Một ứng dụng siêu quốc gia của Trung Quốc bị chỉ trích vì chi phối tâm trí người dùng, liên quan đến việc nghiện điện thoại

Theo các chuyên gia, có bằng chứng cho thấy việc tiếp xúc với những nội dung từ 'vũ khí tinh thần' này có thể gây ra các vấn đề về tâm lý.

Theo các chuyên gia, có bằng chứng cho thấy việc xem những nội dung từ 'vũ khí tinh thần' này có thể gây ra các bệnh tâm thần.

TikTok là một trong những ứng dụng thành công nhất lịch sử. Nó ra đời từ ứng dụng chia sẻ video Douyin của Trung Quốc vào năm 2017 và chỉ trong 3 năm đã trở thành ứng dụng được tải xuống nhiều nhất trên toàn cầu, thậm chí vượt qua cả Google nếu xét về số lượng tên miền web được truy cập.

Quá trình thu hút người dùng có 'tác động lớn' diễn ra trong thời gian nghỉ dưỡng do đại dịch COVID-19, nhưng điều này không chỉ là may mắn. Thuật toán của TikTok làm cho nó trở thành một ứng dụng mà người dùng khó có thể cưỡng lại.

Thuật toán đề xuất là điểm nhấn chính của TikTok. Không cần phải liệt kê sở thích, bạn chỉ cần xem video và nhấn like nếu bạn thích hoặc lướt qua nếu không. TikTok sẽ ghi nhớ hành động này và điều chỉnh nội dung hiển thị cho phù hợp (có thể thông qua biểu hiện của bạn). Video trên TikTok thường ngắn hơn nhiều so với trên YouTube, vì vậy, thuật toán thu thập dữ liệu cũng nhanh chóng và tập trung hơn vào người dùng.

Danh sách For You ưu tiên những nội dung phổ biến và nhanh chóng, vì vậy đôi khi, những video mang tính xây dựng sẽ bị loại bỏ để nhường chỗ cho những thông tin 'rác' hấp dẫn.

Theo Bloomberg, các video như vậy có vẻ vô hại, nhưng thuật toán không chỉ hiển thị một nội dung duy nhất cho người xem. Khi phát hiện ra sự hấp dẫn, nó sẽ tiếp tục hiển thị nội dung tương tự và ghi nhận trong tâm trí người xem. Có nhiều trào lưu gây hại, sai lệch nhưng lại được lan truyền mạnh mẽ.

Theo các chuyên gia, việc xem những nội dung như vậy có thể gây ra các vấn đề tâm lý hàng loạt. Ví dụ, có câu chuyện về những cô gái trẻ khỏe mạnh xem các clip về người mắc bệnh Tourette và bất ngờ phát hiện mình xuất hiện các triệu chứng tương tự. Do đó, TikTok được coi là một loại siêu vũ khí mới có thể ảnh hưởng đến hành vi và tâm trí chỉ qua việc nhấp chuột.

Theo các chuyên gia, nguy cơ lớn nhất của ứng dụng không phải là nội dung cụ thể nào mà là tính gây nghiện của nó. Nhiều nghiên cứu chỉ ra mối liên hệ chặt chẽ giữa sự nghiện điện thoại thông minh, suy giảm chất lượng của não và 'chứng mất trí do kỹ thuật số' - một thuật ngữ chỉ sự lo lắng, trầm cảm và giảm trí nhớ.

TikTok, hơn bất kỳ ứng dụng nào khác, được thiết kế để cung cấp cho người xem những gì họ muốn. Nó không quan tâm đến việc họ theo dõi ai, thay vào đó, nó tìm hiểu xem họ dành bao lâu cho mỗi video.

