Mức độ cao của mỡ máu và thông tin liên quan

1. Hiểu về chỉ số mỡ máu và tầm quan trọng

Mỡ máu hay còn gọi là lipid máu, là một phần quan trọng của máu và của các quá trình sống trong cơ thể. Trong đó, cholesterol là một loại lipid quan trọng nhất, cần được duy trì ở mức ổn định trong máu để phục vụ cho nhiều chức năng cần thiết của cơ thể, bao gồm tổng hợp hormone, bảo vệ tế bào, và duy trì hoạt động bình thường của cơ thể.

Mỡ máu cao có thể dẫn đến sự hình thành xơ vữa ở động mạch

Cơ thể cần cân bằng giữa cholesterol tốt và cholesterol xấu. Sự mất cân bằng này, đặc biệt là khi nồng độ cholesterol xấu tăng cao, có thể gây ra các vấn đề sức khỏe. Mỡ máu được tạo ra từ hai nguồn chính: tự tổng hợp trong cơ thể và tiếp nhận từ thức ăn. Khoảng 75% mỡ máu được gan và các cơ quan trong cơ thể tự tổng hợp, phần còn lại đến từ thức ăn, đặc biệt là từ thức ăn động vật.

Ngoài cholesterol, mỡ máu còn chứa triglyceride - một loại chất béo trung tính. Dưới đây là các đặc điểm và vai trò của các thành phần mỡ máu:

Cholesterol LDL, hay còn gọi là cholesterol xấu

Cholesterol LDL được coi là xấu vì khi nồng độ của nó trong máu tăng cao, có thể dẫn đến sự lắng đọng ở thành mạch máu và hình thành các mảng xơ vữa. Các mảng này có thể gây ra hẹp tắc mạch máu, làm trở ngại cho sự lưu thông máu. Đôi khi, chúng có thể vỡ ra và tạo thành cục máu đông, gây bít tắc mạch máu một cách cấp tính.

Cholesterol LDL đóng vai trò chính trong việc hình thành mảng xơ vữa ở động mạch

Do đó, nồng độ cholesterol xấu cao tăng nguy cơ mắc tai biến mạch máu não và nhồi máu cơ tim. Những người có cholesterol LDL cao cần được theo dõi và điều trị.

Cholesterol HDL, còn gọi là cholesterol tốt

Cholesterol HDL chiếm 1/4 - 1/3 tổng nồng độ cholesterol trong máu, có vai trò chuyển chất béo từ máu về gan và ngăn chặn sự hình thành mảng xơ vữa ở động mạch cũng như các biến chứng tim mạch khác.

Những thói quen không tốt như ít vận động, hút thuốc lá, béo phì, thừa cân,… có thể làm giảm cholesterol LDL. Do đó, những người này cần cải thiện cholesterol LDL bằng cách thay đổi lối sống và điều trị khi cần thiết.

Triglycerides

Triglycerides là một loại chất béo trung tính trong máu, thường tăng cao ở những người có mức cholesterol toàn phần cao. Mặc dù bằng chứng khoa học vẫn còn hạn chế nhưng sự tăng cao của Triglycerides trong máu cũng có liên quan đến một số biến chứng tim mạch.

Chỉ số mỡ máu là một phương tiện quan trọng để đánh giá nguy cơ mắc bệnh xơ vữa động mạch và các bệnh tim mạch

2. Mỡ máu bao nhiêu là cao - chuyên gia giải đáp chi tiết

Mỡ máu cao hay đánh giá nguy cơ cần dựa trên tất cả các chỉ số mỡ máu, cụ thể như sau:

2.1. Chỉ số cholesterol toàn phần

Chỉ số cholesterol toàn phần tiết lộ nguy cơ như sau:

• < 200 mg/dL: Mức lý tưởng và nguy cơ mắc bệnh động mạch vành thấp.

• 200 - 239 mg/dL: Mức giới hạn cần lưu ý điều chỉnh.

• >= 240 mg/dL: Bạn có mức tăng cholesterol máu, có nguy cơ mắc bệnh động mạch vành cao gấp đôi so với bình thường.

