Mắm sò Lăng Cô – Những điều có thể bạn chưa biết
1.1 Giới thiệu về mắm sò Lăng Cô – Mắm gì mà ô sao ngon thế?
Đến với Cố Đô, nhiều người sẽ nhắc đến những đặc sản Huế như trà cung đình, mè xửng, nem chua… Dù tìm trong danh sách nào, bạn cũng sẽ tìm thấy một nhân vật sáng giá luôn hiện hữu đó là mắm sò Lăng Cô. Mắm sò đi vào lòng không chỉ người dân địa phương mà còn cả khách du lịch bởi vì hương vị thơm ngon, không quá khó ăn như các loại mắm cá khác. Kết hợp với vùng biển Lăng Cô nơi là “thiên đường” của các loại hải sản như tôm, cua, sò lông, sò huyết, vẹm, hàu… tươi sống với sản lượng phong phú và dồi dào sẽ cho ra loại mắm sò Lăng Cô ngon, ngọt, hấp dẫn. Thế nhưng người dân ở đây khi cào được sò lông, một số ít sẽ đem đi bán cho các thương buôn, nhà hàng xung quanh. Phần lớn còn lại sẽ dùng làm mắm sò Lăng Cô – Đặc sản làm quà của xứ Huế.
Các loại mắm khác nhau trông vô cùng hấp dẫn tại các khu chợ
1.2 Nguyên liệu để làm ra món mắm sò ngon đúng điệu
Để làm được loại mắm sò ngon, người dân thường dùng con sò lông hay còn được người dân địa phương gọi là con sặc. Sò long còn có một cái tên khoa học là Anadara subcrenata – Nghe như một loại thần chú trong Harry Potter bạn nhỉ? Con Anadara subcrenata này xuất hiện ở đa số vùng biển nhiệt đới như Ấn Độ Dương, Thái Bình Dương vì đơn giản nó là con sò nhiệt đới. Ở Việt Nam, bạn sẽ tìm thấy loại sò lông này nhiều nhất ở Kiên Giang và Huế.
Sò lông có tên khoa học là Anadara subcrenata
Thịt sò lông (mao kham nhục – tên thuốc trong đông y của sò lông) có hương vị ngọt ngào, hòa quyện giữa mặn và ngọt, mang đặc tính ấm, không độc, giúp bổ huyết, ổn trung, hỗ trợ điều trị huyết hư, kiện vị, giảm triệu chứng đau dạ dày, tiêu hóa kém. Đối với những người mắc các bệnh như viêm loét dạ dày - tá tràng, tiêu hóa kém hoặc thiếu máu, việc tiêu thụ sò lông thường xuyên là một lựa chọn hợp lý. Trong sò lông cũng chứa đựng nhiều chất đạm và các dưỡng chất quan trọng, giúp cung cấp năng lượng và tăng cường sức khỏe.
Mặc dù được biết đến với nhiều tác dụng y học, sò lông thường được sử dụng như một “liều thuốc cho tâm hồn” hơn. Sò lông nướng mỡ hành, gỏi sò lông, mì xào sò lông, sò lông xào bông cải… là những món ăn phổ biến thường được kết hợp với hoạt động nhậu.
1.3 Mùa nào ăn mắm sò xứ Huế ngon nhất?
Hoạt động bắt sò lông diễn ra quanh năm, trừ vào những tháng mưa gió vào tháng 9 và tháng 10 – giai đoạn mùa lũ bão bắt đầu tại miền Trung, khi nước biển dâng cao gây khó khăn trong việc đánh bắt sò lông. Tuy nhiên, vì mắm sò có thể được chế biến và ngâm ủ trong thời gian dài mà vẫn giữ được hương vị tốt, nên người dân thường chuẩn bị mắm sò Lăng Cô để sử dụng trong những tháng mưa bão. Do đó, mắm sò có thể có sẵn suốt cả năm. Nếu muốn tự làm mắm sò, bạn có thể chọn thời điểm sau khi cơn bão đã qua, khi thời tiết trở lại bình thường. Vào thời điểm này, ngư dân sẽ bắt được nhiều loại hải sản, trong đó có sò lông. Sò lông thường có kích thước lớn, đường kính khoảng 6cm. Dù có ít khi 1kg chỉ chứa khoảng 20 con, nhưng vào mùa, giá của sò lông rất hợp lý, chỉ dưới 20 nghìn/kg.
