Chuyện chức phán sự ở đền Tản Viên là một câu chuyện hấp dẫn và đặc sắc, góp phần vào sự phong phú và giáo dục của văn học, không chỉ bởi cuộc chiến giữa thiện và ác mà còn ở sự tinh tế trong nghệ thuật của tác phẩm. Tác giả đã tạo ra từng nhân vật một cách sắc nét, mô tả rõ ràng bối cảnh, làm nổi bật chủ đề và tư tưởng của mình. Dưới đây là dàn ý phân tích nghệ thuật đặc sắc trong truyện Chuyện chức phán sự ở đền Tản Viên, mời các bạn đọc cùng theo dõi.
Dàn bài phân tích nghệ thuật đặc sắc trong Chuyện chức phán sự ở đền Tản Viên
I. Giới thiệu
- Giới thiệu về tác giả Nguyễn Dữ và tác phẩm Chuyện chức phán sự ở đền Tản Viên: Nguyễn Dữ, một nhà văn danh tiếng của thế kỷ XVI, đã viết nên tác phẩm “Chuyện chức phán sự ở đền Tản Viên”, một trong 20 câu chuyện xuất sắc nhất trong tập Truyền kỳ mạn lục
- Tổng quan về vai trò của các yếu tố nghệ thuật: Ngoài nội dung, các yếu tố nghệ thuật cũng đóng vai trò quan trọng trong tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt của tác phẩm.
II. Nội dung chính
1. Kết cấu gây cấn, hấp dẫn.
- Kết cấu đầy kịch tính với 4 phần rõ ràng, mỗi phần chứa một phần nội dung riêng biệt và có mối liên kết chặt chẽ với nhau:
- Phần mở đầu: Ở phần này, tác giả trực tiếp giới thiệu tính cách của nhân vật, thu hút người đọc vào hành động của họ.
- Phần đỉnh cao: Hành động đốt đền tà của Tử Văn
- Phát triển: Tử Văn gặp tên tướng giặc và thổ thần, bị bắt và đưa xuống âm phủ để bị xét xử
- Cao trào: Diêm Vương chấp nhận thỏa thuận của Tử Văn
- Giải quyết: Tên tướng giặc bị trừng phạt, Tử Văn trở thành quan phán sự
- Cấu trúc hấp dẫn:
- Tử Văn dũng cảm thực hiện hành động gây sốc là đốt đền tà, người đọc hồi hộp chờ đợi diễn biến tiếp theo.
- Tử Văn gặp hồn ma tên tướng giặc trong giấc mơ, bị đe dọa nhưng vẫn bình tĩnh, chờ đợi những diễn biến sau đó. Người đọc háo hức chờ xem phản ứng của hồn ma tên tướng giặc và của Ngô Tử Văn.
- Tử Văn gặp thổ công trong giấc mơ, được thổ công tiết lộ lai lịch và tội ác của tên Bách hộ họ Thôi, cũng như được khuyên bảo cách đối phó. Diễn biến này làm cho người đọc hình dung ra toàn bộ câu chuyện và mong chờ sự tiếp tục của tình tiết.
- Trận đấu dưới quyền Minh thật kịch tính với hai giai đoạn rõ rệt: Ban đầu Tử Văn bị đánh bại trước sự phản bội và giả dối của tên Bách hộ họ Thôi, nhưng sau đó tình thế đảo chiều, Diêm Vương bắt đầu nghi ngờ, tên tướng giặc lộ ra tính cách thật sự, Tử Văn tự tin và chiến thắng.
→ Cấu trúc câu chuyện cực kỳ hấp dẫn, khiến người đọc không thể rời mắt khỏi tình tiết của câu chuyện.
2. Sử dụng các yếu tố ma thuật
a. Các nhân vật huyền bí
- Linh hồn của tên tướng giặc:
- Là tướng lĩnh thất bại của Bắc quốc, hồn ma lang thang ở xứ Nam
- Xâm phạm đền thờ của thổ công, gieo rắc thảm họa cho dân lành, thường xuyên thực hiện những hành động tàn bạo
- Phản bội thượng đế, chỉ muốn lợi dụng quyền lực.
