1. Vi khuẩn ăn thịt người là gì?
Thực tế, không có loại vi khuẩn nào thực sự ăn thịt người theo nghĩa đen mà cụm từ này được sử dụng để mô tả bản chất của loại vi khuẩn gây ra tình trạng viêm cân mạc hoại tử.
Viêm cân mạc hoại tử là một dạng nhiễm khuẩn sâu bên dưới da không phổ biến và tiến triển rất nhanh. Nguyên nhân là do độc tố từ vi khuẩn này gây ra viêm và phá hủy các mô liên kết, mô mỡ và mô cơ. Loại vi khuẩn thường gây ra viêm cân mạc hoại tử chủ yếu là liên cầu khuẩn beta-hemolytic group A.
Viêm khuẩn gây ra viêm cân mạc hoại tử thường là liên cầu khuẩn beta-hemolytic nhóm A.
Ngoài ra, các loại vi khuẩn khác như Vibrio vulnificus, tụ cầu vàng, Klebsiella, Clostridium,... cũng có thể gây ra viêm cân mạc hoại tử.
1.1. Liên cầu khuẩn beta-hemolytic nhóm A
Đây là loại vi khuẩn gram dương, khi nuôi cấy chúng sẽ tự tạo thành chuỗi có độ dài khác nhau. Trong môi trường nuôi cấy thạch huyết cừu, chúng sẽ tụ lại thành cụm nhỏ giống như hình tròn, xung quanh là vùng hồng hồng cầu bị phá vỡ.
1.2. Vibrio vulnificus
Vibrio vulnificus là một loài vi khuẩn gram âm có khả năng di chuyển. Nó thuộc họ Vibrionaceae của chi Vibrio (có đến 12 loài Vibrio gây bệnh cho con người).
1.3. Tụ cầu vàng (Staphylococcus aureus)
Tụ cầu vàng cũng là một loài vi khuẩn gram dương, khử trùng tùy ý và thuộc họ Staphylococcaceae. Trong môi trường nuôi cấy, tụ cầu vàng có dạng hình tròn, trơn bóng và sau 1 ngày có màu vàng đậm, cam hoặc trắng.
Viêm cân mạc hoại tử được phân thành 2 loại:
-
Viêm cân mạc hoại tử loại 1: nguyên nhân nhiễm khuẩn hỗn hợp (đồng thời nhiễm nhiều loài vi khuẩn). Hỗn hợp thường gặp bao gồm vi khuẩn yếm khí và nhiều loại vi khuẩn yếm khí tùy ý.
-
Viêm cân mạc hoại tử loại 2: nguyên nhân nhiễm liên cầu khuẩn beta tan huyết trong nhóm A. Viêm cân mạc hoại tử loại 2 là loại phổ biến nhất ở các bệnh nhân.
Mỗi năm tại Hoa Kỳ ghi nhận khoảng 600 - 700 ca bị chẩn đoán mắc viêm cân mạc hoại tử, và tỷ lệ tử vong lên đến 25 - 30%. Viêm cân mạc hoại tử ít phát hiện ở trẻ em.
2. Đối tượng nào có nguy cơ mắc bệnh cao nhất?
Những người thích ăn hải sản sống hoặc có vết thương hở và tiếp xúc với nước biển ấm chứa Vibrio vulnificus có nguy cơ mắc bệnh rất cao. Ngoài ra, những người có bệnh lý nền, đặc biệt là bệnh nhân gan mạn hoặc suy giảm chức năng miễn dịch cũng có nguy cơ rất cao.
Người thường ăn hải sản sống có nguy cơ cao mắc viêm cân mạc hoại tử
Do đó, khi có vết thương hở hoặc tổn thương trên da, cần tránh tiếp xúc với nước và không ăn hải sản sống, đặc biệt là hàu sống.
3. Vi khuẩn ăn thịt người xâm nhập qua con đường nào?
Vi khuẩn ăn thịt người xâm nhập vào cơ thể con người thông qua những vết thương hở và qua:
-
Vết cắn của côn trùng.
-
Phẫu thuật (trường hợp rất hiếm).
-
Vết cắt hoặc vết trầy xước.
Vi khuẩn ăn thịt người sẽ xâm nhập vào cơ thể con người qua các vết cắt, vết xước trên da
Một số trường hợp không thể xác định chính xác con đường nhiễm vi khuẩn ăn thịt người ở bệnh nhân. Khi xuất hiện, chúng tiến triển rất nhanh, gây phá vỡ mô liên kết, mô mỡ và mô cơ.