Sò lông là nguyên liệu chính để tạo nên món mắm sò Lăng Cô nổi tiếng
1.4 Quy trình làm mắm sò Lăng Cô – Đơn giản nhưng không dễ
Việc chế biến mắm sò lông không phức tạp, chỉ cần ướp sò với muối và các gia vị khác, sau đó ủ cho đến khi “chín”. Tuy nhiên, để có một hũ mắm sò Lăng Cô ngon, bạn cần một chút kinh nghiệm để tránh tình trạng ướp mặn hoặc nhạt quá. Hôm nay, Mytour.vn sẽ chia sẻ với bạn công thức ướp mắm sò lông Lăng Cô đạt chuẩn nhất nhé!
Đầu tiên, bạn cần có sò. Để có sò, bạn phải đi bắt hoặc cào sò. Quá trình này cũng không đơn giản một chút nào vì bạn phải ngâm mình trong nước hàng giờ để có thể thu thập đủ sò để chế biến. Vì Mytour.vn là một phần của “hội người lười Việt Nam” và có lẽ bạn cũng thế, vì vậy bạn có thể mua sò lông trực tiếp từ các ngư dân hoặc tại các chợ hải sản đầu mối. Và đó là bước đầu tiên của quy trình.
Để sản xuất mắm sò Lăng Cô, người dân phải ngâm mình trong thời gian dài để thu thập sò lông
Bước tiếp theo là xử lý sò. Sò sau khi lấy thịt, cần được rửa sạch để loại bỏ bùn và cát bên trong. Tuy nhiên, quá trình này cần phải nhanh chóng để tránh sò bị nở to và ảnh hưởng đến chất lượng mắm sò. Người ta thường rửa sò rất nhanh rồi vớt lên. Cuối cùng, để ráo nước khoảng 1 tiếng.
Bước cuối cùng là làm mắm. Sò sau khi đã ráo nước, được đặt vào thau nhựa, sau đó ướp với muối sống theo tỉ lệ 2:10. Mỗi 10 chén sò cần 2 chén muối. Bí quyết của món mắm sò Lăng Cô nằm ở việc cân đo lượng muối một cách chính xác, đảm bảo mắm không quá mặn hoặc quá nhạt. Cuối cùng, trộn đều sò với ớt, gừng và đổ vào hũ thủy tinh, đậy kín nắp. Mắm sò cần được bảo quản ở nơi mát mẻ, tránh ánh nắng trực tiếp trong vòng 8-10 ngày trước khi sử dụng. Tuy nhiên, để có hương vị tốt hơn, bạn có thể ngâm mắm sò thêm một thời gian nữa!
Màu đỏ của mắm sò rất đậm và cay nồng
1.5 Cách thưởng thức mắm sò đúng cách – Nâng cao hương vị
Giống như chúng ta, mắm sò cũng có một số món kèm cực kỳ phù hợp! Để tăng thêm hương vị hấp dẫn của mắm sò Lăng Cô, bạn cần chọn lựa nguyên liệu ăn kèm phù hợp. Đầu tiên, là cơm nóng. Mắm sò muối kết hợp với cơm nóng là hương vị tốt nhất. Hoặc bạn có thể chế biến thêm một miếng thịt ba chỉ, dùng chung với mắm sò và rau sống như khế chua, chuối chát, xà lách. Hương vị này vừa mát mẻ, vừa cay cay, đảm bảo sẽ là món ăn không thể quên!
Ăn thịt ba chỉ cuốn với rau sống và chấm mắm sò cũng ngon tuyệt
Để bảo quản lâu dài, khi múc mắm ra hãy đậy kín. Mắm sò Lăng Cô thường chỉ có muối, ớt và riềng, bạn có thể thêm tỏi ớt để tăng thêm hương vị. Cũng có thể nêm thêm một chút đường, bột ngọt, nhưng cũng đừng quá nhiều để không làm mất vị ngon tự nhiên của mắm sò.
Nơi nào bán mắm sò ngon nhất?
Mắm sò Lăng Cô ngon nhất là ở Lăng Cô, nhưng nếu bạn không muốn đi xa, hãy đến chợ Đông Ba ở Huế. Ở đó, bạn có thể mua mắm sò nhập trực tiếp từ Lăng Cô với nhiều thương hiệu đảm bảo chất lượng. Một gợi ý cho bạn là mắm sò Mệ Cặn (Bà Cặn), một gia đình có hơn 20 năm kinh nghiệm làm mắm sò, đảm bảo ngon, bổ, rẻ, chỉ từ 120k/chai.
Chai mắm được đậy kín và bạn chỉ cần chờ đợi cho đến khi thấy mắm sò nổi lên trên cùng. Dưới đó là nước có màu sắc giống như nước mắm, chỉ cần nướng cá là đã ngon.