị, đem đun sôi.
- Đun nước trong khoảng 10 phút, sau đó lọc bỏ bã và hòa thêm một ít muối trắng, để nguội một chút thì có thể sử dụng để lau bàn thờ.
Mùi hương dịu dàng, ấm áp và bền bỉ của mùi già lan tỏa khắp không gian bàn thờ, tượng trưng cho sự đoàn kết, hạnh phúc và bình yên trong gia đình.
Nước ngũ vị hoặc nước thảo mộc là lựa chọn lý tưởng để làm sạch bàn thờ và tạo không gian thơm mát trong những dịp đặc biệt.
Một trong những bí quyết để giữ cho không gian gia đình luôn thơm tho và yên bình là sử dụng nước lau bàn thờ từ mùi già tự nhiên.
Nước thơm bao sái bàn thờ, hay còn được gọi là nước thơm khai vận, nước ngũ vị, là một loại nước có tính nóng, được làm từ 5 loại thảo dược quý (như quế, hồi, đinh hương, gỗ vang, bạch đàn), được sử dụng để tẩy uế và lau sạch đồ thờ cúng. Đây được coi là loại nước tốt nhất cho việc dọn dẹp bàn thờ trong những ngày Tết.
Nước thơm này mang ý nghĩa tâm linh, giúp xua đuổi uế khí, tà ma và xui xẻo khỏi gia đình, làm sạch bớt mọi điều không tốt trong năm cũ, mong muốn một năm mới thay đổi tốt đẹp hơn, hy vọng mọi việc của gia đình sẽ được suôn sẻ.
Ngoài mùi hương dễ chịu, nước ngũ vị còn có khả năng chống ẩm, mốc và đuổi côn trùng. Đây là lựa chọn lý tưởng nếu bạn đang tìm kiếm cách làm sạch bàn thờ gia tiên trong những ngày cuối năm.
Cách làm nước ngũ vị rất đơn giản và nhanh chóng: Bạn chỉ cần đun sôi 1,5 lít nước lọc với 5 loại thảo dược đã liệt kê. Đun sôi trong khoảng 3 - 5 phút, sau đó tắt bếp.
Nếu bạn muốn hương thơm lan tỏa lâu hơn, bạn có thể đun thêm vài phút hoặc thêm nhiều loại thảo mộc hơn. Sau khi nước đã nguội đủ, bạn có thể dùng khăn sạch nhúng vào để lau sạch bàn thờ và đồ cúng.
Nước ngâm hoa tươi cũng là một lựa chọn tuyệt vời cho việc tạo không gian thơm phức và tươi mới cho bàn thờ gia tiên trong những ngày Tết.
Bên cạnh việc dùng để dâng lên cúng bái gia tiên, những cánh hoa tươi thơm nức còn có thể được sử dụng để ngâm nước làm bao sái bàn thờ.
Các loại hoa phổ biến như hoa cúc, hoa đồng tiền, hoa sen, hoa hồng hay hoa mẫu đơn đều là lựa chọn phù hợp để làm nước ngâm bàn thờ trong những ngày Tết.

III/ 4 loại nước nên tránh dùng để lau bàn thờ
Bên cạnh những loại nước thích hợp dùng để làm bao sái bàn thờ trong ngày Tết, bạn cũng cần tránh sử dụng những loại nước sau đây để tránh làm mất đi may mắn cho gia đình.
1. Nước lã
Nhiều người không có thời gian để chuẩn bị các loại nước bao sái chuyên dụng, nên thay vào đó họ thường sử dụng nước lã. Tuy nhiên, nước lã chỉ có tác dụng làm sạch bụi bẩn trên bàn thờ mà không có khả năng tẩy uế và xua đuổi các khí xấu từ năm cũ.
Theo quan điểm phong thủy và tâm linh, loại nước này không đủ mạnh để thanh tẩy tạp khí trên ban thờ thần linh, gia tiên suốt một năm dài.
Tẩy uế bằng loại nước lã cũng không đủ sạch, không chỉ không làm sạch ban thờ mà còn lưu lại những tạp chất ảnh hưởng đến sự thanh tịnh, trang nghiêm cần có của ban thờ.
