Một Mình Cũng Có Giá Trị

Đã có không biết bao nhiêu ý kiến, nhận xét về chủ đề cô đơn, mặc dù không phải là điều mới mẻ nhưng các khía cạnh của vấn đề này phong phú như mùa thu. May mắn thay, khi nhắc đến sự cô đơn hoặc con người cô đơn, đều mang tính chất tích cực. Tuy nhiên, nhiều người không thích sự cô đơn, sợ phải trải qua cảm giác đó, nên họ cố gắng tham gia vào mọi buổi tụ tập từ này đến từ khác. Mục đích đơn giản là mong muốn hòa mình vào đám đông, tìm kiếm sự đồng điệu và chứng minh cho mọi người biết về sự tồn tại của mình.

Tuy nhiên, không ít người trẻ hiện nay vẫn thoải mái tận hưởng cuộc sống cô đơn, mỗi ngày trôi qua bên cạnh chính bản thân mình mà không quan tâm đến cuộc sống xã hội sôi động. Trong cuốn sách 'Biến Cô Đơn Thành Độc Nhất', tác giả Hoàng Chí Kiên đã tổng kết cho độc giả thấy rằng sự cô đơn cũng có giá trị, thậm chí là nhiều giá trị to lớn.

Không gì phải sợ hãi khi khác biệt với người khác.

Trước hết, cần hiểu rõ về khái niệm 'cô đơn'. Theo Wikipedia, cô đơn cũng giống như đơn độc, là một trạng thái tinh thần, con người không tự ý hoặc tự cách ly bản thân khỏi các mối quan hệ xã hội, không thích hoặc không có nhu cầu gặp gỡ với những người xung quanh kể cả người thân.

Có nhiều lý do khiến con người cảm thấy cô đơn, các triết gia đã chỉ ra lý do chính là sự khác biệt so với đám đông, từ tính cách, ngoại hình, suy nghĩ, sở thích, lời nói và triết học (quan niệm về cuộc sống, giá trị, thế giới). Cảm giác cô đơn đến từ việc không thể hòa nhập với cộng đồng xung quanh, chính điều này khiến chúng ta trở nên tách biệt, thậm chí có khi cảm thấy bị cô lập.

Thực ra, mỗi người từ khi sinh ra đã sở hữu một dáng vẻ độc đáo, hoàn toàn không có hai người giống nhau hoàn toàn. Ngay cả hai giọt nước dường như giống nhau cũng có nhiều yếu tố khác nhau. Vậy tại sao chúng ta lại tự biến mình từ 'hàng xịn' thành 'hàng nhái'?

Chúng ta sợ bị tách biệt khỏi đám đông vì cảm giác sợ hãi. Sợ điều gì? Điển hình nhất và dễ nhìn nhận nhất chính là sợ bị phát hiện khác biệt với người khác, dẫn đến bị tẩy chay, bị ép buộc hoặc bị soi mói. Ánh nhìn kỳ thị từ đám đông, cảm giác sợ bị cô lập gia tăng, chúng ta bắt đầu e ngại tiếp tục duy trì bản chất riêng của mình. Mặt khác, chúng ta sáng tạo và bứt phá trong công việc, nhưng lại sợ thất bại sẽ bị chỉ trích, bị sa thải và không được công nhận, cuối cùng chúng ta vẫn quyết định giữ nguyên hiện trạng và phục tùng đa số. Ngoài hai nguyên nhân trên, cuộc sống thiếu độc lập và không có chủ kiến cũng là yếu tố khiến chúng ta trở thành 'hàng nhái'. Kết quả của việc phủ nhận bản sắc của bản thân, hoặc thậm chí làm mờ phong cách của mình khi mới chỉ nảy nở trong tư duy, là ngày càng mất đi thói quen và khả năng tư duy độc lập. Về lâu dài, chúng ta sẽ thực sự mất bản sắc và đồng nhất với các cá thể khác xung quanh.

Hãy tự hỏi một lần nữa, tại sao chúng ta lại sợ trở thành điểm khác biệt trong cộng đồng? Rõ ràng ai cũng biết mình là bản thể duy nhất tồn tại trên thế giới này, nghĩa là không có sự trùng lặp nào giống hệt nhau, vậy tại sao lại phải sợ khi bản thân bị phơi bày trước mắt mọi người?

Rất nhiều người sẽ nhận ra đây không phải là lần đầu tiên họ mắc phải mâu thuẫn như vậy: Một nửa chúng ta sợ bản thân khác biệt sẽ bị người khác loại trừ khỏi cộng đồng, nửa còn lại chúng ta không muốn mất trong đám đông một cách tẻ nhạt. Từ tâm lý không ổn định này dẫn đến sự lưỡng lự: Vừa muốn giữ bản sắc riêng, vừa không muốn bước tiếp một mình. Kết quả thường là nỗi sợ cô đơn sẽ vượt mặt khát vọng duy trì bản sắc riêng, do đó nhiều người trẻ chúng ta không ngừng tìm kiếm người giống mình hoặc biến mình trở nên giống mọi người, như một cách để tồn tại.

