“Một số con vẹt hát líu lo, một số con vẹt chơi đùa xung quanh, và có những con thậm chí muốn chia sẻ đồ chơi của mình với những người bạn vẹt khác”.
Khi con người cảm thấy buồn chán, chúng ta thường gặp gỡ bạn bè online qua điện thoại hoặc máy tính. Trong nghiên cứu mới, các nhà nghiên cứu đặt câu hỏi tương tự với đối tượng là các con vẹt, và họ phát hiện ra rằng những con chim này rất thích thú với việc gọi video cho 'người' thân.
Các nhà nghiên cứu cho biết thông qua việc chat video với nhau, các con vẹt thuần hóa có thể có những trải nghiệm tích cực, bao gồm việc học kỹ năng mới. “Cô nàng sống động hơn hẳn trong suốt cuộc gọi,” một người nuôi vẹt nói với các nhà nghiên cứu từ Đại học Northeastern.
Ellie, một con vẹt cockatoo 11 tuổi, đang thực hiện cuộc gọi video - Ảnh: Matthew Modoono/Đại học Northeastern.
Ý tưởng dẫn lối cho nghiên cứu khoa học này không tới từ ngẫu nhiên. Trong tự nhiên, vẹt thường sống thành đàn, nhưng khi được thuần hóa và nuôi tại nhà như thú cưng, những sinh vật này thường phải ở một mình. Sống cô đơn và xa cách bầy đàn, vẹt có thể phát triển một số vấn đề tâm lý, thậm chí là hành vi tự hại như nhổ lông bằng mỏ.
Vẹt cô đơn không hạnh phúc, đó là lý do các nhà nghiên cứu đang cố gắng kết nối gần 20 triệu con vẹt trên khắp nước Mỹ. Họ đã tuyển tình nguyện viên tham gia nghiên cứu từ Parrot Kindergarten, một chương trình huấn luyện vẹt online dành cho chủ nhân và thú cưng của họ.
Trong hai tuần đầu tiên của nghiên cứu, các chủ vẹt đã dạy thú cưng cách sử dụng chuông rung, sau đó hướng dẫn chúng chọn trên màn hình cảm ứng một con vẹt khác để thực hiện cuộc gọi video. Trong giai đoạn này, tất cả 18 con vẹt tham gia đã thực hiện tổng cộng 212 cuộc gọi video dưới sự giám sát chặt chẽ của chủ nhân. Mỗi cuộc gọi chỉ kéo dài tối đa 5 phút, và chủ vẹt có thể kết thúc cuộc gọi sớm nếu thấy thú cưng không còn quan tâm đến màn hình tablet. Trong số 18 con vẹt, chỉ có 15 con đủ kiên nhẫn để tiến tới giai đoạn tiếp theo.
Sau khi các con vẹt quen với việc gọi video, giai đoạn hai của nghiên cứu đã bắt đầu. Ở giai đoạn này, 15 con vẹt đã thoải mái gọi điện và tự do lựa chọn đối tác để nói chuyện. Trong 2 tháng tiếp theo, chúng đã thực hiện tổng cộng 147 cuộc gọi video cho những con vẹt khác, cung cấp cho các nhà khoa học hơn 1.000 giờ dữ liệu để phân tích.
Các nhà nghiên cứu phát hiện rằng vẹt tận dụng cơ hội được gọi điện và thường tận hưởng toàn bộ 5 phút cuộc gọi. Theo họ, có vẻ như vẹt hiểu rằng họ đang trò chuyện trực tiếp với một con vẹt khác thay vì chỉ xem một video. Một số con vẹt còn học được kỹ năng mới từ 'bạn gọi video' của mình hoặc học cách tạo ra những âm thanh mới.
Vẹt có thể học kỹ năng mới từ đồng loại thông qua màn hình - Ảnh: Matthew Modoono/Đại học Northeastern.
“Tôi đã ngạc nhiên trước số lượng hành vi đa dạng của chúng,” Ilyena Hirskyj-Douglas, một trong những tác giả của nghiên cứu - là chuyên gia về tương tác giữa động vật và máy tính tại Đại học Glasgow, nói với The Guardian. “Một số con vẹt hát líu lo, một số chơi đùa xung quanh, và có những con thậm chí muốn chia sẻ đồ chơi của mình với những con vẹt khác.”
Các con vẹt đùa giỡn với nhau qua màn hình - Ảnh: Đại học Glasgow.
Những con vẹt đã trở thành bạn thân qua màn hình, và các nhà khoa học đã đánh giá mức độ thân thiết thông qua tần suất các cuộc gọi video giữa chúng. Những con vẹt gọi điện nhiều nhất thường cũng là con nhận được nhiều cuộc gọi nhất, điều này hơi giống với cách con người tương tác xã hội.
Thử nghiệm đã làm cho người và vẹt gần gũi hơn. Một số con vẹt đã thể hiện sự thích thú khi thấy chủ của chúng gọi video.
Mặc dù cuộc gọi video không thể thay thế sự tương tác xã hội, nhưng vẫn là một lựa chọn tốt để kết nối con người hoặc vẹt lại gần nhau. Tuy nhiên, các nhà khoa học cảnh báo rằng không phải tất cả các chủ vẹt nên cho thú cưng của mình gọi video với bạn bè ngay lập tức. Các chủ vẹt tham gia thử nghiệm đều được huấn luyện cẩn thận và luôn quan sát sự phản ứng của thú cưng để dừng cuộc gọi nếu cần thiết.
Báo cáo khoa học đã đề cập đến nhiều bài học quan trọng, nhấn mạnh vai trò của công nghệ không chỉ trong việc kết nối con người với nhau mà còn trong việc kết nối các loài vật với nhau và cả với con người. Công nghệ đang lan rộng vào mọi khía cạnh của cuộc sống, và đây là thời điểm thích hợp cho các nhà nghiên cứu khám phá những ảnh hưởng tích cực của công nghệ đối với cuộc sống của con người và sinh vật.
Xem thêm trên Smithsonian Mag