Do đó, gia chủ nên sử dụng nước ấm thay vì nước lạnh để lau bàn thờ, bài vị cũng như lư hương. Làm như vậy, tổ tiên sẽ ban phước lành, lộc lá cho gia chủ, không phạm tội bất kính, đón một năm mới bình an.
2. Rượu gừng
Đây là loại nước lau bàn thờ phổ biến, được nhiều gia đình dùng để bao sái ban thờ vì tin rằng loại nước này không chỉ làm sạch mà còn mang lại may mắn và tài lộc cho gia đình. Tuy nhiên, cách làm này không được khoa học chứng minh, chỉ mang ý nghĩa tâm linh nên tin hay không tùy thuộc vào quan điểm cá nhân.
Tuy nhiên về mặt khoa học, nước rượu gừng có thể không thích hợp để lau dọn bàn thờ và các vật phẩm thờ cúng dịp cuối năm. Nguyên nhân là rượu gừng có tính nóng mạnh trong khi hầu hết bàn thờ được làm bằng gỗ.
Sử dụng rượu gừng để bao sái ban thờ trong thời gian dài có thể làm hỏng ban thờ, gây ra sự bong tróc, màu mèo và thậm chí là gây cháy gỗ.
Nhớ rằng, rượu gừng chỉ nên được sử dụng khi pha chế thêm, không nên sử dụng trực tiếp với nồng độ cao.
Lưu ý rằng, để rượu gừng qua 7 ngày với gia chủ là nam và 9 ngày với gia chủ là nữ trước khi pha trộn với nước ngũ vị hương, sau đó mới được dùng để lau dọn bàn thờ. Hành động này giúp giảm độ nóng của rượu gừng và đồng thời hỗ trợ trong việc xua đuổi tà ma hiệu quả.
3. Nước rượu tỏi
Tương tự như rượu gừng, nước rượu tỏi cũng là một lựa chọn đáng cân nhắc để lau dọn bàn thờ trong dịp cuối năm.
Mặc dù có công dụng xua đuổi tà ma, nhưng tỏi cũng là một loại gia vị có tính nóng, khi kết hợp với rượu có thể tạo ra hỗn hợp tẩy rửa có độ ma sát cao, ảnh hưởng đến chất lượng của đồ gỗ và các vật phẩm thờ cúng trên bàn thờ.
4. Sử dụng các loại dung dịch tẩy rửa
Dung dịch tẩy rửa có khả năng làm sạch hiệu quả và dễ dàng mua được, nên được nhiều người ưa chuộng để lau chùi bàn thờ.
Tuy nhiên, do chứa các hóa chất độc hại và có tính tẩy mạnh, các dung dịch này không phù hợp để làm sạch bàn thờ và có thể ảnh hưởng đến tính trang nghiêm của chúng.
Nếu mua phải những loại dung dịch không rõ nguồn gốc và chất lượng kém, có thể gây hại cho sức khỏe khi sử dụng để dọn dẹp bàn thờ.
IV/ Lưu ý khi sử dụng nước bao sái bàn thờ
1. Cách sử dụng nước bao sái bàn thờ đúng cách
Sau khi đã xác định loại nước phù hợp để bao sái bàn thờ, hãy chú ý đến cách sử dụng chính xác.
Theo các chuyên gia, đầu tiên, gia chủ nên sử dụng khăn mới, sạch để thấm nước bao sái. Sau đó, dùng khăn đã thấm nước để lau chùi bàn thờ và các đồ thờ cúng sạch sẽ. Sau khi lau xong bằng khăn ướt, nên lau lại bằng khăn khô và đặt đồ cúng trang nghiêm, ngay ngắn vào đúng vị trí ban đầu. Điều này giúp trừ tà và mang lại tài lộc, bình an cho gia đình trong năm mới.
2. Lưu ý khi bao sái và lau dọn bàn thờ
Không phải ai cũng biết cách bao sái ban thờ sao cho phù hợp, không phạm phải những quy định. Dưới đây là những điều cần lưu ý khi lau dọn bàn thờ:
- Chọn ngày lành tháng tốt để bao sái bàn thờ
Thường thì việc bao sái bàn thờ thường được thực hiện vào các ngày giỗ chạp, 30, 14 âm lịch hàng tháng (trước ngày rằm, mùng 1). Đối với dịp Tết truyền thống, nghi lễ bao sái thường diễn ra từ ngày tiễn Táo quân chầu trời và thường thực hiện trước lễ cúng Giao thừa.
