Mùa Đông, Ánh Sáng Và Những Quả Hồng

An bước vào phòng khách, ánh nắng rọi xuống sàn nhà gỗ giống như có một đứa trẻ nghịch ngợm đã làm rơi một hũ mật ong. Đà Lạt mùa này se lạnh, những quả hồng đỏ rực trên cây nhưng không nhiều người muốn hái. Mùa đông là lúc chứng trầm cảm theo mùa (SAD) của An trở lại. 

An chưa chia sẻ với bất kỳ ai về tình trạng của mình, sẽ chẳng có gì xảy ra nếu ai đó cố tình biến bản thân thành đặc biệt chỉ vì bệnh tình. Ba mẹ An đặc biệt vì họ là cặp nghệ sĩ hoàn hảo nhất trong nhà hát. Anh trai An đặc biệt vì được chẩn đoán là thiên tài tự kỷ, từ năm 4 tuổi đã tự chơi dương cầm mà không cần sự hướng dẫn. Chị gái An đặc biệt vì thành thạo 3 ngoại ngữ và được học bổng toàn phần. Từ khi còn nhỏ, sống trong một gia đình sáng lạng, An cảm thấy chính mình chỉ là một tia sáng nhạt nhòa. Trong lòng, cô muốn trốn chạy để che giấu đi sự bình thường khó chịu của mình.

Nhưng gia đình luôn ở bên cạnh An. Họ yêu thương cô một cách vô điều kiện và sẵn lòng đáp ứng những điều mà cô muốn. Tuy nhiên, An cảm thấy mình nên ít đòi hỏi hơn, ít muốn hơn, hoặc ít nhận lấy điều gì đó để giảm bớt lo lắng cho người khác. Cô cảm thấy mình không xứng đáng được yêu thương.

Mùa đông năm nay trở nên rất dài. An không thích cái nóng của mùa hạ nhưng lại cảm thấy bất lực trước sự ảm đạm của mùa đông - thứ làm giảm hormone serotonin và nỗi buồn trở nên nặng nề hơn. Cô quyết định tới Đà Lạt ít ngày - nơi dù mùa đông vẫn có ánh nắng vàng và hoàng hôn đẹp rực rỡ.

Nỗi buồn như một cơn viêm họng khiến An không muốn nói chuyện với ai. Đến ngày thứ 4 ở Ánh Sáng, nó bắt đầu tan đi và trở nên dễ chịu hơn. Ánh Sáng là tên của homestay mà An đang ở. Có nhiều lý do khiến cô chọn căn nhà nhỏ này. Thứ nhất, cái tên giống với phương pháp trị liệu cho người mắc trầm cảm theo mùa, cộng với việc chủ nhà cũng tên là Huy (nghĩa là ánh sáng). Thứ hai, homestay chỉ chấp nhận đón tiếp nhóm từ 3 người trở xuống và yêu cầu giữ im lặng sau 10 giờ tối. Thứ ba, quản gia là bà ngoại Huy, không có người khác làm nên An có ít cơ hội gặp người lạ. Cuối cùng, An thích các bức tranh do Huy vẽ. Anh chính là hoạ sĩ, và trên Fanpage của anh có nhiều bức tranh chân dung treo. Mỗi bức tranh đều không đối xứng và sử dụng màu sắc một cách độc đáo, khiến An luôn cảm thấy có điều gì đó thiếu sót ở trong tim mình.

Mỗi sáng, khi An ngồi phơi nắng trên sân, Huy sẽ đến tưới nước cho cây hồng. Mỗi chiều, trước khi hoàng hôn buông xuống, An lại ra sân phơi nắng thêm một lần nữa, và thường thấy Huy đứng ở cửa sổ, nhìn ra xa xăm trong khi ăn một quả hồng. Có lẽ anh ấy thích hồng trứng lắm.

Huy nói chuyện vừa đủ, không đặt câu hỏi ngoài chủ đề giữa người khách và chủ nhà. Nếu không phải là “liên quan tới cây hồng' hoặc trong các bữa ăn, An gần như chỉ thấy anh ấy ở trong bếp mỗi khi anh phụ giúp bà ngoại dọn dẹp.