Sự Cô Đơn Cũng Đáng Giá

Cố Gắng Chiều Lòng Mọi Người Tương Đương Với Ép Bản Thân. Buộc Mình Vào Khuôn Khổ Để Dung Hòa Với Đám Đông Là Hành Động Ngớ Ngẩn. Trong Cuốn Sách Chủ Đề Cổ Vũ Ý Chí Dành Cho Thanh Niên Trung Quốc Có Viết: “Vì Muốn Hoà Đồng Với Mọi Người Mà Triệt Tiêu Cá Tính, Hy Sinh Niềm Vui Của Bản Thân, Thật Là Việc Làm Dại Dột, Mất Nhiều Hơn Là Được.” Sự Hoà Chỉ Cần Có Bất Kỳ Phần Nào Là Gượng Ép, Dù Rất Nhỏ Đi Nữa, Cũng Chỉ Khiến Con Người Cảm Thụ Được Niềm Vui Phù Phiếm Nhất Thời. Dành Cho Cá Nhân Những Khoảng Trống Để Cô Đơn Cũng Giống Như Tự Trò Chuyện Với Mình, Chúng Ta Sẽ Nhận Ra Người Thông Thái Là Người Biết Cân Bằng Giữa Hoà Đồng Và Tách Biệt.

Một Số Phương Pháp Để Xác Nhận Điểm Giống, Điểm Khác Của Mình Với Mọi Người Và Hiểu Hơn Giá Trị Của Sự Cô Đơn:

- Viết Nhật Ký: Không Nhất Thiết Là Viết Ra Thành Chữ, Những Khoảnh Khắc Trong Cuộc Sống Có Thể Được Lưu Lại Bằng Hình Ảnh, Video Clip Hay Những Món Đồ. Thói Quen Ghi Lại Việc Bản Thân Đã Làm Sẽ Giúp Chúng Ta Đúc Kết Được Mình Thuộc Tuýp Người Nào, Hợp Hay Không Hợp Với Kiểu Môi Trường Sinh Hoạt Nào Và Có Những Kinh Nghiệm Gì. Nhật Ký Là Nơi Lưu Lại Những Quan Sát, Tìm Tòi Và Trải Nghiệm Mà Chỉ Bản Thân Sau Khi Kinh Qua Mới Ngộ Ra Lý Lẽ Gì Đó. Vừa Viết Vừa Ngẫm Nghĩ Là Những Chuyện Mình Đã Trải Qua Trong Một Ngày, Một Tuần Sẽ Giúp Cái Nhìn Của Mỗi Người Về Bản Thân Được Tường Minh, Rõ Ràng Hơn Hẳn Việc Chỉ Ngồi Giả Định Nếu Bản Thân Gặp Tình Huống Đó Sẽ Xử Lý Ra Sao.

- Hài Lòng Với Sự Thành Công Của Người Khác: Nhiều Người Đặt Nặng Vấn Đề Vừa Không Muốn Có Mảy May Khác Biệt Với Đám Đông, Vừa Bực Bội Khi Chứng Kiến Thành Quả Của Người Khác Được Khen Ngợi. Đương Nhiên, Những Người Thành Công Sẽ Biết Phân Định Nặng Nhẹ, Khi Nào Nên Hoà Hợp Với Mọi Người, Khi Nào Nên Đưa Ra Ý Kiến Trái Chiều Để Nắm Bắt Cơ Hội Đột Phá.

- Sự Can đảm trong Việc lắng nghe: Có vẻ như chúng ta thường ngại nghe nhận xét về bản thân từ một góc độ khách quan. Nhưng chỉ có những người biết lắng nghe mới có thể đánh giá và xem xét cách cải thiện bản thân mình một cách toàn diện. Chấp nhận rằng mình không hoàn hảo, can đảm đối diện với sự đánh giá, đương nhiên với tiêu chí đóng góp và xây dựng, từ đó xác định điểm mạnh của mình để tiếp tục phát triển.

- Trải nghiệm thiền để kiểm soát bản thân: Thiền là một phương pháp giúp con người trong xã hội như chúng ta tạm thời thoát khỏi cuộc sống hối hả. Những buổi tụ tập, những bữa tiệc giao lưu chỉ tốn thời gian và sức lực của người trẻ, đồng thời làm giảm khả năng tập trung vào thế giới tinh thần, cung cấp thêm năng lượng cho tâm trí. Khoa học đã chứng minh, thiền giúp phục hồi sức mạnh bên trong và tạo ra năng lực kiểm soát bản thân hơn, từ suy nghĩ đến hành động. Điều này hữu ích khi chúng ta phải đối mặt với việc tham gia đám đông hoặc chọn cách cô lập để thể hiện bản thân.

Nhắc nhở những câu khẩu hiệu để tăng tính đoàn kết vẫn được sử dụng để đưa một nhóm người về cùng một hướng, vì vậy nhiều người tin rằng việc có nhiều người giống mình xung quanh sẽ làm họ cảm thấy an tâm hơn khi không phải đối mặt với cô đơn. Mặt trái của đám đông là, vì chúng ta yếu đuối nên cần đến sức mạnh từ nhiều người giống mình, ngược lại, nếu chúng ta đã đủ mạnh mẽ thì chắc chắn sẽ tìm kiếm nhiều mối quan hệ hơn để tăng cường sức mạnh. Tuy nhiên, đây không phải là lời kêu gọi hạn chế giao tiếp hoặc cắt giảm mối quan hệ xã hội.

Từ lâu, những người có đóng góp lớn trong lịch sử loài người thường là những người sống cô đơn. Từ các nhà sư như Đức Phật rời bỏ bạn bè đồng tu để tìm kiếm chân lý cá nhân, đến các nhà văn như Lý Bạch một mình với thiên nhiên để sáng tác ra những tác phẩm vĩ đại, tất cả đều là những người dám khác biệt, đương đầu mạnh mẽ với sự chỉ trích hoặc chế giễu từ đám đông.

Cuộc sống chỉ có một, không ai có cơ hội để bắt đầu lại từ đầu, vì vậy đừng coi thường sự cô đơn. Đặc biệt là với giới trẻ, hãy lắng nghe lòng mình và đừng sợ khi phải tự mình khẳng định rằng bản thân mình là duy nhất và độc đáo.