Tuy nhiên, gia đình có thể lau dọn bàn thờ ngay cả vào những ngày thông thường, nếu thấy bàn thờ quá bụi, để đảm bảo rằng bàn thờ luôn sạch sẽ.
- Ai là người lau dọn bàn thờ?
Từ xưa đến nay, người ta luôn cho rằng người lau dọn bàn thờ phải là chủ nhà, là người đại diện cho gia đình.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia phong thủy, bất kỳ thành viên nào trong gia đình cũng có thể làm công việc này.
Tuy nhiên, có một điều cần nhớ với người lau dọn bàn thờ là trước khi làm việc, họ cần tắm rửa sạch sẽ, đầu tóc gọn gàng, ăn mặc chỉnh tề và tâm hồn thành thật.
- Chuẩn bị đồ dùng để lau dọn bàn thờ:
Khi dọn dẹp, chủ nhà nên chọn khăn mới, chổi mới hoặc chổi quét dành riêng cho bàn thờ. Nước lau cần phải ấm và sạch, không nên dùng nước lạnh. Trước khi làm việc, chủ nhà nên tắm rửa sạch sẽ.
Ngoài ra, cần chuẩn bị một chiếc bàn phủ bằng tấm vải đỏ để đặt bài vị tổ tiên lên đó, đợi cho đến khi hương thơm cháy hết mới bắt đầu lau dọn. Nếu trên bàn thờ có cả bài vị của các vị thần Phật và tổ tiên, phải lấy bài vị của thần Phật xuống trước và đặt ở phía cao hơn hoặc đặt ở hai nơi riêng biệt.
- Hãy cẩn thận khi di chuyển bát hương:
Bát hương không chỉ là nơi cắm hương sau khi cúng, mà còn là nơi linh hồn của ông bà tổ tiên đặt ngự. Khi lau dọn bàn thờ, chủ nhà cần cẩn thận, không di chuyển bát hương để tránh gây ra tai họa cho chính mình và gia đình.
Một số gia đình cố định bát hương trên bàn thờ để tránh di chuyển khi lau dọn cũng là vì lý do đó.
- Hãy tránh làm vỡ đồ thờ cúng:
Trong quá trình bao sái, chủ nhà cần cẩn thận, tránh làm vỡ đồ thờ cúng. Dù hành động này có vô tình nhưng cũng khiến linh hồn người đã khuất buồn rầu. Từ đó, chủ nhà có thể gặp những rắc rối không đáng có vì tội bất hiếu.
- Không rút chân hương rồi đổ tro ra ngoài từ bát hương:
Việc rút chân hương rồi đổ tro ra ngoài từ bát hương dễ gây “tán tài”.
Nếu muốn thay bát hương, chủ nhà nên dùng thìa nhỏ múc từng thìa đổ ra ngoài, sau đó mới rửa sạch bát hương và đặt sang một bên. Không nên lau dọn thường xuyên vì khu vực bát hương cần giữ khí, nếu luôn đụng chạm sẽ không tốt theo quan niệm tâm linh.
- Không lau chùi bài vị của tổ tiên trước bài vị của thần Phật:
Nếu trên bàn thờ có cả bài vị của thần Phật, cần lau chùi bài vị của thần Phật trước, sau đó mới tới bài vị của tổ tiên. Nếu làm ngược lại, người xưa cho rằng là bất hiếu, mạo phạm với thần Phật, vì thần Phật có vị trí cao hơn nên có thể làm tổ tiên bị lạc hậu.
Dưới đây là những thông tin về cách bao sái bàn thờ và một số lưu ý khi lau dọn bàn thờ vào dịp cuối năm, để chuẩn bị đón chào Tết Nguyên đán mang lại nhiều phúc lộc và may mắn trong năm mới. Mong rằng bạn sẽ thu thêm được nhiều kiến thức hữu ích qua bài viết này.
* Thông tin trong bài chỉ mang tính chất tham khảo!