Hoàng hôn chiều nay có màu của những quả hồng, mặt trời bắt đầu ló ra, chiếu vào từng đám mây. An quan sát mỗi giây từng chảy qua khe nheo giữa ngón tay của mình. Cô tưởng tượng những tia sáng đi vào bên trong, đến “lỗ hổng' trong trái tim, từng mảng mảnh được khâu lại từng bước. Ánh sáng dần dần tắt, nhưng những mảng mảnh này vẫn đợi ngày mai tiếp tục.

- Ngày mai, em có muốn đi chợ sớm Đà Lạt không?

An bất ngờ, cô nhìn Huy một lúc rồi trả lời:

- Sớm là bao giờ?

- Đúng lúc cho việc phơi nắng buổi sáng của em. Em sẽ ra ngoài sân khi mặt trời lên khoảng 7 giờ 30 phút phải không?

An ngạc nhiên, sau đó gật đầu:

- Đồng ý. 

- Được rồi. Nhanh chóng vào ăn cơm đi. Bà đã nấu xong rồi đấy.

An đứng dậy và vào phòng tắm rửa. Trên đường đi xuống cầu thang, An vẫn nghe thấy tiếng bà và Huy đang trò chuyện:

- Hôm nay ngoại không quên mua hành nha!

- Vâng, con đã biết. Gần đây con thấy ngoại thường quên mua hành.

Buổi sáng dễ chịu mặc dù lạnh, An ngồi sau xe Huy đến chợ Đà Lạt. Khói từ những ấm nước sôi cùng hương cà phê mới pha trộn vào không khí sương mù. Họ ghé vào một quán ở bên cạnh chợ với những chiếc ghế thấp và bàn gỗ nhỏ.

- Anh thường ghé vào đây không?

- Thỉnh thoảng. Anh không thích những nơi quá đông... người du lịch - Huy nở nụ cười.

An nhếch môi, cười nhẹ:

- Vậy tại sao lại đưa em đến đây?

- Bởi vì đã 4 ngày trôi qua mà em vẫn chưa rời khỏi homestay, điều đó không phải là trải nghiệm Đà Lạt chính xác. 

- Vậy người dân địa phương thường đi đâu?

- Họ cũng đến đây, và đến nhiều nơi khác nữa. Vì họ là người bản địa mà. 

- Họ à? Anh không thuộc về số đó ạ?

- Ừ, anh chuyển từ Sài Gòn về Đà Lạt khi anh 10 tuổi. Sau đó đi học đại học ở Sài Gòn, nhưng bây giờ lại quay về đây.

An không quá ngạc nhiên, các nghệ sĩ thường quay về Đà Lạt sau khi trải qua nhiều thứ khác nhau ở nơi khác. Nhưng Huy còn trẻ, liệu anh có thích sự mới mẻ khi còn trẻ không:

- Vậy tại sao anh quay về?

Huy nhấp một ngụm cà phê, vị cà phê đậm đà và hòa vào miệng, khác hoàn toàn với vị cà phê ngọt ngào nhưng nhạt nhẽo ở Sài Gòn:

 - Bởi vì ngoại cần một người rửa chén. Và, mùa đông ở đây có rất nhiều quả hồng. 

- Anh thích ăn hồng đến vậy ạ?

- Đúng vậy, thích rất nhiều. Thích đến mức mỗi khi không biết làm gì, nghĩ gì, ăn gì, tôi luôn tìm đến hồng.

Sau buổi sáng ấy, hai ngày một lần, tôi sẽ rời homestay để đến bất kỳ nơi nào tại Đà Lạt. Có lúc đi dạo quanh Hồ Xuân Hương, có khi ghé quán cà phê địa phương mà Huy giới thiệu, có khi chỉ đứng yên tại con hẻm 15B Hùng Vương. Thấm thoát hai tuần trôi qua, tôi không còn cứng nhắc chỉ thực hiện “những mũi khâu” một mình tại sân nhà Ánh Sáng nữa. Nhiều lúc, tôi mời Huy cùng đi dạo dưới ánh nắng sớm. Anh cũng dần chấp nhận tôi như một làn gió lạ đến, tức là tôi dễ chịu, mát mẻ và hiền lành hơn những khách hàng thông thường. Lâu rồi, anh không còn bị rung động bởi điều gì theo cách đó.

