I. Tác giả
1. Tiểu sử
- Nguyễn Khải (1930 – 2008), tên thật là Nguyễn Mạnh Khải, ông sinh ra tại Hà Nội.
- Nhà văn được rèn luyện và trưởng thành trong quân ngũ
- Một trong những cây bút hàng đầu của văn xuôi Việt Nam từ sau Cách mạng tháng 8
2. Sự nghiệp văn học
a. Tác phẩm chính
Xung đột, Mùa lạc, Một người Hà Nội, Thượng Đế thì cười,.....
b. Phong cách nghệ thuật
Có khả năng phát hiện vấn đề, khả năng phân tích tâm lý nhân vật, giọng văn đôn hậu, trầm lắng, chiêm nghiệm.
II. Tác phẩm
1. Tóm tắt
Câu chuyện kể về cô Hiền, một biểu tượng của thành phố Hà Nội, với cuộc sống bình dị và tinh tế. Từ tuổi trẻ đến tuổi già, cô Hiền luôn giữ vững những giá trị truyền thống và niềm tin vào cuộc sống, điều này đã được thể hiện qua cuộc sống của cô trong những giai đoạn lịch sử khác nhau của đất nước.
2. Tìm hiểu chung
- Tác phẩm xuất phát từ tập truyện ngắn cùng tên của Nguyễn Khải.
- Tác phẩm ra đời trong bối cảnh đất nước đang trải qua nhiều biến động, giá trị truyền thống dần mất đi, đặc biệt là ở Hà Nội.
3. Tìm hiểu chi tiết
a. Nhân vật cô Hiền
* Giới thiệu chung:
- Cô Hiền được miêu tả là một người phụ nữ thông minh, quyết đoán và có lòng tự trọng, luôn giữ vững những giá trị truyền thống và niềm tin vào cuộc sống.
+ Cô sống một cuộc sống đoàn kết, trách nhiệm và lương thiện, không bị ảnh hưởng bởi sự biến đổi của xã hội.
+ Cô Hiền được miêu tả là một biểu tượng của thành phố Hà Nội, luôn gắn bó với đất nước dù trong những thời kỳ khó khăn.
* Tính cách đặc sắc và sinh động
- Cô Hiền là một người phụ nữ có tính cách mạnh mẽ, kiên định và luôn biết quý trọng những gì mình có.
- Cô là một người mẹ đảm đang, yêu thương và quan tâm đến con cái, luôn dành cho họ những điều tốt đẹp nhất.
- Cô Hiền là một biểu tượng của sự vững vàng và kiên cường, là nguồn động viên lớn lao cho những người xung quanh.
b. Các nhân vật khác
* Nhân vật “tôi”:
- Là người truyền đạt câu chuyện về cô Hiền, thể hiện sự ngưỡng mộ và tôn trọng đối với những giá trị truyền thống của Hà Nội.
* Nhân vật Dũng:
- Là biểu tượng của sự dũng cảm và tự trọng, đại diện cho tinh thần chiến đấu của tuổi trẻ Hà Nội.
* Nhân vật người mẹ của Tuất:
- Là hình mẫu của sự kiên cường và mạnh mẽ, là nguồn động viên lớn lao cho con cái.
* Những thanh niên Hà Nội:
- Thể hiện sự thô lỗ, ích kỉ và không hiểu biết về những giá trị truyền thống của Hà Nội.
c. Hình ảnh cây si cổ thụ
- Cây si cổ thụ là biểu tượng của sự bền vững và kiên cường, thể hiện sức mạnh và sự sống mãnh liệt của đất nước.
- Cây si cũng là một biểu tượng của vẻ đẹp và giá trị truyền thống của Hà Nội, được người dân gìn giữ và trân trọng qua nhiều thế hệ.
d. Giá trị nội dung
- Tác phẩm khẳng định sức sống và giá trị của những giá trị truyền thống và niềm tin của người Hà Nội, gửi gắm thông điệp về sự quý trọng và gìn giữ những giá trị ấy cho hôm nay và mai sau.
e. Giá trị nghệ thuật
- Tác phẩm được xây dựng với giọng văn trần thuật, sâu sắc và ý nghĩa, khắc họa nhân vật sống động và sinh động.
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật được thể hiện qua hành động, suy nghĩ và lời nói của họ, tạo nên những nhân vật có tính cách đa chiều và phong phú.