Mức độ bão hòa (hay còn gọi là chỉ số no của hydro hoặc số vòng và liên kết đôi) là một công thức hóa học hữu cơ dùng để xác định cấu trúc phân tử. Công thức này giúp xác định số lượng vòng, liên kết đôi và ba trong phân tử mà không chỉ rõ số lượng từng loại. Để kiểm tra, công thức được xác nhận bằng NMR, phổ khối lượng và phổ hồng ngoại.
Công thức xác định số vòng và liên kết pi
Đối với các phân tử chỉ chứa carbon, hydro, halogen, nitơ và oxy, công thức tính như sau
Ở đây, a đại diện cho hóa trị của nguyên tố, còn n là số nguyên tử của nguyên tố đó
Tổng số liên kết pi và số vòng là:
- Mỗi vòng trong phân tử tương ứng với một đơn vị bất bão hòa.
- 1 liên kết đôi (là liên kết bao gồm một liên kết đơn (xích ma) và một liên kết pi) cũng tương đương với một đơn vị bất bão hòa.
- 1 liên kết ba (bao gồm một liên kết đơn (xích ma) và hai liên kết pi) tương ứng với hai đơn vị bất bão hòa. Ví dụ: Phân tử fomandehit HCHO, với công thức phân tử CH2O, có thể tính toán như sau: => do đó, phân tử HCHO có 1 liên kết pi hoặc vòng.
Paul R. Young, Sách về Quang phổ học Thực hành ISBN 0-534-37230-9
Các tài liệu tham khảo bên ngoài
- Công cụ tính khối lượng phân tử và mức độ bão hòa
- Chỉ số Bão hòa Lưu trữ ngày 04-01-2014 tại Wayback Machine