Chủ nhật cuối cùng tôi ở lại Đà Lạt, trời mưa tầm tã, triệu chứng trở nên nặng hơn. Huy nghe thấy tiếng tôi khóc không ngớt. Anh để ý rằng vào những ngày nắng đẹp, tôi rất vui vẻ và nói nhiều hơn một chút. Nhưng vào những ngày trời u ám, tôi có thể trở nên im lặng, mất hứng hay thậm chí khóc một mình như bây giờ. Trong cuộc đời của Huy, đây không phải là lần đầu tiên anh thấy ai đó khóc.

Một buổi sáng khi tôi lên 10, mẹ gọi tôi dậy sớm, mang theo 2 vali để đến Đà Lạt sống cùng ông bà. Ba sau đó ghé qua đúng một lần để làm thủ tục rồi ra đi mãi mãi. Tôi không biết người lớn có chuyện gì, tôi chỉ thấy mẹ lén khóc rất nhiều ngày sau đó. Một lần, mẹ đứng dưới cây hồng, đôi vai run rẩy, đầu cúi thấp đến đáng thương. Tôi không nhịn được chạy lại hỏi vì sao, mẹ vỗ về tôi và nói:

- Mẹ muốn ăn hồng nên mới ra đây đấy, nhưng gió lạnh quá.

Chắc phải khó khăn lắm mẹ mới nghĩ ra một lý do tuyệt vọng như vậy. Sau lần đó, tôi rút ra hai điều. Thứ nhất, mẹ muốn được khóc một mình. Thứ hai, tôi có thể giả vờ như mẹ khóc vì muốn ăn hồng. Vì vậy, bất cứ khi nào thấy mắt mẹ đỏ hoe, tôi đều cố gắng mang đến một quả hồng. Liên tục như vậy trong tám năm, cho đến khi tôi vào Đại học, căn bệnh độc ác cũng cướp đi mẹ tôi.

Chờ đến khi phòng An yên tĩnh hết, anh mới gõ cửa và mang theo một đĩa hồng. Gần ngày An phải về, An càng khóc nhiều hơn, cây hồng cũng ít đi. Có lúc, cô không còn che giấu nước mắt nữa, nhìn thẳng vào mắt anh và nói:

- Mùa đông này quá khắc nghiệt, bệnh trầm cảm quá khắc nghiệt, em cũng quá khắc nghiệt.

Huy vẫn gỡ vỏ một quả hồng cho cô:

- Đúng vậy, thế giới này có quá nhiều chuyện khắc nghiệt. Hãy khóc cho hết chuyện khắc nghiệt đi. 

An đã rời Đà Lạt được hai ngày, hôm nay ngoại vẫn không bỏ hành vào thức ăn. Huy thấy lạ:

- Khách đã về rồi, ngoại vẫn cố gắng không bỏ hành vào thức ăn sao? 

Ngoại mỉm cười đáp:

- Khách đã về rồi, sao con không mua hành khi đi chợ nhỉ?

Huy cười nhẹ, im lặng và tiếp tục ăn:

- Sao con không nói với cô bé rằng con không muốn cô bé đi? Ngoại thấy cô bé đợi con lâu đấy, suýt trễ cả giờ ra sân bay kia.

Huy vẫn yên lặng, múc thêm thức ăn vào bát ngoại:

- Không cần phải nói ra, người ta sẽ hiểu mà. Quan trọng hơn, việc nói ra sẽ làm cho cô bé biết mình có ý nghĩa trong lòng con thế nào. Đôi khi, điều đó khiến chúng ta mạnh mẽ hơn và tiếp tục sống. 

Huy nhìn lên ngoại một lúc rồi hỏi:

- Nếu có lần khác, con sẽ nói với ngoại đấy. À, con không tìm thấy bức tranh đó, ngoại có biết nó ở đâu không?

Lần này đến lượt ngoại im lặng ăn cơm.

