Mưa đá là hiện tượng mưa dưới dạng hạt hoặc cục băng có hình dáng và kích thước khác nhau do sự kết hợp mạnh mẽ của các dòng mây dông. Kích thước có thể từ 5 mm đến vài chục cm, thường là một vài cm, có hình dạng cầu không đối xứng. Mưa đá thường đi kèm với mưa rào. Hiện tượng mưa đá thường chỉ kéo dài trong khoảng 5 - 10 phút, lâu nhất là 20 - 30 phút cho một cơn mưa.
Mưa đá thường xảy ra ở các vùng núi hoặc gần biển, nơi có bề mặt phẳng lớn gần với núi (bán sơn địa); trong khi ít xảy ra trên đồng bằng. Do đó, mưa đá có thể xảy ra khắp nơi ở Việt Nam, kể cả vào mùa hè. Đặc biệt, ở vùng núi phía bắc Việt Nam, từ tháng 1 đến tháng 5 hàng năm thường có mưa đá, nhiều nhất là từ tháng 3 đến tháng 5, chủ yếu do các đợt Frông lạnh mạnh mẽ.
Nguyên nhân
Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng mưa đá là sự di chuyển của không khí nóng ẩm từ biển vào đất liền do sự lấn áp của áp cao cận nhiệt đới từ phía tây, trong khi đó áp cao cận nhiệt đới cũng tạo ra thời tiết nắng nhiều với nhiệt độ không khí cao. Với điều kiện này, không khí bất ổn di chuyển mạnh mẽ, dẫn đến sự hỗn loạn lớn, dòng không khí dịch chuyển lên cao đưa các đám mây nóng ẩm vượt qua tầng đối lưu. Khi lên cao, nhiệt độ giảm, và khi đạt đến 0 độ C, hơi nước bị đông cứng lại thành băng, và khi hạt này đủ lớn để vượt qua lực nặng, nó rơi xuống đất và trở thành mưa đá.
Tác hại
Trên diện rộng, trong cơn dông mưa đá thường đi kèm với gió mạnh, đôi khi là gió lốc hỗn độn kèm theo mưa đá, gây ra sức tàn phá lớn với gió mạnh và các xoáy.
Ngoài sức mạnh của gió, những hạt mưa đá còn có thể gây ra thiệt hại nghiêm trọng như đổ sập nhà cửa, phá huỷ cây cối, thậm chí gây tổn thương tính mạng. Do đó, mưa đá được xem là một trong những hiện tượng thời tiết nguy hiểm nhất.