4. Dấu hiệu cảnh báo nhiễm vi khuẩn ăn thịt người
Các triệu chứng cảnh báo về nhiễm vi khuẩn ăn thịt người thường bắt đầu xuất hiện chỉ trong vòng 24 giờ kể từ lúc nhiễm khuẩn. Những triệu chứng này thường không xuất hiện đơn lẻ mà thường kết hợp cùng nhau, bao gồm:
-
Cơn đau tăng dần ở vùng quanh vết thương hoặc vết cắt, nơi trầy xước,…
-
Tại vị trí vết thương, đau sẽ tăng lên so với mức đau thực sự của vết thương.
-
Vùng xung quanh vết thương sưng, nóng, đỏ.
-
Xuất hiện triệu chứng giống như cúm như sốt, tiêu chảy, buồn nôn, chóng mặt và khó chịu.
-
Thường có cảm giác khát nước do cơ thể mất nước.
Bệnh nhân nhiễm vi khuẩn ăn thịt người thường cảm thấy khát nước do mất nước khá nhiều.
Các dấu hiệu này sẽ phát triển dần ở vùng xung quanh vị trí bị nhiễm khuẩn trong khoảng từ 3 đến 4 ngày sau khi bị nhiễm khuẩn, bao gồm:
-
Sưng đau và có thể xuất hiện vùng da tím tím.
-
Mảng da lớn có thể chuyển thành tím, sau đó có thể xuất hiện mụn nước có dịch đen kịch và mùi khó chịu.
-
Da bệnh nhân thay đổi màu sắc, bong tróc và tuột da khi hoại tử mô diễn ra.
Các triệu chứng nặng thường xuất hiện sau khoảng từ 4 đến 5 ngày kể từ khi bị nhiễm khuẩn, bao gồm:
-
Tụt huyết áp nghiêm trọng.
-
Trạng thái lơ mơ, mất ý thức.
-
Sốc nhiễm độc.
5. Làm thế nào để chẩn đoán bệnh nhân nhiễm vi khuẩn ăn thịt người?
Việc phát hiện và chẩn đoán sớm viêm cân mạc hoại tử là rất quan trọng do tình trạng bệnh tiến triển nhanh. Tuy nhiên, việc chẩn đoán sớm khá khó do các triệu chứng của bệnh này giống với bệnh cảm cúm hoặc nhiễm khuẩn da không nghiêm trọng.
Chẩn đoán viêm cân mạc hoại tử thường dựa vào các biểu hiện phát triển như các nốt phỏng dưới da. Các xét nghiệm dịch và mẫu mô giúp xác định loại vi khuẩn đã nhiễm trong cơ thể bệnh nhân.
Người thân và những người xung quanh tiếp xúc với người bị viêm cân mạc hoại tử cần phải được kiểm tra và chẩn đoán để phát hiện bệnh kịp thời.
6. Cách điều trị cho bệnh nhân nhiễm vi khuẩn ăn thịt người
Quá trình điều trị thường bắt đầu ngay trước khi xác định rõ nguyên nhân gây bệnh và cần kết hợp nhiều phương pháp khác nhau. Thời gian điều trị của mỗi bệnh nhân sẽ khác nhau tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe. Một số phương pháp điều trị thường áp dụng bao gồm:
Để đạt hiệu quả tốt nhất, việc điều trị cần phải kết hợp nhiều phương pháp khác nhau.
-
Sử dụng kháng sinh qua đường tĩnh mạch.
-
Phẫu thuật để cắt bỏ phần mô bị tổn thương hoặc hoại tử nhằm ngăn chặn sự lây lan của nhiễm khuẩn.
-
Điều trị bằng thuốc tăng huyết áp.
-
Phẫu thuật cắt bỏ phần tổn thương ở các trường hợp cần thiết.
-
Sử dụng liệu pháp oxy áp cao để điều trị vết thương.
-
Theo dõi tim mạch và cung cấp oxy.
-
Thực hiện truyền máu.
Vi khuẩn ăn thịt người có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe nếu bị nhiễm phải. Bệnh này phát triển rất nhanh và có thể để lại di chứng nặng nề, vì vậy hãy chủ động trong việc bảo vệ sức khỏe của bản thân.