- Khi bị Tử Văn đốt phá đền, hắn hung ác đe dọa bắt phải xây dựng lại đền thờ.
- Dưới triều Minh, hắn thể hiện sự nhượng bộ, coi thường, lừa dối và dùng mưu kế để buộc tội Tử Văn
- Tham lam và sợ chết, không bao giờ trung thành
- Thổ công:
- Mặc trang phục giản dị, đội chiếc mũ đen, trông thong thả.
- Có nguồn gốc danh dự: Được Diêm Vương miêu tả là “người hiền lành, thanh khiết, có đóng góp cho triều tiên...”.
- Lành lạnh, biết nhường nhịn và trở thành nạn nhân của hồn ma tên tướng giặc.
- Là hướng dẫn viên đưa đường để Tử Văn giành chiến thắng trong vụ kiện dưới thời Minh.
- Chúa tể của cõi âm, Diêm Vương:
- Là người đứng đầu của triều Minh, sở hữu quyền lực tối thượng
- Bị lừa dối ban đầu bởi hồn ma của tên Bách hộ họ Thôi, và phê phán Tử Văn
- Nhưng sau đó trở nên thông minh, tỉnh táo, xét đoán mọi việc và phán quyết một cách công bằng
- Các nhân vật ma quái, như Dạ Xoa, làm cho bối cảnh thế giới âm phủ trở nên đáng sợ, sống động.
- Ngô Tử Văn: Trải qua cái chết và sống lại, rồi sống trong thế giới tiên. Một phần của sự huyền bí, song song với hành trình của anh ta trong cuộc chiến tranh công bằng và đạt được thành công của mình.
→ Các nhân vật kỳ bí thường là những người từ thế giới của bóng tối, mang đến sự cuốn hút, hấp dẫn, và sống động cho câu chuyện.
b. Không gian bí ẩn
- Giấc mơ của Ngô Tử Văn: Một không gian kết nối giữa thế giới thường và thế giới của linh hồn, nơi Tử Văn gặp gỡ linh hồn của tên tướng giặc và thổ công. Đây cũng là nơi mà Tử Văn tạm rời khỏi thế giới thường đến thế giới của bóng tối.
- Không gian của triều Minh: Được mô tả chi tiết, rõ ràng: Có một dòng sông, trên dòng sông có một cây cầu dài hơn nghìn thước, gió lạnh từ sông thổi về, làm cho sóng nước trở nên u ám và lạnh lẽo.
→ Tạo ra cảm giác kinh hoàng, rùng rợn. Nhưng chính không gian đó cũng làm nổi bật sự bình tĩnh, dũng cảm của Ngô Tử Văn
⇒ Sử dụng sự kết hợp giữa thực tế và huyền bí để tạo ra sự huyền diệu, thiêng liêng cho câu chuyện, làm cho câu chuyện trở nên sống động, đầy kịch tính và hấp dẫn bên cạnh những yếu tố thực tế được phản ánh.
3. Tạo hình nhân vật
- Ngô Tử Văn là nhân vật trung tâm của câu chuyện được phác thảo thông qua việc giới thiệu trực tiếp, qua lời nói và hành động.
- Hồn ma của tên Bách hộ họ Thôi là nhân vật phản diện cũng được hình thành thông qua hành động, lời nói của họ.
- Thiết lập hai dòng nhân vật đối lập về tính cách rõ ràng
4. Cách kể câu chuyện
- Có sự kể chuyện từ người kể, các đoạn đối thoại của nhân vật và lời bình
- Cách kể chuyện tự nhiên, căng thẳng, hấp dẫn, thu hút người đọc.
- Sử dụng lời bình để thể hiện quan điểm, sự đánh giá của tác giả về câu chuyện, hướng dẫn người đọc.
III. Kết thúc
- Tóm tắt những đặc điểm nghệ thuật của tác phẩm
- Khẳng định rằng những yếu tố nghệ thuật này đã đóng góp vào sự độc đáo của tác phẩm, làm cho nội dung trở nên đặc sắc hơn, từ đó làm nổi bật mối liên kết chặt chẽ giữa nội dung và nghệ thuật