Đêm trước khi rời Đà Lạt, An vẫn khóc trong phòng mặc dù trời không u ám. Anh cũng mang lên một đĩa hồng, đợi cho đến khi cô lau khô nước mắt và ăn xong: 

- Anh chưa hỏi vì sao em thường khóc.

Huy cười nhẹ, đôi mắt nhắm lại không biết phải nói gì tiếp. An nhìn ra khung cửa sổ, từ từ kể:

- Đã lâu rồi, em không nhớ tại sao mình lại khóc. Chỉ biết trái tim em rối bời, nó co lại, rồi nước mắt trào ra. Cuộc sống của em, nếu nhìn từ bên ngoài ai cũng thấy em rất may mắn. Em không hiểu tại sao bản thân lại may mắn như vậy, em sống nhạt nhẽo như một đám cỏ. Nghĩa là chỉ lớn lên và cao hơn. Không nở hoa, không trái. Đất đã cho em tất cả. Trong khi xung quanh, cây cối phải cạnh tranh chất dinh dưỡng, rụng lá vào mùa đông rồi rực rỡ vào mùa xuân. Sao em cứ quanh quẩn như thế nhỉ, chỉ nhìn ngưỡng mộ mà không làm gì khác?

Lần đầu tiên An chia sẻ nhiều về bản thân với người lạ:

- Điều đáng lạ là những cây trong vườn vẫn bảo vệ em, như thể không nhận ra em là một đám cỏ. Nếu họ nhận ra, chúng sẽ thất vọng lắm, vì cỏ chỉ lặng lẽ tước đi dinh dưỡng của chúng.

An đan hai bàn tay vào nhau, ánh mắt hướng xuống, cô dám nói điều mà cô đã giấu kín suốt bao nhiêu năm. Huy nhìn cô mềm mại:

- Sao em biết những cây chưa nhận ra? Nếu họ yêu em, vì em là cỏ. Nếu họ không nghĩ rằng em cướp đi điều gì của khu vườn. Họ chỉ biết khu vườn vì có em nên mới hoàn thiện. Nếu vậy thì sao? 

An nhẹ nhàng giật mình. Cô nhìn anh lâu, rồi hỏi liệu anh có nhớ cô vào ngày mai không. Huy trả lời rụt rè:

- Hãy viết vài dòng trên tờ giấy note nhé. Khách vẫn thường làm như vậy.

Sáng hôm sau, anh ra khỏi nhà sớm. An đợi anh để chào tạm biệt nhưng gần như trễ giờ bay. Ngoại thấu hiểu đứa cháu của mình, anh thường không muốn trở thành gánh nặng cho ai. Ngoại đưa cho An bức tranh anh vẽ dưới sân nhà để tặng cô:

- Mỗi buổi sáng, đứa bé này đều đứng sau lưng con một lúc dài. 

An nhìn vào hình ảnh của mình trong bức tranh, với ánh sáng ôm trọn và bóng mát của cây hồng che chở. Cô cảm thấy thoải mái như một đám cỏ đầy sức sống.

- Biết không, người ta nói rằng trẻ con khi xa bố mẹ sẽ như có một khoảng trống trong lòng. Đứa bé này của ngoại đã trưởng thành với một khoảng trống như thế.

Ngoại nắm lấy tay An:

- Hàng ngày, ngoại luôn thấy nó tự làm đầy khoảng trống của mình. Kể từ khi có con, điều đó trở nên dễ dàng hơn một chút. Nếu nó làm con buồn, chỉ vì nó cũng đang vật lộn, hãy cho nó thêm thời gian để lắng nghe con.

Huy vẫn chưa về nhà trước khi An ra sân bay, cô để lại một tờ ghi chú như lời anh dặn. Trên đó viết:

“Em đã suy nghĩ về câu hỏi của anh. Nếu cả khu vườn đều yêu em vì em là cỏ? Nếu em may mắn, hãy xem nó như một món quà thay vì gánh nặng. Cảm ơn đã giúp em nhận ra rằng có những tình thương không cần phải cố gắng để đạt được, chỉ cần cảm nhận và để cho người khác thương mình theo cách họ muốn. 

Thêm nữa, sau này khi nhìn thấy những trái hồng, em sẽ nhớ về anh'.

NGUỒN: HÀ NGUYỄN