Một số khái niệm về âm thanh chuyên nghiệp mà bạn có thể chưa biết

Trong cuộc sống hàng ngày, bạn thường nghe được nhiều loại âm thanh khác nhau như tiếng nói, tiếng từ các thiết bị điện tử như điện thoại, laptop,... Đây là một yếu tố quan trọng giúp làm cho cuộc sống trở nên sinh động hơn. Hãy cùng khám phá các khái niệm về âm thanh chuyên nghiệp ngay sau đây để hiểu sâu hơn về âm thanh nhé!

1. Âm thanh là gì?

Âm thanh là các dao động cơ học của các phân tử, nguyên tử hoặc các hạt tạo nên vật chất, lan truyền trong vật chất và đến tai người. Sóng âm đập vào và làm rung động màng nhĩ, kích thích não bộ làm chúng ta nghe được âm thanh.

Ví dụ về âm thanh: tiếng chim hót, tiếng chuông điện thoại, tiếng nói chuyện,...

2. Một số khái niệm về âm thanh

2.1. Tần số âm thanh

Là sự rung động có tần số nằm trong khoảng nghe được của người bình thường.

Tần số biểu thị độ cao của âm thanh, tiếng trầm có tần số thấp, tiếng bổng có tần số cao. Đơn vị của tần số âm thanh là Hertz (Hz). Phạm vi tần số nghe được tiêu chuẩn thường được xem là từ 20Hz đến 20.000 Hz.

2.2. Đặc tính âm sắc

Âm sắc là đặc điểm riêng biệt của âm thanh tạo ra sự khác biệt đặc trưng của các nguồn âm mặc dù chúng có cùng mức độ cao.

Âm sắc chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ các điều kiện bên ngoài trước khi đến tai của chúng ta, như nguồn điện, không gian phòng...

Âm sắc ấm áp sẽ mang lại âm thanh mềm mại và dịu dàng, trong khi âm sắc lạnh sẽ tạo ra âm thanh cứng cáp và khô khan.

2.3. Âm trường và hình ảnh âm

Không gian âm thanh (Âm trường) phản ánh độ rộng của âm thanh trong không gian. Nó tạo ra cảm giác về sự vang dội, phạm vi rộng hẹp, độ cao thấp và cấu trúc phân bố của phòng hòa nhạc.

Hình ảnh âm (Imaging) hoặc tầng âm là đặc điểm của chiều sâu trong âm thanh, là lớp âm thanh được tạo ra bởi các nhạc cụ được sắp xếp theo chiều sâu trong không gian âm nhạc (sân khấu hoặc phòng thu).

Hai yếu tố này quan trọng trong việc xác định tính chân thực của âm thanh. Âm trường và âm hình thường biến đổi đa dạng dựa trên đáp tuyến tần số của thiết bị khuếch đại và đặc tính âm thanh của phòng nghe hoặc vị trí loa.

Khi đặt loa hoặc hệ thống âm thanh Hifi cùng loại trong hai phòng có không gian và cấu trúc khác nhau, sẽ tạo ra các âm hình và âm trường khác nhau.

2.4. Độ lớn âm thanh

Độ lớn âm thanh là năng lượng âm thanh truyền đi trong một đơn vị thời gian qua một đơn vị diện tích vuông góc với hướng truyền âm. Đơn vị độ lớn âm là watt trên mét vuông (viết tắt: W/m2).

Ba yếu tố áp suất âm thanh, công suất âm thanh và độ lớn âm thanh liên quan chặt chẽ với nhau. Âm thanh có năng lượng càng cao thì công suất, độ lớn và áp suất của âm thanh càng lớn.

2.5. Độ dày âm thanh

Độ dày âm thanh hoặc sự tập trung của âm thanh là mức độ 'đặc' hoặc 'nồng' của âm thanh, được nhận biết dựa trên cảm nhận của người nghe. Đây là yếu tố chịu ảnh hưởng rất lớn từ nguồn điện cung cấp cho hệ thống, công suất của ampli với loa hoặc tai nghe, và đáp ứng tần số trung và thấp của các thiết bị sử dụng, cũng như thiết kế mạch phân tần trong loa hoặc tai nghe.

Đây cũng là yếu tố then chốt quyết định độ trung thực và độ tự nhiên của âm thanh.

2.6. Độ cao âm thanh

Độ cao âm thanh là tần số cao thấp của âm thanh, tỉ lệ thuận với tần số dao động của âm thanh. Tần số dao động càng cao, âm thanh càng cao, và ngược lại.

Độ cao có thể được đo lường dưới dạng tần số, nhưng nó không phải là một tính chất vật lý khách quan, mà là một thuộc tính tâm lý âm học của âm thanh.

2.7. Công suất âm thanh

Công suất âm thanh là tỉ lệ năng lượng âm thanh được phát ra, phản chiếu, truyền hoặc nhận được qua một diện tích S trong một thời gian giây. Đơn vị đo của công suất âm thanh là watt (W). Đây là công suất của áp lực âm thanh trên bề mặt môi trường truyền sóng âm thanh.

2.8. Độ ồn âm thanh

Độ ồn âm thanh hoặc áp suất âm thanh là áp suất của không khí khi âm thanh truyền qua không gian làm thay đổi áp suất.

Đơn vị áp suất âm thanh là bar. 1 bar là áp suất âm tác động lên một diện tích 1cm2 với một lực là 1 đin. 1 bar = 1 đin/cm2.

3. Các loại âm thanh

3.1. Âm thanh Đơn kênh (Mono)

Âm thanh Đơn kênh (Mono) là loại âm thanh chỉ phát ra từ một nguồn âm nhất định và cố định, theo một hướng nhất định.

Do đó, đối với một hệ thống âm thanh, bạn chỉ cần sử dụng một ampli và một loa, khi đó âm thanh sẽ được phát ra từ một loa cố định duy nhất, cũng là nguồn âm duy nhất, đến tai bạn.

3.2. Âm thanh Stereo

Âm thanh Stereo (âm thanh đa kênh) là sự kết hợp của các âm thanh từ ít nhất hai hoặc nhiều nguồn khác nhau.

Âm thanh có thể được phát ra từ phía trái hoặc phía phải, hoặc ngược lại. Vì vậy, để có một hệ thống âm thanh Stereo, bạn cần ít nhất hai nguồn phát hoặc hai kênh âm thanh khác nhau và hai loa để đáp ứng.

3.3. Âm thanh Vòm

Âm thanh Vòm (âm thanh xung quanh) là loại âm thanh phát ra từ nhiều hướng khác nhau nhằm mang lại cho người nghe cảm giác trải nghiệm chân thực nhất có thể khi nghe nhạc hoặc xem phim.

Vậy là chúng ta đã cùng tìm hiểu xong những thuật ngữ chuyên nghiệp về âm thanh, hẹn gặp lại bạn trong bài viết tiếp theo nhé!