Theo Bloomberg, thời gian trung bình sử dụng TikTok của người dùng ở Mỹ là khoảng 29 giờ mỗi tháng, nhiều hơn cả Facebook (16 giờ) và Instagram (8 giờ) kết hợp lại, theo nghiên cứu của Data.ai. Scott Galloway, một giáo sư tại Đại học New York, đã mô tả khả năng gây nghiện này giống như một dạng “thuốc phiện”. Điều này xảy ra vì TikTok mang đến sự đa dạng và màu sắc, từ âm nhạc đến trò chơi.

“Tôi đã thử tải ứng dụng, khám phá và bắt đầu xem những video ngắn 15 giây. Một giờ sau, tôi tỉnh giấc và tự hỏi buổi chiều của tôi đã kết thúc quá nhanh”, một người dùng chia sẻ. “Bằng một cách nào đó, tôi đã nghiện từ lần trải nghiệm đầu tiên”.

Không chỉ vậy, TikTok còn gặp phải vấn đề về quyền riêng tư dữ liệu người dùng, gây ra tranh cãi về bảo mật thông tin. Trong thư gửi đến 9 nghị sĩ Mỹ vào tháng 7/2022, CEO TikTok Shou Zi Chew thừa nhận nhân viên tại trụ sở của công ty ở Trung Quốc có thể tiếp cận một số thông tin của người dùng Mỹ, nhưng khẳng định rằng thông tin này không được chia sẻ với chính phủ Trung Quốc. Việc tiếp cận được thực hiện trong một môi trường an ninh mạng được kiểm soát nghiêm ngặt, theo giao thức xác thực được giám sát bởi nhóm bảo mật của TikTok tại Mỹ.

Trong cùng thư, Chew cũng thông báo rằng TikTok đang hợp tác với chính phủ Mỹ để nâng cao bảo mật dữ liệu và tuân thủ yêu cầu của Ủy ban Đầu tư Nước ngoài tại Mỹ (CFIUS) - một nhóm cơ quan chính phủ chuyên xem xét các thương vụ thâu tóm công ty Mỹ ở nước ngoài.

Tuy nhiên, trong 3 năm qua, niềm tin của người dùng Mỹ vào TikTok đã giảm sâu. Năm 2020, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã yêu cầu ByteDance rao bán TikTok nếu muốn tiếp tục hoạt động ở Mỹ.

“Niềm tin của công chúng mà chúng ta đã nỗ lực xây dựng đã bị suy yếu đáng kể do hành vi sai trái của một số cá nhân”, Giám đốc điều hành của ByteDance, Liang Rubo, viết trong một email nội bộ cho nhân viên.

Nhằm đáp lại, TikTok đã phát động Dự án Texas, một kế hoạch kỹ thuật cao cấp để ngăn chặn hầu hết các hoạt động của TikTok tại Mỹ do công ty mẹ ByteDance của Trung Quốc thực hiện. Dự án này đòi hỏi hàng nghìn nhân viên và hơn 1,5 tỷ USD để triển khai, theo The Verge.

Để thực hiện Dự án Texas, TikTok đang phải hợp tác với Oracle - công ty do nhà sáng lập Larry Ellison kiểm soát, để tận dụng mối quan hệ và ảnh hưởng của mình nhằm đảm bảo sự ủng hộ từ các quan chức trong giai đoạn đầu tiên của cuộc thảo luận. Nếu đề xuất được chấp thuận, TikTok sẽ phải bỏ ra khoảng 700 triệu đến 1 tỷ USD mỗi năm để duy trì dự án.

Dù không biết Dự án Texas có làm chính phủ hài lòng hay không, nhưng có thể nó sẽ làm cho việc làm việc tại TikTok trở nên khó khăn hơn. Phiên bản TikTok của Mỹ sẽ phải được Oracle giải mã hoàn toàn, xây dựng lại và phân phối tới các cửa hàng ứng dụng Mỹ. Oracle cũng sẽ phải kiểm tra mọi bản cập nhật ứng dụng để đảm bảo an toàn cho người dùng.

Theo: The Verge, Bloomberg