2.2. Chỉ số cholesterol HDL

• Khi HDL cholesterol < 40mg ở nam giới và < 50 mg ở nữ giới: Đây là mức cholesterol tốt thấp, nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao.

• Khi HDL cholesterol > 60mg/dL, đây là tín hiệu tốt cho thấy cholesterol này đang bảo vệ cơ thể khỏi nguy cơ tim mạch.

2.3. Chỉ số cholesterol LDL

Phân loại chỉ số cholesterol LDL như sau:

• < 100 mg/dL: Được đánh giá là rất tốt.

• Từ 100 - 129 mg/dL: Đánh giá ở mức tốt.

• Từ 130 - 159 mg/dL: Ở mức tăng giới hạn.

• 160 - 189 mg/dL: Thuộc vào đối tượng nguy cơ cao.

• >=190 mg/dL: Có nguy cơ rất cao mắc bệnh lý tim mạch và biến chứng.

Nồng độ Triglyceride cũng đánh giá tình trạng mỡ máu cao

2.4. Nồng độ Triglyceride

Chỉ số Triglycerides trong máu tiết lộ nguy cơ như sau:

• < 150 mg/dL: Mức bình thường.

• Từ 150 - 199 mg/dL: Mức tăng giới hạn.

• Từ 200 - 499 mg/dL: Mức tăng.

• Trên 500 mg/dL: Mức tăng rất cao.

Bệnh nhân bị rối loạn lipid máu hỗn hợp khi đồng thời tăng LDL cholesterol và giảm HDL cholesterol, nguy cơ biến chứng bệnh tim mạch cao. Nếu kèm theo tăng triglyceride được gọi là rối loạn lipid máu tăng sinh xơ vữa động mạch.

3. Mỡ máu cao nguy hiểm như thế nào?

Rất nhiều nghiên cứu khoa học đã chứng minh, mỡ máu cao hay cholesterol tăng là yếu tố nguy cơ cao nhưng có thể thay đổi được với các bệnh lý tim mạch như: nhồi máu cơ tim, bệnh động mạch vành và tai biến mạch máu não. Đặc điểm của các yếu tố nguy cơ tim mạch này thường đi kèm, thúc đẩy lẫn nhau khiến nguy cơ mắc bệnh tăng gấp nhiều lần.

Cơ chế gây bệnh tạo mảng xơ vữa do tăng nồng độ Cholesterol như sau: Nồng độ LDL cholesterol trong máu cao dẫn đến tình trạng lắng đọng tích tụ vào thành mạch máu. Cùng một số chất trong máu, chúng tụ họp lại hình thành mảng xơ vữa động mạch. Mảng xơ vữa càng lớn thì lưu thông máu càng bị cản trở, có thể dẫn đến hẹp tắc hoàn toàn.

Mỗi năm trên thế giới có khoảng 17 triệu người tử vong do bệnh tim mạch, phần lớn liên quan đến xơ vữa động mạch. Vì thế ngăn chặn sớm từ khi chỉ số mỡ máu cao bất thường là cần thiết để giảm yếu tố nguy cơ.

Thói quen ăn uống và sinh hoạt ảnh hưởng trực tiếp đến chỉ số mỡ máu

Việc kiểm soát, khống chế và điều trị rối loạn mỡ máu cần thực hiện liên tục, suốt đời, mục tiêu quan trọng là ngăn cản biến cố tim mạch. Do đó, những người có chỉ số mỡ máu cao cần lưu ý hơn về lối sống, chế độ ăn uống và luyện tập. Người có chỉ số mỡ máu tốt nên tiếp tục duy trì thói quen sống tốt để bảo vệ tim mạch trước các nguy cơ tổn thương và bệnh lý.

Bạn có thể làm xét nghiệm mỡ máu tại nhiều cơ sở y tế trên cả nước, nhưng hãy tìm đến những cơ sở uy tín để kết quả xét nghiệm chính xác, ngoài ra bạn cũng được tư vấn tốt hơn về tình trạng sức khỏe của bản thân cũng như biện pháp cải thiện.